Πώς είναι να ζεις χωρίς social media

Η εβδομάδα μου ξεκινά με τον πιο δυστοπικό τρόπο. Ανοίγω τα μάτια, πιάνω το κινητό μου βλέπω την καθιερωμένη ειδοποίηση που έρχεται κάθε Δευτέρα πρωί και με ενημερώνει για τον χρόνο που έχω καταναλώσει κοιτώντας την οθόνη του smartphone μου. Τα νούμερα είναι δυστυχώς τρομακτικά.

Είναι πολύ λίγες εκείνες οι εβδομάδες που έχω περάσει λίγο χρόνο στο κινητό μου, όπου και το λίγο δεν είναι πραγματικά λίγο, αν περνάς 4 ώρες την ημέρα στο κινητό σου. Συνήθως για να με παρηγορήσω λέω πως είναι εργαλείο της δουλειάς μου ή πως το χρησιμοποιώ κυρίως για να επικοινωνήσω. Η αλήθεια όμως είναι πως μπορεί να έχω περάσει όλο μου το απόγευμα βλέποντας βιντεάκια στο TikTok.

Δεν ήταν πάντα τόσο εξαρτητική η σχέση μου με τα social media. Δεν είχα ποτέ Hi5 ή MySpace, για την ακρίβεια το δεύτερο δεν ήξερα καν ότι υπάρχει και Facebook έφτιαξαν εντελώς απρόθυμα κάποια στιγμή στο μάθημα της πληροφορικής. Για την ακρίβεια μου έφτιαξαν τον λογαριασμό οι φίλες μου. Εγώ ξέχασα την ύπαρξη του για πάνω από έξι μήνες, ώσπου κάποια στιγμή μπήκα στα μέιλ μου και είδα ότι είχα άπειρα -για την εποχή- αιτήματα φιλίας. Και πάλι όμως, από το 2009 μέχρι και το 2013 που πήρα το πρώτο μου έξυπνο κινητό η σχέση μου με το Facebook ήταν σχετικά υγιής.

Το πιο περίεργο στην τότε σχέση μου με το Facebook ήταν το γεγονός πως ήθελα ο τοίχος μου να είναι άδειος. Τίποτα δεν έμενα σε αυτόν για πάνω από μια εβδομάδα. Ακόμα και τώρα αναρωτιέμαι γιατί το έκανα αυτό. Από τότε βέβαια, έχουν περάσει πολλά χρόνια και εγώ έχω περάσει πάρα πολλές ώρες από τη ζωή μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ δύσκολα πια φαντάζομαι τη ζωή μου χωρίς αυτά.

Θα ήθελα όμως να δω πως είναι να μην κοιτάς μονίμως τα likes ή να μην πονάει το μικρό μου δάχτυλο από τις πολλές ώρες που κρατάω το κινητό μου. Και όσο εγώ αναρωτιέμαι αν υπάρχει ζωή χωρίς Facebook, Instagram και TikTok, κάποιοι όντως ζουν χωρίς αυτά και περνάνε και πολύ καλά. Εμείς βρήκαμε τέσσερις από αυτούς και ζητήσαμε να μάθουμε πώς είναι τελικά να ζεις χωρίς social media το 2024;

Για την Νίκη η αποχή ξεκίνησε ως πείραμα

Σαν έφηβη είχα κ εγώ Hi-5 και MSN, στα οποία μάλιστα περνούσα άπειρες ώρες. Θυμάμαι απλά να θέλω να σχολάσω και να πάω να ανοίξω τον υπολογιστή για να μιλήσω και πάλι με τους ίδιους ανθρώπους που ήμουν πριν λίγο στο σχολείο. Αργότερα ήρθε το Facebook που ήταν όντως κάτι πρωτόγνωρο. Μάλιστα είχα φτιάξει τον λογαριασμό μου στον υπολογιστή του σχολείου την ώρα της πληροφορικής. Όταν πήρα το πρώτο μου smartphone κάπου το 2012 ή 2013 έφτιαξα και λογαριασμό στο Instagram και περνούσα αρκετό χρόνο και στα δύο, χωρίς ποτέ θεωρώ ότι το παρακάνω.

Κάποια στιγμή εκεί γύρω στο 2018, αποφάσισα ως πείραμα στις διακοπές μου να τα απενεργοποιήσω και απλά δεν τα ενεργοποίησα ποτέ ξανά. Δεν έχω σβήσει τους λογαριασμούς μου, αλλά έχω να μπω σε αυτούς πάνω από πέντε χρόνια και δεν νομίζω πως θα ξαναμπώ κιόλας. Αν και πολλές φορές θέλω να κατεβάσω κάποιες από τις φωτογραφίες για να τις έχω.

Κατά τ’ άλλα, δεν μου λείπει κάτι από την εποχή που περνούσα την ώρα μου σκρολάροντας πάνω-κάτω, ούτε θεωρώ πως χάνω κάτι πολύ σημαντικό ούσα ανενεργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Βέβαια, δεν θα κρύψω πως έχω μπει από λογαριασμούς φίλων για να χαζέψω φωτογραφίες γάμων ή διακοπών των παλιών μας συμμαθητών. Ομολογώ όμως, πως με ενοχλεί όταν βγαίνω με φίλους και τους βλέπω να κάθονται στο κινητό τους, αλλά με τα χρόνια το έχω συνηθίσει κι αυτό.

Ενώ είχα Messenger μέχρι πριν δύο χρόνια περίπου, αποφάσισα να το απεγκαταστήσω κι αυτό από το κινητό μου και πλέον επικοινωνώ κυρίως μέσω Whats App. Με πιάνει βέβαια καμιά φορά η περιέργεια να δω πόσες ειδοποιήσεις έχω μετά από τόσα χρόνια, αλλά δεν είναι τόσο μεγάλη ώστε να με κάνει να μπω στους παλιούς μου λογαριασμούς.

Όσο για την ενημέρωση, υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα ειδησεογραφικά site στα οποία μπαίνω σχεδόν ευλαβικά κάθε πρωί και κάποια στιγμή αργότερα μέσα στην ημέρα και ενημερώνομαι. Δεν ζω σε σπηλιά, απλά δεν έχω Facebook. – Νίκη, 33 ετών, καθηγήτρια αγγλικών

Ο Αντώνης ενημερώνεται από τον πατέρα του

Είμαι από αυτούς που δεν είχαν ποτέ κανένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης, εκτός από Whats App και Viber, τα οποία δεν είμαι και σίγουρος ότι εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία. Για κάποιον λόγο μου προκαλούσαν αποστροφή από την αρχή, ενώ η ιδέα και μόνο να ανεβάσω φωτογραφίες μου σε κάποια πλατφόρμα μου φαινόταν αδιανόητη και νομίζω πως δεν έχω μπει ποτέ στον πειρασμό να κατεβάσω Facebook ή Instagram, παρόλο που ενδεχομένως θα με βοηθούσαν να προωθήσω τη δουλειά μου ως μουσικός.

Εκνευρίζομαι αφάνταστα όταν βγαίνω με τους φίλους μου και χαζεύουν στο κινητό τους και εκνευρίζομαι ακόμα πιο πολύ όταν πάμε διακοπές και βλέπουν το νησί μέσα από την οθόνη τους. Έχω μέχρι και τσακωθεί γι’ αυτό, αλλά και τι μπορείς να κάνεις;

Ενημερώνομαι για τα όσα συμβαίνουν κυρίως από τις ειδήσεις ή από τον πατέρα μου που με παίρνει τηλέφωνο κάθε φορά που συμβαίνει κάτι που εκείνος θεωρεί σημαντικό. Να σημειώσω εδώ πως ο πατέρας μου έχει μέχρι και TikTok. Ευτυχώς, δεν ανεβάζει βίντεο. – Αντώνης 28 ετών, μουσικός

Ο Νίκος προτιμά να βλέπει το ταβάνι από το να σκρολάρει

Έσβησα όλους μου τους λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάποια στιγμή μετά τη δεύτερη μεγάλη καραντίνα όταν συνειδητοποίησα πόσο πολύ χρόνο περνάω σε αυτά. Στην αρχή ήταν δύσκολο. Το πρώτο πράγμα που έκανα άλλωστε με το που ξυπνούσα για πολλά χρόνια, ήταν να τσεκάρω το κινητό μου.

Τώρα μετά από σχεδόν δύο χρόνια αποχής, μπορώ να πω πως δεν μου λείπουν καθόλου. Δεν με αφορά πως περνάς ο κόσμος στις διακοπές του, ούτε αν παντρεύτηκαν και έκαναν παιδιά οι παλιοί μου συμμαθητές, με τους οποίους ούτως ή άλλως δεν έχω καμία σχέση.

Ευτυχώς, η δουλειά μου δεν απαιτεί να έχω social media, οπότε και αυτό βοηθάει στην αποχή. Μπορώ πάντως να πω, πως έχει ηρεμήσει το κεφάλι μου και το τελευταίο πράγμα που θέλω να κάνω πια είναι να σκρολάρω σε μια οθόνη. Προτιμώ να βλέπω το ταβάνι. – Νίκος, 36 ετών, πολιτικός μηχανικός

Η Άννα θεωρεί ότι είναι τεχνολογικά πρωτόγονη

Αντιλαμβάνομαι τη χρησιμότητα και την ανάγκη των ανθρώπων για επικοινωνία μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ο τρόπος ζωής μου, το επάγγελμά μου ως φιλόλογος και ο ελάχιστος ελεύθερος χρόνος που έχω δεν με ώθησαν να μπω σ αυτόν τον κόσμο. Έχω εγγραφεί σε βασικά μέσα επικοινωνίας όπως το viber που εξυπηρετούν την καθημερινή επικοινωνία.

Ποτέ δεν έκανα εγγραφή σε Facebook, Χ, Instagram, TikTok κτλ. Απλώς δεν έτυχε, δεν υπήρξε ανάγκη. Πέρα από τους ανθρώπους γύρω μου οι οποίοι τα χρειάζονται για επαγγελματική ενημέρωση ή επικοινωνία, βλέπω όλους τους υπόλοιπους να αναλώνονται διαβάζοντας, σκρολάροντας και βλέποντας βίντεο. Η δική μου ζωή δεν είναι έτσι δομημένη.

Φυσικά, ενημερώνομαι και μαθαίνω τις νέες τάσεις καθώς συζητάω με φίλους και μαθητές. Οπότε γνωρίζω τι κυκλοφορεί στον κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης χωρίς να τα χρησιμοποιώ. Η τεχνολογία είναι στη ζωή μου σε πολύ βασικό επίπεδό, για κάποιους πρωτόγονο.

Εργάζομαι ως φιλόλογος οπότε η σχέση επαγγέλματος-τεχνολογίας περιορίζεται μόνο σε επίπεδο δικτυακής αναζήτησης και ενημέρωσης. Επικοινωνώ με μαθητές σε καθημερινή βάση μέσω viber. Αναγκαστικά έχω Skype/mail για την εργασία μου. Μέχρι εκεί. Αφού επιτυγχάνεται ο σκοπός γιατί να εγγραφώ και σε άλλα μέσα;

Για τις εκδηλώσεις και τα events που με ενδιαφέρουν κάνω διαδικτυακή προσωπική αναζήτηση ή με ενημερώνουν οι καλοί μου φίλοι και μου κλείνουν και εισιτήρια!!!!!

Πράγματι, είναι ελάχιστοι όσοι δεν συμμετέχουν στη νέα διαδικτυακή μορφή επικοινωνίας. Ωστόσο, μη θεωρείτε ότι ζούμε ανενημέρωτοι εκτός πραγματικότητας. Στο διαδίκτυο περνάμε όλοι τον καιρό μας. Όλα ανακυκλώνονται και με κάποιον τρόπο περνούν από μπροστά σου και ας μην έχεις TikTok. – Άννα, 39 ετών, φιλόλογος

Η Καρολίνα ίσως φτιάξει Facebook στο πολυσύμπαν

Δεν είχα ποτέ social media. Τώρα είναι στη μόδα να λένε «θα έπρεπε να ξέρουμε λιγότερα ο ένας για τον άλλον», αλλά εγώ ένιωθα έτσι πάντα. Δεν με ενδιαφέρει τόση random πληροφορία για ένα γνωστό από τη δουλειά, δεν με νοιάζει η γνώμη όλων για όλα ή η φάτσα τους στην οθόνη μου ή η συνεχής ροή ειδήσεων.

Δεν με ενδιαφέρει, αντίστοιχα, να μοιραστώ κι εγώ τι έκανα ή τι μου αρέσει με άτομα που απλώς ψιλο-ξέρω. Θα ήθελα να πω και για τα προσωπικά δεδομένα, αλλά ξέρω ότι είναι μια ψευδαίσθηση γιατί χρησιμοποιώ το Internet. Πάντως, κάθε φορά που ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ εξευτελίζεται για τις πρακτικές του από το Κογκρέσο είναι σαν Χριστούγεννα για μένα.

Ούτε αποκλεισμένη αισθάνομαι. Ίσως, μόνο από τη χρήση της φράσης «καλό παράδεισο» και χαίρομαι πάρα πολύ γι’ αυτό.

Διασκεδάζω όταν με ρωτάνε αν η αποχή μου από τα social media δυσκολεύει τη ζωή μου. Νομίζω ότι είναι από τα μεγαλύτερα ψέματα που λένε στον εαυτό τους μερικοί άνθρωποι. Δεν εννοώ τους content creators ή τα μοντέλα. «Έχω [το τάδε social] αναγκαστικά για τη δουλειά». Αν δεν συμβάλλει στο 90% του βιοπορισμού σου, είσαι απλώς ένας κουτσομπόλης με FOMO.

Επειδή το background μου είναι στην επικοινωνία, είχα δουλειά στην οποία το αφεντικό μάς απειλούσε με απόλυση αν δεν είχαμε social media για να προωθούμε τη δουλειά που κάναμε για λογαριασμό της επιχείρησής του. Δεν μπορεί να σε αναγκάσει κάποιος να θυσιάσεις την ιδιωτικότητά σου για τη δουλειά σου.

Όσο για την επικοινωνία μου με τους άλλους ανθρώπους, μπορώ να πω πως έχω ένα υπερβολικά ενεργό WhatsApp, πράγμα που είναι αστείο δεδομένου του τι είπα πριν για τον Zuckerberg και τα προσωπικά δεδομένα. Συνήθως ο κόσμος επιλέγει να επικοινωνεί μέσω Facebook ή Instagram επειδή είναι εύκολο και αμφίδρομο, αλλά αν ξέρουν ότι δεν έχεις κανένα, θα πρέπει να σε βρουν αλλιώς.

Μου κάνει εντύπωση κάθε χρόνο πόσοι θυμούνται τη γιορτή και τα γενέθλιά μου και μου στέλνουν ή με παίρνουν τηλέφωνο. Δεν έχει επηρεαστεί καμία φιλική μου σχέση από την απουσία των social media. Γενικά την προτείνω ανεπιφύλακτα, ειδικά σε όσους έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν τη θνητότητά τους.

Όταν είναι να γίνει κάτι σημαντικό, το μαθαίνω από ενθουσιώδη μηνύματα φίλων. Επειδή έχω πολύ συγκεκριμένα γούστα, μπαίνω σε 2-3 sites και ενημερώνομαι για τα πράγματα που με ενδιαφέρουν. Η επικαιρότητα δεν με νοιάζει, αν γίνει κάτι τεράστιο, ε κάπως θα το μάθω, όπως με την πανδημία. Δεν μπορούσες να την αποφύγεις με τίποτα.

Νομίζω πάντως πως τώρα είναι αργά για να αλλάξω γνώμη και να αποκτήσω λογαριασμό σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης, μιας και σιγά-σιγά καταρρέουν όλα. Ίσως, κάνω κάτι στο πολυσύμπαν. – Καρολίνα, 35, ιδιοκτήτρια εταιρείας παγωτών

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ