Πώς είναι να ζεις τρέμοντας τους κλόουν

Να ξεκαθαρίσω κάτι, πριν βουτήξω στις αναμνήσεις και την ενδοσκόπηση. Οι κλόουν δεν έγιναν τρομακτικοί λόγω του ‘IT’. Οι κλόουν ήταν τρομακτικοί πολύ πριν ο Στίβεν Κινγκ γράψει το καταραμένο βιβλίο. Μιλάμε για τύπους που βάφουν τα πρόσωπά τους λευκά, φοράνε κόκκινο κραγιόν και περούκες και συχνάζουν σε παιδικά πάρτι. Τίποτα απολύτως δεν είναι φυσιολογικό στην παραπάνω πρόταση.

Ακόμη κι ο Τάσος Αρνιακός, ο οποίος ως γνωστόν είναι ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου, να αποφασίσει να ντυθεί κλόουν, θα σου κόψει το αίμα. Ή τουλάχιστον, για να μην κρίνω εξ ιδίων, το δικό μου αίμα.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο άλλωστε το γεγονός πως ο Αμερικανός συγγραφέας επέλεξε το αιμοβόρο πλάσμα-δαίμονας του έργου του να ντύνεται κλόουν. Θα μπορούσε να αποτελεί τον εφιάλτη τόσων παιδιών ένας αστυνομικός, ένας ιππότης, ένα χελωνονιντζάκι ή ένας G.I. Joe, αλλά ας είμαστε ειλικρινείς, η ταινία είναι τόσο τρομακτική ακριβώς επειδή ο Pennywise είναι κλόουν.

Αυτή είναι η δουλειά ενός κλόουν. Πηγαίνει σε πάρτι, βαφτίσια και μαζώξεις και προκαλεί ψυχολογικά τραύματα σε μικρά παιδιά, εξασφαλίζοντας πως θα έχουν κάτι να φοβούνται για όλη τους τη ζωή. Και να σου πω και κάτι; Είναι πραγματικά τρομεροί στη δουλειά τους

Αλλά αρκετά με τις γενικότητες. Σήμερα είμαστε εδώ για να μιλήσουμε για τη δική μου περίπτωση κωλοβαθριστοφοβίας, όπως ονομάζεται επιστημονικά η φοβία για τους κλόουν (μέχρι κι η ονομασία είναι τρομακτική).

Μια φοβία που δεν είναι παίξε-γέλασε, αφού σε ορισμένες προχωρημένες περιπτώσεις, χρήζει μέχρι και ιατρικής βοήθειας. Εντάξει, εγώ δεν έχω φτάσει μέχρι αυτό το σημείο, όμως η πικρή αλήθεια είναι ότι η απέχθεια που ανέπτυξα για τους κλόουν, οφείλεται -κυρίως- στο γεγονός πως είδα το ‘It’ (ή ‘Το Αυτό’, όπως είναι η ελληνική του μετάφραση) σε πολύ μικρή ηλικία.

Πρέπει να ήμουν 6-7 ετών, όταν ο μεγαλύτερος κατά δύο χρόνια αδερφός μου, με έβαλε να δω την τηλεταινία. Και ήταν όσο απαίσιο φαντάζεσαι. Αν μέχρι τότε, η όψη ενός κλόουν με αγρίευε στο φυσιολογικό βαθμό που αγριεύει κάθε άνθρωπο που διαθέτει όραση, από εκείνη την ημέρα και μετά οι κύριοι με τις κόκκινες μύτες εξελίχθηκαν στον μεγαλύτερο εφιάλτη μου.

Φοβόμουν κι άλλα πράγματα προφανώς, κυρίως εξαιτίας των ταινιών που με έβαζε να δω ο αδερφός μου. Τους καρχαρίες, τα δίδυμα κοριτσάκια, τις ταραντούλες, τα πιράνχας, τον Φρέντι Κρούγκερ, όποιον φορούσε μάσκα χόκεϊ. Απλά τίποτα από τα παραπάνω δεν τα έβλεπα τόσο συχνά μπροστά μου, όσο τους κλόουν. Για μένα, αυτό ήταν το πιο φοβιστικό πράγμα της ταινίας. Το γεγονός πως ο φόβος ήταν συνεχόμενος, πανταχού παρών.

Ο κλόουν της ταινίας μπορούσε να σε βρει παντού, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες και προφανώς όχι μόνο στα παιδικά πάρτι. Ήταν στο δρόμο, στους υπονόμους, στο νερό που γινόταν αίμα στις βρύσες, στις φωτογραφίες που ζωντάνευαν. Δεν υπήρχε σωτηρία

Όλες οι υπόλοιπες φοβίες που είχαν γεννηθεί από τα θρίλερ, λειτουργούσαν σε ένα πλαίσιο, ήταν κάπως περιορισμένες, μπορούσα με έναν τρόπο μέσα στο κεφάλι μου να τις αντιμετωπίσω. Δεν πήγαινα στα βαθιά για να αποφύγω τους καρχαρίες (που δεν υπήρχαν), δεν κυκλοφορούσα σε έρημα ξενοδοχεία για να μην πετύχω δίδυμα κοριτσάκια – φαντάσματα, απέφευγα γενικά να κυκλοφορώ μόνος μου το βράδυ κι έτσι αισθανόμουν μια κάποια ασφάλεια. Όχι από τους κλόουν όμως.

Οι κλόουν, έτσι όπως μας τους σύστησε το σύμπαν του Στίβεν Κινγκ, μπορούσαν να σε βρουν οπουδήποτε, ήταν ύπουλοι, ανατριχιαστικοί και δεν το είχαν και σε τίποτα να σου κόψουν κανένα χέρι στα καλά καθούμενα. Εμφανίζονταν μέσα στον κόσμο, στο φως της ημέρας, και τραμπούκιζαν παιδιά και μεγάλους, απειλώντας και προσφέροντας μπαλόνια. Κακή φάση.

Για αρκετό καιρό, δεν χρειαζόταν καν να δω έναν κλόουν για να φοβηθώ. Και μόνο στη σκέψη πως αυτή η τρομακτική φιγούρα μπορούσε να εμφανιστεί μπροστά μου, το αίμα μου πάγωνε. Μια φωτογραφία ή ένα βίντεο του Pennywise αρκούσε για να με ανατριχιάσει. Έπρεπε να περάσουν χρόνια για να ηρεμήσω, να συνειδητοποιήσω ότι δεν είναι -όλοι- οι κλόουν ψυχοπαθείς δολοφόνοι και να μπορέσω να ξαναδώ την ταινία χωρίς να πανικοβληθώ.

Ακόμη και σήμερα βέβαια, αν με αφήσεις μόνο μου με κάποιον κλόουν σ’ ένα δωμάτιο, άνετα δεν θα νιώσω. Το ενδεχόμενο να συναντήσω κλόουν περπατώντας σ’ έναν έρημο δρόμο βράδυ, δεν θέλω να καν όχι απλά να το συζητήσω, αλλά ούτε και να το σκεφτώ. Και επαναλαμβάνω: δεν κατηγορώ μόνο το ‘IT’ γι’ αυτό.

Η φοβία θα υπήρχε ακόμη κι αν δεν είχα δει ποτέ την ταινία, απλά η φρίκη που μας χάρισε απλόχερα το δημιούργημα του Στίβεν Κινγκ, της έδωσε συγκεκριμένη μορφή. Τα χρώματα κι ο καμβάς υπήρχαν, όμως ο Αμερικανός συγγραφέας κι o Tommy Lee Wallace που σκηνοθέτησε την ταινία του 1990, έφτιαξαν τον πιο τρομακτικό πίνακα που θα μπορούσαν. Και μάλλον εξάντλησαν το κουτί με το κόκκινο χρώμα.

Αλλά το ‘Αυτό’ δεν είναι η μοναδική απόδειξη ότι οι κλόουν γεννήθηκαν για να σκορπούν τον τρόμο. Θα σου θυμίσω απλά την περσινή παγκόσμια ‘μόδα’ με τους διάφορους διαταραγμένους που ντύνονταν κλόουν και τραυμάτιζαν ψυχικά για πάντα ανυποψίαστους περαστικούς. Πόσο τυχαίο είναι το γεγονός πως όλοι οι ‘φαρσέρ’ επέλεξαν να ντυθούν κλόουν για να κάνουν τη δουλειά τους; Οι άνθρωποι ήξεραν τι έκαναν, ήταν επαγγελματίες, δεν έπαιζαν, δεν ντύθηκαν μπάτμαν και σπάιντερμαν.

Ευτυχώς για μένα και τις φοβίες μου, το φαινόμενο αυτό δεν ήρθε ποτέ στην Ελλάδα και πλέον δείχνει να έχει ατονήσει, σε αντίθεση με την απέχθειά μου προς όσους βάφουν τα πρόσωπά τους λευκά και νομίζουν ότι ένα τους χαμόγελο προσφέρει χαρά και όχι ρίγη πανικού.

Χθες μάλιστα, είδα στο σινεμά το ριμέικ του ‘IT’ και πέρα από τις jump scare σκηνές, μπορώ να πω ότι το είδα πολύ πιο χαλαρά απ’ ό,τι περίμενα, χωρίς να νιώσω τον τρόμο που είχα νιώσει μικρός. Νιώθω τόσο ώριμος και συνειδητοποιημένος μάλιστα, που θα μπορούσα να το δω και μόνος στο σπίτι, αργά το βράδυ. Μάλλον.

Όμως, όσα χρόνια κι αν περάσουν, πάντα θα αισθάνομαι την ίδια ανατριχίλα κάθε φορά που αντικρίζω έναν μεγάλο άνθρωπο με μακιγιάζ, ψεύτικη μύτη, περούκα, απειλητικό χαμόγελο και προαιρετικά, ένα κόκκινο μπαλόνι. Και το βασικότερο: θα αναρωτιέμαι τι διάολο μπορεί να είχε στο μυαλό του ο πρώτος άνθρωπος που αποφάσισε να ντυθεί κλόουν. Αν και, μεταξύ μας, δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι θέλω να γνωρίζω την απάντηση.