Ρωτήσαμε ένα μισοφωνικό άτομο πώς αντέχει σε έναν τόσο θορυβώδη κόσμο
- 24 ΑΠΡ 2024
Αυτή τη στιγμή, οι περισσότεροι φίλοι σου στα social media (μαζί και εσύ), μετρούν πόσοι είδαν το χθεσινό, απογευματινό τους story με τον πορτοκαλί ουρανό. Παράλληλα, όσο κάνουν σκρόλινγκ, τρώνε τη σαλάτα τους. Στο ένα χέρι κρατούν το κινητό, στο άλλο το πιρούνι. Ένα άτομο από την παρέα, εντελώς ξαφνικά, νιώθει μια έντονη δυσφορία και δεν μπορεί να εξηγήσει το λόγο, δεν μπορεί να καταλάβει από πού πηγάζει.
Υπάρχουν τρεις πιθανές αιτίες: α) το Instagram story του δεν σημειώσε επιτυχία λόγω της ακραίας ανταγωνιστικότητας β) το μαρούλι δεν πλύθηκε σωστά γ) το άτομο αυτό είναι μισοφωνικό και ενοχλείται από το πώς τρώει/μασάει η παρέα του. Θα «κλειδώσουμε» την τρίτη επιλογή καθώς σήμερα, Τετάρτη (24/4) και κάθε τελευταία Τετάρτη του Απριλίου, είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Θορύβου ή αλλιώς, η Διεθνής Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Θόρυβο.
Μιλήσαμε με την Κατερίνα Ε., η οποία είναι μισοφωνική και της ζητήσαμε να μοιραστεί μαζί μας μερικές από τις εμπειρίες της. Για αρχή, όμως, ας εξηγήσουμε τι είναι η διαταραχή που μπορεί να κάνει ένα άτομο να δυσφορήσει, να ενοχληθεί, ίσως και να παρεξηγηθεί με κάποιον λόγο ενός θορύβου. Η μισοφωνία, λοιπόν, είναι διαταραχή που χαρακτηρίζεται από μειωμένη ανοχή σε συγκεκριμένους ήχους και ερεθίσματα.
Οι αντιδράσεις στους ήχους κυμαίνονται από ενόχληση, θυμό, έως κατάσταση πάλης ή φυγής. Ονομάζεται και σύνδρομο επιλεκτικής ευαισθησίας στον ήχο. Οι συνήθεις παράγοντες (triggers) περιλαμβάνουν ήχους όπως δυνατή αναπνοή, μάσημα, δακτυλογράφηση, ή επαναλαμβανόμενους ήχους που συναντάμε στην καθημερινότητα, όπως ήχοι από ρολόι, κομπολόι και ρακέτες. Ναι, ρακέτες στην παραλία.
Παρόλο που η πάθηση αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά το 2001 από τους Jastreboff και Jastreboff, δεν είναι διαγνώσιμη και δεν αποτελεί ψυχιατρική πάθηση, καθώς δεν υπάρχουν διαγνωστικά κριτήρια, επομένως, δεν υφίσταται ανάλογη θεραπεία ή αγωγή. Άρα, η Κατερίνα Ε., δεν μπορεί να κάνει κάτι μόλις ένα άτομο από την παρέα της παράγει ενοχλητικούς θορύβους. Ή μάλλον μπορεί: Μαζεύει τα πράγματά της και φεύγει.
Πότε κατάλαβες ότι είσαι μισοφωνική;
Όταν ήμουν 11 ετών με άγχωνε υπερβολικά ο ήχος από το ρολόι χειρός μου. Αλλά η αυτοδιάγνωση έγινε στα 35. Έγραψα στο google «ενόχληση από ήχους» και βρέθηκα στη σελίδα misophonia.com. Λύθηκαν οι απορίες μου και ανακουφίστηκα. Μετά από τόσα χρόνια ταλαιπωρίας και αμφισβήτησης από τους γύρω μου, ένιωσα καλά που υπήρχε όρος για αυτό που βίωνα. Ένιωσα καλά που το έχει πολύς κόσμος και που δεν ήμουν μόνη.
Γεννιέσαι με αυτό ή μπορεί να εμφανιστεί στην πορεία; Επίσης, τι μπορεί να κάνει κάποιος;
Εκδηλώνεται συνήθως στην εφηβεία και δεν σε εγκαταλείπει ποτέ. Δυστυχώς δεν υπάρχει ειδικός. Οι περισσότεροι ψυχίατροι δεν γνωρίζουν καν την πάθηση.
Υπάρχει θεραπεία;
Δυστυχώς όχι. Υπάρχουν μόνο τρόποι διαχείρισης. Η διαχείριση, καταρχάς, σχετίζεται με την ταχύτητα που αντιλαμβανόμαστε την πηγή του ενοχλητικού ήχου (trigger). Αν την αντιληφθούμε άμεσα, πριν αρχίσει να μας καταβάλει το άγχος ή ο θυμός, μπορούμε να ζυγιάσουμε την κατάσταση. Έχει διαφορά αν ο ήχος είναι μηχανικός ή ανθρωπογενής. Αν είναι π.χ. ένα ρολόι τοίχου σε κάποιο φιλικό σπίτι, μπορούμε να ζητήσουμε την άδεια και να αφαιρέσουμε την μπαταρία. Αν κάποιος παίζει κομπολόι μπορούμε ευγενικά να του ζητήσουμε να σταματήσει. Αν ο ήχος δεν σταματήσει, θα πρέπει να απομακρυνθούμε.
Αν αργήσουμε να αντιληφθούμε την προέλευση του ήχου, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, γιατί μας καταβάλει το δυσάρεστο συναίσθημα και δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε ψύχραιμα.
Σε ένα κόσμο που γίνεται όλο και πιο θορυβώδης, πώς «επιβιώνει» ένα μισοφωνικό άτομο;
Φορώντας ακουστικά ή παραμένοντας σε ηχητικά ασφαλή περιβάλλοντα.
Σου έχει τύχει κάποιο ακραίο περιστατικό; Εννοώ να μην μπορείς να ελέγξεις τα συναισθήματά σου.
Ναι, πριν αρκετά χρόνια σε μια πολυσύχναστη παραλία. Όταν βούτηξα για να κολυμπήσω, ένα ζευγάρι έπαιζε ρακέτες. Όταν βγήκα από τη θάλασσα, τα ζευγάρια είχαν γίνει τρία. Μέσα σε λίγα λεπτά είχα γίνει δυσλειτουργική. Μάζεψα άρον άρον τα πράγματά μου και πήγα στην άλλη άκρη. Το κακό είναι πως αγχώνομαι μέσα σε 2-3 λεπτά, αλλά μετά θέλω αρκετό χρόνο για να ηρεμήσω πάλι. Δεν συνηθίζω να πηγαίνω σε παραλίες. Οι ρακετάκηδες καραδοκούν.
Υπάρχει ευαισθητοποίηση στην Ελλάδα; Είμαστε επαρκώς ενημερωμένοι;
Δεν θα το έλεγα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό, εμείς οι μισοφωνικοί, να ενημερώνουμε τους γύρω μας για αυτήν τη νευρολογική πάθηση. Π.χ. όταν πετυχαίνω ανθρώπους που παίζουν κομπολόι, τους πλησιάζω αμέσως και τους ενημερώνω για την κατάσταση. Συνήθως σταματούν να παίζουν και τα κρύβουν κιόλας για να μην ξεχαστούν.
Υπάρχει μήπως κάποιος σύλλογος, κάποια ομάδα -έστω και ιντερνετική- που συζητούν τα μισοφωνικά άτομα;
Υπάρχουν στο Facebook ορισμένες αγγλόφωνες ομάδες. Πριν μερικά χρόνια δημιούργησα κι εγώ στο Facebook τη σελίδα «Μισοφωνία: σύνδρομο επιλεκτικής ευαισθησίας στον ήχο», όπου ανεβάζω τις ιατρικές εξελίξεις και ό,τι άλλο πετύχω στο διαδίκτυο. Είμαι αισιόδοξη γιατί η μισοφωνία αποτελεί αντικείμενο μελέτης και έρευνας σε πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Ελπίζω να καταλήξουν σύντομα σε διαγνωστικά κριτήρια και γιατί όχι, σε θεραπεία. Μέχρι τότε ας ενημερώνουμε, άμεσα και ευγενικά, τους υπόλοιπους όταν προκαλούν triggers και ας κάνουμε υπομονή μέχρι να βρεθεί κάποια λύση.
