Shaving Private Ryan: Το ξύρισμα του φαντάρου

Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν κάποιες σημαδιακές στιγμές στη ζωή σου, από αυτές που χαράζονται για πάντα στο μυαλό σου. Μπορεί να είναι ευχάριστες αναμνήσεις, όπως το πρώτο σου φιλί ή και δυσάρεστες, όπως -μακριά από εμάς- κάποιο ατύχημα.

Παραμένω εντυπωσιακά σίγουρος πως αν είχες την τύχη (η φράση περιέχει τοποθέτηση ειρωνείας) να υπηρετήσεις τη μαμά πατρίδα, αρκετές από τις φανταρικές σου στιγμές θα συγκαταλέγονται στις αξέχαστες εμπειρίες της ζωής σου και πιθανότατα στις δυσάρεστες. Από τη δική μου πείρα ως παλαίμαχος στρατιώτης πάντως, μπορώ να καταθέσω πως αρκετές αναμνήσεις με συντροφεύουν ακόμα και οι περισσότερες δείχνουν να σχετίζονται με το ξύρισμα. Μια λέξη που για αρκετά χρόνια είχε διαγραφεί από το λεξιλόγιό μου και φρόντισε να επανέλθει βίαια, λίγες ώρες πριν περάσω το στρατόπεδο της Κορίνθου, τον Μάιο του 2009.

Το πρώτο

Όπως κάθε μελλοντικός φαντάρος που σέβεται τον εαυτό του, έτσι κι εγώ φρόντισα να περάσω το τελευταίο μου βράδυ πριν καταταγώ με τους φίλους μου, πίνοντας τις τελευταίες μου μπύρες για αρκετές εβδομάδες ώρες. Μετά τον πικρό αποχαιρετισμό, επέστρεψα σπίτι και αποφάσισα πως καλό θα ήταν να ξυριστώ από το βράδυ και να μην το αφήσω για το πρωί, ώστε να εξασφαλίσω μερικά λεπτά ύπνου ακόμη στο δικό μου κρεβάτι, το οποίο θα έκανα καιρό να ξαναδώ.

Δεν ήμουν ασκητής πριν, ξυριζόμουν κατά καιρούς, ωστόσο όπως και η πλειονότητα του ανδρικού πληθυσμού, έτσι κι εγώ προτιμούσα την ξυριστική μηχανή για να γίνει η δουλειά. Άλλωστε πάντοτε πίστευα πως αν δεν είσαι στο στρατό ή δεν πρωταγωνιστείς σε διαφήμιση εταιρίας με ξυριστικά είδη, τότε δεν έχεις κανένα λόγο να χρησιμοποιείς ξυραφάκι.

Μόλις έπιασα στα χέρια μου το ξυραφάκι και ξεκίνησα να ξυρίζομαι κόντρα, η φρικτή συνειδητοποίηση πως αυτή θα είναι πλέον για αρκετούς μήνες η καθημερινότητά μου με προσγείωσε απότομα. Όταν πέρασα την πύλη, όταν φόρεσα τα χακί, ακόμα κι όταν έκανα την πρώτη μου «Καλλιόπη», υπήρξα ψύχραιμος, σχεδόν απαθής. Το αληθινό ξενέρωμα είχε έρθει το τελευταίο μου βράδυ ως πολίτης και ονομαζόταν υποχρεωτικό ξύρισμα, το οποίο φυσικά συνοδευόταν από αρκετές πληγές κι ένα λείο δέρμα σαν μωρού, το οποίο δεν συνήθισα ποτέ.

Το κέντρο

Κατά τις ημέρες της εκπαίδευσης, είχα την φαεινή ιδέα να συνεχίσω να ξυρίζομαι βράδυ για να γλιτώνω μερικά λεπτά ύπνου το πρωί (ναι είμαι υπναράς). Καθώς όμως οι τρίχες μου έχουν την τάση να αναπτύσσονται πιο γρήγορα κι από την οικονομία της Κίνας, μέχρι το απόγευμα είχαν ήδη επιστρέψει στο πρόσωπό μου με αποτέλεσμα να χρειάζεται να ξυρίζομαι δυο φορές την ημέρα. Good times.

Το πρόσωπό μου είχε πλέον γίνει σαν πουά τραπεζομάντηλο κι η μυρωδιά του αφρού μου προκαλούσε αηδία κι έτσι πήρα τη γενναία απόφαση να αποχωριστώ το απογευματινό ξύρισμα, καταλήγοντας να κυκλοφορώ στο στρατόπεδο σαν βετεράνος που μόλις είχε επιστρέψει από τη μάχη. Μια εμφάνιση που δεν εκτιμήθηκε ιδιαίτερα, χαρίζοντάς μου και τις πρώτες μου τιμωρίες, με τη μορφή των κρατήσεων. Πίστεψέ με, άξιζαν, το δέρμα μου ακόμα με ευχαριστεί.

Η μονάδα

Μοναδική φορά που ξυρίστηκα πρωί στο κέντρο ήταν πριν την ορκομωσία. Στις λίγες ημέρες άδειας που ακολούθησαν πρόλαβα να καμαρώσω μια υποψία μουσιών στο πρόσωπό μου και πάνω που είχα αρχίσει να δένομαι μαζί τους, αναγκάστηκα να τα αποχωριστώ ξανά για να πάω στη μονάδα.

Ευτυχώς τα πράγματα εκεί ήταν λιγάκι πιο χαλαρά κι έτσι το καθημερινό ξύρισμα μετατέθηκε για κάθε δεύτερη ημέρα. Αυτό βέβαια είχε σαν αποτέλεσμα όποτε χρειαζόταν να ξυριστώ βιαστικά λόγω κάποιας επιθεώρησης να καταλήγω να κρατάω με το ένα χέρι το G3 και με το άλλο ένα κομμάτι χαρτί πάνω στο ματωμένο μου πρόσωπο. Το κόντρα ξύρισμα είναι μια συνήθεια την οποία όχι απλά δεν τελειοποίησα ποτέ αλλά δεν έμαθα καν να την εκτελώ ικανοποιητικά. Με λίγα λόγια αν με κρατούσε αιχμάλωτο ο εχθρός και μου ζητούσε να καταφέρω να ξυριστώ κόντρα χωρίς να κοπώ για να με απελευθερώσει, πολύ φοβάμαι πως δεν θα είχα την παραμικρή τύχη.

Οι ημέρες περνούσαν αργά και βασανιστικά, οι καλές μου σχέσεις με τον γιατρό του στρατοπέδου μου εξασφάλισαν κάποια μαγικά χαρτιά με τις λέξεις «ελεύθερος ξυρίσματος» και καθώς πάλιωνα οι ημέρες της άδειας μεγάλωναν, μαζί με το μούσι μου, το οποίο πάνω που ξεκινούσε να αποκτά τη δική του προσωπικότητα, έπρεπε να θυσιαστεί καθώς επέστρεφα στη μονάδα.

Γιατί κατά τα ψέμματα, μπορεί το ξύρισμα να είναι (και) θέμα συνήθειας, ωστόσο το βάρβαρο κόψιμό του μουσιού μου, κάθε φορά που αποκτούσε δειλά δειλά μια υπόσταση, δεν το συνήθισα ποτέ, όπως και ποτέ δεν συμπάθησα την εικόνα μου στον καθρέφτη χωρίς ίχνος τρίχας στο πρόσωπο.

Το τελευταίο

Οι μέρες πέρασαν, ο βαθμός μου στην «λελέτζα» διαρκώς μεγάλωνε και χωρίς να το καταλάβω, είχε επιτέλους ξημερώσει η τελευταία ημέρα υπηρεσίας, πριν την άδεια απολύσεως.

Για τους περισσότερους φαντάρους αυτή η ημέρα σηματοδοτεί το τέλος της σκοπιάς, των αγγαρειών, των αναφορών και του ύπνου με δεκάδες άλλους άντρες στο ίδιο δωμάτιο (ποτέ δεν ξέρεις βέβαια). Για μένα σήμαινε πρωταρχικά ένα, σπουδαίο, πράγμα: Είχε έρθει η ώρα για το τελευταίο ξύρισμα.

Εκείνο το πρωί ξύπνησα αρκετά νωρίς, άλλωστε θα είχα πλέον άπλετο χρόνο να κοιμάμαι στο κρεβάτι μου. Κατευθύνθηκα στο μπάνιο και έπιασα το ξυραφάκι και τον αφρό για τελευταία φορά. Στο μυαλό μου ήρθε η εικόνα του εαυτού μου, δέκα μήνες πριν και μπροστά από τα μάτια μου πέρασαν όλα τα ξυρίσματα, οι πληγές και τα χανζαπλάστ της θητείας μου. Το απόλυτο ξενέρωμα είχε δώσει επιτέλους τη θέση του στην ανακούφιση. Αποχαιρέτισα τις τελευταίες τρίχες που έκοψα πριν προλάβουν καν να μεγαλώσουν και σε μια κίνηση που με γέμισε συγκίνηση, πέταξα στα σκουπίδια αφρό και ξυραφάκι.

Δυο εβδομάδες αργότερα, με το μούσι μου να έχει επιστρέψει θριαμβευτικά, είχε φτάσει πια η ώρα να παραλάβω την αστυνομική μου ταυτότητα. Οι ατάκες απορίας των αξιωματικών, του στυλ «τι μούσι είναι αυτό, είναι ωραία πράγματα τώρα αυτά;» ήταν περισσότερο αναμενόμενες κι από πέναλτι υπέρ του Ολυμπιακού σε αμφισβητούμενη φάση, αλλά φυσικά με άφησαν παγερά αδιάφορο. Το μούσι μου είχε επιστρέψει και είχε έρθει για να μείνει.

Με λένε Κωνσταντίνο κι έχω να χρησιμοποιήσω ξυραφάκι 5 χρόνια

Κοιτώντας πίσω, σκέφτομαι ότι δεν θα είχα πρόβλημα να κάνω μερικές σκοπιές ακόμη, ίσως και να καθαρίσω μερικές φορές ακόμα τις τουαλέτες. Το ξύρισμα όμως, αποτελεί για μένα κόκκινη γραμμή. Και μιας και δυστυχώς δεν έμαθα κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο όσο ήμουν φαντάρος, κρατάω μόνο ένα μάθημα από όλη την εμπειρία: Ξυραφάκι, δεν θα γίνεις ποτέ φίλος μου.