Το σετ ομπρέλα-ξαπλώστρα πρέπει να αυτοκαταστραφεί

Η πανδημία είχε επιφέρει ένα σοβαρό πλήγμα στους πρεσβευτές της ανάπτυξης by night, αλλά εκείνοι της by day ανάπτυξης είχαν καταφέρει να ‘σωθούν’: Καμία καταστροφή και κανένας καταποντισμός δεν μπορούσε να εμποδίσει την κλασσική καλοκαιρινή ρουτίνα των σύγχρονων διακοπών: Πετσέτα, μαγιό και αντηλιακό πάνω στην ξαπλώστρα και ένας ήλιος καυτός να χαϊδεύει ύπουλα την επιφάνεια μιας συστάδας από ομπρέλες. Ναι, το ξέρω, αισθάνεσαι τυχερός.

Παραλίες, όπως σταθμοί διοδίων

Οι παραλίες που μεγαλώσαμε δεν είχαν ποτέ γιγαντιαία μπαρ με το ίδιο ζευγάρι ταλαιπωρημένα ηχεία να μαστιγώνουν την άμμο με τα ίδια house beats από το ίδιο σιντί που παίζει στο αμάξι του ο τσεκαδόρος του μπαρ, αυτό που “αρέσει στα κορίτσα, εγγυημένα σου λέω!” (αληθινή ιστορία-αληθινή ατάκα). Οι παραλίες που βουτάμε σήμερα, στην μεγάλη τους πλειοψηφία έχουν ξαπλώστρες και ομπρέλες, θρονιασμένες στα ίδια σημεία, σαν σιωπηλούς κατακτητές της αμμουδιάς και περιφερόμενους υπαλλήλους έτοιμους να εισπράξουν την προβλεπόμενη χρέωση μαζί με ό,τι άλλο τραβάει η όρεξη σου. Ένα Multiplex διασκέδασης, σαν αυτά που υπάρχουν στις πόλεις, έχει εγκατασταθεί και στις αμμουδιές.

Η καντίνα της παραλίας που κάποτε έμοιαζε με ‘βραβείο’ σε μια έρημη παραλιακή πίστα, σήμερα θυμίζει περισσότερο διόδια. Οι αμμουδιές που κάποτε γέμιζαν με παιδικά παιχνίδια, σήμερα γίνονται καταφύγιο για ρακετάδες, γιατί κάπως πρέπει κι αυτή να χωρέσουν στο παραλιακό σκηνικό. Οι ξαπλώστρες, τα κρεβάτια, τα πουφ, τα στερεοφωνικά με τα μπάσα που σχεδόν κλαίνε από την κακή χρήση, μετατρέπουν ένα παραθαλάσσιο πανέμορφο τοπίο, σε μια αστική τερατογένεση, μια ρεκλάμα δελτίου ειδήσεων που δεν έχει καμία αξία αν θέλεις να διασκεδάσεις μέσα της. Είναι μια στρατιωτικά σχεδόν ομογενοποιημένη μορφή διασκέδασης, ένα format που βολεύει και διευκολύνει όσους πριν τα Χριστούγεννα αγωνιούν να βρουν τραπέζι στα μπουζούκια και στις εκπτώσεις στήνονται από το πρωί της πρώτης μέρας σε γνωστά πολυκαταστήματα φθηνής μόδας, για να αγοράσουν το πρώτο σετάκι που θα βρουν στην πρώτη βιτρίνα, αυτό που θα γράφει ‘40% έκπτωση’.

Φυσικά μπορείς να μην νοικιάσεις ξαπλώστρα και ομπρέλα, να προνοήσεις ακόμα και για τον φαγητό και το καφέ σου. Να καθίσεις δηλαδή, δίπλα στις ξαπλώστρες και τις ομπρέλες. Αυτό είναι περίπου το ίδιο με το window shopping στα μαγαζιά, μια έμμεση ‘τιμωρία’ των beach bars καθώς βρίσκεσαι στο ίδιο οπτικό πεδίο με τους θαμώνες των beach bars και πρακτικά μοιράζεσαι τους ίδιους ήχους και τις ίδιες οσμές και τρακάρεις κάθε τόσο με τόσο με την ζαλισμένη ευδαιμονία τους.

Μήπως είμαι λίγο υπερβολικός;

Ναι, το ξέρω, μπορεί να σκέφτεσαι ήδη “τι boomer-ια είναι αυτό το κείμενο που άνοιξα!”, καθώς απολαμβάνεις το club sandwitch με τις πατάτες σου, σε μια κυριλέ πιατέλα πάνω από την βρεγμένη σου πετσέτα, παραπλέυρως του άδειου πλαστικού ποτηριού με τον freddo espresso. “Δικαίωμα μου” θα μονολογήσεις όπως ο κύριος Πάνος στο ‘Ας Περιμένουν οι Γυναίκες’ και θα έχεις απόλυτο δίκιο. Όταν όμως έχω απλώσει την πετσέτα μου στην παραλία Κουμπάρα της Ίου και ακούω από τους θαμώνες στις 2-3 διπλανές πετσέτες, πως “πρέπει να προσέχουμε” και στη συνέχεια πληροφορούμαι πως το beach bar απειλεί τους λουόμενους που δεν πληρώνουν ξαπλώστρα με έξωση από την παραλία, τότε αισθάνομαι πως το σετ ξαπλώστρα-ομπρέλα έχει εξελιχθεί σε απειλή για τις παραλίες, οποιουδήποτε νησιού.

Προφανώς αυτό δεν σημαίνει πως όλα τα beach bars πρέπει να μπουν στο εκτελεστικό απόσπασμα: Όταν ένα παραθαλάσσιο μαγαζί προσφέρει νόστιμο φαγητό, ποιοτικά ποτά και καφέδες (και δεν είναι λίγα τα συγκεκριμένα), τότε αξίζει να περάσεις ακόμα και μια ολόκληρη μέρα σε αυτά. Όταν όμως μέσα από τις ξαπλώστρες και τις ομπρέλες ‘εισβάλλουν’ σε μια παραλία, τότε δεν είμαι σίγουρος για το αν αυτό λέγεται ‘ανάπτυξη’, ‘ψυχαγωγία’ ή οτιδήποτε σχετικό.

Κάνοντας τον Indiana Jones

Από τη στιγμή που το ίδιο το υπουργείο Οικονομικών με νόμο έχει καθιερώσει την παραχώρηση τμημάτων αιγιαλού για εμπορική χρήση, τότε οφείλουμε να αποδεχθούμε πως η ελεύθερη διαμονή μας σε παραλίες δεν είναι πια και τόσο ελεύθερη. Είναι κι αυτό – ειρωνικά ή όχι- ένα σημάδι προόδου όπως την αντιλαμβάνεται η οικονομία της ελεύθερης αγοράς, συνήθως με τρόπο κυνικό και αμείλικτο. Προσωπικά έχω γελάσει με τον εαυτό μου για κάθε φορά που έχω εμφανιστεί στην παραλία, έχοντας ξεχάσει να φέρω νερό/καφέ από το σπίτι ή ομπρέλα και έχοντας αυτόματα υποθέσει πως “έλα μωρέ δεν έγινε και τίποτα, όλα αυτά θα τα αγοράσω στην παραλία”, η οποία εν τέλει αποδεικνύεται έρημη και μη αξιοποιημένη εμπορικά.

Επίσης, κάθε φορά που θέλω να απλώσω τον τεμπέλικο και υπέρβαρο ανθρώπινο όγκο μου σε μια κεντρική παραλία, χωρίς να κάνω τον Indiana Jones πάνω σε παραλιακά κατσάβραχα ή χωρίς να σκαρώνω αυτοσχέδια Ράλι ακρόπολις μαζί με φίλους σε βουνοπλαγίες και γκρεμούς για να ανακαλύψουμε την ‘τάδε ειδυλλιακή παραλία που έχει μόνο ένα λάστιχο νερό από το 1981’, νιώθω ενοχές. Γιατί όλες οι παραπάνω σκέψεις έχουν συμβεί στο μυαλό μου πάνω ή δίπλα σε μια πλαστική ξαπλώστρα, με μια μισοφθαρμένη ομπρέλα να μισό-κρύβει τον ήλιο, με μια άγνωστη φωνή να εισβάλλει παρασιτικά μέσα στις σκέψεις μου: “Ά, έρχεται το παιδί, πείτε γρήγορα, τι θα πάρουμε;”.

Όμως ποτέ δεν έχω απάντηση. Μόνο ένα fade out και ξανά fade in σε ένα μπουκάλι παγωμένο νερό καρφωμένο στην άμμο, δυο-τρία διάσπαρτα κοχύλια και εκείνη να ξυπνάει από δίπλα ηλιοκαμένη, με την άμμο να έχει μαστιγώσει τα πόδια της. Καλοκαίρι για Πάντα.