Τα δημοσιογραφικά κλισέ που πρέπει να απαγορευτούν
Είναι στο χέρι μας να μην τα χρησιμοποιήσουμε ξανά. Το πρόβλημα είναι ότι έχουν τυπωθεί στο μυαλό μας κι από εκεί δεν σβήνονται με τίποτα.
- 28 ΦΕΒ 2015
Όλοι τα ξέρουμε, όλοι τα έχουμε ακούσει και όλοι έχουμε κάνει γκριμάτσα αηδίας κάθε φορά που επαναλαμβάνονται. Αλλά είναι η εύκολη λύση. Μπορεί ένας κανονικός άνθρωπος σαν εσένα να μην έβαλε ποτέ το ‘σκληρό πόκερ’ σε μια πρόταση, αλλά δεκάδες δημοσιογράφοι που έχουν τσακωθεί με τη φαντασία βρίσκουν στα κλισέ ένα ζεστό καταφύγιο.
Κάτι τέτοια έκανα κι εγώ στο πρώτο κείμενο που έγραψα ποτέ σαν επαγγελματίας δημοσιογράφος και η καλή μου διευθύντρια μου συνέστησε να γράψω σε ‘σοβαρή’ εφημερίδα ξύλινου λόγου. Δεν ήθελα να γράψω σε ‘σοβαρή’ εφημερίδα ξύλινου λόγου και συμμορφώθηκα.
Το σκληρό πόκερ
Όπως στο: “Σκληρό πόκερ μεταξύ κυβέρνησης και εταίρων με φόντο την εκταμίευση της 89ης δόσης του δανείου”, Αθήνα 2038
Πριν 5-6 χρόνια, είχα τη λόξα να βλέπω κάτι μεταμεσονύκτιες μεταδόσεις πόκερ στην τηλεόραση, όχι τόσο επειδή ήμουν κολλημένος με το άθλημα, όσο γιατί αποχαυνωνόμουν και κοιμόμουν σαν πουλάκι. Ποτέ, μα ποτέ, ο εκφωνητής δεν είπε ότι σ’ αυτό το τραπέζι παίζεται σκληρό πόκερ. Ήταν κάνας χαζός αυτός δηλαδή;
Επιπλέον, δεν έχει γίνει ΠΟΤΕ ο παρακάτω διάλογος:
Γυναίκα: Αυτό ήταν, χωρίζουμε!
Άντρας: Μωρό μου, κάθισε να το συζητήσουμε.
Γ: Τέλος, είπα. Παίρνω τα παιδιά και πάμε στη μάνα μου.
Α: Ααα, παίζεις πολύ σκληρό πόκερ τώρα.
Επιτρέπεται μόνο: Στη μετάδοση του τελικού τραπεζιού του World Series of Poker.
Οι ανοιχτοί λογαριασμοί
Όπως στο: “Οι δυο ομάδες έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς από το πρώτο ματς που διεξήχθη στην Ουκρανία”
Επιτρέπεται μόνο: Στην περίπτωση που οι λογιστές των δύο ομάδων έχουν μαζευτεί σε ένα γραφείο και έχουν απλώσει καμιά διακοσαριά ανοιχτούς λογαριασμούς τηλεφώνων, καρτών, ρεύματος και σουβλατζίδικων.
Το χιτσκοκικό φινάλε
Πληροφορίες εντός.
Οι γνωστοί άγνωστοι
Όπως στο: “Συγγνώμη, Γιώργο Καραϊβάζ, εδώ ακριβώς βλέπουμε τη στιγμή που εισβάλλουν στην πορεία οι γνωστοί άγνωστοι και η κατάσταση βγαίνει εκτός ελέγχου”
Κατ’ αρχήν, αυτό το κλισέ αναπαράγεται τόσα χρόνια που οι γνωστοί άγνωστοι θα έπρεπε να είναι το λιγότερο κουμπάροι μας πλέον. Κατά δεύτερον, αυτό που πραγματικά με στεναχωρεί είναι ότι ο εμπνευστής αυτού του κλισέ -που λογικά δεν φανταζόταν ότι θα πάρει διαστάσεις πανδημίας- πρέπει να πέρασε μερόνυχτα νιώθοντας πανέξυπνος και λογοτέχνης.
Επιτρέπεται μόνο: – (Δεν επιτρέπεται πουθενά, να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους)
Τα αυτά και τα αυτά
Όπως στο: “Μ’ αυτά και μ’ αυτά, φτάσαμε στο τελευταίο ημίωρος της εκπομπής μας”
Με ποια και με ποια ρε συ; ΜΕ ΠΟΙΑ ΚΑΙ ΜΕ ΠΟΙΑ; Ή θα κάτσεις άλλες τρεις ώρες στο στούντιο και θα μας τα πεις ένα-ένα ή θα σταματήσεις να λες αυτό το αόριστο, ανεύθυνο, αναχρονιστικό και ανέμπνευστο “Μ’ αυτά και μ’ αυτά”. Αυτά.
Επιτρέπεται μόνο: Σε τραγούδι των Κόρε.Ύδρο. Τι; Διαλύθηκαν οι Κόρε.Ύδρο; Καλά καλά, το συγκεκριμένο αστειάκι έχει κρατήσει πολύ.
Το μάτι του κυκλώνα
Όπως στo: “Στο μάτι του κυκλώνα μπλα μπλα”
Το μάτι του κυκλώνα είναι το κέντρο διατάραξης του κυκλώνα, η περιοχή που επικρατεί νηνεμία, σύμφωνα με τους έγκριτους επιστήμονες. Ο κυκλώνας λοιπόν δεν είναι κάποιος και δεν έχει και μάτια. Ή αυτιά. Ή πρόσωπο.
Επιτρέπεται μόνο: Αν λένε την κόρη σου Κυκλώνα και της μπήκε κάτι στο μάτι.
Η πύρινη λαίλαπα
Στην πραγματικότητα, η σκέτη λαίλαπα είναι η θύελλα, ο πάρα πολύ δυνατός άνεμος. Η αλήθεια είναι ότι η ‘πύρινη λαίλαπα’ έχει έναν φανταστικό ρυθμό ως έκφραση και γι΄αυτό θα είμαστε λιγότερο σκληροί μαζί της. Επιπλέον, το άκουσμά της θα μπορούσε να παραπέμπει σε κάτι σαν Λετονό δισκοβόλο, τον Πίρινι Λέλαπα ή σε ποδοσφαιρική ομάδα γ’ κατηγορίας με το ίδιο όνομα.
Το ‘να περάσουμε να ακούσουμε’
Όπως στο: “Μετά το σύντομο διαφημιστικό διάλειμμα, θα περάσουμε να ακούσουμε τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών μετά τη συνάντηση με τον Μάκη Τσετσένογλου”
Η πρωτότυπη απορία για το πώς ακριβώς περνάς για να ακούσεις κάτι ανήκει στον Αλέξανδρο Βραχωρίτη, που παρότι χρόνια άνθρωπας του ραδιοφώνου, δεν έχει περάσει ποτέ να ακούσει κάτι. Αλήθεια, πώς περνάς να ακούσεις κάτι; Πας σε άλλο δωμάτιο; Κουνιέσαι με κάποιο τρόπο; Μετακινείσαι; Λέω κρυάδες; Θα περνούσες να ακούσεις τις κρυάδες μου;
Επιτρέπεται μόνο: Σε φεστιβάλ τύπου Βέρχτερ που περνάς από τη μία σκηνή στην άλλη για να ακούσεις μιαν άλλη μπάντα.
Το μαχαίρι που φτάνει στο κόκκαλο
Όπως στο: “Η εξυγίανση του ελληνικού ποδοσφαίρου θα γίνει μόνο όταν το μαχαίρι φτάσει στο κόκαλο” (χαχαχαχαχαχαχα)
Η έκφραση “να φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο” χρησιμοποιείται για να περιγράψει παθογενείς καταστάσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν με δραστικά μέτρα. Αυτό που δεν καταλαβαίνει κανείς είναι η απαξίωση για τις περιπτώσεις που το μαχαίρι δεν φτάνει στο κόκκαλο, αλλά σταματάει λίγο πριν. Ότι τι; Θα σου μπήξει κάποιος ένα μαχαίρι και θα πεις “ε σιγά, γιατί να μην βγω απόψε, δεν είναι ότι έφτασε και στο κόκκαλο”;
Επιτρέπεται μόνο: Σε πραγματικές εγχειρήσεις ορθοπεδικής φύσης, αν και αμφιβάλλω ότι τα μαχαίρια/νυστέρια μπήγονται τόσο βαθιά.
Ο χάρτινος πύργος
Όπως στο: “Σαν χάρτινος πύργος κατέρρευσε κτίριο 156 μέτρων στο δυτικό Βερολίνο”
Ήξερες ότι έχουμε δει εκατομμύρια περισσότερες φορές να πέφτει ένα κτίριο βάρους δύο δισεκατομμυρίων τόνων,
παρά ένας χάρτινος πύργος; ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ ΧΑΡΤΙΝΟ ΠΥΡΓΟ ΜΟΥ ΜΙΛΑΣ;
Επιτρέπεται μόνο: Αν μιλάμε για το House of Cards με κάποιον έμμεσο ή πολύ meta τρόπο.
Οι δάφνες ποιότητας
Όπως στο: “Το θέαμα στο πρώτο ημίχρονο σίγουρα δεν διεκδικεί δάφνες ποιότητος”
Επιτρέπεται μόνο: Αν μιλάμε για κάποια φοβερή δάφνη που μπορείς να ρίξεις στις φακές σου και να νοστιμίσουν.
H επέλαση του χιονιά
Όπως στο: “Ξεκίνησε η επέλαση του χιονιά σε όλη τη χώρα. Λευκός κλοιός σε χωριά της ορεινής Αρκαδίας”
Απέλαση.
Επιτρέπεται μόνο: Σε προμενάδες σπουδαίων μπουκαδόρων ποδοσφαιριστών που περνάνε τους αντίπαλους αμυντικούς σαν σταματημένους (ωπ, κι άλλο κλισέ).
Το ξύπνημα του Εγκέλαδου
Όπως στο: “Πρωινό ξύπνημα του εγκέλαδου στη Ρόδο. Δεν έχουν αναφερθεί υλικές ζημιές για την ώρα”
Σύμφωνα με την wikipedia ελληνική μυθολογία, ο Εγκέλαδος ήταν ο αρχηγός των Γιγάντων και έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στη Γιγαντομαχία, όπου και φονεύθηκε. Δεν υπάρχουν ιστορικά ντοκουμέντα σχετικά με την ανάστασή του ή κάτι τέτοιο.
Επιτρέπεται μόνο: Αν βγάλεις τον γιο σου Εγκέλαδο και τον ξυπνάς με μια κανάτα παγωμένο νερό.
Το σκληρό ροκ
Όπως στο: “Σκληρό ροκ από Σαμαρά εναντίον ΣΥΡΙΖΑ”
Σα να λέμε “Νικητής στο διαγωνισμό τριπόντων αναδείχτηκε ο Θύμιος Μπακατσιάς στο χτεσινό All-Star Game”, Πάτρα 1997. Ποια κουβέντα να ανοίξουμε πρώτη; Αυτήν για το ποιο ακριβώς είναι το σκληρό ροκ ή αυτήν για το τι σχέση έχει ο Αντώνης Σαμαράς μαζί του.
Επιτρέπεται μόνο: Αν συμφωνήσουμε ότι το σκληρό ροκ είναι αυτό:
Τα πέτρινα χρόνια
Όπως στο: “Τα πέτρινα χρόνια του Ολυμπιακού”
Τα άσχημα χρόνια, τα χρόνια της δυστοκίας και της δυστυχίας. Τα σκληρά χρόνια. Μια από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες πέτρινων χρόνων ήταν η ήττα του Ολυμπιακού στις 31 Μαρτίου 1996 με 3-0 στην Καλαμάτα.
Επιτρέπεται μόνο: Ως κεφάλαιο ή τίτλος μέρους της τριλογίας του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών ή του Χόμπιτ.