Το vegan ‘κρέας’ δεν θα γίνει ποτέ πραγματικό κρέας
- 27 ΜΑΙ 2020
And the flesh you so fancifully fry
Is not succulent, tasty or kind
It’s death for no reason
And death for no reason is murder
The Smiths – ‘Meat Is Murder’.
Στη ψηστιέρα μου ψήνονται φτερούγες κι άλλα κομμάτια από κοτόπουλο. Τα έχω καρυκέψει με αλατοπίπερο και μυρωδικά και μια σος γιαούρτι-μουστάρδα περιμένει να το ‘ντύσει’ μέσα σε αραβικές πίτες μαζί με ντομάτες, πιπεριές και καραμελωμένα κρεμμύδια. Καθώς το κοτόπουλο ροδίζει, κυλάει σαν σέρφερ πάνω στο καυτό λάδι και τα ζουμιά από τα σοταρισμένα υλικά ξεχειλίζουν πάνω στη σάρκα του, αναρωτιέμαι: Πόσο ένοχος είμαι γι αυτή την υπέροχη και τόσο νόστιμη εικόνα;
Την ίδια στιγμή, το YouTube με πληροφορεί πως υπάρχει ένα νέο video διαθέσιμο, σχετικά με το πώς να φτιάξεις γύρο μανιταριού. Λίγες μέρες πριν, μια γνωστή Ελληνίδα τραγουδίστρια κοινοποιούσε στα προσωπικά της social media μια συνταγή με τηγανητό κουνουπίδι, το οποίο θύμιζε nuggets κοτόπουλου που (δεν) επέζησαν από πυρκαγιά. Η τραγουδίστρια παρουσίαζε σχεδόν με ηδονική λατρεία το μαγειρικό της κατασκεύασμα, που σίγουρα θύμιζε περισσότερο κρέας από τα φυτικά προϊόντα κρέατος που έχουν πλημμυρίσει τα σούπερ-μάρκετ.
Vegan ‘κρέας’: Δηλαδή;
1. Vegetarian υποκατάστατα κρέατος
Πρόκειται για προϊόντα που μιμούνται την γεύση του κρέατος, τα οποία παρασκευάζονται από μη ζωικές πρώτες ύλες. Κυκλοφορούν συνήθως από τις Impossible Burger και Beyond Meat, δυο εταιρείες που έχουν ήδη γίνει κολοσσοί στο είδος τους, έχοντας γεμίσει τα ράφια χιλιάδων σουπερμάρκετ παγκοσμίως. Ένα μπιφτέκι της Beyond Meat σύμφωνα με πληροφορίες της Washington Post, περιέχει συνολικά 18 διαφορετικά υλικά, ανάμεσα τους και πρωτείνη ρυζιού, άμυλο πατάτας, ζωμό παντζαριού, κραμβέλαιο και λάδι καρύδας, πρωτεΐνη αρακά.
Περιέχουν επίσης φυτικές ίνες, σε αντίθεση με το πραγματικό κρέας, ελάχιστα κορεσμένα λίπη, μηδενική χοληστερόλη και περίπου ίσες ποσότητες θερμίδων και πρωτεϊνών με το πραγματικό κρέας. Ως προς το αλάτι, περιέχουν τουλάχιστον πενταπλάσια ποσότητα (περίπου 370 mg.) σε σχέση με το κανονικό κρέας, κάτι που ενδεχομένως τα καθιστά ακατάλληλα για όσους έχουν υψηλή πίεση.
Αίμη, χωρίς δάκρυα
Η αίμη, μια ουσία που προσθέτει άρωμα και χρώμα και κάνει το μπιφτέκι να δίνει την αίσθηση ότι “ματώνει” στο κέντρο, όταν ψηθεί στο εσωτερικό του είναι ίσως το πιο αμφιλεγόμενο στοιχείο αυτών των burgers. Συγκεκριμένα, η -προερχόμενη από το γενετικό υλικό ρίζας σόγιας- αίμη, μια ουσία που υπάρχει στο vegan κρέας, συνδέεται με τα ισοφλαβονοειδή, συστατικά που μιμούνται τα οιστρογόνα, για τα οποία υπάρχουν πληροφορίες ιατρικών ερευνών πως ενδέχεται να προκαλούν την εμφάνιση καρκίνου, άλλα και επιπλοκές στη γυναικεία γονιμότητα αλλά και στις ανδρικές ορμόνες.
Χημεία και τέρατα*
Τα vegetarian προϊόντα κρέατος εικάζεται πως περιέχουν ακόμα περισσότερα αμφιλεγόμενα χημικά συστατικά. Σίγουρα θα βρείς online εκατοντάδες δημοσιεύσεις που υποστηρίζουν με πύρηνο φανατισμό πως το vegan κρέας είναι πραγματικό ‘χημείο’, πώς είναι τεχνητά σκευάσματα που μας χαρίζουν την όψη και την γεύση της κρεατοφαγίας, χωρίς το σχετικό περιεχόμενο. Κάθε δημοσίευμα που δεν εντάσσεται ούτε στο στρατόπεδο των vegans, ούτε σε αυτό των κρεατοφάγων, συστήνει το vegan κρέας ως ιδανική τροφή για αθλητές που αναζητούν πρωτείνη ως βάση για την διατροφική τους προετοιμασία, για κάθε έναν που επιθυμεί ένα τέτοιο σκεύασμα ως βάση για μια πιο υγιεινή διατροφή. Μοιάζει ήδη αντιφατικό το να θέλεις να τρως υγιεινά και γι αυτό να επιλέξεις μια ένωση ουσιών παρασκευασμένη σε εργαστήριο, αλλά δεν θα μπούμε εμπόδιο στις επιλογές κανενός.
2. Random vegan πατέντες
Δηλαδή: Μανιτάρια ή κουνουπίδια ως μπριζόλες, τόνος μη αλιευμένος, κιμάς (σόγια), μπέικον, ακόμα και vegan κοτόπουλο (google it, με δική σας ευθύνη).
Αξίζει να προσθέσεις κάτι από τα παραπάνω στη διατροφή σου; Πιθανότατα ναι, είναι θέμα προτίμησης, αντίληψης και διάθεσης για πειραματισμό. Από την άλλη, δυσκολευομαι πραγματικά να περιγράψω ένα κοτόπουλο, το οποίο στην πραγματικότητα δεν έζησε ποτέ μαζί άλλα κοτοπουλάκια και γεννήθηκε ως κοτόπουλο-Φρανκενστάιν, στο εργοστάσιο ενός παρανοικού βιγκανιστή που οραματίστηκε την διατροφή του μέσου ανθρώπου ως ένα απέραντο βοσκοτόπι.
Τελικά είναι κρέας;
Έστω πως υπάρχει ένα αναψυκτικό που λέγεται Wolf Cola, έχει μαυριδερό χρώμα, αναβλύζει ανθρακικό, έχει παραχθεί με eco-friendly εργαλεία σε κάποια μαγευτική επαρχιακή πόλη της Βρετανίας και είναι το ίδιο γλυκό με την κοκακόλα.Ίσως κάποιοι πωλητές, αρθρογράφοι, γευσιγνώστες, ινφλουένσερ να υιοθετήσουν το αξίωμα πως η Wolf Cola είναι καλύτερη από την κανονική, λόγω όλων των παραπάνω γνωρισμάτων. Άδικο θα έχουν; Μπορεί και όχι.
Στην περίπτωση του vegan κρέατος, είναι σαφές ότι υπάρχει μια πολυπληθής κοινωνική ομάδα που αποστρέφεται την ιδέα του ζώου ως φαγητού για τους ανθρώπους και έχει ήδη εντοπίσει κάποιες σεβαστές εναλλακτικές λύσεις. Είναι επιθυμία και δικαίωμα τους να αναζητούν αυτές τις εναλλακτικές λύσεις και κανένας δεν θα τραβήξει πιστόλι για να τους πάρει τα vegan patties από τα χέρια. ώστε να τους ταισει με το ζόρι κοτομπέικον.
Αντίστοιχα όμως, αποτελεί δικαίωμα και της αντίθετης πλευράς, να καταναλώνει σουβλάκια, μπριζόλες, μπέργκερ που περιέχουν πραγματικό κρέας και όχι προιόντα σόγιας ή οτιδήποτε σχετικό. Σε αυτό που ονομάζουμε σύγχρονη κοινωνία, μπορεί να υπάρχει ένα στρατόπεδο, ένα ‘κόμμα’ που ασπάζεται τον βιγκανισμό και ένα άλλο, που προτιμά να πορεύεται με την κρεατοφαγία. Μπορούμε να συνυπάρχουμε με ειλικρίνεια, χωρίς να παριστάνουν οι μεν πως έχουν ομοιότητες με τους δε ή ακόμα περισσότερο, πως οι βίγκαν έχουν βρει εκείνα τα διατροφικά τρικς για να ξεγελάσουν τους κρεατοφάγους, βαφτίζοντας ως κρέας την πρωτεΐνη αρακά και τον ζωμό παντζαριού. Συγνώμη Morrissey, αλλά αυτό δεν είναι κρέας.
*τίτλος δίσκου του Τζίμη Πανούση.