«Αγαπητέ rider» ή τι ακριβώς συνέβη με το efood

Η efood ως γνωστόν είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες διανομών που υπάρχουν στην Ελλάδα. Μετά από δύο πολύ επικερδείς περιόδους καραντίνας, η εταιρεία μέσω του παραπάνω μηνύματος πρότεινε τη μετατροπή της τρίμηνης σύμβασης μισθωτής εργασίας σε freelancing. Με απλούς παραδοσιακούς όρους σε αυταπασχόληση ή με ακόμα πιο απλούς, το λεγόμενο μπλοκάκι.

Τι κακό υπάρχει με το freelancing;

Η περίπτωση των διανομέων (courier, delivery κ.ά.) είναι ούτως ή άλλως μία πολύ πονεμένη ιστορία. Δεν αρκούσε όμως μόνο αυτό. Ταυτόχρονα, υπάρχει ένα πολύ μεγάλο κενό (που δεν αφορά μάλιστα μόνο την Ελλάδα) ως προς τις εργασιακές σχέσεις που συνάπτουν οι ψηφιακές πλατφόρμες με τους εργαζομένους τους.

Η μετατροπή των σχέσεων εργασίας από αυτή της μισθωτής σε αυτή της αυταπασχόλησης είναι εις βάρος των εργαζομένων. Πρώτα από όλα γιατί η πληρωμή γίνεται βάση της παραγόμενης αξίας και επομένως δημιουργείται ένα καθεστώς ανασφάλειας. Σε δεύτερο βαθμό, χάνονται τα δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και το επίδομα αδείας. Τέλος (και ίσως ακόμα βασικότερο), το κόστος της ασφάλισης μετακυλίεται από τον εργοδότη στον εργαζόμενο.

Το καθεστώς των riders και το νέο εργασιακό νομοσχέδιο

Η περίπτωση των εργαζομένων στο efood δεν είναι σε καμία περίπτωση ιδιαίτερη ή μοναδική. Υπάρχει ένα πλέγμα μπερδευτικών και συχνά αντιφατικών νομοσχεδίων εις βάρος των εργαζομένων. Η βάση του κανόνα είναι πώς όσο λιγότερο σαφές είναι ένα εργασιακό νομοθετικό πλαίσιο, τόσο πιο πολύ πλήττονται τα δικαιώματα των εργαζομένων. Σύμφωνα πάντως με τους περισσότερους ειδικούς, η παρούσα μετατροπή της σύμβασης μισθωτής εργασίας σε freelancing είναι νομότυπη. Μένει να αποσαφηνιστεί όμως τι συμβαίνει σε περίπτωση μετατροπής των συνθηκών εργασίας σε ήδη απασχολούμενους.

Η αντιπολίτευση και πολλές συνδικαλιστές οργανώσεις έσπευσαν να τονίσουν ότι αυτή η κίνηση αποτελεί ένα από τα απόνερα του νέου εργασιακού νομοσχεδίου που πέρασε από τη Βουλή πριν λίγες εβδομάδες.Πιο συγκεκριμένα, υπάρχει το άρθρο 69 του 4808/2021 σύμφωνα με τον οποίο «οι ψηφιακές πλατφόρμες συνδέονται με τους παρόχους υπηρεσιών με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ή συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου».

Σε αυτό υπάρχουν, όπως διαβάζουμε στο ΦΕΚ, τέσσερις εξαιρέσεις: α) να χρησιμοποιεί υπεργολάβους ή υποκατάστατους, β) να επιλέγει τα διάφορα έργα που η ψηφιακή πλατφόρμα του προτείνει να αναλάβει ή να θέτει μονομερώς ο ίδιος τον μέγιστο αριθμό τέτοιων έργων που εκάστοτε θα αναλαμβάνει, γ) να παρέχει τις ανεξάρτητες υπηρεσίες του προς οποιονδήποτε τρίτο και δ) να καθορίζει ο ίδιος τον χρόνο παροχής των υπηρεσιών του.

Οι αντιδράσεις των social media και η απάντηση της efood

Νόμιμη ή όχι η δεδομένα αντεργατική κίνηση της efood δημιούργησε οργή στα social media με το hashtag #cancel_efood να παίρνει τεράστια έκταση και χιλιάδες χρήστες να απειλούν ή να προβαίνουν σε απενεργοποίηση των λογαριασμών τους στην πλατφόρμα.

Το ίδιο το efood προχώρησε σε ανακοίνωση σχετική με τον σάλο που έχει δημιουργηθεί προχωρώντας σε διευκρινήσεις και ρίχνοντας το φταίξιμο σε επικοινωνιακό λάθος. Σύμφωνα με την εταιρεία, «θα θέλαμε να διευκρινίσουμε προς τους διανομείς, συνεργάτες και χρήστες του efood πως η λανθασμένη διατύπωση της πρόσφατης επικοινωνίας που έγινε προς 115 διανομείς των οποίων η σύμβαση λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου 2021, δεν εκφράζει τη φιλοσοφία και την κουλτούρα της εταιρείας και σε καμία περίπτωση δεν ήταν εκβιαστική».

Το τι ακριβώς θα συμβεί στο μέλλον ως προς τους συγκεκριμένους διανομείς το αναμένουμε στο άμεσο μέλλον. Περιπτώσεις όμως, όπως είναι εκείνη της Ισπανίας, δείχνουν τον σωστό δρόμο για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας του κλάδου.