Aμερικανικές Προεδρικές Εκλογές: Έχει ελπίδα να ξαναεκλεγεί ο Donald Trump;

Oι εκλογές είναι προγραμματισμένες για τις 3 του ερχόμενου Νοεμβρίου, την κατά παράδοση πρώτη Τρίτη του Νοεμβρίου. Οι δύο βασικοί αντίπαλοι είναι, όπως πιθανόν θα ξέρετε ήδη, ο νυν Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump με το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων. Απέναντί του ο βετεράνος πολιτικός Joe Biden με το χρίσμα των Δημοκρατικών. Και οι δύο άντρες στα 70 τους. Ο Donald Trump στα 74, ενώ ο Biden στα 78. Σε περίπτωση μάλιστα εκλογής του δεύτερου θα είναι ο μεγαλύτερος σε ηλικία άνθρωπος στην ιστορία των ΗΠΑ που αναλαμβάνει τη Προεδρία για πρώτη φορά.

H δύσκολη συνθήκη

Ομολογουμένως, ο Donald Trump δεν θα μπορούσε να βρει πιο δύσκολη συνθήκη, για να γίνουν οι εκλογές αυτές. Οι ΗΠΑ -ιδίως αυτή την περίοδο- μοιάζουν ένα καζάνι που δεν σιγοβράζει απλώς αλλά είναι έτοιμο να εκραγεί. Πρώτα από όλα, η κωμικοτραγική διαχείριση της πανδημίας του κορονοϊού είναι βέβαιο ότι θα κοστίσει πολύ στην εικόνα του στιβαρού Προέδρου που θέλει να οικοδομήσει ο Trump. Οι ΗΠΑ είναι μια από τις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από τον κορονοϊό, αν όχι η χώρα που επλήγη περισσότερο όλων. Μάλιστα έμοιαζε στις πρώτες φάσεις της πανδημίας σαν να κινείται με μια ηγεσία που σχεδόν αρνούνταν την ύπαρξή της.

Δεν είναι όμως μόνο ο κορονοϊός. H δολοφονία του George Floyd δημιούργησε μια εξέγερση. Έφερε τις ΗΠΑ αντιμέτωπες με τα αποτελέσματα αιώνων συστημικού ρατσισμού και κοινωνικής αδικίας. Διόλου τυχαία η βόμβα έσκασε στα χέρια του Προέδρου που χάιδευε τα αυτιά των οπαδών της λευκής υπεροχής και της alt-right. Αυτή τη στιγμή ο Donald Trump, όσο περισσότερο χρησιμοποιεί την ακραία καταστολή, τόσο λιγότερη πυγμή δείχνει να έχει. Επικοινωνιακά όμως έπαιξε όσο το δυνατόν καλύτερα το χαρτί του. Κατασκευάζοντας εχθρούς εντός και εκτός των τειχών.

Όπως, λοιπόν, ο κορονοϊός συνδέθηκε με την Κίνα, έτσι και για τις εξεγέρσεις και το Black Lives Matter κατασκευάστηκε σαν να ήταν εχθρός σε κατασκοπευτική ταινία η ΑΝΤΙFA. O Τrump μέσω αυτής της διαχείρισης στηρίχθηκε στο μεγάλο του όπλο. Την απλοϊκή αφήγηση μιας πολυσύνθετης πραγματικότητας στον άξονα του “καλού” και του “κακού”. Εν προκειμένω, ακόμα περισσότερο του “ειλικρινούς”, κόντρα στο “σκοτεινό”. Όπως ακριβώς τόνισε και η σύζυγός του, Melania. Ο Trump σε όλη του την πολιτική πορεία ξέρει να πουλάει ακριβώς αυτό. Την ειλικρίνεια.

Έχει ακόμα πιθανότητες ο Trump;

Το ερώτημα αυτό είναι πάντα δύσκολο να απαντηθεί κυρίως λόγω του συστήματος των Αμερικανικών Εκλογών με τους εκλέκτορες. Ένα poll που δείχνει τη δημοφιλία ενός υποψηφίου είναι ούτως ή άλλως ένα δύσκολο εγχείρημα σε ένα αχανές εκλογικό. Και γίνεται ακόμα δυσκολότερο από τη στιγμή που τα αποτελέσματα της δημοφιλίας πρέπει να προσαρμοστούν και να κατανεμηθούν ανάλογα με τις Πολιτείες και τους εκλέκτορές τους. Μην ξεχνάμε ότι στις προηγούμενες εκλογές o Trump υστερούσε κατά περίπου 3 εκατομμύρια ψήφους. Και νίκησε.

Αυτή τη στιγμή πάντως, τα polls δείχνουν επικράτηση του Βiden απέναντι στον Trump. Βέβαια υπάρχει τις τελευταίες μέρες μια τάση που οδηγεί σε ένα διαρκές κλείσιμο της ψαλίδας με τον μέσο όρο δημοσκοπήσεων να πέφτει από διψήφια ποσοστά στο 4%. Το προβάδισμα Biden όμως είναι ακόμα σταθερό. Δεν είναι τυχαίο ότι δημοσκοπήσεις που γίνονται ανά Πολιτεία, ο Trump χάνει ή έστω δεν είναι σίγουρο ότι κερδίζει περιοχές που θεωρούνταν προπύργια του κόμματός του. Ταυτόχρονα, οι δείκτες ως προς τη θετική γνώμη των ίδιων των υποστηρικτών του για το πώς διαχειρίστηκε τον κορονοϊό έχουν τον τελευταίο καιρό μια διαρκώς καθοδική πορεία.

Το εκλογικό σύστημα όμως του δίνει ένα μπόνους. Μπόνους που του έδωσε και την Προεδρία του 2016. Ο Biden και οι Δημοκρατικοί εχουν την παραδοσιακή τους ισχύ στις μεγάλες Πολιτείες. Η Νέα Υόρκη και η Καλιφόρνια αναμένεται να δώσουν συντριπτικά ποσοστά υπέρ του. Από ένα σημείο και μετά όμως μια τεράστια ψαλίδα στις μεγάλες πολιτείες δεν προσφέρει τίποτα. Ακριβώς γιατί οι εκλέκτορες θα είναι οι ίδιοι σε κάθε περίπτωση νίκης. Με άλλα λόγια, μια συντριπτική νίκη σε μια πολυπληθή Πολιτεία είναι λιγότερο χρήσιμη από μικρότερου μεγέθους νίκες σε μικρότερες Πολιτείες. Εκεί δηλαδή όπου ο Donald Trump είναι πολύ πιο ισχυρός.

Μια άοσμη υποψηφιότητα Biden

Η υποψηφιότητα του Joe Biden από την άλλη είναι μια υποψηφιότητα που ενέχει τα ρίσκα της. Το παρόδοξο είναι ότι το ρίσκο εδώ αφορά την πλέον ασφαλή επιλογή. Υπερβολικά ασφαλή. Μια υποψηφίοτητα με 8ετή θητεία στον Λευκό Οίκο και με παρουσία στην πολιτική επί δεκαετίες σίγουρα αφαιρεί πολύ από το κομμάτι του ενθουσιασμού στο εκλογικό σώμα.

Η ρητορική του Joe Biden είναι κατά βάση κεντρώα. Η τακτική που επέλεξαν οι Δημοκρατικοί είναι να πάρουν ένα μέρος της ρητορικής του πιο ριζοσπαστικού αντιπάλου του Biden, Bernie Sanders. Κατά βάση όμως, θα ακολουθήσουν την παλιά καλή τακτική κυριαρχίας στο κέντρο. Την τακτική δηλαδή που έδωσε και το χρίσμα στο Biden, λίγο καιρό αφότου ο Bernie φάνταζε το μεγάλο φαβορί. H επιλογή να φέρει δίπλα του ένα φρέσκο πρόσωπο και μια αντισυστημική Αντιπρόεδρο, την Kamala Harris ίσως να μην αρκεί. Αν και ως επιλογή είναι αδιαμφισβήτητα καλή.

Η αλήθεια όμως ότι σε αυτές τις εκλογές ο πρωταγωνιστικός ρόλος ανήκει και πάλι στον Trump. Kατά την άποψη αυτή, λίγη σημασία έχει το πώς θα πείσει ο Biden το εκλογικό σώμα για το ποιος είναι. Πραγματική σημασία έχει μάλλον το πώς θα πείσει για το ποιος δεν είναι. Για την ακρίβεια πώς θα διαχειριστεί το ότι δεν είναι ο Trump. Εξάλλου, σε αυτό έχει δώσει όλη την ενέργειά του. Σε αντίθεση με τις καμπάνιες που τον έφεραν στον Λευκό Οίκο και πόνταραν στην ελπίδα και στο μέλλον, ο Biden είναι ο υποψήφιος που θα γυρίσει στο παρελθόν. Θα συμμαζέψει το χάος του Trump.

Τελικά

Οι Αμερικανικές Εκλογές είναι παράξενες με κάθε τρόπο. Από τον Trump που ακόμα και μετά από 4 χρόνια σε κάνει να απορείς πώς έφτασε εκεί που είναι, στην παντελώς βαρετή υποψηφιότητα του Biden και φυσικά υπάρχει πάντα η πανδημία. Η τελευταία μάλιστα δεν θα είναι μόνο στο σκηνικό. Θα κρίνει εν πολλοίς το αποτέλεσμα. Είτε η ψηφοφορία γίνει επιστολικά είτε σε κάλπες, η συμμετοχή θα είναι ένας πολύ κρίσιμος παράγοντας. Ένας παράγοντας τελείως απρόβλεπτος. Η λογική λέει πάντως ότι με μεγάλη αποχή κερδισμένος βγαίνει ο ‘love or hate’ υποψήφιος.

Toν τελευταίο καιρό ο Trump έχει υιοθετήσει μια  Dr Jekyll και Mr Hyde δημόσια εικόνα. Για την ακρίβεια έχουμε μια διάκριση του Trump της καμπάνιας, που προσπαθεί να αποδείξει ότι “έχει και καρδιά”. Μετά έχουμε και τον twitter-Trump που είναι εξαγριωμένος και απόλυτος. Αυτή η τακτική ενδεχομένως να είναι και μια τακτική που έχουμε δει από παραδοσιακά ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη. Η τακτική της διπλής ρητορικής. Στο ευρύ κοινό παρουσιάζονται πιο μετριοπαθείς την ώρα που στον πυρήνα των οπαδών τους γίνονται ακραίοι.

Το αν θα πιάσει αυτή η τακτική δεν το ξέρουμε. Η αλήθεια είναι ότι το δόγμα “Νόμος και Τάξη” είναι ένα δόγμα που έχει ξαναεκλέξει Πρόεδρο στις ΗΠΑ. Η επίσης αλήθεια όμως είναι ότι το κόστος των αλλοπρόσαλλων πολιτικών του Προέδρου σε εσωτερικό και εξωτερικό έχουν βαρύ τίμημα. Η πλειοψηφία των Αμερικανών μισούν ενεργά τον Πρόεδρό. Θα τους πείσει όμως ο Biden να δείξουν αυτό τους το συναίσθημα και στις κάλπες;