Είναι η Yπόθεση Predator το ελληνικό Watergate;
- 7 ΑΥΓ 2022
«Ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης νιώθει πίεση καθώς δύο κορυφαίοι αξιωματούχοι παραιτούνται εν μέσω σκανδάλου κατασκοπίας» αναφέρει στον τίτλο του το έγκυρο Politico, δίνοντας τον τόνο για το πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα. Η υπόθεση Predator ξεκίνησε ως μία υποψία παραβίασης των δημοκρατικών ελευθεριών για να εξελιχθεί σε ένα μείζον πολιτικό ζήτημα με πολλαπλές προεκτάσεις (και άγνωστες ακόμη συνέπειες για όσους έχουν εμπλακεί σε αυτό).
Ήδη, μετράμε δύο παραιτήσεις πολύ υψηλά ιστάμενων προσώπων (του γενικού γραμματέα του Πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη, και του διοικητή της ΕΥΠ, Παναγιώτη Κοντολέοντα) ενώ αναμένουμε την επίσημη τοποθέτηση του Έλληνα Πρωθυπουργού, η οποία όπως όλα δείχνουν θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα.
Το κουβάρι της υπόθεσης δείχνει να είναι τρομερά μπλεγμένο: υποκλοπές, ύποπτα λογισμικά, μυστικές υπηρεσίες και παρακολουθήσεις πολιτικών αρχηγών συνθέτουν ένα σκηνικό που εγείρει -όχι άδικα- επίμονα ερωτήματα για το επίπεδο της δημοκρατίας στη χώρα μας.
Predator, μία όχι και τόσο απλή υπόθεση
O πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, έπεσε θύμα παράνομης παρακολούθησης από το λογισμικό Predator
Καθώς οι εξελίξεις τα τελευταία 24ωρα είναι καταιγιστικές, και τα νήματα της υπόθεσης μοιάζουν να απλώνονται εντός και εκτός των συνόρων, εύκολα αναρωτιέται κανείς τι έχει συμβεί μέχρι στιγμής: απλοποιώντας τα πράγματα μπορούμε να πούμε ότι ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης και ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, έχουν πέσει θύματα παράνομης παρακολούθησης μέσω του λογισμικού Predator.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το εν λόγω λογισμικό είναι τόσο ακριβό, ώστε είναι σχεδόν απίθανο να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε άλλο πέρα από κυβερνήσεις και μυστικές υπηρεσίες.
Μάλιστα, στις σημερινές εξελίξεις, η Αρμενία -για την οποία υπήρξαν διαρροές ότι ίσως ήταν εκείνη που είχε ζητήσει την παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη- διέψευσε κατηγορηματικά οποιαδήποτε εμπλοκή στην υπόθεση μέσα από τον πρέσβη της στην Ελλάδα.
Οι αιτιολογήσεις από πλευράς ΕΥΠ ότι στην περίπτωση του Θανάση Κουκάκη ήταν κάποιος ιδιώτης πίσω από την παρακολούθηση και στην περίπτωση του Νίκου Ανδρουλάκη κάποιο ξένο κράτος δεν πατούν, μέχρι στιγμής, πάνω σε στέρεα θεμέλια και στοιχεία. Δείχνουν σαν να είναι απλώς εικασίες.
Όσο για το πόσο μπερδεμένο είναι το κουβάρι για το ίδιο το λογισμικό Predator; Η έρευνα του The Magazine κάνει λόγο για τρίγωνο κοριών που εμπλέκει το Ισραήλ, τη Βόρεια Μακεδονία και -προφανώς- την Ελλάδα.
Οι δραματικές ομοιότητες με το Watergate
To σκάνδαλο Watergate οδήγησε σε παραίτηση τον Πρόεδρο Richard Nixon
To 1972, μία ομάδα πέντε ατόμων διέρρηξε τα γραφεία του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ με σκοπό -όπως αποδείχθηκε- να τοποθετήσει κοριούς. Δυστυχώς, όμως, για την κυβέρνηση του Richard Nixon πιάστηκαν επ’ αυτοφόρω. Αυτό ήταν απλά η κορυφή ενός παγόβουνου από έκνομες ενέργειες ενάντια στους πολιτικούς τους αντιπάλους, με βασικό όπλο τις παράνομες παρακολουθήσεις ή αλλιώς υποκλοπές. Το σκάνδαλο έμεινε γνωστό στην ιστορία ως Watergate.
Εξαρχής, ο Richard Nixon θέλησε να κρατήσει αποστάσεις από το τεράστιο σκάνδαλο, καθώς όμως αποκαλυπτόταν το κουβάρι της υπόθεσης, στο οποίο εμπλέκονταν σιγά-σιγά όλο και πιο στενοί του συνεργάτες, αναγκάστηκε να οδηγηθεί σε παραίτηση δύο χρόνια μετά – κάτι που γινόταν για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ.
Μάλιστα, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι εκείνη την εποχή ο Nixon απολάμβανε τεράστια απήχηση στους Αμερικανούς ψηφοφόρους, κάτι που αποτυπώθηκε και στις εκλογές του 1972, όταν και κέρδισε τις εκλογές με το εντυπωσιακό 60% επί του συνόλου των ψήφων.
Τόσο στην περίπτωση του Watergate όσο και στην υπόθεση Predator, κανείς δεν έδωσε αρχικά τη δέουσα σημασία στο συμβάν πέρα από κάποιους λίγους ρεπόρτερ και δημοσιογράφους. Η έρευνα των Αμερικανών δημοσιογράφων της Washington Post, Bob Woodward και Carl Bernstein, χρειάστηκε να περάσει πρώτα από σαράντα κύματα πριν αποδώσει καρπούς και πριν φέρει πραγματικά αποτελέσματα.
Αντίστοιχα, ενώ αρχικά τα ρεπορτάζ σχετικά με το λογισμικό Predator αντιμετωπίζονταν από την ελληνική κυβέρνηση με αδιαφορία, τώρα αποτελεί το βασικό θέμα στην ατζέντα της· κάτι που δε συνέβη με δικιά της πρωτοβουλία αλλά λόγω των δραματικών εξελίξεων.
(Να σημειωθεί εδώ ότι ο παραιτηθείς Γρηγόρης Δημητριάδης έχει καταθέσει αγωγές ενάντια στους Reporters United, την Εφημερίδα των Συντακτών και τον Θανάση Κουκάκη ζητώντας κοντά στο μισό εκατομμύριο ευρώ, τις οποίες οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα χαρακτήρισαν καταχρηστικές πριν λίγες ώρες)
Σε κάθε περίπτωση, η ΕΥΠ είναι έκθετη εξαιτίας των όσων συμβαίνουν και σίγουρα τη βαραίνουν σημαντικότατες ευθύνες – αν, φυσικά, υπήρχαν σκοπιμότητες ή όλο αυτό ήταν μία τρομερή υπηρεσιακή αστοχία ή αμέλεια, μένει να αποδειχθεί στην πράξη, εάν και εφόσον συσταθεί εξεταστική επιτροπή.
Πάντως, το γεγονός ότι ο πρώτος νόμος της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη (με κωδικό 4622/2019) έδινε το δικαίωμα (αλλά και την ευθύνη) στον Έλληνα Πρωθυπουργό, η μυστική υπηρεσία να λογοδοτεί σε εκείνον και μόνο σε εκείνον, δείχνει και το μέγεθος του σκανδάλου. Άλλωστε, όπως λέει και το γνωστό λατινικό ρητό: «Η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται τίμια».
Φυσικά, μία βασική διαφορά των δύο υποθέσεων είναι ότι στην περίπτωση του Richard Nixon η μεγάλη πλειοψηφία των αμερικανικών Media δεν τασσόταν με το μέρος του, ούτε πριν αλλά και ούτε μετά το σκάνδαλο.
Όσο για το πώς αντιμετώπιζε το αμερικάνικο κοινό τους δημοσιογράφους εκείνη την εποχή; Σε αναλυτικό άρθρο του Time για την υπόθεση από το 1974, αναφέρεται ότι περισσότερο από το 40% τoυ κοινού δεν έτρεφε καμία εμπιστοσύνη στους δημοσιογράφους – κι όμως, ήταν εκείνοι που φρόντισαν σε μεγάλο βαθμό να μην κρυφτεί κάτω από το κρεβάτι ένας θηριώδες σκάνδαλο ενάντια στην ελευθερία, τα δημοκρατικά δικαιώματα και, τελικά, το μέλλον των ΗΠΑ.
Ανεξάρτητα με το ποιος θα χρεωθεί στο τέλος το σύνολο των ευθυνών, ένα είναι σίγουρο: η υπόθεση Predator βάζει εμφατικά πάνω στο τραπέζι το ζήτημα για την ποιότητα της δημοκρατίας στην οποία ζούμε. Άλλωστε, η παρακολούθηση του πολιτικού αρχηγού του τρίτου κόμματος στη Βουλή, μερικούς μήνες πριν τις εκλογές, οι οποίες μοιάζουν αμφίρροπες με κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα να μη δείχνει ικανό να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία, είναι κάτι το τρομακτικό.
Μάλιστα, αν δει κανείς το Όλοι οι άνθρωποι του προέδρου (1976), με πρωταγωνιστές τον Robert Redford και τον Dustin Hoffman, το οποίο περιγράφει τις δημοσιογραφικές έρευνες για το σκάνδαλο Watergate είναι πολύ πιθανό να ανατριχιάσει· οι ομοιότητες, τηρουμένων των αναλογιών, με την υπόθεση Predator είναι σχεδόν «σατανικές».
Καλό είναι, λοιπόν, μέχρι να διαλευκανθεί η υπόθεση να μην ξεχνάμε ότι στην περίπτωση της Αμερικής οδήγησε στην παραίτηση του Προέδρου – στην πρώτη και μοναδική φορά που κάτι τέτοιο συνέβη στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
