Οι σημαντικότερες στιγμές της πολιτικής πορείας του Jimmy Carter
Ο 39ος πρόεδρος των ΗΠΑ -και ο μακροβιότερος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ- πέθανε σε ηλικία 100 ετών, αφήνοντας πλούσια παρακαταθήκη. Σημάδεψε τις ΗΠΑ λιγότερο κατά τη διάρκεια της θητείας του και περισσότερο μετά από αυτήν.
- 30 ΔΕΚ 2024
Το φθινόπωρο που μας πέρασε ο Jimmy Carter είχε ευχηθεί να ζήσει τόσο, ώστε να καταψηφίσει τον Donald Trump και να προλάβει να δώσει την ψήφο του στην Kamala Harris στις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές. Με επιστολική ψήφο, λίγους μήνες μετά τα κατάφερε, αν και το αποτέλεσμα ήταν πολύ διαφορετικό από αυτό που οραματιζόταν.
Δύο μέρες πριν το 2024 ολοκληρωθεί, ο μοναδικός αιωνόβιος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ, «έφυγε» από τη ζωή «στο σπίτι του στο Πλέινς της Τζόρτζια, πλαισιωμένος από την οικογένειά του», ανέφερε το Carter Center, ίδρυμα που δημιούργησε ο ίδιος, σε ανακοίνωσή του.
Ο Jimmy Carter είχε ανακοινώσει το 2015 πως έπασχε από καρκίνο στον εγκέφαλο και τα τελευταία σχεδόν δυο χρόνια λάμβανε μόνο παρηγορητική θεραπεία κατ’ οίκον. Έπειτα από μακρά σειρά εισαγωγών σε νοσοκομεία, είχε εξηγήσει τον Φεβρουάριο του 2023 πως προτιμούσε να «περάσει τον χρόνο που του απέμενε» στο σπίτι του, περιστοιχισμένος από τους δικούς του ανθρώπους. Πολιτικά και νοητικά υγιής παρέμεινε ως το τέλος, ολοκληρώνοντας έτσι μία μεταπροεδρική καριέρα 43 χρόνων.
Μια καριέρα που χαρακτηρίστηκε από ένα Νόμπελ Ειρήνης και ιστορικούς συμβιβασμούς και μέχρι σήμερα θεωρείται σπουδαιότερη και από την πορεία του ως Πρόεδρος των ΗΠΑ. Απολάμβανε τεράστια αποδοχή και δημοφιλία ως το τέλος της ζωής του και ήταν ένας από τους πιο προσιτούς Προέδρους του τελευταίου αιώνα.
Παρακάτω θα βρεις μερικούς από τους πιο σημαντικούς σταθμούς της ζωής του, όπως τους περιγράφει το Associated Press, λίγες ώρες μετά τον θάνατό του, ο οποίος σηματοδότησε εθνικό πένθος στις ΗΠΑ.
Ένας αιώνας Jimmy Carter – Το χρονολόγιο της ζωής του 39ου προέδρου των ΗΠΑ
Από την γέννηση στο Πλέινς της Τζόρτζια, την στρατιωτική του θητεία και την επιστροφή του και την άνθιση της οικογενειακής του επιχείρησης με παραγωγή φιστικιών, ως και την έντονη πολιτικοποίηση και την Προεδρία των ΗΠΑ, αυτές είναι οι σημαντικότερες στιγμές του Jimmy Carter.
1 Οκτωβρίου 1924: Ο James Earl Carter Jr. γεννιέται στο Πλέινς της Τζόρτζια, είναι γιος του James του πρεσβύτερου και της Lillian Gordy Carter.
Ιούνιος 1946: Ο Carter αποφοιτά από τη Ναυτική Ακαδημία των ΗΠΑ.
Ιούλιος 1946: Παντρεύεται τη Rosalynn Smith, στο Πλέινς. Αποκτούν τέσσερα παιδιά, τον John William («Jack»), που γεννήθηκε το 1947, τον James Earl 3rd («Chip»), το 1950, τον Donnel Jeffrey (Jeff), το 1952, και την Amy Lynn, το 1967.
1946-1953: Ο Carter υπηρετεί σε πρόγραμμα πυρηνικών υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού, φτάνοντας στο βαθμό του υποπλοιάρχου. Το καλοκαίρι του 1953 ο πατέρας του πεθαίνει και παραιτείται από το Ναυτικό για να επιστρέφει στην πεδιάδα και να βοηθήσει στη διαχείριση της οικογενειακής φάρμας φιστικιών και της επιχείρησης αποθήκης.
1963-1966: Ο Carter υπηρετεί στη Γερουσία της πολιτείας της Τζόρτζια.
1966: Ο Carter προσπαθεί ανεπιτυχώς να διεκδικήσει το χρίσμα του κυβερνήτη των Δημοκρατικών στην πολιτεία. Εκφράζει από τα πολύ πρώιμα πολιτικά του χρόνια την έντονη αντίθεσή του στις φυλετικές διακρίσεις που ακόμα ταλαιπωρούσαν τις ΗΠΑ. Οι ιδέες του είναι προοδευτικές, ενώ η φιλία του με τον Elvis Presley γίνεται γνωστή σε όλες τις ΗΠΑ.
Νοέμβριος 1970: Ο Carter εκλέγεται κυβερνήτης της Τζόρτζια. Υπηρετεί το 1971-75.
12 Δεκεμβρίου 1974: Ο Carter ανακοινώνει την υποψηφιότητά του για την προεδρία. Η εφημερίδα της Ατλάντα απαντά με πρωτοσέλιδο: «Τζίμι ποιος;»
2 Νοεμβρίου 1976: Ο Jimmy Carter εκλέγεται πανηγυρικά 39ος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Στις εκλογές κέρδισε άνετα με 50.1% τον Gerald Ford και μάλιστα είναι μέχρι σήμερα ο τελευταίος Δημοκρατικός υποψήφιος που κέρδισε το Τέξας. Με ποσοστό 50.1% και 297 εκλέκτορες η νίκη του ήταν απόλυτη. Μαζί με τον αντιπρόεδρό του Walter Mondale ξεκίνησαν τη θητεία τους στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου του 1977.
Τη δεύτερη ημέρα της θητείας του δίνει χάρη στους περισσότερους απόστρατους της εποχής του Βιετνάμ που απέφευγαν τη στράτευση για να μην πάνε στον πόλεμο.
Σεπτέμβριος 1977: Οι ΗΠΑ και ο Παναμάς υπογράφουν συνθήκες για την επιστροφή της Διώρυγας του Παναμά στον Παναμά το 1999. Η Γερουσία τις επικυρώνει οριακά το 1978.
Σεπτέμβριος 1978: Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Anwar Sadat, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Menachem Begin και ο Jimmy Carter υπογράφουν τις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ, οι οποίες οδηγούν σε ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ τον επόμενο χρόνο. Είχε προηγηθεί αιματοχυσία διαρκείας.
15-18 Ιουνίου 1979: Ο Carter συμμετέχει σε σύνοδο κορυφής με τον Σοβιετικό Πρόεδρο Leonid Brezhnev στη Βιέννη, η οποία οδηγεί στην υπογραφή της συνθήκης SALT II.
Νοέμβριος 1979: Ιρανοί μαχητές εισβάλλουν στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τεχεράνη, παίρνοντας 52 ομήρους. Όλοι επιβιώνουν και απελευθερώνονται λίγα λεπτά μετά την αποχώρηση του Carter από το αξίωμα τον Ιανουάριο του 1981.
Απρίλιος 1980: Μια προσπάθεια των ΗΠΑ να απελευθερώσουν ομήρους αποτυγχάνει, όταν ένα ελικόπτερο πέφτει πάνω σε ένα μεταγωγικό αεροπλάνο στο Ιράν, σκοτώνοντας οκτώ στρατιωτικούς.
4 Νοεμβρίου 1980: Ο Carter στερείται δεύτερης θητείας από τον Ronald Reagan, ο οποίος κερδίζει το 51,6% των λαϊκών ψήφων έναντι 41,7% του Carter και 6,7% του ανεξάρτητου John Anderson, ο οποίος έγινε τρίτος πόλος σε αυτές τις εκλογές.1982: Ο Jimmy και η Rosalynn Carter συνιδρύουν το Κέντρο Carter στην Ατλάντα, αποστολή του οποίου είναι η επίλυση συγκρούσεων, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η πρόληψη ασθενειών σε όλο τον κόσμο. Τέσσερα χρόνια αργότερα πραγματοποιούνται τα εγκαίνια του Προεδρικού Κέντρου Carter στην Ατλάντα. Το κέντρο περιλαμβάνει την Προεδρική Βιβλιοθήκη και το Μουσείο Κάρτερ και τα γραφεία του Κέντρου Carter.
1989: Ο Carter ηγείται της πρώτης αποστολής του Κέντρου Carter για την παρακολούθηση των εκλογών, κηρύσσοντας την εκλογή του στρατηγού Manuel Noriega στον Παναμά, δόλια.
Μάιος 1992: Ο Carter συναντάται με τον Mikhail και τη Raisa Gorbachev στο Κέντρο Carter για να συζητήσουν τη δημιουργία του Ιδρύματος Gorbachev.
Ιούνιος 1994: Ο 39ος Πρόεδρος των ΗΠΑ διαδραματίζει βασικό ρόλο στις συνομιλίες για τον πυρηνικό αφοπλισμό της Βόρειας Κορέας.
Σεπτέμβριος 1994: Ο Carter ηγείται αντιπροσωπείας στην Αϊτή, κανονίζοντας όρους για την αποφυγή εισβολής των ΗΠΑ και την επιστροφή του προέδρου Jean-Bertrand Aristide στην εξουσία.
Δεκέμβριος 1994: Ο Carter διαπραγματεύεται και πετυχαίνει προσωρινή κατάπαυση του πυρός στη Βοσνία.
Μάρτιος 1995: Ο Carter μεσολαβεί για την κατάπαυση του πυρός στον πόλεμο του Σουδάν με τους αντάρτες του Νότου.
Σεπτέμβριος 1995: Ο Carter ταξιδεύει στην Αφρική για να προωθήσει την ειρηνευτική διαδικασία σε περισσότερες ταραγμένες περιοχές.
Δεκέμβριος 1998: Ο Carter λαμβάνει το Βραβείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ για την 50ή επέτειο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Αύγουστος 1999: Ο πρόεδρος Bill Clinton απονέμει στον Jimmy και τη Rosalynn Carter το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας.
Σεπτέμβριος 2001: Ο Carter συμμετέχει μαζί με τους πρώην προέδρους Ford, Bush και Clinton τον σε προσευχή στον Εθνικό Καθεδρικό Ναό της Ουάσινγκτον μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.
Απρίλιος 2002: Το βιβλίο του Carter «Μια ώρα πριν από το φως της ημέρας: Memories of a Rural Boyhood» επιλέγεται ως φιναλίστ για το βραβείο Πούλιτζερ βιογραφίας.
Μάιος 2002: Ο Carter επισκέπτεται την Κούβα και απευθύνει ομιλία στο κομμουνιστικό έθνος μέσω της τηλεόρασης. Είναι ο πιο υψηλόβαθμος Αμερικανός που επισκέπτεται την Κούβα εδώ και δεκαετίες.
10 Δεκεμβρίου 2002: Στον Carter απονέμεται το Νόμπελ Ειρήνης για την «ακούραστη προσπάθειά του να βρει ειρηνικές λύσεις στις διεθνείς συγκρούσεις, να προωθήσει τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα και να προωθήσει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη».
Απρίλιος 2008: Ο Carter προκαλεί αντιδράσεις με τη συνάντησή του με την ισλαμική μαχητική οργάνωση Χαμάς.
Αύγουστος 2010: Ο Carter ταξιδεύει στη Βόρεια Κορέα καθώς το Κέντρο Carter διαπραγματεύεται την απελευθέρωση ενός φυλακισμένου Αμερικανού δασκάλου.
Αύγουστος 2015: Ο Carter αφαιρεί μια μικρή καρκινική μάζα από το συκώτι του. Σχεδιάζει να λάβει θεραπεία στο Emory Healthcare στην Ατλάντα.
6 Μαρτίου 2016: Ο Carter λέει ότι ένα πειραματικό φάρμακο έχει εξαλείψει κάθε σημάδι του καρκίνου του και ότι δεν χρειάζεται περαιτέρω θεραπεία.
Ιούλιος 2016: Κατά τη διάρκεια μιας οικοδομής του Habitat for Humanity στον Καναδά, ο Carter νοσηλεύεται για αφυδάτωση.
Άνοιξη του 2018: Carter δημοσιεύει το βιβλίο «Faith: Το τελευταίο από τα 32 βιβλία του.
22 Μαρτίου 2019: Ο Carter γίνεται ο μακροβιότερος πρόεδρος των ΗΠΑ, ξεπερνώντας τον πρόεδρο George H.W. Bush, ο οποίος πέθανε το 2018.
18 Σεπτεμβρίου 2019: Ο Jimmy και η Rosalynn Carter παραδίδουν αυτοπροσώπως την τελευταία ετήσια έκθεσή τους στο Κέντρο Carter.
Οκτώβριος 2019: Στα 95 του χρόνια, αναρρώνοντας ακόμη από μια πτώση, ο Carter συμμετέχει στο Work Project με το Habitat for Humanity στο Νάσβιλ του Τενεσί. Είναι η τελευταία φορά που εργάζεται προσωπικά στο ετήσιο έργο.
Φθινόπωρο 2019: Οι υποψήφιοι πρόεδροι των Δημοκρατικών τον επισκέπτονται, αγκαλιάζοντας δημοσίως τον Carter ως γηραιότερο μέλος του κόμματος, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά μετά την προεδρία του.
20 Ιανουαρίου 2021: Οι Carter χάνουν την ορκωμοσία του προέδρου Joe Biden, την πρώτη προεδρική ορκωμοσία στην οποία δεν παρευρίσκονται μετά την τελετή του ίδιου του Carter το 1977. Οι Biden επισκέπτονται αργότερα τους Carter στο Πλέινς στις 29 Απριλίου.
19 Φεβρουαρίου 2023: Ο Carter εισέρχεται σε κατ’ οίκον νοσηλεία μετά από μια σειρά σύντομων νοσηλειών.
7 Ιουλίου 2023: Οι Carter γιορτάζουν την 77η και τελευταία επέτειο του γάμου τους.
19 Νοεμβρίου 2023: Η Rosalynn Carter πεθαίνει στο σπίτι της, δύο ημέρες αφότου η οικογένειά της ανακοίνωσε ότι είχε ακολουθήσει τον πρώην πρόεδρο για να λάβει φροντίδα σε ξενώνα.
1 Οκτωβρίου 2024: Ο Carter γίνεται ο πρώτος πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ που φτάνει τα 100 χρόνια, γιορτάζοντας στο σπίτι του με την ευρύτερη οικογένεια και στενούς φίλους.
16 Οκτωβρίου 2024: Ο Carter ψηφίζει με επιστολική ψήφο στην Τζόρτζια την υποψήφια των Δημοκρατικών για τις προεδρικές εκλογές Kamala Harris, έχοντας πει στην οικογένειά του ότι ήθελε να ζήσει αρκετά για να την ψηφίσει. Είναι η 21η προεδρική εκλογή του ως ψηφοφόρου.
29 Δεκεμβρίου 2024: O Jimmy Carter πεθαίνει στο σπίτι του.