© Leon Neal /AP
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Όλα τα σκάνδαλα του Boris Johnson

Παράνομα πάρτι, παράτυπες επιχορηγήσεις, στραβά μάτια σε σεξουαλικές επιθέσεις, ύποπτοι διορισμοί, φυγάδευση κατοικίδιων από το Αφγανιστάν αλλά και το περιβόητο Wallpapergate. O απερχόμενος Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας έχει κάνει πολλά και μάλιστα σε 3 μόλις χρόνια.

Όπως όλα δείχνουν ο Boris Johnson συμφώνησε να παραιτηθεί μέσα στη μέρα, ενώ το BBC αναφέρει πως νέος Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας θα προκύψει το φθινόπωρο, αφού πρώτα εκλεγεί καινούργιος Πρόεδρος στους Tories από την εσωκομματική διαδικασία. Εδώ και λίγες μέρες άλλωστε, οι συνεργάτες του εγκατέλειπαν ένας-ένας το πλοίο και τον άνθρωπο τους. Ας δούμε όμως από κοντά  το τι έχει καταφέρει ο απερχόμενος Πρωθυπουργός σε τρία μόλις χρόνια. (Ίσως, μάλιστα, να φωνάξεις και «άξιος» επηρεασμένος από πιο κοντινά μας παραδείγματα).

Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών ήταν καταιγιστικές: Ο Υπουργός Οικονομικών, Rishi Sunak, παραιτήθηκε την Τετάρτη 6/7, δυο λεπτά νωρίτερα από τον Υπουργό Υγείας, Sajid Javid. Αμφότεροι είπαν πως δεν μπορούν να στηρίζουν άλλο τον Johnson, τώρα που όλοι γνωρίζουν τον τρόπο που χειρίστηκε τα σκάνδαλα δεοντολογίας – με πρώτο τις υποθέσεις σεξουαλικών παρενοχλήσεων και κερασάκι στην τούρτα τον αναπληρωτή αρχηγό Chris Pincher.

Ο τελευταίος υπέβαλε την παραίτηση του στις 30/6. Όπως έγραψε στην επιστολή που έδωσε στον Πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας: «μέθυσα και ντρόπιασα τον εαυτό μου και άλλους ανθρώπους – κάτι που ήταν το τελευταίο πράγμα που ήθελα. Σου ζητώ συγγνώμη».

Δεν έγραψε όμως ότι θώπευσε δύο συναδέλφους του υπό την επήρεια του αλκοόλ ένα βράδυ νωρίτερα, στο Carlton Club (σ.σ: ιδιωτική λέσχη μελών των Tories), ενώπιον πολλών υπαλλήλων του Κοινοβουλίου.

Η πρώτη αντίδραση της Downing Street ήταν να ξεκαθαρίσει πως ο Πρωθυπουργός δεν ήξερε τίποτα για αυτούς τους ισχυρισμούς, όταν τον διόρισε. Τις ημέρες που ακολούθησαν έγινε γνωστό ότι ο Johnson ήξερε τα πάντα για αυτό το περιστατικό, αλλά και για ένα του 2017 – όταν ο άμεσος συνεργάτης του είχε κάνει «μη επιθυμητή κίνηση» προς έναν ακτιβιστή των Tories.

Αυτή ήταν η τελευταία εκ των ανακολουθιών που έχουν πληθύνει επικίνδυνα για τον Johnson τον τελευταίο καιρό. Μάλιστα, άρχισαν λίγες ημέρες αφότου έγινε Πρωθυπουργός. Τι έχει κάνει ο Johnson; Πολλά.

«Πριν κλείσει ένα μήνα ως πρωθυπουργός, ζήτησε από τη Βασίλισσα να κλείσει το Κοινοβούλιο για πέντε εβδομάδες» | © Alastair Grant / AP

Κάθε αρχή και δύσκολη

Πήρε το χρίσμα στις 24 Ιουλίου του 2019. Δηλαδή, τρία χρόνια. Σε αυτό το διάστημα ο ηγέτης των Συντηρητικών, είχε ομολογουμένως να αντιμετωπίσει ουκ ολίγα θέματα. Χαρακτηριστικά θα αναφέρω δύο: το Brexit και την πανδημία.

Η ούτως ή άλλως αμφιλεγόμενη προσωπικότητα της βρετανικής πολιτικής σκηνής έχει κατηγορηθεί για ψεύδη, ελιτισμό, ευνοιοκρατισμό και φανατισμό μεταξύ διαφόρων άλλων. Πολιτικοί σχολιαστές τον έχουν χαρακτηρίσει ως οπορτουνιστή, οπαδό του νεποτισμού και λαοπλάνο. Προφανώς θα είχαν τους λόγους τους.

Παράδειγμα; Κατά τη διάρκεια της πανδημίας η Κυβέρνηση Johnson κατηγορήθηκε πως μοίρασε συμβάσεις του δημοσίου τομέα, σε φίλους του Πρωθυπουργού και δωρητές του κόμματος. Ναι, μια Τρίτη για άλλες χώρες.

Στα τρία χρόνια της πρωθυπουργίας του έχουν ξεσπάσει περισσότερα από 10 μεγάλα σκάνδαλα που τον αφορούν – προσωπικά, αλλά και ως ηγέτη της κυβέρνησης. Κάποια απέκτησαν και το δικό τους κωδικό όνομα. Ένα αφορούσε ταπετσαρία τοίχου.

Πριν κλείσει ένα μήνα ως πρωθυπουργός, ζήτησε από τη Βασίλισσα να κλείσει το Κοινοβούλιο για πέντε εβδομάδες (από τις 9/9 έως τις 14/10) προκειμένου να έχει χρόνο η Κυβέρνηση να προετοιμάσει τη νομοθετική ατζέντα του 2020.

Αυτό που δεν είπε στην Ελισάβετ, ήταν πως το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα συνέπιπτε με την ψήφιση της βασικής νομοθεσίας για το Brexit από την κυβέρνηση. Πολλοί είπαν ότι στόχος του ήταν να δοθεί περιορισμένος χρόνος, για τον έλεγχο της νομοθεσίας.

Το θέμα έφτασε στο Ανώτατο Δικαστήριο που έκρινε ως παράνομη την παρέκκλιση και το Κοινοβούλιο έμεινε ανοιχτό.

«Στα best of ήταν ο διορισμός της Nicky Morgan ως γραμματέα Πολιτισμού το 2019, παρόλο που δεν ήταν υποψήφια στις γενικές εκλογές του 2019» | © Victoria Jones / AP

Είσαι ο και λέγεσαι

Το Δεκέμβριο του 2020 η Guardian αποκάλυψε πως το 1/4 των τίτλων τιμής της κυβέρνησης Johnson για εκείνο το έτος, είχαν απονεμηθεί σε δωρητές του Συντηρητικού κόμματος, στενούς συνεργάτες ή πρώην συνεργάτες του πρωθυπουργού.

Στα best of ήταν ο διορισμός της Nicky Morgan ως γραμματέα Πολιτισμού το 2019, παρόλο που δεν ήταν υποψήφια στις γενικές εκλογές του 2019. Με απόφαση του Boris Johnson μπήκε ο Zac Goldsmith στη Βουλή των Λόρδων, ώστε να μπορέσει να τελέσει χρέη Υπουργού -ενώ είχε χάσει από τη Sarah Olney στις γενικές εκλογές. Κοίτα λίγο ξανά το επίθετο. Ναι, είναι αυτό που νομίζεις: γιος του δισεκατομμυριούχου οικονομολόγου και επιχειρηματία Sir James Goldsmith.

Τον Απρίλιο του 2021, το BBC δημοσίευσε ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων μεταξύ του Johnson και του James Dyson – οπαδό του Brexit και το όνομα πίσω από τις ηλεκτρικές σκούπες. Σε αυτά, ο πρώτος διαβεβαίωνε τον δεύτερο ότι δε θα χρειαζόταν να πληρώσει επιπλέον φόρο, σε περίπτωση που η εταιρία του μετακόμιζε από τη Σιγκαπούρη στο Ηνωμένο Βασίλειο, για να κατασκευάζει εκεί μηχανήματα για την υποστήριξη της αναπνοής.

Αυτή ήταν η κορύφωση σειράς ανάλογων κινήσεων που έκανε εκπρόσωπο του Εργατικού Κόμματος να πει πως «ο Johnson βρίσκεται τώρα μπροστά και στο επίκεντρο του μεγαλύτερου σκανδάλου λόμπι της τελευταίας γενιάς. Η διαφθορά των Tories έφτασε στην καρδιά της Downing Street».

«Το Wallpapergate στοίχισε το λιγότερο 68 χιλιάδες ευρώ ενώ κάποιοι κάνουν λόγο ακόμα και για 234 χιλιάδες ευρώ» | © Matt Dunham / AP

Η ταπετσαρία τοίχου

Ένα από τα σκάνδαλα που απέκτησε το δικό του -ξεχωριστό- όνομα, ήταν το Wallpapergate. Όπου wallpaper, η ταπετσαρία τοίχου. Βλέπετε, ο Johnson κατηγορήθηκε πως πλήρωσε από την τσέπη του ανακαίνιση διαμερίσματος που βρίσκεται στον αριθμό 11 της Downing Street του Λονδίνου (στο 10 είναι το γραφείο του Πρωθυπουργού) και μετά ζήτησε να καλύψουν το ποσό δωρητές του Συντηρητικού Κόμματος. Βάσει των ισχυρισμών, η ανακαίνιση κόστισε 68.000 ευρώ. Κατά άλλους έφτασε τα 234.000 ευρώ.

Ο όρος Wallpapergate άρχισε να κυκλοφορεί τον Απρίλιο του 2021 στα social media και είχε να κάνει με τον ισχυρισμό ότι ο Johnson έδωσε περισσότερα από 900 ευρώ, για μόνο ένα ρολό ταπετσαρίας τοίχου.

Αμέσως η Εκλογική Επιτροπή ανακοίνωσε πως θα διενεργήσει έρευνα. Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας αρνήθηκε τα πάντα και έπειτα από τρεις διαφορετικές διαδικασίες, απαλλάχθηκε. Άλλοι είπαν πως ο άνθρωπος που έκανε γνωστή την παρατυπία, πρώην σύμβουλος της Βασίλισσας Ελισάβετ, δεν ήθελε να γίνει αυτός που θα «ρίξει» τον πρωθυπουργό – παρ’ ό,τι διαπίστωσε ότι είχε υποπέσει σε σειρά ηθικών παραβάσεων.

«Στις 17 του Μάη αποκαλύφθηκε πως είχε συλληφθεί βουλευτής των Συντηρητικών, ως ύποπτος για βιασμό και άλλα σεξουαλικά αδικήματα» | © Alberto Pezzali / AP

Τα χαστούκια των δικών του ανθρώπων

Στις 30/7 του 2020 ο Charlie Elphicke κρίθηκε ένοχος για τρεις κατηγορίες που αφορούσαν σεξουαλική επίθεση κατά δύο γυναικών – η μια ήταν κοινοβουλευτική υπάλληλος. Δεν είχε συμπληρωθεί χρόνος από την παραίτηση του ως βουλευτή των Συντηρητικών. Καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκισης και η σύζυγός του, Natalie, τον διαδέχθηκε ως βουλευτής του Ντόβερ.

Τον Μάιο του 2021 ανεξάρτητη ομάδα εμπειρογνωμόνων του Κοινοβουλίου ενημέρωσε πως ο βουλευτής των Συντηρητικών στο Ντέλιν (βόρεια Ουαλία) είχε κάνει σημαντικές, επαναλαμβανόμενες και ανεπιθύμητες σεξουαλικές επιθέσεις προς ένα πρώην μέλος του προσωπικού, μαζί με ακατάλληλα σχόλια, σεξουαλικής φύσεως. Τον έβαλαν 12 εβδομάδες στον πάγο και μετά επέστρεψε.

Στις 2 Απριλίου του 2022, ο David Warburton, βουλευτής των Συντηρητικών με έδρα στο Σόμερτον και Φρομ τέθηκε σε αναστολή από το κοινοβουλευτικό κόμμα των Tories , έπειτα από σειρά καταγγελιών σχετικά με σεξουαλική παρενόχληση και χρήση κοκαΐνης. Την 1η Ιουλίου διατάχθηκε έρευνα από το ανεξάρτητο πρόγραμμα καταγγελιών και παραπόνων του Westminster, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.

Εννέα ημέρες μετά την είδηση για τον Wartburton, ο Imran Ahmad Khan, βουλευτής των Συντηρητικών από το Ουέικφιλντ, κρίθηκε ένοχος για σεξουαλική επίθεση σε ένα 15χρονο αγόρι. Προηγουμένως του έβαλε αλκοόλ στο ποτό του, σε πάρτι του 2008. Ο εν λόγω παραιτήθηκε στις 28 Απριλίου και στις εκλογές που έγιναν για να καλυφθεί το κενό, την έδρα την πήραν οι Εργατικοί.

Λίγες ώρες νωρίτερα, είχε παραιτηθεί ο Neil Parish, βουλευτής των Συντηρητικών από το Τίβερτον και το Χόνιτον. Παραδέχθηκε ότι ενώ ήταν στο γραφείο του, στη Βουλή των Κοινοτήτων παρακολούθησε δυο φορές πορνογραφία. Στις εκλογές που έγιναν, τη θέση του εξασφάλισαν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες.

Στις 17 του Μάη αποκαλύφθηκε πως είχε συλληφθεί βουλευτής των Συντηρητικών, ως ύποπτος για βιασμό και άλλα σεξουαλικά αδικήματα. Το όνομα του δεν έγινε γνωστό. Αυτό που ανακοινώθηκε ήταν πως διατάχθηκε να μείνει μακριά από το Westminster, μέχρι να ολοκληρωθεί η έρευνα. Μετά τη σύλληψη, είχε αποφυλακιστεί με εγγύηση, έως τη δικάσιμο.

«Τον Απρίλιο του 2022, ο Johnson χρεώθηκε πρόστιμο από την αστυνομία, για παραβίαση των κανόνων του lockdown» | © Matt Dunham / AP

Τα αυτογκόλ

Τον Ιούλιο του 2021 έγινε στόχος της επιτροπής δεοντολογίας των βουλευτών. Για την ακρίβεια, στο επίκεντρο βρέθηκε το ποιος πλήρωσε τις διακοπές που έκανε το 2019.Τον κατηγόρησαν ότι παραβίασε τους κανόνες με το να μην έχει «εκπληρώσει ευσυνείδητα» τις προϋποθέσεις για την εγγραφή της δωρεάς του David Ross, ιδρυτή της Carphone Warehouse και δωρητή των Tories, που αργότερα προσλήφθηκε στην κυβέρνηση (φευ).

Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, η Επιτροπή Προτύπων της Βουλής των Κοινοτήτων έκρινε τον βουλευτή Owen Paterson ένοχο της κατηγορίας για «παραβίαση των κανόνων σχετικά με την άσκηση πίεσης επί πληρωμή από βουλευτές», με την υποστήριξη του σε δύο εταιρείες που ήταν στη μισθοδοσία. Η συνέπεια ήταν να παυθεί για μερικές εβδομάδες. Ο Πρωθυπουργός αρχικά τον υποστήριξε και έκανε ό,τι μπορούσε για να σταματήσει την ανάρτηση, πριν κάνει κυβίστηση – με τον λαό να μην είναι πολύ χαρούμενος.

Τον Απρίλιο του 2022, ο Johnson όσο και ο Rishi Sunak (Βουλευτής από το Ρίτσμοντ, από το 2015 και υπουργός οικονομικών) χρεώθηκαν πρόστιμο από την αστυνομία, για παραβίαση των κανόνων του lockdown. Ο περί ου ο λόγος έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός της χώρας που αντιμετώπισε αστυνομικές κυρώσεις, ενώ ήταν στην εξουσία.

Είχαν προηγηθεί ουκ ολίγες αναφορές των media και αστυνομική έρευνα, για περιστατικά παραβίασης των κανόνων σε κυβερνητικά κτίρια -στα διάφορα lockdown-, όπου γίνονταν πάρτι. Δεν έγινε ξεκάθαρο πόσα γνώριζε ο Johnson, για αυτά, πριν τη δημοσίευση της σχετικής αναφοράς, στις 25 Μαΐου. Γνώριζε όμως όπως φαίνεται πολλά.

Ο «πληροφοριοδότης» του Υπουργείου Εξωτερικών, Raphael Marshall ισχυρίστηκε ότι ο Boris Johnson εξέδωσε οδηγία που διασφάλιζε ότι 173 σκύλοι και γάτες από το καταφύγιο ζώων του εργαζόμενου σε φιλανθρωπίες, Pen Farthing θα έφευγαν ζωντανά από το Αφγανιστάν το περασμένο καλοκαίρι – όταν εγκατέλειπαν άνθρωποι τη χώρα.

Η Downing Street διέψευσε πως εκείνος ή η σύζυγος του, Carrie είχαν παρέμβει. Ωστόσο, παρουσιάστηκε ως στοιχείο γράμμα συνεργάτιδας του Johnson προς τον Farthing, με το οποίο τον ενημέρωσε πως ο Πρωθυπουργός είχε εξουσιοδοτήσει να γίνει πραγματικότητα η εκκένωση.