Όσα έγραψε η Angela Merkel για Γιώργο Παπανδρέου, Αντώνη Σαμαρά και Αλέξη Τσίπρα
- 28 ΝΟΕ 2024
Το κείμενο είναι αστείο από τη βάση του. Για παράδειγμα, η Νέα Δημοκρατία, το ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, προσπαθούν να καταλάβουν τι καλό ή κακό έγραψε η Angela Merkel για τη συνεργασία τους. Όλα αυτά, για τα χρόνια της βαθιάς κρίσης, τα οποία βρίσκονται μέχρι και σήμερα από πάνω μας, ρίχνοντας τη σκιά τους στον κατά τα άλλα γαλανό μας ουρανό.
Το βιβλίο της πρώην καγκελαρίου, Ελευθερία: Αναμνήσεις 1954-2021, έχει δημιουργήσει μια αναστάτωση στα κόμματα που κράτησαν τις τύχες της χώρας μας εκείνη την περίοδο, με το κάθε ένα να φέρνει στα μέτρα του τα απομνημονεύματά της ώστε να μην δημιουργηθούν λάθος εντυπώσεις. Βέβαια, δεν ξέρουμε κατά πόσο μπορείς να φέρεις στα μέτρα σου κάτι όπως το «ο Αντώνης Σαμαράς είχε αποτύχει να εφαρμόσει πλήρως τις μεταρρυθμίσεις».
Το ΣΥΡΙΖΑ φυσικά στάθηκε σε αυτό, προκαλώντας την αντίδραση της Νέας Δημοκρατίας η οποία, εδώ που τα λέμε, μοιάζει παιδική. «Από το αλήστου μνήμης “go back madame Merkel”, φτάσαμε στην αντιπολιτευτική εργαλειοποίηση των απομνημονευμάτων της κ. Merkel από τον ΣΥΡΙΖΑ του 2024 (ή ό,τι έχει απομείνει από αυτόν). Το ζήσαμε και αυτό! Δεν περιγράφουμε άλλο…
Σε κάθε περίπτωση, η σημερινή ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ για τον κ. Τσίπρα, έχει τόση αξία, όση και οι διαπιστώσεις της κ. Merkel για τα αγγλικά του». Αυτή ήταν η δήλωση από τον εκπρόσωπο Τύπου, Νίκο Ρωμανό. Έκλεισε με τα «αγγλικά» του Αλέξη Τσίπρα. Ας δούμε τι είχε να πει γι’ αυτά η πρώην καγκελάριος, αλλά και για τη γενικότερη συνεργασία μαζί του. Πρώτα, όμως, μιας και η ίδια έγραψε τις αναμνήσεις της χρονολογικά, ας δούμε τι έγραψε για τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Αντώνη Σαμαρά.
Καμία συνεννόηση
«Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι ο Παπανδρέου δεν είχε πει ακόμη τίποτα, οπότε τον ρώτησα ευθέως: “Εσύ τελικά τι θέλεις;”. Η απάντηση ήταν ότι δεν ήθελε τίποτα, αλλά πως η Ελλάδα βρισκόταν σε πολύ άσχημη κατάσταση»,
Σε άλλο σημείο γράφει για την ερώτηση που του έκανε: «”Πότε θα παρουσιάσεις στην Επιτροπή τα σχέδιά σου για την εξοικονόμηση των τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ;” ρώτησα τον Παπανδρέου. “Αυτό προέχει αυτή τη στιγμή, προκειμένου να περάσεις στις χρηματαγορές το μήνυμα ότι μπορούν να σας εμπιστευτούν ξανά”. Ο Παπανδρέου απάντησε ότι χρειάζεται χρόνο. Δεν πίστευα στ’ αυτιά μου. Εν μέσω αυτής της ασφυκτικής πίεσης να γίνει κάτι για την κατάσταση, ο ίδιος συμπεριφερόταν σαν να έχει όλο τον χρόνο του κόσμου μπροστά του. Μιλούσαμε έντονα και ταυτόχρονα, μιλούσαμε αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά. Οι διερμηνείς μετά βίας προλάβαιναν να μας ψιθυρίζουν τα λεγόμενά μας στο αυτί».
Η απάντηση του ΠΑΣΟΚ, μέσω του Δημήτρη Μάντζου: «Δεκαπέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της μεγάλης κρίσης ο ελληνικός λαός είναι εκείνος, που έχει κάνει τη γνήσια ιστορική καταγραφή γεγονότων και ευθυνών. Των ευθυνών της Νέας Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης Καραμανλή για τη χρεοκοπία τη χώρας, για τον εκτροχιασμό των δημόσιων οικονομικών. Για το γεγονός ότι παρέδωσε μία πρακτικά χρεοκοπημένη χώρα στην Κυβέρνηση Παπανδρέου και ΠΑΣΟΚ», αναφέρει μεταξύ άλλων.
Η αποτυχία του Σαμαρά
«Η νίκη του (Αλ.Τσίπρα) οφείλεται στην οργή πολλών Ελλήνων πολιτών για τα προγράμματα διάσωσης του ευρώ… Ο προκάτοχός του Αντώνης Σαμαράς είχε αποτύχει να εφαρμόσει πλήρως τις μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν στο δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης» αναφέρει σχετικά.
Τα αγγλικά του Τσίπρα και το δημοψήφισμα
Για τη συνάντησή τους στο Βερολίνο τον Μάρτιο του 2015: «Αδημονούσα, ομολογώ, να δω τι είδους προσωπικότητα θα είχα την ευκαιρία να γνωρίσω καλύτερα. Ήταν είκοσι χρόνια νεότερός μου. Έως τότε είχαμε μιλήσει δύο φορές στο τηλέφωνο με διερμηνείς και είχαμε δύο σύντομες συναντήσεις σε συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες. Μου είχε κάνει καλή εντύπωση τότε· περισσότερα δεν μπορούσα να πω. Ήξερα από τις πρώτες μας συναντήσεις ότι μιλούσε καλά αγγλικά».
»Τον περίμενα στην είσοδο του Έρενχοφ της ομοσπονδιακής καγκελαρίας για να τον υποδεχτώ με στρατιωτικές τιμές. Η άφιξή του καθυστέρησε διότι θεώρησε απαραίτητο να κατέβει από το αυτοκίνητο μπροστά από την καγκελαρία και να χαιρετήσει ο ίδιος προσωπικά τους διαδηλωτές του κόμματος Ντι Λίνκε. Οι φωνές “Ζήτω η διεθνής αλληλεγγύη!” έφτασαν στ’ αυτιά μου από μακριά. Ήλπιζα μόνο η παραμονή του εκεί να μη διαρκέσει τόσο, ώστε να σκιάσει την ατμόσφαιρα της επίσκεψής του πριν καν αρχίσει.
»Ο Τσίπρας έφτασε πράγματι σύντομα και κατέβηκε από το αυτοκίνητο μ’ ένα φιλικό, αφοπλιστικό χαμόγελο. Τον χαιρέτησα και έκανα μια σύντομη παρατήρηση γι’ αυτό το προκαταρκτικό του πρόγραμμα. Μου απάντησε με αυτοπεποίθηση και διαλλακτικότητα ότι δεν πρέπει ποτέ να λησμονεί κανείς τους οπαδούς του. Συμφώνησα με χαμόγελο. Αμέτρητοι φωτογράφοι έστρεφαν τους φακούς τους πάνω μας. Βρισκόμασταν υπό στενή παρακολούθηση».
Για τη συνεργασία τους: «Η εντύπωση που αποκόμισα ήταν πως ο Αλέξης Τσίπρας ήταν πέρα για πέρα ανοιχτός στη συνεργασία και ήθελε να ψηλαφίσει σιγά-σιγά τον δρόμο του σε ένα άγνωστο για εκείνον έδαφος. Η προσέγγιση αυτή μου φάνηκε πολύ οικεία και συμπαθητική. Στη συζήτηση με τους συνεργάτες μας και ύστερα, στη διάρκεια του δείπνου, προσπαθήσαμε να βρούμε έναν τρόπο ώστε η νέα ελληνική κυβέρνηση να εκπληρώσει τις απαιτήσεις της τρόικας χωρίς να χρειαστεί να αθετήσει προεκλογικές υποσχέσεις. Κάτι σαν τετραγωνισμό του κύκλου δηλαδή.
»Πριν από το δείπνο δόθηκε μια συνέντευξη Τύπου, στο πλαίσιο της οποίας ο Τσίπρας κι εγώ προσφέραμε ένα μικρό επικοινωνιακό έργο τέχνης: φιλικό, προσηνές ύφος και οι δύο, καμία υπαναχώρηση από κανέναν απ’ τους δύο. Οι διαφορές ήταν μεγάλες, το ίδιο και η βούληση να βρεθεί λύση στο αδιέξοδο.
Για το δημοψήφισμα: Περιγράφοντας τα όσα συνέβησαν στη Σύνοδο της 26ης Ιουνίου με τα περιθώρια να έχουν στενέψει επικίνδυνα και την Ε.Ε. να πιέζει για επιβολή νέων μέτρων λιτότητας, η Angela Merkel αναφέρει μεταξύ άλλων ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός ήταν σιωπηλός μέχρι εκείνη να αποφασίσει να του δώσει τον λόγο: «”Αλέξη, δεν είπες τίποτα ακόμη. Σκοπεύεις να πάρεις τον λόγο;” “Όχι, ο Donald Tusk έχει ήδη εξηγήσει τα πάντα”. “Και τι σκοπεύεις να κάνεις τώρα;” ρώτησα έκπληκτη. “Θα πάρω αμέσως το αεροπλάνο για Αθήνα και θα συσκεφτώ με το υπουργικό μου συμβούλιο για το τι θα κάνουμε” απάντησε ήρεμα.
»Έμεινα με το στόμα ανοιχτό. Έκανα τον γύρο του τραπεζιού και πλησίασα τον Hollande. Ήταν κι εκείνος έκπληκτος. Και οι δυο μας, όπως άλλωστε και οι άλλοι, είχαμε αποκομίσει σαφώς την εντύπωση πως ο Τσίπρας είχε αποδεχτεί το αποτέλεσμα των νυχτερινών διαπραγματεύσεων. Ο Tusk είχε επίσης μιλήσει στο ίδιο μήκος κύματος. Επέστρεψα στον Τσίπρα και τον ρώτησα: “Και τι φαντάζεσαι πως θα προκύψει από τις διαβουλεύσεις;”. “Δεν ξέρω” απάντησε.”Πότε θα ξέρεις;” επέμεινα. “Αυτό θα σου το πω σήμερα, νωρίς το βράδυ”.
»Ο Hollande κι εγώ κανονίσαμε να γίνει μια τριμερής τηλεφωνική επικοινωνία. Ο Τσίπρας μάς είπε, στον Hollande και σ’ εμένα, ότι το υπουργικό του συμβούλιο αποφάσισε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το συμφωνηθέν πρόγραμμα. Για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα έπρεπε να αποφασίσει ο λαός. Θα το ανακοίνωνε στους πολίτες του σε τηλεοπτικό διάγγελμα το ίδιο βράδυ. Μέχρι εδώ, όλα καλά, σκέφτηκα.
»Στη συνέχεια ρώτησα ποια ήταν η σύσταση της κυβέρνησής του προς τον λαό. “Όχι, φυσικά” είπε νέτα σκέτα. Απ’ όλα τα τηλεφωνήματα που έχω κάνει ποτέ στην πολιτική μου ζωή, αυτό εδώ μου επιφύλαξε ίσως τη μεγαλύτερη έκπληξη. Προς στιγμήν ο Hollande κι εγώ μείναμε άφωνοι».
Το τέλος
Αναφορικά με τη Σύνοδο της 12ης Ιουλίου η Angela Merkel γράφει: Τα πράγματα είχαν σοβαρέψει για τα καλά, ο Τσίπρας είχε στην αντιπροσωπεία του εκλεκτούς τραπεζικούς εμπειρογνώμονες. Το δημοψήφισμα ήταν πια παρελθόν. Το πρωί συμφωνήσαμε στα βασικά σημεία ενός τρίτου προγράμματος διάσωσης με χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ). Χάριν ευχέρειας στις διεξοδικές διαπραγματεύσεις για το πρόγραμμα αυτό τις επόμενες ημέρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χορήγησε στην Ελλάδα ένα δάνειο-γέφυρα. Στις 19 Αυγούστου 2015 η Μπούντεσταγκ ψήφισε υπέρ του νέου ελληνικού προγράμματος».
Η συνάντησή τους στην Αθήνα τον Ιανουάριο του 2019: «Δείπνησα με τον Αλέξη Τσίπρα σε ένα εστιατόριο θαλασσινών στον Πειραιά. Μιλήσαμε ξανά για τον Ιούλιο του 2015, όταν η παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη βρισκόταν “στην κόψη του ξυραφιού”, όπως του είπα. Ο Τσίπρας μού εξήγησε πως ήταν σημαντικό να δείξει στους πολίτες με έναν πειστικό τρόπο ότι η νέα κυβέρνηση είχε εξαντλήσει κάθε περιθώριο προκειμένου να απαλλαγεί από τη μισητή τρόικα.
»Όταν τα άλλα κράτη-μέλη αντιτάχθηκαν σ’ αυτό, κατέστη σαφές ότι επρόκειτο πλέον για ένα ζήτημα που αφορούσε κατά βάση τη στάση των Ελλήνων απέναντι στο ευρώ. Η πλειονότητα των Ελλήνων απέρριψε το πρόγραμμα, ήθελε ωστόσο να παραμείνει η χώρα στο ευρώ. Αυτό έδειξε η επανεκλογή του Τσίπρα στις νέες, πρόωρες εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2015. Το ευρώ είχε αποδειχτεί ισχυρότερο».
