Όσα πρέπει να γνωρίζεις για τις γερμανικές εκλογές και τη νίκη του Friedrich Merz
- 24 ΦΕΒ 2025
Οι Συντηρητικοί υπό τον Friedrich Merz επικράτησαν στις γερμανικές εκλογές της Κυριακής (23/02), αλλά χωρίς θριαμβευτικά ποσοστά, ενώ η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) σημείωσε τη μεγαλύτερη εκλογική της επιτυχία, διπλασιάζοντας τα ποσοστά της και καταγράφοντας τη μεγαλύτερη άνοδο ακροδεξιού κόμματος στη χώρα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Olaf Scholz παραδέχτηκε την ήττα των Σοσιαλδημοκρατών, χαρακτηρίζοντας το αποτέλεσμα «πικρό». Το κόμμα του τερμάτισε στην τρίτη θέση, καταγράφοντας το χειρότερο μεταπολεμικό του ποσοστό σε εθνικές εκλογές. Ο Merz δήλωσε πως ελπίζει να σχηματίσει κυβέρνηση μέχρι το Πάσχα, αλλά η διαδικασία αναμένεται περίπλοκη.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε ωστόσο για το σύνολο της εκλογικής αναμέτρησης;
Μια δυσαρεστημένη Γερμανία
Οι εκλογές έγιναν επτά μήνες νωρίτερα από το προγραμματισμένο, καθώς η κυβέρνηση Scholz κατέρρευσε τον Νοέμβριο, ύστερα από τρία χρόνια εσωτερικών συγκρούσεων. Οι πολίτες ήταν δυσαρεστημένοι και κανένας υποψήφιος δεν κατάφερε να εμπνεύσει ενθουσιασμό.
Το προεκλογικό σκηνικό κινήθηκε γύρω από την οικονομική στασιμότητα της Γερμανίας και τη μεταναστευτική πολιτική, με τον Merz να πιέζει για πιο σκληρή στάση. Παράλληλα, η αβεβαιότητα για το μέλλον της Ουκρανίας και τις σχέσεις Ευρώπης-ΗΠΑ έπαιξε τον δικό της ρόλο.
Η Γερμανία, ως το πολυπληθέστερο κράτος της ΕΕ και βασικό μέλος του ΝΑΤΟ, έχει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής στρατηγικής. Είναι, άλλωστε, ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων της Ουκρανίας μετά τις ΗΠΑ.
Τα αποτελέσματα και η επόμενη μέρα
Το συντηρητικό μπλοκ του Merz συγκέντρωσε περίπου 28,5%, ενώ το AfD εκτινάχθηκε στο 20,8%, διπλασιάζοντας το ποσοστό του από το 2021. Οι Σοσιαλδημοκράτες του Scholz περιορίστηκαν σε μόλις 16,4%, κάτω και από το προηγούμενο ιστορικό χαμηλό τους (20,5% το 2017). Οι Πράσινοι έλαβαν περίπου 12%.
Από τα μικρότερα κόμματα, το ακραία αριστερό Die Linke έκανε εντυπωσιακή επιστροφή, αγγίζοντας το 9%. Αντίθετα, οι φιλελεύθεροι Ελεύθεροι Δημοκράτες (FDP) έμειναν εκτός Βουλής με 4,5%. Το BSW, το νέο κόμμα της Sahra Wagenknecht, βρίσκεται επίσης κάτω από το όριο του 5%.
Δύσκολη αποστολή για τον Merz
Ο Merz καλείται τώρα να βρει συμμάχους. Η πιο πιθανή επιλογή είναι μια συνεργασία με τους Σοσιαλδημοκράτες, αλλά αν δεν εξασφαλίσει την πλειοψηφία, θα χρειαστεί και τους Πράσινους. Ο ίδιος δήλωσε ότι στόχος του είναι να αποκαταστήσει μια σταθερή κυβέρνηση το συντομότερο δυνατόν. «Γνωρίζω το βάρος της ευθύνης και το μέγεθος της πρόκλησης», είπε. «Ο κόσμος δεν περιμένει τις χρονοβόρες διαπραγματεύσεις μας».
Ο υποψήφιος των Πρασίνων, Robert Habeck, σχολίασε πως ο Merz πρέπει να εγκαταλείψει το σκληρό προεκλογικό ύφος του και να λειτουργήσει ως ενωτικός ηγέτης. Κατά το παρελθόν και το CDU/CSU είχε διευκρινίσει ότι δεν θα συνεργαστεί με το AfD, ό,τι ποσοστό και αν έχει. Οι Χριστιανοδημοκράτες είχαν δημιουργήσει με αυτόν τον τρόπο, ένα «τείχος προστασίας» έναντι στην ένταξη του ακροδεξιού κόμματος στην κυβέρνηση. Τώρα, ωστόσο, καλούνται να βρουν μια λύση που να μην το περιλαμβάνει, αν και αυτό θα φέρει τους ακροδεξιούς σε θέση «αξιωματικής αντιπολίτευσης».
Το AfD θριαμβεύει, αλλά μένει εκτός κυβέρνησης
Ο ηγέτης της AfD, Tino Chrupalla, πανηγύρισε το αποτέλεσμα αναφέροντας ότι: «Σήμερα πετύχαμε κάτι ιστορικό». Η υποψήφιά τους για την καγκελαρία, Alice Weidel, δήλωσε ότι το κόμμα είναι ανοιχτό σε συνομιλίες με τους Συντηρητικούς.
Ωστόσο, ο Merz απέκλεισε κάθε συνεργασία, όπως και όλα τα υπόλοιπα μεγάλα κόμματα. «Έχουμε εντελώς διαφορετικές απόψεις για την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια, την Ευρώπη, το ΝΑΤΟ», είπε ο Merz. «Εμείς θέλουμε το αντίθετο από ό,τι εσείς, οπότε δεν υπάρχει καμία πιθανότητα συνεργασίας».
Ο Scholz, από την πλευρά του, εξέφρασε ανησυχία για την άνοδο του AfD: «Αυτό δεν είναι κάτι που μπορούμε να αποδεχτούμε. Δεν θα το δεχτώ ποτέ».
Συνολικά, πάνω από 59 εκατομμύρια Γερμανοί κλήθηκαν να εκλέξουν τα 630 μέλη της Bundestag, σε μια εκλογική διαδικασία που αναμένεται να καθορίσει το μέλλον της χώρας και της Ευρώπης για τα επόμενα χρόνια.
Λίγα λόγια για τον Friedrich Merz
Ο Friedrich Merz είναι ο νέος ισχυρός άντρας της Γερμανίας. Γεννημένος το 1955, ο ηγέτης της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) δεν είναι νέο πρόσωπο στην πολιτική σκηνή. Ένας βετεράνος της γερμανικής κεντροδεξιάς, επέστρεψε δυναμικά τα τελευταία χρόνια, εκφράζοντας τη συντηρητική βάση του κόμματος και διεκδικώντας τη θέση που κάποτε κατείχε η Angela Merkel.
Με καριέρα που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80, ο Merz έγινε γνωστός ως καλός ρήτορας και υπέρμαχος μιας σκληρής οικονομικής πολιτικής υπέρ των επιχειρήσεων. Το 2000 ανέλαβε την ηγεσία της κοινοβουλευτικής ομάδας του CDU/CSU, αλλά λίγα χρόνια αργότερα παραγκωνίστηκε από τη Merkel. Αποχώρησε από την πολιτική για να κάνει καριέρα στον ιδιωτικό τομέα, κυρίως στον τραπεζικό και χρηματοοικονομικό κλάδο.
Η επιστροφή του στη γερμανική πολιτική το 2018 σηματοδότησε την προσπάθεια του CDU να ανακτήσει το πιο συντηρητικό του ακροατήριο. Υποσχέθηκε σκληρότερη στάση στο μεταναστευτικό, φιλελεύθερη οικονομική πολιτική και μια σταθερή Γερμανία στην Ευρώπη. Παρά τις εσωκομματικές αντιδράσεις, τελικά κατάφερε να εδραιωθεί ως ο βασικός εκφραστής της γερμανικής κεντροδεξιάς.
Η νίκη του στις εκλογές αποτελεί επιστροφή στην παραδοσιακή ηγεσία του CDU, αλλά ο δρόμος δεν είναι εύκολος. Καλείται να σχηματίσει κυβέρνηση σε μια περίοδο αβεβαιότητας και να αποδείξει ότι μπορεί να κυβερνήσει μια χώρα που δείχνει όλο και πιο διχασμένη.
