Πώς είναι να είσαι πρόσφυγας σε μια χώρα που δεν σε θέλει

Μια είναι η αλήθεια για τους πρόσφυγες. Κανένα κράτος, καμία κοινωνία, κανείς δεν τους θέλει. Ακόμα κι όταν τους θέλει, προτιμά να τους ‘καταχωνιάσει’ εκεί που κανείς δεν θα τολμούσε να ζήσει, εκεί που κανείς δεν θα είχε το θάρρος να εργαστεί. Οι απόψεις που αναφέρουν ότι οι πρόσφυγες θα μπορούσαν να μεταφερθούν στα νησιά γιατί “υπάρχουν δουλειές εκεί, χρειαζόμαστε εργατικά χέρια” είναι η ιδανική πασπαρτού ατάκα σε συζητήσεις μεταξύ αστών. Είναι ένας ευγενικός και μετριοπαθής τρόπος για να πουν ‘δεν τους θέλω γύρω μου, ας πάνε κάπου που δεν θα τους βλέπω”. Αυτό το πείραμα επιχειρήθηκε στην Αυστραλία το 2013 με 120 Ιρανούς μετανάστες. Η αποτυχία του, όπως καταγράφεται από το CNN, παραμένει μέχρι σήμερα παροιμιώδης.

Οι Ιρανοί που σήμερα ζουν μέσα σε ένα κλειδαμπαρωμένο ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων έφτασαν στην Αυστραλία το καλοκαίρι του 2013. Στη συνέχεια, σύμφωνα με τον νόμο περί offshore μετανάστευσης του αρμοδίου υπουργείου της Αυστραλίας, διακομίσθηκαν στα νησιά Manus της Παπούα Νέα Γουινέα και Nauru (στον Ειρηνικό ωκεανό). Οι συνθήκες κράτησης των προσφύγων σε Manus και Nauru περιγράφηκαν κατά καιρούς κυρίως με περιστατικά βασανιστηρίων από δεσμοφύλακες, σεξουαλικών επιθέσεων, ακραίων προπηλακισμών και ραγδαίας εμφάνισης ψυχικών διαταραχών σε παιδιά. Τους πρώτους μήνες του 2018, τόσο το Manus όσο και η Nauru είχαν ανοίξει τις πόρτες τους, ώστε με τη συμβολή της Ύπατης Αρμοστείας ΟΗΕ, οι πρόσφυγες να μεταφερθούν ξανά σε έδαφος Αυστραλίας.

Οι πόρτες κλείνουν. Για πάντα

“Αυτό το ξενοδοχείο είναι η φυλακή μας. Στη Νέα Γουινέα είχαμε έστω μια δυνατότητα να κινηθούμε λίγο. Δεν υπήρχαν Αυστραλοί συμμοριτοφύλακες ή ομάδες σεκιούριτι γύρω μας”, δήλωσε ο Farhad Rahmati, ένας Ιρανός πρόσφυγας που μεταφέρθηκε στην Αυστραλία από την Γουινέα τον Ιούλιο του 2019.

Στο συγκεκριμένο ξενοδοχείο που βρίσκεται στην περιοχή Kangaroo του Brisbane, ζουν εδώ και 11 μήνες, συνολικά 120 άνθρωποι, στριμωγμένοι και σε συνθήκες αμφιλεγόμενης υγιεινής. Μέχρι την αρχή της χρονιάς, διαδήλωναν ειρηνικά την επιθυμία τους να ενταχθούν στην ενδοχώρα της Αυστραλίας. Πολλοί μάλιστα έχουν και συγγενείς με τους οποίους θέλουν να συγκατοικήσουν. Όλα άλλαξαν όμως όταν στο Brisbane αναπτύχθηκαν κρούσματα κορονοϊού, τα οποία έφτασαν μέχρι και το ξενοδοχείο-κέντρο κράτησης των προσφύγων, με έναν εκ των θαμώνων να νοσεί. Η πλήρης απομόνωση ήρθε φυσιολογικά.

Από τον Μάρτιο, οι 120 θαμώνες παραμένουν έγκλειστοι στο ξενοδοχείο και κανείς τους δεν επιτρέπει να δεχτεί επισκέψεις ή να περάσει τις κλειστές πόρτες. Ένα τεράστιο ‘πάγωμα’ της εισόδου των μεταναστών στη χώρα βρίσκεται σε εξέλιξη, με τις ευλογίες και του προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump. Σύμφωνα με το Sky News Australia, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Αυστραλία καλλιεργεί κλίμα ώστε  στην μετά κορονοϊού εποχή, να έχουν οι γηγενείς Αυστραλοί προτεραιότητα στην Αυστραλία και οι μετανάστες να λογίζονται ως personnae non gratae. Η μετανάστευση περιγράφεται και ως ‘κομπίνα Πόνζι’ που μάλλον κανείς δεν την θέλει αυτή τη στιγμή.

Το ξενοδοχείο που έγινε φυλακή;

Στο SBS, ο Alan Tudge, υπουργός μετανάστευσης της Αυστραλίας, προσπαθεί να καθησυχάσει τα πνεύματα λέγοντας πως η κυβέρνηση της χώρας θα μειώσει την ανεργία (6,2% μετά τον κορονοϊό) με στοχευμένα μέτρα και όχι με ‘κυνήγι’ των μεταναστών και στοχοποίηση τους. Παρ’ όλα αυτά, οι μετανάστες από το Ιράν παραμένουν έγκλειστοι στο λουξ ξενοδοχείο τους, χωρίς να έχουν δικαίωμα ούτε να περάσουν την πόρτα. Οι διαδηλώσεις των Ιρανών συνεχίζονται στα μπαλκόνια των δωματίων με τα μηνύματα να γράφουν “αφήστε μας ελεύθερους” και “θέλω να δω την οικογένεια μου”, ενώ αρκετοί παραμένουν σε απόλυτη απομόνωση, φοβούμενη τη στοχοποίηση από την αστυνομία.

Με τρόπο, οι ανώτατες αρχές της χώρας προσπαθούν να τους πουν “δεν σας θέλουμε εδώ”. Με τρόπο προσπαθούν να απαντήσουν κι εκείνοι. Σας θυμίζουν κάτι όλες αυτές οι καταστάσεις;