Ο Dean Karnazes τρέχει έναν μαραθώνιο για να ξυπνήσει

Ο ελληνικής καταγωγής Αμερικανός Karnazes είναι από αυτούς που λέμε ότι χαλάνε την πιάτσα. Γιατί εκεί που κοπιάζεις έναν χρόνο με προπόνηση και διατροφή να καταφέρεις να τρέξεις στον κλασικό Μαραθώνιο, διαβάζεις ότι ο συγκεκριμένος κύριος πριν μερικά χρόνια έτρεξε 50 Μαραθωνίους σε 50 συνεχόμενες ημέρες σε 50 πολιτείες των ΗΠΑ.

(Βαθιά ανάσα)

Και πριν από αυτό είχε τρέξει 560 χιλιόμετρα σε 80 ώρες χωρίς να κοιμηθεί. Έχει τρέξει το The Relay, μια διαδρομή 320 χιλιομέτρων, 11 φορές. Έτρεξε έναν μαραθώνιο στον Νότιο Πόλο χωρίς παπούτσια για το χιόνι στους μείον 25. Κι έτρεξε και 4.800 χιλιόμετρα διασχίζοντας την Αμερική, από την Disneyland μέχρι την Νέα Υόρκη, σε 75 ημέρες, τρέχοντας καθημερινά 65 με 80 χιλιόμετρα κατά μέσο όρο.

Το ευτυχές είναι ότι έχουμε την ευκαιρία κάθε χρόνο στην χώρα μας να τρέχουμε παρέα με τον Karnazes μιας και είναι το κεντρικό πρόσωπο του Navarino Challenge. Ενός τριήμερου event με τρεις διαφορετικές διαδρομές για τρέξιμο στην νοτιοδυτική Πελοπόνησσο.

Με αφορμή λοιπόν τον αγώνα αυτό, μιλήσαμε στον Dean Karnazes. Για τη ζωή του, την προπόνησή του και εκείνα που έχουμε να περιμένουμε φέτος 19-21 Σεπτεμβρίου στο Navarino Challenge.

Λες ότι κάποτε ξεκίνησες να τρέχεις γιατί ήταν διασκεδαστικό. Είναι ακόμα διασκεδαστικό; Ή είναι πλέον τόσο πολύ μέρος της καθημερινότητάς σου που έχει χάσει το fun στοιχείο του;

Έχω μείνει σταθερός στο ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο τρέξιμο και την προπόνηση. Κάποιες φορές η προπόνηση μπορεί να είναι πολύ δομημένη και ειλικρινά απεχθάνομαι την ρουτίνα. Αλλά ξέρω ότι για να ανταγωνιστώ σε τόσο υψηλό επίπεδο, η αυστηρή και πειθαρχημένη προπόνηση είναι αναγκαία. Όταν τρέχω ελεύθερα χωρίς να έχω κάποιο στόχο χρονικό ή κάποιες συγκεκριμένες και άκαμπτες απαιτήσεις, είναι πάντα μεγάλη χαρά για μένα. Πιστεύω ότι αυτή η ισορροπία ανάμεσα στο να τρέχεις ελεύθερα και την συγκεκριμένη προπόνηση έχει κρατήσει τα πράγματα σε ένα πολύ ενδιαφέρον επίπεδο για εμένα και μου έχει επιτρέψει να αποφύγω το “κάψιμο” και να αγαπάω ακόμα βαθιά αυτό που κάνω.

Έχεις τρέξει πολλούς μαραθωνίους στη ζωή σου. Σε κρύο, σε υψόμετρο, σε ξηρό κλίμα, σε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα μέρη αυτού του πλανήτη. Μπορείς να διαλέξεις για εμάς το πιο απαιτητικό από όλα αυτά τα runs και εκείνο που έρχεται στο μυαλό σου ως κάτι υπερβολικό;

Το να τρέξω 216 χιλιόμετρα χωρίς να σταματήσω στην Κοιλάδα του Θανάτου – το πιο ζεστό μέρος στον πλανήτη – μέσα στη μέση του καλοκαιριού στο Badwater Ultramarathon είναι σίγουρα ένα από τα πιο απαιτητικά run που έχω κάνει. Η θερμοκρασία ήταν τόσο υψηλή που έλιωναν οι σόλες των παπουτσιών μου. Το αποκαλούν τον πιο δύσκολο αγώνα τρεξίματος στον κόσμο και είναι εύκολο να καταλάβεις το γιατί. Ήμουν τυχερός και κέρδισα αυτόν τον αγώνα αλλά ποτέ δεν το λέω έτσι. Λέω ότι “επέζησα των γρηγοροτέρων”. Γιατί όταν οι συνθήκες είναι τόσο εναντίον σου και τόσο extreme, είναι το ίδιο σημαντικό το να επιβιώσεις με το να τρέξεις. Κι όσον αφορά το πλέον υπερήφανο κατόρθωμά μου, η απάντηση μπορεί να σε εκπλήξει. Ενώ είχα το μεγάλο προνόμιο να τρέξω και να αγωνιστώ και στις 7 ηπείρους του πλανήτη, από δύο φορές πλέον, σε μερικά από τα πιο εξωτικά μέρη του πλανήτη – από έναν μαραθώνιο στον Νότιο Πόλο μέχρι το να διασχίσω την έρημο Σαχάρα – εκείνο το επίτευγμα που κρατώ περισσότερο στην καρδιά μου είναι ο αγώνας 10 χιλιομέτρων που έτρεξα μαζί με την κόρη μου, Alexandria, στα δέκατα γενέθλιά της. Τίποτα δεν θα ξεπεράσει εκείνη την εμπειρία.

Το να τρέξεις το 50/50/50 μοιάζει σχεδόν αδύνατο για έναν μέσο μαραθωνοδρόμο. Ποιος ήταν ο στόχος; Ποια ήταν η αρχική σκέψη; Και γιατί 50; Γιατί να κάνεις κάτι τόσο υπερβολικό;

Όλα ξεκίνησαν με έναν απλό σκοπό. Ήθελα τα παιδιά μου να επισκεφτούν τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ. Κι αφού είχαν περιορισμένο χρόνο που μπορούσαν να λείπουν από το σχολείο, έπρεπε να ταξιδεύουμε γρήγορα. Η ιδέα του να δεις και τις 50 πολιτείες σε 50 συνεχόμενες ημέρες είναι λίγο υπερβολικό για ένα παιδί και ήθελα να τα καταφέρω για να τους δείξω ότι όλα είναι πιθανά αν πιστεύεις στον εαυτό σου. Πολλοί έλεγαν ότι το να τρέξεις 50 μαραθωνίους σε 50 πολιτείες σε 50 μέρες θα ήταν αδύνατο, αλλά αποδείξαμε ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο. Και κάναμε τις καλύτερες οικογενειακές διακοπές της ζωής μας.

Τι σε κρατάει σε εγρήγορση και κάνεις τέτοιες αποστάσεις; Κάποιοι λένε ότι είναι το σώμα, κάποιοι λένε ότι είναι θέμα προπόνησης, πολλοί άλλοι λένε ότι είναι το μυαλό. Τι είναι για εσένα;

Για μένα είναι το μυαλό, το σώμα και το πνεύμα. Βλέπω τη γυμναστική σαν τη ζωή και τη ζωή σαν τη γυμναστική. Αντιμετωπίζω πολύ σοβαρά την υγεία μου και τον αθλητισμό και χρησιμοποιώ μια προσέγγιση 360 μοιρών στο να είμαι το καλύτερο “ζωο” που μπορώ να είμαι. Αυτό περιλαμβάνει οτιδήποτε από καρδιοαναπνευστική προπόνηση, μέχρι ασκήσεις δύναμης, διατροφή, νοητική προετοιμασία, ύπνο αλλά και δέσμευση στην οικογένεια και το πνεύμα. Το να είσαι σε καλή φυσική κατάσταση είναι το πιο σημαντικό στοιχεί στη ζωή και νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται τη σημασία αυτού. Η υγεία είναι ο πραγματικός πλούτος, τίποτα στη ζωή δεν είναι πιο σημαντικό, ούτε τα λεφτά, ούτε η εξουσία, ούτε τα υλικά αγαθά. Χωρίς την υγεία σου, δεν έχεις τίποτα.

Υπάρχει μια κάποια συγκεκριμένη σκέψη, κάποιο μέρος στο οποίο το μυαλό σου ταξιδεύει όταν τρέχεις; Πολλοί δρομείς μεγάλων αποστάσεων λένε ότι προτιμούν να μην σκέφτονται όλη την ώρα τον αγώνα όσο τρέχουν.

Ο μόνος άνθρωπος που μπορεί να σου πει ότι δεν μπορείς να τα καταφέρεις είσαι εσύ και δεν πρέπει να ακούς. Για εμένα, είναι θέμα του να έχεις καθαρό το μυαλό σου από σκέψεις και απλά να είσαι παρών στο εδώ και τώρα. Τόσο μεγάλο μέρος της ζωής μας είναι κατειλημμένο από σκέψεις για το μέλλον ή έγνοιες από το παρελθόν. Σπάνια ζούμε στο παρόν, στο τώρα. Προσπαθώ να είμαι ο καλύτερος εαυτός μου που μπορώ να είμαι ανά πάσα στιγμή και δεν σκέφτομαι τίποτα άλλο. Το παρελθόν είναι ιστορία, το μέλλον είναι ένα μυστήριο αλλά το σήμερα είναι ένα δώρο. Γι’ αυτό στα Αγγλικά το αποκαλούμε “present”.

Οι περισσότεροι μαραθωνοδρόμοι λένε ότι μετά τα 30 χιλιόμετρα, το σώμα δεν ανταποκρίνεται τόσο καλά στις προσταγές του μυαλού. Όταν τρέχεις 150 χιλιόμετρα ποια είναι τα σημάδια της κόπωσης ή τα τυπικά προβλήματα που έχεις να αντιμετωπίσεις;

Όταν το ανθρώπινο σώμα πιέζεται σε τέτοια όρια, μπορούν να συμβούν περίεργα πράγματα. Είχα πολύ ζωντανές παραισθήσεις, τέτοιες που είχα ανθρώπους της φαντασίας μου να μιλούν σε εμένα. Μία φορά, όταν έτρεχα επί 3 ημέρες χωρίς ξεκούραση, άρχισα να ανακατεύομαι στη μέση του δρόμου και συνειδητοποίησα ότι είμαι άυπνος. Αυτό έχει συμβεί μερικές φορές, έχω ξυπνήσει μετά από ένα χρονικό διάστημα στο οποίο έτρεχα σχεδόν υπνωτισμένος. Είναι αρκετά περίεργα όλα αυτά αλλά το ανθρώπινο σώμα είναι ικανό για πράγματα που δεν μπορείς να τα φανταστείς όταν πρόκειται να ξεπεράσεις κάποια μεγάλα εμπόδια.

Θεωρείς τον εαυτό σου περισσότερο έναν δρομέα ανταγωνισμού ή έναν άνθρωπο που θέλει να φτάνει στα όρια;

Λίγο κι από τα δύο. Οι περισσότεροι δρομείς ορίζονται αποκλειστικά από τη θέση τους σε ανταγωνιστικό επίπεδο. Εγώ, ενώ μου αρέσει να αγωνίζομαι, μου αρέσει επίσης το να πιέζω τα όρια της ανθρώπινης αντοχής και της ανθρώπινης φαντασίας σε υπερβολικά σημεία, σε περιβάλλοντα και πλαίσια που είναι πιο άγρια και λιγότερο δομημένα. Για εμένα, αυτός ο τύπος των προκλήσεων αποτελεί εξίσου μεγάλη περιπέτεια με το ίδιο το τρέξιμο. Ζω για την περιπέτεια, για το ταξίδι στο άγνωστο, όπως έκαναν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι.

Τα Ironman είναι κάτι που θα ήθελες να δοκιμάσεις; Ή είναι μόνο το τρέξιμο που κάνει το αίμα σου να κυλά;

Έχω συμμετάσχει σε όλους τους τύπους των αγώνων αντοχής. Τρίαθλα, xterra τρίαθλα εκτός δρόμου, αγώνες αντοχής στην κολύμβηση, πολυήμερους αγώνες, 24ωρους αγώνες mountain bike, αγώνες αντοχής στο paddle board, επαγγελματικό surf και windsurf, το Spartan Beast Mud και αγώνες εμποδίων. Τα αγαπώ όλα. Αλλά, η πιο αγνή μορφή του αθλητισμού και της αθλητικής έκφρασης θα είναι πάντα το τρέξιμο και γι’ αυτό ασχολούμαι κυρίως με αυτό.

Με τι ανταμείβεις τον εαυτό σου μετά το τέλος ενός μεγάλου αγώνα;

Η εσωτερική ικανοποίηση του να ολοκληρώνεις με επιτυχία έναν τέτοιο αγώνα είναι από μόνο του ένα έπαθλο. Όσο πιο δύσκολος ο αγώνας, τόσο πιο δύσκολη και απαιτητική η προσπάθεια, τόσο μεγαλύτερη η αίσθηση της ολοκλήρωσης και η εσωτερική ικανοποίηση. Στο τέλος, είσαι πάντα εσύ ενάντια στον εαυτό σου. Το να ξέρεις ότι έκανες αυτό που έπρεπε με αίμα και ιδρώτα, σκληρή δουλειά και αφοσίωση και έτσι κατάφερες να ολοκληρώσεις επιτυχημένα τον στόχο σου, δίνει νόημα στην προσπάθειά σου. Δεν χρειάζεται άλλη ανταμοιβή. Φυσικά, ένα κομμάτι από τον σπιτικό μπακλαβά της γιαγιάς μου είναι κι αυτό μια πολύ καλή ανταμοιβή χαχαχα.

Πόσα χιλιόμετρα τρέχεις την εβδομάδα; Ξέρω ότι είναι μια πολύ γενική ερώτηση και ότι εξαρτάται από το αν προετοιμάζεσαι για κάποιον αγώνα αλλά νομίζω είναι χρήσιμη πληροφορία για εκείνους που θέλουν να συγκρίνουν τη δική τους προπόνηση με τη δική σου.

Κάποιες εβδομάδες μπορεί να τρέξω λίγο, 80 με 90 χιλιόμετρα, κάποιες άλλες μπορεί να τρέξω και 300. Φυσικά εμπλουτίζω την προπόνησή μου με cross-training και ασκήσεις για μυική ενδυνάμωση ώστε να είναι το σώμα μου έτοιμο για τις προκλήσεις των αγώνων. Είναι σημαντικό για τους δρομείς να μην συγκρίνουν τον εαυτό τους με εμένα ή να νιώθουν μειονεκτικά αν δεν είναι στον ίδιο ρυθμό προπονήσεων. Το να συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους είναι μία συνταγή για να νιώθεις ανεπαρκής. θα υπάρχει πάντα κάποιος ο οποίος θα τρέχει γρηγορότερα, θα τρέχει μεγαλύτερες αποστάσεις και θα πηδά ψηλότερα. Το πιο σημαντικό είναι να είσαι ο καλύτερος που μπορείς να είσαι. Αυτό είναι που μετράει περισσότερο.

Πάω στοίχημα ότι όλοι οι Έλληνες δημοσιογράφοι σε ρωτούν αν είναι ιδιαίτερο για εσένα να τρέχει στη χώρα των προγόνων σου. Εγώ θέλω να μου πεις ποιες διαδρομές σε άλλες χώρες σε κάνουν να νιώθεις όπως όταν τρέχεις στην Ελλάδα.

Είναι κάποιες διαδρομές στην Αυστραλία που μου δημιουργούν παρόμοια συναισθήματα. Kαι σίγουρα το μέρος στην Καλιφόρνια στο οποίο ζω, η επαρχία Marin, λίγο βόρεια από το San Francisco – μου δημιουργεί ανάλογα αισθήματα, αλλά τίποτα δεν είναι τόσο βαθύ και προφανές όσο η αίσθηση του να τρέχω στην πατρίδα των προγόνων μου την Ελλάδα. Είναι μια περίεργη αίσθηση αλλά όταν τρέχω στην Ελλάδα, νιώθω πραγματικά ζωντανός.

Από τις τρεις διαδρομές που έχουν σχεδιαστεί για το φετινό Navarino Challenge, ποια είναι η πιο απαιτητική και ποια η αγαπημένη σου;

Είναι δύσκολη αυτή η ερώτηση γιατί κάθε διαδρομή παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις σε ένα εκπληκτικό τοπίο. Κάθε μέρα είναι ξεχωριστή με τον δικό της μοναδικό τρόπο και τις αγαπώ όλες. Το μεγαλύτερο εμπόδιο για εμένα είναι η ημέρα που πρέπει να μπω σε ένα αεροπλάνο και να φύγω από την Ελλάδα. Αυτή είναι η πιο δύσκολη και γεμάτη μετάνοια πρόκληση για εμένα. Θα ήθελα να καλέσω όλους τους αναγνώστες στο Navarino Challenge για να τρέξουμε μαζί σε μία από τις τρεις διαδρομές που θέλουν να συμμετάσχουν.

Φωτογραφίες: Vladimir Rys και Newsports.eu