«Ο Λαβύρινθος» βασίζεται στο πρώτο μέρος μιας σειράς βιβλίων best seller, δια χειρός Τζέιμς Ντάσνερ. Εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2009 και εκτός του ότι κατάφερε να γίνει best seller στους New York Times, μαγνήτισε αυτόματα το ενδιαφέρον των αναγνωστών ανά τον κόσμο οι οποίοι το περιέγραφαν ως έναν εξαιρετικό συνδυασμό του «Άρχοντα των Μυγών», των «Αγώνων Πείνας» και της τηλεοπτικής σειράς «Lost».
Ο Τόμας ξυπνά μέσα σε ένα σκοτεινό ασανσέρ το οποίο κινείται αργά και βασανιστικά με κατεύθυνση προς τα επάνω. Κάποια στιγμή, καθώς ο μυστηριώδης θάλαμος ακινητοποιείται ξαφνικά, ανοίγει μια πόρτα και ο Τομάς έρχεται αντιμέτωπος με μια “αγέλη” αγοριών που τον καλωσορίζουν στην Κοιλάδα. Αυτό θα είναι πλέον το καινούριο του σπίτι, χωρίς ωστόσο ο ίδιος να θυμάται και ποιο ήταν το προηγούμενό του. Η μνήμη του είναι παντελώς κενή. Δεν έχει την παραμικρή ιδέα σχετικά με το ποιος είναι, από πού προέρχεται, και ποιοι είναι οι γονείς του. Το παρελθόν του δεν υπάρχει, ούτε ως μακρινή ανάμνηση…
Ο Τόμας και τα υπόλοιπα αγόρια δεν γνωρίζουν υπό ποιες συνθήκες βρέθηκαν σε τούτο το απόκοσμο μέρος. Η γνώση τους σχετικά με τη νέα τους κατοικία περιορίζεται στο αινιγματικό και πελώριο άνοιγμα που σχηματίζεται κάθε πρωί στον θεόρατο τσιμεντένιο φράχτη που τους περιβάλει – μια πόρτα που οδηγεί σε έναν αχανή και τρομακτικό λαβύρινθο. Κάθε που βραδιάζει, ο λαβύρινθος ξανακλείνει και ανά τριάντα ημέρες ένα καινούριο αγόρι καταφτάνει, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως και ο Τόμας, στην περίφημη Κοιλάδα. Η προβλέψιμη, περιοδική συμπεριφορά του Λαβύρινθου, έκανε την έλευση του Τόμας αναμενόμενη… Εκείνο όμως που θα ξαφνιάσει τη νεαρή αγέλη είναι η απρόσμενη άφιξη του πρώτου κοριτσιού, της Τερέζας, η οποία καταφτάνει στον Λαβύρινθο μόλις μια βδομάδα μετά τον Τόμας, σπάζοντας την περιοδικότητα των ανεξήγητων, κατά τ’ άλλα, αφίξεων.
Ο Τόμας δεν θ αργήσει να κατανοήσει την κατάσταση που επικρατεί στη νέα του κοινωνική πραγματικότητα: Όλοι οι κάτοικοι της ασυνήθιστης Κοιλάδας έχουν ενεργό ρόλο στην ομάδα… Άλλοι είναι υπεύθυνοι για την κηπουρική, άλλοι για τις κατασκευές και άλλοι είναι μέλη της σπουδαίας ελίτ των Δρομέων, των ανθρώπων που καταγράφουν και χαρτογραφούν τον σχεδιασμό των τειχών του Λαβύρινθου, των υποβλητικών συνόρων που ευθύνονται για την αιχμαλωσία τους και που αλλάζουν σχηματισμό κάθε βράδυ για να παραμείνουν απροσπέλαστοι. Οι «δρομείς του Λαβύρινθου» συναγωνίζονται καθημερινά απέναντι στον αδυσώπητο χρόνο προκειμένου να καλύψουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιφάνεια, τρέχοντας, κατά τη διάρκεια της ημέρας. Γιατί αν πέσει το σκοτάδι και δεν καταφέρουν να βγουν από τον Λαβύρινθο, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τα αιμοβόρα βιοχημικά Grievers που περιπλανώνται, μακάβρια, στους διαδρόμους της πελώριας φυλακής.
Ακόμη και ως νεοφερμένος, ο «Πρωτάρης» – όπως τον αποκαλούν οι υπόλοιποι κοροϊδευτικά – Τόμας νιώθει μια ανεξήγητη οικειότητα τόσο με την Κοιλάδα όσο και με τον Λαβύρινθο. Υπάρχει κάτι κλειδωμένο στα βάθη του υποσυνείδητου, μια ανάμνηση πολύ επιμελώς κρυμμένη, η οποία ίσως να μπορέσει να προσφέρει στον ήρωά μας μια λογική εξήγηση. Θα καταφέρει όμως άραγε να βρει τον τρόπο να ξεπεράσει τον Λαβύρινθο; Κι αν ναι, τι μπορεί άραγε να κρύβεται πίσω από αυτόν;
