Ένας μικρός οδηγός στον πολύπλοκο κόσμο του μηχανικού ρολογιού

Αλλά θα ξεκινήσουμε από τα βασικά.

Θα δούμε τι σημαίνει μηχανικό ρολόι και πώς λειτουργεί, θα βουτήξουμε βαθιά στην ιστορία των μηχανικών ρολογιών, στην χρησιμότητά τους τον 20ο αιώνα στη ναυσιπλοΐα και την αεροπλοΐα, στους περίπλοκους μηχανισμούς που συναντάμε στα μηχανικά ρολόγια αλλά και σε ένα σύγχρονο δίλημμα απέναντι στην πληθώρα και την πληθωρικότητα των smartwatches.

Για να κάνουμε αυτή την εξερεύνηση, θα έχουμε σαν καμβά ένα brand υψηλής ωρολογοποιίας το οποίο είναι ιδιαίτερα αγαπητό στην Ελλάδα, με πολύ πιστό κοινό και ρολόγια που έχουν αφήσει το δικό τους πολύτιμο στίγμα στην ελληνική αγορά. Η IWC Schaffhausen αποτελεί ένα κόσμημα στον κόσμο των μηχανικών ρολογιών και μέσα από δικά της ρολόγια και δικούς της μηχανισμούς, θα αποκτήσουμε μία καλύτερη αντίληψη του τι σημαίνει να έχεις ένα μηχανικό ρολόι να σε συντροφεύει στη ζωή σου.

Τα διάφορα είδη ρολογιών για να ξεχωρίσουμε τα μηχανικά

Οι βασικές διαφορές των ρολογιών μεταξύ τους προέκυψαν χρονικά, όσο ο κόσμος της ωρολογοποιίας εξελισσόταν παράλληλα με την τεχνολογία. Ο βασικός διαχωρισμός είναι ανάμεσα σε ένα μηχανικό ρολόι και ένα ρολόι Quartz, ανάμεσα στην αποκλειστική χρήση κινητικής ενέργειας και στο συνδυασμό κινητικής και ηλεκτρικής ενέργειας.

Τα Quartz

Tα Quartz γεννήθηκαν στα μέσα του προηγούμενου αιώνα δίνοντας μία νέα πολύ διαφορετική προοπτική στον κόσμο των ρολογιών μιας και πολύ σύντομα μετά τη δημιουργία τους ταυτίστηκαν με την ύπαρξη μπαταρίας στον μηχανισμό. Η χρήση πλέον ηλεκτρικής ενέργειας σε ένα ρολόι ξεκίνησε μία ολόκληρη βιομηχανία μαζικής παραγωγής πολύ οικονομικών ρολογιών τα οποία ακόμα και σήμερα έχουν εξαιρετική απήχηση, πλέον ως smartwatches. Και ναι, η εξέλιξη των Quartz ρολογιών είναι αξιοσημείωτη μέσα στις δεκαετίες και πήγαινε πάντα παράλληλα με την εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας συνολικά, φτάνοντας σε ρολόγια με τρομερές δυνατότητες στις μέρες μας. Αλλά χωρίς τη μαγεία του να αντλούν ενέργεια χάρη στο μηχανισμό τους.

Τα μηχανικά ρολόγια από την άλλη, από τη γέννησή τους μέχρι και σήμερα παρέμειναν πιστά στην χρήση μόνο της κινητικής ενέργειας στον μηχανισμό τους και δεν πέρασαν όπως τα Quartz στην ηλεκτρική. Για να φτάσουμε στο βασικό διαχωρισμό των μηχανισμών των μηχανικών ρολογιών σε κουρδιστούς και αυτόματους, θα πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε – έστω και απλοϊκά – πώς λειτουργεί ένα μηχανικό ρολόι. Το απλοϊκά το λέω γιατί η εις βάθος εξερεύνηση ενός μηχανισμού θέλει γνώσεις μηχανικής.

Μηχανικό ρολόι

Ένα μηχανικό ρολόι λειτουργεί χάρη σε ένα ελατήριο το οποίο συσπειρώνεται και στα γρανάζια τα οποία μεταφέρουν την ενέργεια του συσπειρωμένου ελατηρίου σε κινητική ώστε να κινούνται οι δείκτες και τα άλλα στοιχεία ενός μηχανικού ρολογιού. Το να σκεφτούμε ένα απλό ελατήριο να μαζεύεται και όσο απλώνει να απελευθερώνει κινητική ενέργεια σε διάφορα γρανάζια είναι αρκετά εύκολο. Γι’ αυτό και οι πρώτοι μηχανισμοί μηχανικών ρολογιών, όπως θα τους δούμε παρακάτω, ήταν μεν πανδύσκολοι σε σύλληψη για τον 19ο αιώνα αλλά εύκολοι σε κατανόηση για όλους εμάς που διδασκόμαστε ήδη από το γυμνάσιο ζητήματα ενέργειας. Ας κρατήσουμε στο μυαλό μας ότι όσο περνούσαν οι δεκαετίες και οι απλοί μηχανισμοί γίνονταν grande complications, με περίπλοκες λειτουργίες, τόσο περισσότερα στοιχεία, τόση περισσότερη ευρεσιτεχνία, τόσο περισσότερη μηχανική έμπαινε κάπου εκεί ανάμεσα στο ελατήριο, τα γρανάζια και τα άλλα μέρη ενός μηχανικού ρολογιού.

Σε άλλο κείμενο θα πάμε και πιο βαθιά στην ορολογία ενός μηχανισμού, γιατί το να μιλάμε για “ελατήριο” και “γρανάζια” είναι μία υπεραπλούστευση μίας πολύ σύνθετης και έξυπνης διαδικασίας. Πάμε όμως να δούμε τον βασικό διαχωρισμό των μηχανικών ρολογιών, ο οποίος ήρθε κι αυτός χρονικά με την εξέλιξη της μηχανικής στην ωρολογοποιία.

Τα πρώτα μηχανικά ρολόγια είχαν κουρδιστούς μηχανισμούς. Σε ένα τέτοιο ρολόι χρειαζόταν και χρειάζεται ακόμα και στις μέρες μας να δώσει κάποιος χειροκίνητα την ενέργεια στο ελατήριο (να το κουρδίσει δηλαδή), συσπειρώνοντάς το με μία περιστροφική κίνηση των δαχτύλων στην “κορώνα”, ένα εξάρτημα που βρίσκεται στο πλάι του ρολογιού. Από την ίδια κορώνα και με τη χρήση του ίδιου περιστροφικού άξονα σε άλλες θέσεις πραγματοποιούνται και άλλες σημαντικές κινήσεις σε ένα μηχανικό ρολόι. Όπως η αλλαγή ώρας που βλέπετε στο παρακάτω βίντεο σε ένα IWC Portofino Automatic.

Τι συμβαίνει όμως με το κούρδισμα του ρολογιού; Μετά την συσπείρωσή του μέσω του κουρδίσματος, το ελατήριο απελευθερώνει σιγά σιγά την ενέργεια δίνοντας κίνηση στα γρανάζια του ρολογιού. Συγκεκριμένα, η ενέργεια που απελευθερώνεται από το ελατήριο δίνει ώθηση στο λεγόμενο “μπαλανσιέ”, έναν μεταλλικό κυκλικό δακτύλιο που κάνει μία συνεχή κίνηση μπρος και πίσω σε σταθερό ρυθμό. Παράλληλα, ένας τροχός “διαφυγής”, όπως ονομάζεται, επιτρέπει στους άλλους τροχούς του ρολογιού να κινηθούν προς τα μπροστά σε κάθε ελιγμό του μπαλανσιέ, μετακινώντας έτσι τους δείκτες του ρολογιού με ακρίβεια. Ο τροχός διαφυγής είναι που προκαλεί τον χαρακτηριστικό ήχο, το “τικ τοκ” ενός μηχανικού ρολογιού.

Μηχανικά αυτόματα ρολόγια

Η εξέλιξη αυτού του μηχανισμού που απελευθέρωσε τον κόσμο από την υποχρέωση να κουρδίζει το ρολόι ονομάζεται αυτόματος μηχανισμός. Σε έναν τέτοιο μηχανισμό, το ρολόι κουρδίζει με την κίνηση του χεριού μας. Η κίνηση αυτή περιστρέφει έναν ρότορα ο οποίος με τη σειρά του συσπειρώνει το ελατήριο, υποκαθιστώντας το “κούρδισμα”. Φυσικά, ένας αυτόματος μηχανισμός μπορεί να κουρδιστεί και χειροκίνητα, όπως το IWC Portofino Automatic που είδατε να κουρδίζουμε παραπάνω.

Η τρομερή αυτή εξέλιξη για την παραγωγή των μηχανικών ρολογιών, θα μπορούσε να αφήσει μια για πάντα πίσω τα ρολόγια που κουρδίζονται χειροκίνητα. Κι όμως, οι εταιρείες υψηλής ωρολογοποιίας εξακολουθούν να κατασκευάζουν ρολόγια τα οποία λαμβάνουν ενέργεια αποκλειστικά με χειροκίνητο κούρδισμα. Αυτό, όχι μόνο ως φόρο τιμής στα πρώτα μηχανικά ρολόγια και την αδιανόητη ευρεσιτεχνία που έκρυβαν στην κατασκευή τους αλλά κυριότερα γιατί το κούρδισμα του ρολογιού που φορά κάποιος στον καρπό του είναι μια σχέση αγάπης, ένας απίστευτα ισχυρός συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον ιδιοκτήτη ενός ρολογιού και το ρολόι του.

Ναι, είναι ένα είδος φροντίδας το κούρδισμα του ρολογιού. Και η εξέλιξη της ωρολογοποιίας έχει δώσει μεγάλα περιθώρια “ανεξαρτησίας” από το κούρδισμά του στον χρήστη του. Για παράδειγμα, το υπέροχο IWC Portugieser Hand Wound Eight Days, όπως αναφέρει και το χαρακτηριστικό όνομά του, είναι ένα ρολόι που κουρδίζεις με το χέρι και δίνει αυτονομία μέχρι και 8 ημέρες από ένα πλήρες κούρδισμα. Έτσι αποφεύγεται η τόσο συχνή ανάγκη κουρδίσματος και παραμένει η ανάγκη ενασχόλησης με τον μηχανισμό κάθε λίγες ημέρες. Μία ενασχόληση που πραγματικά αγαπούν όσοι επιλέγουν έναν τέτοιο μηχανισμό για τον καρπό τους.

Αλλά πριν δούμε μερικούς αξιοθαύμαστους μηχανισμούς που δημιουργήθηκαν στο πέρασμα του προηγούμενου αιώνα, αξίζει να πάμε πίσω στην αρχή. Εκεί που γεννήθηκαν τα μηχανικά ρολόγια χειρός, αλλάζοντας μια για πάντα την σχέση του ανθρώπου με τον χρόνο.

Μηχανικά ρολόγια, ναυσιπλοΐα και αεροπλοΐα

Η εφεύρεση του άξονα κουρδίσματος τον 15ο αιώνα στην Νυρεμβέργη επέτρεψε το να αρχίσουν να δημιουργούνται σιγά σιγά μηχανισμοί που ήταν φορητοί και μπορούσαν να χρησιμεύσουν σαν προσωπικό αντικείμενο κάποιου βασιλέα ή αριστοκράτη της εποχής. Οι άνδρες ξεκίνησαν ήδη από τον 17ο αιώνα να χρησιμοποιούν τα λεγόμενα ρολόγια τσέπης, τα οποία για λόγους ευκολίας και μεταφοράς μέσα στην τσέπη έφτασαν στο γνώριμο σε εμάς μέγεθος. Τα ρολόγια τσέπης κυριάρχησαν στην ωρολογοποιία μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα όταν τα ρολόγια χειρός άρχισαν να εμφανίζονται ολοένα και περισσότερο, ξεπερνώντας την αρχική τους χρησιμότητα τους προηγούμενους αιώνες ως κόσμημα στο χέρι γυναικών της καλής κοινωνίας.

Πολύ σύντομα, με την σημαντική αύξηση στην παραγωγή των μηχανισμών και την ενασχόληση ολοένα και περισσότερων ωρολογοποιών για τη βελτίωση των μηχανισμών στα ρολόγια χειρός, οι εταιρείες ωρολογοποιίας ξεκίνησαν να δημιουργούν αξιοθαύμαστα ρολόγια τα οποία αποτελούσαν σημαντικά εργαλεία στην καθημερινότητα των ανθρώπων που τα έκαναν δικά τους.

Η IWC Schaffhausen ιδρύθηκε το 1868 από τον Florentine Ariosto Jones, έναν Αμερικανό επιχειρηματία που ταξίδεψε στην Ελβετία και το όμορφο χωριό Schaffhausen για να δημιουργήσει μία ωρολογοποιία που έμελλε να διαδραματίσει σημαντικότατο ρόλο στην εξέλιξη των μηχανικών ρολογιών παγκοσμίως και να εξασφαλίσει μία θέση στο πάνθεον της υψηλής ωρολογοποιίας. Και η εξέλιξη των ρολογιών και των μηχανισμών που φέρουν το λογότυπο της IWC είναι χαρακτηριστική της ιστορίας των ρολογιών χειρός εν γένει.

Το 1939 η IWC Schaffhausen δημιούργησε το πρώτο ρολόι της οικογενείας Portugieser. Η σειρά αυτή πήρε το όνομά της από δύο Πορτογάλους που ζήτησαν από την IWC εκείνη την εποχή να δημιουργήσει ένα ρολόι χειρός για ναυσιπλόους. Το challenge ήταν μεγάλο καθώς αυτή η ακρίβεια, μπορούσε να βρεθεί μόνο σε έναν μηχανισμό ρολογιού τσέπης. Η τεχνογνωσία όμως των ανθρώπων της IWC, επέτρεψε στην εταιρεία να είναι η πρώτη στον κόσμο που κατασκεύασε ένα τόσο μεγάλο ρολόι καρπού που χρησίμευε σαν όργανο ναυσιπλοΐας. Κάτι τρομερά σημαντικό για τα δεδομένα της εποχής, καθώς οι ναυτικοί, γνωρίζοντας με ακρίβεια το χρόνο, μπορούσαν ανα πάσα στιγμή να βρουν το στίγμα τους στο χάρτη.

Τρία χρόνια νωρίτερα, το 1936, η IWC Schaffhausen είχε βγάλει το πρώτο της ρολόι αποκλειστικά για πιλότους. Κι είναι εκείνο το ρολόι που έβαλε τις σχεδιαστικές βάσεις για όλη την Pilot σειρά που ακολούθησε. Με το πλέον αναγνωρίσιμο ρολόι αυτής της οικογένειας του brand, το αγαπημένο των Ελλήνων “Big Pilot”, να κατασκευάζεται για πρώτη φορά το 1940 και να αποτελεί το μεγαλύτερο ρολόι χειρός που έχει δημιουργήσει η IWC. Στην παραπάνω εικόνα βλέπετε το IWC Big Pilot’s Watch Big Date Spitfire Edition από την οικογένεια Pilot.

Κι αν τα ιστορικά στοιχεία είναι δύσκολο να μείνουν στη μνήμη, η αναφορά σε αυτές τις δύο ιστορικές οικογένειες ρολογιών της IWC, τα Portugieser και τα Pilot, γίνεται ακριβώς για να αναδείξουμε το γεγονός ότι ήταν πρακτικοί οι λόγοι που έφερναν την ευρεσιτεχνία στα μηχανικά ρολόγια. Η ανάγκη για ένα ρολόι που θα χρησίμευε σαν όργανο ναυσιπλοΐας. Η ανάγκη για ρολόγια με τρομερή ακρίβεια στη μέτρηση του χρόνου και ανθεκτικά υλικά στην κατασκευή τους ώστε να αντέχουν στην καμπίνα ενός μαχητικού αεροπλάνου της δεκαετίας του 40.

Στο βίντεο παρακολουθήσατε την αλλαγή ημερομηνίας μέσω της κορώνας σε ένα IWC Big Pilot’s Watch Big Date Spitfire Edition. Πολλοί εντυπωσιάζονται από την χαρακτηριστικά υπερμεγέθη κορώνα στην σειρά ρολογιών Pilot. Ελάχιστοι από αυτούς ξέρουν ότι τα Pilot ρολόγια, όπως αυτό της εικόνας, έχουν τόσο μεγάλη κορώνα ακριβώς γιατί οι πρώτες κορώνες που κατασκευάστηκαν για τα Pilot ρολόγια εξυπηρετούσαν μία δεδομένη ανάγκη. Το να μπορεί ένας πιλότος, εντός του μαχητικού, να μπορεί να πιάσει την κορώνα με το δερμάτινο γάντι που φορούσε και να την περιστρέψει.

Μικρές λεπτομέρειες, μικρά κομμάτια παζλ σε ένα μωσαϊκό που συνθέτει τον μαγικό κόσμο της ωρολογοποιίας και συναρπάζει όποιον αποφασίσει να μάθει περισσότερα για εκείνον, είτε φορά ένα μηχανικό ρολόι στον καρπό του είτε όχι.

Οι μηχανισμοί που άλλαξαν την ιστορία των ρολογιών

Στεκόμενος μπροστά σε διαφορετικά μηχανικά ρολόγια, κάποιος έρχεται γρήγορα αντιμέτωπος με πολλές επιλογές ανάμεσα σε διαφορετικούς μηχανισμούς που εξυπηρετούν αρκετά διαφορετικές ανάγκες. Σίγουρα, στα μάτια ενός ανθρώπου που δεν είναι εξοικειωμένος με την υψηλή ωρολογοποιία, οι διάφορες ενδείξεις στο καντράν ενός ρολογιού, τα διάφορα μέρη που συνθέτουν έναν μηχανισμό ή ένα grand complication όπως ονομάζεται κάθε εξαιρετικά πολύπλοκος μηχανισμός, μοιάζουν με γρίφους. Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να δούμε μόνο μερικούς από τους πλέον σημαντικούς μηχανισμούς στην ωρολογοποιία, εκείνους που έγραψαν τη δική τους ιστορία στο μηχανικό ρολόι και αξίζει να έχεις κάποτε τη χαρά να δεις στον δικό σου καρπό.

Βλέπεις, ένα μηχανικό ρολόι μπορεί να έχει έναν απλό αυτόματο μηχανισμό και το dial του, το καντράν του, να μην έχει κάποιο πρόσθετο στοιχείο που να προδίδει κάποιον παραπάνω μηχανισμό. Αλλά όσο προστίθενται ορατά στοιχεία στο dial, όσο το μάτι αναγνωρίζει παραπάνω ενδείξεις, τόσο αντιλαμβάνεται κανείς ότι πρόκειται για έναν πιο πολύπλοκο μηχανισμό.

Υπάρχουν ας πούμε μηχανικά ρολόγια τα οποία έχουν ένδειξη ημερολογιακής ημέρας. Κι εδώ έρχεται μία πρώτη παρατήρηση. Για κάποιον ο οποίος έχει παρατηρήσει μόνο κάποιο ψηφιακό ρολόι στη ζωή του ή έχει αρκεστεί να βλέπει την ώρα στην οθόνη του κινητού του, η “ικανότητα” ενός μηχανικού ρολογιού να λέει σωστά την ημέρα του μήνα μοιάζει απλοϊκό αν όχι ανούσιο. Αν όμως σκεφτείς πως υπάρχει ένα ελατήριο το οποίο κινεί κάποια γρανάζια και αυτά όχι απλά δείχνουν με απόλυτη ακρίβεια την ώρα αλλά κατορθώνουν να “γυρίζουν” την ένδειξη της ημερομηνίας, αντιλαμβάνεσαι εύκολα ότι σε ένα τέτοιο ρολόι κάθε τι “απλοϊκό” είναι πάρα μα πάρα πολύ δύσκολο και σύνθετο. Γι’ αυτό και κάθε μικρή ή μεγαλύτερη ανακάλυψη στον κόσμο της ωρολογοποιίας, από όποια εταιρεία κι αν γινόταν, αντιμετωπιζόταν πάντα με θαυμασμό, γιατί πήγαινε τους μηχανισμούς των ρολογιών ένα βήμα παραπέρα.

Από τους πλέον γνωστούς μηχανισμούς των μηχανικών ρολογιών είναι ο χρονογράφος. Αυτός ο έξτρα δείκτης σε ένα μηχανικό ρολόι ο οποίος έχει τη δυνατότητα με το πάτημα ενός κουμπιού να ξεκινήσει να μετρά δευτερόλεπτα, καταγράφοντας το χρόνο. Το πρώτο χρονόμετρο της ιστορίας, ένα κομψοτέχνημα για την ωρολογοποιία και ένας πολύ αγαπημένος μηχανισμός από πολλά brands. Στο βίντεο μπορείτε να δείτε τη λειτουργία του IWC Portugieser Yacht Club Chronograph, με την ενεργοποίηση, το σταμάτημα και την επαναφορά του χρονογράφου.

Δεν θα αναφερθούμε φυσικά σε όλους τους μηχανισμούς και τις εκδοχές τους. Αλλά αξίζει να αναφερθούν μηχανισμοί όπως το Power Reserve, που δεν είναι άλλο από τον μηχανισμό που δείχνει πόση ενέργεια έχει μείνει αποθηκευμένη στο ρολόι μέχρι το επόμενο κούρδισμα. Ή το Tourbillon, ένας από τους πλέον περιζήτητους και συνήθως αρκετά ακριβούς για να τον αποκτήσεις μηχανισμούς. Σε ένα ρολόι Tourbillon το μπαλανσιέ και ο τροχός διαφυγής βρίσκονται μέσα σε ένα περιστρεφόμενο κουβούκλιο το οποίο μειώνει δραματικά τις επιπτώσεις της βαρύτητας στο ρολόι. Ο μηχανισμός Tourbillon χάρη στην χαρακτηριστική του εμφάνιση, είναι από εκείνους που συνηθίζουν – αν και κρυμμένοι στο εσωτερικό του ρολογιού – να βγαίνουν στο προσκήνιο είτε στο καντράν είτε στο πίσω μέρος της κάσας.

Έναν πανέμορφο μηχανισμό που αφορά τις φάσεις της σελήνης μπορεί να θαυμάσει κανείς στο παρακάτω βίντεο και την εικόνα, αυτή του IWC Portugieser Perpetual Calendar. Το Moon Phase ανήκει στους λεγόμενους Αστρονομικούς Μηχανισμούς που αφορούν κυρίως τις ημερολογιακές μεταβολές. Σε αυτόν τον μηχανισμό μπορεί ο κάτοχος του ρολογιού να δει εκείνο το μέρος της σελήνης που, τη δεδομένη χρονική στιγμή σε κάθε ένα από τα δύο ημισφαίρια, είναι ορατό από τη γη χάρη στο φως του ήλιου.

Αν προσέξετε λίγο παραπάνω το συγκεκριμένο πανέμορφο ρολόι της οικογένειας Portugieser, θα δείτε ότι υπάρχουν ενδείξεις τόσο για την ημερομηνία και την ημέρα όσο και για το μήνα και το έτος. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός που τα επιτρέπει όλα αυτά ονομάζεται Perpetual Calendar και “γεννήθηκε” στο Schaffhausen από έναν από τους σημαντικότερους εν ζωή ωρολογοποιούς, τον Kurt Klaus, τον οποίο θα έχετε τη χαρά να απολαύσετε στο επόμενο κεφάλαιο του κειμένου.

Ο μηχανισμός Perpetual Calendar επιτρέπει στο ρολόι να υπολογίζει με ακρίβεια την ημερομηνία, όσες ημέρες κι αν έχει ο κάθε μήνας αλλά και τα δίσεκτα έτη, καταφέρνοντας να περνά από την 30η του μηνός κατευθείαν στην 1η του επόμενου μήνα στους μήνες με 30 ημέρες και να αναγνωρίζει πότε ο Φεβρουάριος έχει 29 ημέρες αντί για 28. Παράλληλα έχει στο dial του χρονολογία σε 4 ψηφία, φάση σελήνης σε βόρειο και νότιο ημισφαίριο και ένδειξη power reserve. Όλα αυτά μέσα από μια και μόνο κορόνα, καθιστώντας το έτσι ως το most user friendly calendar. Μιλάμε για έναν μηχανισμός που θα διαβάζει όλες τις αλλαγές του χρόνου έως το 2499.

Κι εδώ είναι το δεύτερο σημείο στο οποίο θα σταθώ. Στο πόσο απλοϊκό μοιάζει κάτι τέτοιο σε έναν κόσμο που εξελίσσεται ψηφιακά με ραγδαίους ρυθμούς αλλά πόσο αδιανόητα περίπλοκο είναι αν αναλογιστεί κανείς τα 44,2 χιλιοστά διαμέτρου και τα 14,9 χιλιοστά ύψους του συγκεκριμένου κοσμήματος της υψηλής ωρολογοποιίας. Μία σκέψη η οποία μας φέρνει στο επόμενο και τελευταίο μέρος αυτού του κειμένου. Την λαθεμένη σύγκριση των μηχανικών ρολογιών με το hype της εποχής που αποτελούν τα smartwatches.

Τα μηχανικά ρολόγια στην εποχή του smartwatch

Για έναν λάτρη της υψηλής ωρολογοποιίας δεν τίθεται καν δίλημμα. Αλλά οφείλουμε σίγουρα σε ένα τέτοιο κείμενο να εξετάσουμε κατά πόσο ένα smartwatch μπορεί να σταθεί δίπλα σε ένα μηχανικό ρολόι ή όχι. Συνήθως οι άνθρωποι που είναι κοντά σε brands υψηλής ωρολογοποιίας, κοιτούν υπεροπτικά προς τη μεριά των τεχνολογικών επιτευγμάτων των smartwatches, απλούστατα γιατί δεν διανοούνται να συγκρίνουν το craftsmanship, την ιστορία, την μηχανική και την εφευρετικότητα που κρύβει ένα μηχανικό ρολόι με την υπεραπλούστευση του χρόνου που προσφέρει ένα “έξυπνο” ρολόι.

Μόνο που η παγίδα είναι εκεί μπροστά μας και εξακολουθούμε να πέφτουμε μέσα. Και το λέω γιατί είναι άδικο αν όχι ανώφελο να μπουν αυτά τα δύο σε σύγκριση. Ακριβώς για τους λόγους που ανέφερα και θέτουν σε θέση υπεροχής ένα μηχανικό ρολόι αλλά κυριότερα γιατί το μόνο που τα συνδέει είναι το γεγονός ότι φοριούνται στον καρπό και λένε και τα δύο την ώρα.

Ένα μηχανικό ρολόι έχει σπάνια το ίδιο κοινό με ένα smartwatch. Και αν το έχει, αυτό συμβαίνει σε εκείνες τις περιπτώσεις που κάποιος επιθυμεί να τα έχει και τα δύο στη ζωή του, κρατώντας το ένα ή το άλλο για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Ναι, μπορεί κάποιος που αγόρασε ένα μηχανικό ρολόι για να έχει κάτι όμορφο στον καρπό του να θέλει να αγοράσει και ένα tech πολυεργαλείo γιατί θέλει να έχει δικό του και κάτι από τον κόσμο της τεχνολογίας. Δεν είναι άλλωστε λίγα τα brands που συναντάμε σε εκθέσεις υψηλής ωρολογοποιίας και τα οποία προσπαθούν να εντάξουν τεχνολογίες των smartwatches στις νέες τους δημιουργίες.

Αλλά ένας πραγματικός λάτρης αυτής της πολύπλοκης απλότητας που χαρακτηρίζει έναν μηχανισμό σε ένα μηχανικό ρολόι, κάποιος που ανυπομονεί για την επόμενη φορά που θα κουρδίσει το ρολόι του, εκείνος που χαζεύει για ώρα τον χρονογράφο να τρέχει στο dial του ρολογιού του, δεν κάνει χώρο στον καρπό του για ένα smartwatch. Ακριβώς γιατί η επιλογή να έχει ένα μηχανικό ρολόι στον καρπό του είναι πέρα για πέρα συνειδητή, είναι πέρα για πέρα ουσιαστική.

Άφησα για το τέλος έναν ακόμα πολύ σημαντικό λόγο για να προτιμήσει κανείς ένα μηχανικό ρολόι. Κι αυτός δεν είναι άλλος από την αξιοπιστία. Γιατί ένα μηχανικό ρολόι είναι φτιαγμένο για να μην σε κρεμάσει ποτέ, είναι φτιαγμένο για να καταγράφει το χρόνο και όχι για να γίνεται έρμαιό του ζητώντας καθημερινά φροντίδα και προσοχή. Ο Kurt Klaus, εφευρέτης του υπέροχου Perpetual Calendar μηχανισμού από την IWC που αναφέραμε παραπάνω, είχε δώσει πριν ένα χρόνο την πιο πειστική απάντηση στο δίλημμα.

Αντί επιλόγου

Είναι πολύ συχνό φαινόμενο να θεωρεί κάποιος ότι ο κόσμος του μηχανικού ρολογιού είναι φτιαγμένος για λίγους, για τους έχοντες, για κάποιους που δημιουργούν ένα κλειστό club στο οποίο δεν σε αφήνουν εύκολα να μπεις. Κι όμως, ο κόσμος του μηχανικού ρολογιού είναι αντιθέτως πολύ ανοιχτός, σε όλους εκείνους που εκτιμούν την ευρεσιτεχνία, που μπορούν να αναγνωρίσουν την τέχνη στο να συνθέτεις έναν μηχανισμό από εκατοντάδες μικροσκοπικά parts, που αντιλαμβάνονται σε μία τόσο ψηφιοποιημένη εποχή πόσο σημαντικό είναι να έχεις πάνω σου κάτι τόσο άρτιο μηχανικά.

Κι αν ρίξεις μια ματιά σε ανθρώπους που φορούν ένα ρολόι της IWC Schaffhausen στον καρπό τους, θα αντιληφθείς ότι το κυριότερο χαρακτηριστικό που τους ενώνει μεταξύ τους είναι η αγάπη για το μηχανικό ρολόι και όλα όσα το brand αυτό προσφέρει στη ζωή εκείνου που το επιλέγει. Τη σιγουριά ενός μηχανισμού δομημένου σε αυτό το μικρό χωριό της Ελβετίας, την premium ομορφιά ενός ρολογιού που δεν έχει ανάγκη να δείχνει την πολυτέλειά του, την ηρεμία ενός dial που όλα μοιάζουν χορογραφημένα.

Είναι πολύ ξεχωριστό συναίσθημα να ακούς τον ήχο ενός μηχανικού ρολογιού στο αυτί σου. Είναι πολύ ξεχωριστό συναίσθημα να έχεις ένα ρολόι IWC στον καρπό σου.