H σύντομη ιστορία του αντρικού ρολογιού χειρός

Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος

Οι συνθήκες που επικρατούσαν στο μέτωπο οδήγησαν πολλούς στρατιώτες να υιοθετήσουν το ρολόι χειρός, που τους επέτρεπε μια πολύ πιο γρήγορη και βολική ματιά στην ώρα σε σχέση με το ρολόι τσέπης, που ήταν η συνήθης επιλογή του αντρικού πληθυσμού εκείνη την εποχή.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1910, το ρολόι χειρός θεωρείτο «γυναικεία υπόθεση». Ένα ακόμη κόσμημα για τις κυρίες -που απλά έλεγε και την ώρα. Όταν όμως η ζωή τόσων πολλών άρχισε να εξαρτάται από το σωστό συγχρονισμό (με τις προγραμματισμένες βολές του πυροβολικού, για παράδειγμα), πολύ γρήγορα έγινε ένα πρακτικό εργαλείο.

Με το τέλος του πολέμου, το ρολόι χειρός είχε πια καθιερωθεί ως η επιλογή του δραστήριου άντρα.

Η θορυβώδης δεκαετία του 1920

Και ενώ τα πρώτα αντρικά ρολόγια χειρός ήταν συνήθως απλές προσαρμογές ρολογιών τσέπης στον καρπό, πάνω σε ένα λουράκι, τη δεκαετία του 1920, μια δεκαετία υπερδραστήρια και δυναμική, το αντρικό ρολόι αρχίζει να αποκτά το δικό του χαρακτήρα. Γίνεται πλέον αντικείμενο στυλ (και όχι μόνο εργαλείο, όπως ήταν κατά τη διάρκεια του πολέμου), και εμφανίζεται σε νέα σχήματα (τετράγωνο, παραλληλόγραμμο, tonneau, κλπ), κατασκευάζεται από πολύτιμα μέταλλα και συνοδεύεται από όμορφα και ανθεκτικά δερμάτινα λουράκια.

30s με αύρα Art Deco

Το κίνημα του Art Deco επηρέασε πάρα πολύ τα σχέδια των καντράν, αλλά και τα σχήματα των ρολογιών, από τη δεκαετία του ’20 κιόλας, αλλά είναι πολλά μοντέλα που γεννήθηκαν τη δεκαετία του ’30 που έγιναν διαχρονικά σύμβολα αντρικού στυλ και συνεχίζουν την παράδοσή τους ακόμη και σήμερα, έναν αιώνα μετά. Το Reverso της Jaeger–LeCoultre είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Ένα ρολόι με περιστρεφόμενη κάσα που συνδύαζε στυλ Art Deco με πρακτικότητα: Το γεγονός ότι μπορούσες να το περιστρέψεις και να προστατεύσεις το κρύσταλλο του καντράν από σπασίματα, το έκανε ιδιαίτερα δημοφιλές ανάμεσα στους πιο δραστήριους άντρες. Η ίδια η Jaeger–LeCoultre, άλλωστε, το είχε σχεδιάσει με το μυαλό στους αθλητές του πόλο με άλογα.

Τα ρολόγια των πιλότων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου

Η πρώτη φορά που τα αντρικά ρολόγια βλέπουν μια αλλαγή στα μεγέθη τους προς τα πάνω είναι λόγω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της πρακτικότητας των μεγάλων pilot watches. Δεν είναι μόνο το μέγεθος, όμως, που αφήνει ως κληρονομιά του στα ρολόγια ο πόλεμος. Είναι και τα μαύρα καντράν με τις λευκές, συνήθως φωσφορίζουσες ενδείξεις, που τα κάνουν πιο ευανάγνωστα. Είναι και οι πιο στιβαροί μηχανισμοί. Πλέον, το αντρικό ρολόι δεν αρκεί να σε κάνει να δείχνει ωραίος, αλλά αρχίζει να αποκτά και το χαρακτήρα μιας κληρονομιάς που περνάει από πατέρα σε γιό, χωρίς να χαλά ποτέ.

Η ώρα των καταδυτικών

Ένα βήμα πιο πέρα από εκεί που πήγαν τα αντρικά ρολόγια οι πιλότοι του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, θα τα πάνε οι δύτες της δεκαετίας του 1950. Αρχικά η Rolex, με το Submariner, και πολύ σύντομα όλες οι μεγάλες ωρολογοποιίες, θα αρχίσουν να κατασκευάζουν εξαιρετικά ανθεκτικά, αυτόματα ρολόγια, που μπορούν να βυθιστούν μέσα στο νερό και που όλο και πιο συχνά φοράνε μπρασελέ από το ίδιο υλικό με την κάσα, παρά δερμάτινο λουράκι. Καμία άλλη δεκαετία δεν επηρέασε την ωρολογοποιία όσο αυτή.

Ακόμα περισσότερες περιπέτειες

Τα 60s είναι μια ωραία εποχή, χωρίς πολλές έγνοιες και με το βιοτικό επίπεδο να βελτιώνεται εντυπωσιακά σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Μια εποχή, δηλαδή, που χωράει ακόμη περισσότερα χόμπι, λόγω του παραπάνω ελεύθερου χρόνου και των χρημάτων που υπάρχουν για ξόδεμα. Και πρότυπο του άντρα της εποχής είναι όλοι αυτοί που ξεχωρίζουν στις περιπέτειες αυτές: οδηγοί αγώνων ταχύτητας, αθλητές, σταρ του Χόλιγουντ και -στο τέλος της δεκαετίας- αστροναύτες. Όχι τυχαία, το πρώτο ρολόι στο φεγγάρι είναι ένας χρονογράφος, το Speedmaster Professional της Omega, ένα ρολόι που ενσαρκώνει απόλυτα το πνεύμα της εποχής.

Η εποχή των quartz

Κανείς δεν είχε προετοιμάσει τον κόσμο γι’ αυτό που ερχόταν μετά: Η ιαπωνική επέλαση των quartz φέρνει τα πάνω κάτω στην ωρολογοποιία. Φτηνά ρολόγια, με εξαιρετικά ακριβείς μηχανισμούς που κινούνται με μπαταρία και νέου τύπου ενδείξεις της ώρας: ψηφιακές. Οθόνες LED και LCD αντικαθιστούν τα κομψά καντράν των ελβετικών ρολογιών και για κάπου 15 χρόνια το αντρικό στυλ -τουλάχιστον στο κομμάτι που έχει να κάνει με το τι φορούσαν στον καρπό τους- μοιάζει να μην έχει κανέναν κανόνα.

Plastic is fantastic

Οι Ελβετοί κάνουν το μεγάλο τους comeback τη δεκαετία του ’80, όχι όμως με τον τρόπο που θα φανταζόταν κανείς. Η Swatch είναι μια εταιρεία που κατασκευάζει φτηνά, χρωματιστά ρολόγια από πλαστικό, με μηχανισμούς quartz. Κάνει το ρολόι προσιτό σε όλους και το ξανακαθιστά απαραίτητο αξεσουάρ για κάθε καρπό.

Η αναγέννηση των 90s

Έστω και με τον πλαστικό τρόπο της Swatch, η ελβετική ωρολογοποιία ξαναπαίρνει τα πάνω της και το επόμενό της βήμα είναι να προσπαθήσει να κάνει άλματα στις τεχνολογικές καινοτομίες. Τα αντρικά ρολόγια με τα πιο πολύπλοκα complications, αντικείμενα που βρίσκονται στο εντελώς άλλο άκρο του φάσματος από τα Swatch και που απευθύνονται σε πολύ λίγους, γίνονται status symbols και ταιριάζουν με τη νέα λογική που αρχίζει να καθιερώνεται στο αντρικό στυλ: ότι ένα καλό ρολόι είναι πια το μοναδικό στολίδι που φορά πάνω του ο άντρας.

Η νέα χιλιετία

Τα 00s φέρνουν μαζί τους μια κάποια υπερβολή. Όλα είναι πιο μεγάλα, πιο φωναχτά, πιο ακριβά. Είναι η εποχή που καθιερώνονται μάρκες όπως η Hublot ή η Richard Mille, που τολμούν να πειραματιστούν με μεγέθη, υλικά, σχέδια που η υπόλοιπη -συνήθως συντηρητική- ωρολογοποιία δε θέλει καν να τα σκέφτεται. Όμως το αντρικό κοινό αποδεικνύεται πανέτοιμο για την αλλαγή αυτή και όποιοι πρόλαβαν να πηδήξουν πάνω στο τρένο από την αρχή καθιερώνονται ως οι βασικοί νέοι παίκτες της αγοράς.

Η σύγχρονη εποχή

Τη δεκαετία του 2010, οι υπερβολές της προηγούμενης φτάνουν πια στο απόγειό τους. Είναι και η τεχνολογία που βοηθά ιδιαίτερα, αφού νέα υλικά είναι πλέον διαθέσιμα, ενώ πολλά μηχανικά κατορθώματα είναι πλέον εφικτά. Προς το τέλος της, αρχίζει σταδιακά μία διόρθωση.

Τα νέα υλικά, όπως το κεραμικό, το τιτάνιο, τα ανθρακονήματα, αρχίζουν να δίνουν λύσεις σε πιο βασικά προβλήματα και δε χρησιμοποιούνται μόνο για εντυπωσιασμό. Πλέον έχουμε ρολόγια με πιο πλούσια χρώματα, πιο ανθεκτικά, ελαφριά και άνετα στο χέρι. Σιγά-σιγά έρχεται μία διόρθωση και στα μεγέθη, ενώ η εποχή του “me too” και της συμπερίληψης κάνει την έννοια «αντρικό» ρολόι απαρχαιωμένη και δίνει τη σκυτάλη στο “unisex”.