Lêkê: Τα πλαστικά σανδάλια από την Ακτή Ελεφαντοστού που κατέκτησαν τον κόσμο
Πώς τα αξίας μόλις 1,5 ευρώ σανδάλια με τα οποία παίζουν ποδόσφαιρο τα παιδιά στις λασπωμένες φτωχογειτονιές κατάφεραν να βρουν τη θέση τους στους μεγαλύτερους οίκους μόδας.
- 12 ΦΕΒ 2024
Η Ακτή Ελεφαντοστού έκανε τη μεγάλη ανατροπή στον τελικό του Κόπα Άφρικα το βράδυ της Κυριακής (11/02), κέρδισε με 2-1 τη Νιγηρία και πανηγύρισε μπροστά στους οπαδούς της, μέσα στο σπίτι της, το βαρύτιμο τρόπαιο.
Οι αστέρες της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της χώρας παίζουν σε κάποιες από τις μεγαλύτερες ομάδες του πλανήτη, φουσκώνουν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς με εκατομμύρια και υπογράφουν συμβόλαια με κορυφαία sports brands για να παίζουν και να διαφημίζουν τα παπούτσια τους.
Την ίδια ώρα, οι πιτσιρικάδες που ονειρεύονται να τους μοιάσουν, οργώνουν τους λασπωμένους δρόμους στις γειτονιές με τα παπούτσια-εθνικό σύμβολο της Ακτής Ελεφαντοστού· με αυτά που έπαιζαν μπάλα και οι ίδιοι οι ποδοσφαιριστές της ομάδας όταν ήταν παιδιά· με εκείνα που έγιναν από «τα αθλητικά παπούτσια των φτωχών», fashion trend, τα σανδάλια-εμμονή για τους μεγαλύτερους οίκους.
Η ιστορία των lêkê
Τα lêkê, γνωστά και ως jellyfish shoes, κυρίως στη Γαλλία και ως jelly shoes σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, είναι τα παπούτσια που φορούν όλοι οι Ιβοριανοί κάθε ηλικίας εδώ και σχεδόν έναν αιώνα. Κι όχι μόνο αυτοί φυσικά. Πλέον, αποτελούν ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σχέδια στην υπόδηση παγκοσμίως. Ίσως, να τα έχεις φορέσει κι εσύ ως παιδί. Το πιο πιθανό, πάντως, είναι να τα έχεις δει στην παραλία να φοριούνται αντί σαγιονάρας.
Πρόκειται για ένα ζευγάρι πλαστικά σανδάλια, που μοιάζει με το σχέδιο της σαγιονάρας -δεν είναι, όμως- και χρονολογείται από το 1946. Ο «εφευρέτης» τους ήταν ένας Γάλλος κατασκευαστής μαχαιριών που έφτιαξε το αρχικό μοντέλο χρησιμοποιώντας περίσσευμα πλαστικού. Αυτό το αρχικό σχέδιο εξελίχθηκε στα 80s στα «αθλητικά παπούτσια των φτωχών».
Ανθεκτικά στο νερό, ελαφριά και εξαιρετικά φθηνά -κοστίζουν μόλις 1,5 ευρώ (1.000 CFA φράγκα-, τα lêkê φοριούνται σήμερα παντού και από τους πάντες -ανεξαρτήτως ηλικίας και οικονομικής κατάστασης- στο Αμπιτζάν, τη μεγαλύτερη πόλη της Ακτής Ελεφαντοστού, όπου και κατασκευάζεται ο κύριος όγκος τους που κυκλοφορεί στη Δυτική Αφρική.
Ωστόσο, το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας κατέχει η γαλλική εταιρεία Humeau-Beaupreau, που πουλά 800.000 ζευγάρια ετησίως, σύμφωνα με εκπρόσωπό της.
Πωλούνται στις υπαίθριες αγορές και στα καταστήματα και κυκλοφορούν σε ό,τι χρώμα και σε ό,τι συνδυασμό μπορείς να φανταστείς, με πιο δημοφιλή εκείνον που έχει τα χρώματα της σημαίας της χώρας (πορτοκαλί, λευκό και πράσινο). Μιλώντας στο Africa News, η πλανόδιος Ousmane Kaba εξηγεί ότι οι πωλήσεις και η δημοτικότητα των lêkê εκτοξεύονται σε κάθε διοργάνωση του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής -πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια- και τονίζει ότι γενικότερα, έχουν μεγάλη ζήτηση μεταξύ των νεαρών ηλικιών, από 18 έως 35 ετών κυρίως την περίοδο των βροχών, από τον Μάιο έως και τον Σεπτέμβριο.
Αναφέρει επίσης ότι όταν φοριούνται ως ποδοσφαιρικά παπούτσια, η ανθεκτικότητα τους καταστρέφεται. «Δεν κρατούν πολύ. Οι ιμάντες σπάνε μετά από λίγες μόνο εβδομάδες, οι σόλες φθείρονται, αλλά αποτελούν “σημάδι υπερηφάνειας” για τους μικρούς ερασιτέχνες ποδοσφαιριστές, μία απόδειξη για τις ώρες αδιάκοπου παιχνιδιού στο χώμα και στη λάσπη».
Η καθιέρωσή τους στον κόσμο της μόδας
Όπως έχει συμβεί μέσα στις δεκαετίες, με πολλά είδη ρουχισμού και υπόδησης που ταυτίστηκαν με τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, την ένδεια και την εργατιά -μην πας μακριά, το τζην παντελόνι ξεκίνησε ως ρούχο εργασίας-, τα lêkê έχουν βρει εδώ και χρόνια τον δρόμο τους, όχι μόνο στον καθημερινό τρόπο ντυσίματος, αλλά και στον haute couture κόσμο της μόδας.
Ένας από τους οίκους που έφτιαξε τη δική του, πανάκριβη, εκδοχή των συγκεκριμένων σανδαλιών είναι ο Gucci. Πριν κάποια χρόνια, κυκλοφόρησε τα Lêkê Gucci για άντρες και γυναίκες, με κάθε ζευγάρι να κοστίζει κάτι λιγότερο από 500 ευρώ.
Αρκεί ένα google search για να διαπιστώσεις ότι τα σανδάλια που γεννήθηκαν στη Δυτική Αφρική και έγιναν το εθνικό παπούτσι της Ακτής Ελεφαντοστού, είναι ένα μοντέλο που έχει αντιγραφεί αμέτρητες φορές και πωλείται στην εποχή μας σε κάθε γωνιά του ίντερνετ.
