Virgil Abloh, ο οραματιστής της σύγχρονης μόδας

«Είμαστε συντετριμμένοι που ανακοινώνουμε τον θάνατο του αγαπημένου μας Virgil Abloh, ενός αφοσιωμένου πατέρα, συζύγου, γιου, αδελφού και φίλου. Θα παραμείνει ζωντανός από την αγαπημένη του σύζυγο Shannon Abloh, τα παιδιά του Lowe Abloh και Grey Abloh, την αδερφή του Edwina Abloh, τους γονείς του Nee και Eunice Abloh και πολλούς αγαπημένους φίλους και συναδέλφους.

Για περισσότερα από δύο χρόνια, ο Virgil πάλεψε γενναία με μία σπάνια, επιθετική μορφή καρκίνου, το καρδιακό αγγειοσάρκωμα. Επέλεξε να υπομείνει τη μάχη του ιδιωτικά από τη διάγνωσή του το 2019, κάνοντας πολυάριθμες δύσκολες θεραπείες, ενώ παράλληλα διηύθυνε πολλά σημαντικά ιδρύματα που καλύπτουν τη μόδα, την τέχνη και τον πολιτισμό.

Μέσα από όλα αυτά, η εργασιακή του ηθική, η απέραντη περιέργεια και η αισιοδοξία του δεν αμφιταλαντεύτηκαν ποτέ. Ο Virgil είχε ως οδηγό την αφοσίωσή του στην τέχνη του και την αποστολή του να ανοίξει πόρτες για τους άλλους και να δημιουργήσει μονοπάτια για μεγαλύτερη ισότητα στην τέχνη και το σχέδιο. Συχνά έλεγε: «Ό,τι κάνω είναι για τη 17χρονη εκδοχή του εαυτού μου», πιστεύοντας βαθιά στη δύναμη της τέχνης να εμπνεύσει τις μελλοντικές γενιές.

Σας ευχαριστούμε όλους για την αγάπη και την υποστήριξή σας και ζητάμε ιδιωτικότητα καθώς θρηνούμε και γιορτάζουμε τη ζωή του Βιργίλιου. Virgil Abloh, 30 Σεπτεμβρίου 1980 – 28 Νοεμβρίου 2021», έγραψε σε ανάρτησή της στον λογαριασμό του Virgil Abloh η οικογένειά του, ανακοινώνοντας τον θάνατό του – ήταν παντρεμένος με τη Shannon Abloh, με την οποία ήταν ζευγάρι από το Γυμνάσιο και μαζί απόκτησαν δύο παιδιά, την Lowe και τον Grey.

Κοινή συλλυπητήρια ανακοίνωση εξέδωσαν και οι δύο εταιρείες με τις οποίες ταυτίστηκε επαγγελματικά ο Abloh, ο οίκος Louis Vuitton, στον οποίο ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του αντρικού τμήματος από το 2018 και το Off White, το streetwear brand που ίδρυσε το 2012 με έδρα το Μιλάνο.

Ο Bernard Arnault, Διευθύνων Σύμβουλος της LVMH, δήλωσε: «Είμαστε όλοι συγκλονισμένοι από αυτά τα τρομερά νέα. Ο Virgil δεν ήταν μόνο ένας ιδιοφυής σχεδιαστής και οραματιστής, ήταν επίσης ένας άνθρωπος με όμορφη ψυχή και μεγάλη σοφία. Η οικογένεια της LVMH και εγώ βρισκόμαστε σε αυτή τη στιγμή της μεγάλης θλίψης και όλοι σκεφτόμαστε τους αγαπημένους του».

Ο πολιτικός μηχανικός που έγινε σχεδιαστής μόδας

Ο Virgil Abloh γεννήθηκε στο Ρόκφορντ του Ιλινόι των ΗΠΑ από Γκανέζους, μετανάστες γονείς. Η μητέρα του ήταν μοδίστρα και ο πατέρας του διαχειριζόταν μία εταιρεία χρωμάτων. Δεν είχε πάντα στο μυαλό του να γίνει fashion designer. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο πανεπιστήμιο Wisconsin-Madison, από όπου αποφοίτησε το 2002 και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στον κλάδο της αρχιτεκτονικής στο Illinois Institute of Technology, ολοκληρώνοντάς τες το 2006. Παράλληλα, εργαζόταν ως Dj, καθώς λάτρευε από παιδί τη χιπ χοπ μουσική, με την οποία δεν σταμάτησε ποτέ να ασχολείται. 

Κατά τη διάρκεια των αρχιτεκτονικών σπουδών του, υπήρχε ένα κτίριο που βρισκόταν υπό κατασκευή στον χώρο του πανεπιστήμιου και ήταν σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Rem Koolhaas. Όπως ο ίδιος δήλωσε αργότερα, όταν είδε εκείνο το ημιτελές κτίριο κάτι γεννήθηκε μέσα του που προκάλεσε το ενδιαφέρον του για τη μόδα. Ξεκίνησε σχεδιάζοντας μπλουζάκια και γράφοντας για το fashion design στο blog, The Brilliance.

Το 2009, ήρθε για πρώτη φορά εκ των έσω σε επαφή με τη βιομηχανία της μόδας, όταν έκανε την πρακτική του στον ιταλικό οίκο Fendi. Εκεί, γνώρισε τον ράπερ, πρώην σύζυγο της Kim Kardashian και ιδρυτή του brand Yeezy, Kanye West με τον οποίο τον ένωσε μία πολύ δυνατή φιλία.

Ήταν ουσιαστικά εκείνος που τον σύστησε στον κόσμο της μόδας, αναθέτοντάς του καθήκοντα καλλιτεχνικού διευθυντή στην εταιρεία του, DONDA, που αναλαμβάνει μουσικά και εικαστικά projects. Δούλεψε ως καλλιτεχνικός σκηνοθέτης σε διάφορα άλμπουμ αστέρων της παγκόσμιας μουσικής σκηνής, όπως ο Jay-Z και ο Justin Timberlake.  

Το 2012 όμως ήταν η δική του στιγμή στον χώρο της μόδας. Ίδρυσε το Off-White brand στο Μιλάνο, μία streetwear εταιρεία που ο ίδιος την είχε χαρακτηρίσει ως «τη γκρίζα περιοχή μεταξύ του λευκού και του μαύρου». Περιελάμβανε όλα όσα άρεσε στον ίδιο να φορά: από t-shirts και hoodies μέχρι μπασκετικές φόρμες και τζην κομμάτια με σαφείς αναφορές στο skateboard, sneakers και backpacks.

Σε όλα αυτά τα καθημερινά κομμάτια που όλοι έχουμε στην ντουλάπα μας έδινε το δικό του στίγμα: μίνιμαλ αισθητική, 90s επιρροές, κλασικά χρώματα με πρωταγωνιστές το λευκό και το μαύρο και εκκεντρικές πινελιές με τη χρήση μεγάλων φερμουάρ, mottos και logos. 

Οι Off-White δημιουργίες του Abloh προσέλκυσαν γρήγορα το ενδιαφέρον της Nike, που το 2017 του ζήτησε να συνεργαστούν για το λανσάρισμα της συλλογής “The Ten” όπου σχεδίασε εκ νέου κάποια από τα πιο θρυλικά αθλητικά παπούτσια του sports brand. Το portfolio του περιελάμβανε επίσης συνεργασίες με εταιρείες όπως η Jimmy Choo, η Moncler, αλλά και η απρόσμενη σύμπραξή του με την IKEA για τη δημιουργία συλλογής οικιακής χρήσης με πρακτικά έπιπλα που διέθεταν σύγχρονο, μίνιμαλ design.

Έναν χρόνο αργότερα, έγινε το Big Bang της καριέρας του στη βιομηχανία της μόδας. 

Το κεφάλαιο Louis Vuitton και η αυτοκρατορία του streetwear

Το 2018, ο οίκος Louis Vuitton ανακοίνωσε ότι ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του αντρικού του τμήματος είναι ο Virgil Abloh. Το όνομά του δεν έλεγε και πολλά στο ευρύ κοινό. Το πρωτοποριακό του πνεύμα ήταν μέχρι τότε γνωστό στο σινάφι του. Ωστόσο, το γεγονός ότι έγραψε ιστορία ως ο πρώτος μαύρος καλλιτεχνικός διευθυντής του γαλλικού οίκου, αναλαμβάνοντας τον ρόλο από τον Kim Jones, ήταν αρκετό για να τραβήξει όλα τα βλέμματα πάνω του και να χυθεί πολύ μελάνι σχετικά με το ποιος είναι αυτός ο ψηλός, μαύρος τύπος με το μελαγχολικό βλέμμα και το γλυκό, πλατύ χαμόγελο. 

«Η ευκαιρία να μελετήσω καλύτερα με τι θα μοιάζει το προσεχές κεφάλαιο του design σε έναν οίκο που αντιπροσωπεύει την πολυτέλεια στο έπακρον ήταν πάντα ένα από τα πιο τρελά μου όνειρα», είχε δηλώσει όταν ανέλαβε τα ηνία του LV, τονίζοντας ότι «οι νέοι άνθρωποι θα κερδίζουν πάντα». Ο ίδιος φρόντισε να το επιβεβαιώσει με κάθε του βήμα μέσα στην 3χρονη συνεργασία τους. Άλλωστε, όπως ανέφερε η οικογένειά του, αποχαιρετώντας τον, ένα από τα πιο γνωστά quotes του Abloh ήταν «ό,τι κάνω είναι για τη 17χρονη εκδοχή του εαυτού μου».

Πίστευε βαθιά στη δύναμη της τέχνης ως δύναμη έμπνευσης στις μελλοντικές γενιές -το 2020, ίδρυσε το Ταμείο Υποτροφιών «Post-Modern» Virgil Abloh όπου συγκέντρωσε 1 εκατομμύριο δολάρια για υποτροφίες μαύρων φοιτητών- και αυτή ήταν η κινητήριος δύναμή του. Ήταν σαν να μην ξέχασε ποτέ το πάθος και την ορμή που είχε ως νέος στο ξεκίνημά του.

Αυτό ήταν και το κλειδί της επιτυχίας του. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Louis Vuitton αναγεννήθηκε από τις στάχτες του για να θεωρείται σήμερα, ένας ιστορικός οίκος που συνομιλεί με το σήμερα με μία γλώσσα φρέσκια, τολμηρή. Ένας οίκος που ανέκτησε τη χαμένη του επαφή με τους νέους. 

Ο Virgil Abloh κατάφερε να φέρει την streetwear και sportswear κουλτούρα του στον Louis Vuitton και μαζί την πειραματική του τάση να τολμά να ανανεώνει ό,τι παγιωμένο και να αντιλαμβάνεται την υψηλή ραπτική με σύγχρονους, καθημερινούς όρους πάντα με μία νοσταλγική ματιά στην αγαπημένη του κουλτούρα των 90s. 

Όλη αυτή την ανανεωτική διάθεση -πέρυσι έδωσε μέχρι και νέα πνοή στο logo του οίκου, απεικονίζοντάς το σε τρισδιάστατη μορφή σαν σήμα αυτοκινήτου σε τζάκετ- βέβαια δεν είδαν τότε με καλό μάτι οι «παραδοσιακοί» της μόδας (μιλάμε εξάλλου για έναν οίκο μόδας που διαπνεόταν επί δεκαετίες από καθωσπρέπει πνεύμα). «Όταν έδειξα την πρώτη LV συλλογή μου στην Εβδομάδα Μόδας, πολλοί έλεγαν “αυτό δεν είναι μόδα”», είχε εξομολογηθεί το 2019 στον Observer, όταν πλέον, το νέο κεφάλαιο που είχε ανοίξει στην ιστορία της μόδας, έχαιρε όχι μόνο αποδοχής, αλλά είχε βρει και μιμητές. Το streetwear έγινε το νέο fashion movement, εισβάλλοντας στις συλλογές και άλλων οίκων μόδας, που μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν μια τελείως διαφορετική αισθητική.

Ο Virgil Abloh ήταν επίσης ένας εικονοπλάστης της μόδας. Από όλα τα fashion shows που παρουσίασε ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Vuitton, τα οποία ήταν μία μαγεία για τις αισθήσεις, εκείνο που ίσως ξεχωρίζει -τουλάχιστον στα μάτια μου- ήταν η επίδειξη που έστησε τον Ιανουάριο του 2020 στο πλαίσιο της Εβδομάδας Μόδας του Παρισιού για την παρουσίαση της κολεξιόν για τη σεζόν Φθινόπωρο/Χειμώνας 2020. Ήταν εμπνευσμένη από την τέχνη του αγαπημένου του ζωγράφου, του René Magritte, όπου τίποτα ποτέ δεν είναι όπως φαίνεται. 

Πάνω ή πέρα από τα σύννεφα, πάνω ή πέρα από την πραγματικότητα, σε ένα σκηνικό που παρέπεμπε στον γαλάζιο ουρανό και ανάμεσα σε αντικείμενα της καθημερινότητας που αποκτούσαν γιγαντιαίες διαστάσεις -ψαλίδι, κλειδί, πινέλο-, τοποθέτησε την υψηλή ραπτική μες στους πίνακες του Βέλγου υπερρεαλιστή δημιουργού. Το σουρεαλιστικό στοιχείο ήταν διάχυτο τόσο στον σκηνικό χώρο, όσο και στις δημιουργίες. Σαν άλλοι ήρωες των έργων του, τα μοντέλα λάνσαραν κομμάτια που πατούσαν περισσότερο πάνω στις κλασικές αξίες του sartorial look και λιγότερο στην oversized φόρμα και το εκκεντρικό, αθλητικό στυλ του luxury streetstyle που μας είχε συνηθίσει ο Αμερικανός σχεδιαστής.

Για πολλούς, η επίδειξη αυτή ήταν μαγεία για τα μάτια και μία μαγική στιγμή στη σύγχρονη βιομηχανία της μόδας, αλλά και του ίδιου του γαλλικού οίκου. 

Το κενό που αφήνει πίσω η απώλεια του Virgil Abloh είναι δυσαναπλήρωτο. Όχι μόνο για τον Louis Vuitton, αλλά και εν γένει για τον χώρο της σύγχρονης μόδας. Ο οραματιστής της δεν μένει πια εδώ. Είναι κάπου αλλού, ψηλά, παρέα με τον σχεδιαστή που θαύμαζε από νεαρός, τον θρύλο Karl Lagerfeld.