“Οι ηθοποιοί είναι βαμπίρ”: Αντέλ Εξαρχόπουλος και Βιρζινί Εφιρά μας μιλούν για σεξ και ψυχανάλυση

Και σεξ, και ψυχανάλυση;

Όχι να το βαρύνουμε πολύ, εξάλλου η νέα ταινία της Ζιστίν Τριέ, ‘Sibyl’, με τον ελληνικό τίτλο-κλοπή εκκλησίας ‘Sex & Ψυχανάλυση’, είναι στην πραγματικότητα τελείως ανάλαφρη. Με χροιές ψυχαναλυτικές, ερωτικές, και εικόνες καρτ-ποσταλικές, και μια κινηματογραφική γλώσσα που φλερτάρει με το δράμα, την κωμωδία και ακόμα και το ψυχολογικό θρίλερ, η ταινία είναι ό,τι πρέπει για την εποχή.

Σε αυτήν, η ανερχόμενη σταρ Βιρζινί Εφιρά (‘Elle’, ‘Μια Αγάπη Ανέφικτη’) την οποία θα δούμε και στο πολυαναμενόμενο νέο φιλμ του Πολ Βερχόφεν, παίζει μια ψυχολόγο που θέλει να το γυρίσει στη συγγραφή όμως συναρπάζεται από μια νεαρή πελάτη της. Η Μάργκο (Αντέλ Εξαρχόπουλος) θέλει να γίνει ηθοποιός, και η ζωή της σύντομα θα αποτελέσει αντικείμενο εμμονής για την ψυχολόγο της.

Τα όρια της προσωπικότητας, η σεξουαλικότητα κι η απεικόνισή της, η επιθυμία κι οι παντός είδους φαντασιώσεις, βρίσκουν έκφραση εδώ μέσα σε ένα διασκεδαστικό, φωτογενές φιλμ που παίζει με τα είδη και με τις ορέξεις.

Προβλήθηκε μάλιστα για πρώτη φορά στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών, εκεί όπου βρεθήκαμε για μια ακόμη χρονιά για καθημερινή ανταπόκριση. Βλέποντας την ταινία, ξέραμε πως θέλουμε να συναντήσουμε τις πρωταγωνίστριες, για να μιλήσουμε μαζί τους για την ψυχολογία του ηθοποιού, αλλά και για την πρόκληση και τη σημασία του σεξ στο σινεμά.

1. Η Αντέλ Εξαρχόπουλος θέλει η ερωτική σκηνή να υπηρετεί κάτι

Παίζεις ηθοποιό στην ταινία, ποια είναι η επιπλέον δυσκολία στο να προσεγγίζεις έναν τέτοιο ρόλο;

Δεν με δυσκόλεψε αυτό το συγκεκριμένο γιατί δεν είναι ακριβώς ηθοποιός, αλλά μια νεαρή κοπέλα που θέλει πολύ να κάνει την πρώτη της ταινία, μια πρώτη εμπειρία, πρέπει να κάνει επιλογή ανάμεσα σε προσωπική ζωή και αμεσότητα ερμηνείας. Οπότε για μένα έπρεπε να φανταστώ γιατί να θέλει τόσο πολύ να γίνει ηθοποιός, όταν μιλάει για την προέλευσή της. Ότι ήθελε ίσως να απομακρυνθεί από κάτι. Αυτή ήταν η βάση του χαρακτήρα για μένα παρά το ότι ήθελε να γίνει ηθοποιός.

Φυσικά δεν θα έκανα την ίδια επιλογή που έκανε, αλλά η επιθυμία και η χαρά του να παίζεις, ο τρόπος που βρίσκει την ελευθερία μέσα σε αυτό; Ίσως. Μπορείς ακόμα να πεις κι ότι η τέχνη είναι μορφή θεραπείας, οπότε γι’αυτό η σκηνοθέτης έχει μια συγκεκριμένη ψυχολογική προσέγγιση; Ίσως. Δεν ξέρω.

Ίσως έχω τους ίδιους φόβους που έχει, όταν μιλά για προέλευση μιλά για το φόβο του να είσαι μπανάλ, του να είσαι ασήμαντος. Όταν μιλάει για προέλευση μπορώ να συνδεθώ γιατί όταν είσαι ηθοποιός οι άνθρωποι προβάλουν πάνω σου πράγματα. Νομίζουν ότι τους ανήκει κομμάτι σου, αλλά είναι απλά δικά τους κομμάτια που προβάλλουν πάνω σου. Οι άνθρωποι περιμένουν πράγματα σε σχέση με το ποια στα αλήθεια είσαι.

Η Ζιστίν είναι το είδος της σκηνοθέτη που παίρνει πολλές λήψεις;

Ατελείωτες. Χωρίς πρόβες. Σαν φυλακή αλλά με πολλές λήψεις! Γίνεται ώστε να εντοπίσουμε πολλά επίπεδα αισθήματος ή κινηματογραφικού είδους. Ακόμα και αντιφατικά μεταξύ τους, πολλές φορές. Ήταν κατά αυτό τον τρόπο μια πολύ φυσική ερμηνεία.

Το ότι η σκηνοθέτης των ερωτικών σκηνών ήταν γυναίκα σε πήγε κάπου διαφορετικά, σε επηρέασε κάπως;

Πραγματικά δεν ξέρω αν έχει αξία να τραβήξουμε γραμμή ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες σκηνοθέτες. Ίσως δεν βγάζει πολύ νόημα. Οι γυναίκες μπορεί ας πούμε να αφήνονται με έναν πολύ αρσενικό τρόπο όταν κάνουν σεξ. Και αντίστροφα οι άντρες. Οπότε ίσως δεν έχει νόημα.

Σε σχέση με τη ‘Ζωή της Αντέλ’ ας πούμε, δεν έχει να κάνει με το μπλοκάρισμα κάποιων πραγμάτων [που με δυσκολεύουν], έχει να κάνει με το αν είναι σημαντικό ή όχι. Αν υπηρετεί κάτι. Ποιο είναι το νόημα αυτής της σκηνής.

2. Η Βιρζινί Εφιρά χρειαζόταν ακρίβεια στην περιγραφή των ερωτικών σκηνών

Πώς σε βοήθησε η συνεργασία σας από την πρώτη φορά;

Προφανώς από τη ‘Victoria’ έχουμε κρατήσει φιλίες, ξέρουμε πολύ καλά η μία την άλλη, είμαστε πολύ κοντά. Επίσης όσο έχει να κάνει με τη δουλειά, είμαι ευγνώμων γιατί αυτή η σχέση μας με βοηθάει να αφήσω πίσω τον εαυτό μου, μπορώ να αποποιηθώ οποιαδήποτε αίσθηση ευγένειας και να πάω βαθύτερα ως ηθοποιός.

Πώς ετοιμάζεσαι για τον ρόλο, ψυχολογείς τον χαρακτήρα;

Ο ρόλος μου έχει να κάνει με την αποδόμηση ενός χαρακτήρα οπότε θα ήταν δύσκολο να βρω ψυχολογική συνέπεια. Θα ήταν πρόβλημα, θα είχε μειώσει τον χαρακτήρα αν το είχα κάνει αυτό, οπότε αυτό που κάναμε ήταν να εξερευνούμε με 30 λήψεις την κάθε πιθανότητα. Τα φλάσμπακς ήταν πολύ ακριβή αλλά για όλες τις άλλες σκηνές δουλεύαμε με ένστικτο και προτείναμε πολλά πράγματα.

Προσπαθούσα να ακολουθώ την ψυχολογία της Σιμπίλ, η οποία πετάει μακριά τον εαυτό της και προσπαθεί να καταλάβει πώς επηρεάζεται. Έκανα το ίδιο προσπαθώντας να προστατέψω τον εαυτό μου, προσπάθησα να ανοίξω τον εαυτό μου σε όλες τις πιθανότητες και τις κατευθύνσεις.

Κάνοντας αυτή την ταινία ένιωσες δηλαδή πως έκανες έναν αντικατοπτρισμό πάνω στον εαυτό σου και το σινεμά;

Μπορείς να σκεφτείς πολύ για το σινεμά και για την καριέρα σου και να μη βρεις ποτέ απάντηση, σα να πηγαίνεις σε ψυχανάλυση. Ανοίγει πόρτες, επιτρέπει αναστοχασμούς, τι λέει για τον εαυτό σου το να κοιτάζεις κάτι, πώς είναι να σε κοιτάζουν. Η Σίμπιλ στην ταινία είναι κάτι σαν βαμπίρ για τη Μάργκο, αλλά όταν την βρίσκει στο γύρισμα συναντά μεγαλύτερα βαμπίρ από τον εαυτό της, τους ηθοποιούς, που ρουφούν ό,τι μπορούν και μετά ξεχνούν τα πάντα.

Γνώρισες ψυχαναλυτές; Πώς προετοιμάστηκες;

Πριν το γύρισμα η Ζιστίν μου είπε ίσως να πήγαινα, αλλά δεν το έκανα. Είδα απλώς το ‘In Treatment‘ τη σειρά [γελάει]. Αλλά μετά για την κατασκευή του χαρακτήρα… Όταν είσαι ψυχαναλυτής και ακούς… [σκέφτεται] Όταν παίζεις ένα επάγγελμα, η αλήθεια του fiction είναι πολύ εμπνευστική για μένα, από το να προσπαθήσω να παίξω την πραγματικότητα σαν ένα ντοκιμαντέρ.

Οι ερωτικές στιγμές πώς δούλεψαν για σένα; Το σενάριο μαθαίνουμε πως έγραφε απλά “φιλιούνται και κάνουν σεξ”.

Ναι, όταν το διάβασα έλεγε “φιλιούνται και κάνουν σεξ”, ΟΚ λέω στη Ζιστίν, αλλά τι κάνουν;; Πιο συγκεκριμένα! Τι θες να δεις; Συζητήσαμε την περιγραφή των ερωτικών σκηνών, πήρε αυτή την άσκηση πολύ σοβαρά.

Είχα την τύχη να κάνω ταινία και με τον Πολ Βερχόφεν που είχε σκηνοθετήσει πολλές ερωτικές σκηνές και η Ζιστίν είναι φαν του, οπότε είδαμε πολλές ταινίες του, και πολλές ερωτικές σκηνές δικές του. Είδαμε σκηνές και από ταινίες όπως το ‘History of Violence’. Αυτό βοηθάει, όταν ξέρεις ότι ο σκηνοθέτης θέλει να κοιτάξει κάτι συγκεκριμένο, σε αποτρέπει από το να αναρωτιέσαι συνεχώς. Αν έχεις μια διαδρομή σχεδιασμένη κι αν έχεις αυτοπεποίθηση, μπορείς να αφεθείς. H οικειότητα στις ερωτικές σκηνές είναι κάτι το σωματικό, που έρχεται από το να είσαι κοντά. Αν έχεις καλό οδηγό και αυτοπεποίθηση, αρχίζεις να ψάχνεις πώς να ξεφορτωθείς τη σεμνότητά σου, που δε βοηθά καθόλου αυτές τις σκηνές.

Μιλώντας για οικειότητα, επειδή κάθε ηθοποιός είναι και άνθρωπος, τι διαφορά κάνει όταν μπροστά στην κάμερα είσαι με κάποιον που γνωρίζεις καλά όπως τον Νιλς [σσ. Σνάιντερ, συμπρωταγωνιστής και σύντροφός της], σε αντίθεση ας πούμε με τις σκηνές στην ταινία του Βερχόφεν;

Προφανώς υπάρχει διαφορά αν κάνεις ερωτική σκηνή με κάποιον που ξέρεις πολύ καλά, αλλά πρέπει να προσπαθούμε ως ηθοποιοί να χρησιμοποιούμε κάθε συνθήκη. Αν ξέρεις το άτομο είναι πιο εύκολο, αλλά ο στόχος δεν είναι να καταγράψεις την ίδια σου τη σεξουαλικότητα. Οι ερωτικές σκηνές στο σινεμά είναι περισσότερο για το πώς οι σκηνοθέτες βλέπουν τη σεξουαλικότητα παρά για το τι σκέφτονται οι ηθοποιοί.

Με τον Νιλς μένουμε μαζί οπότε ήταν εύκολο, αλλά με τον Βερχόφεν έχω μια ερωτική σκηνή με μια νεαρή γυναίκα, στο ‘Sibyl’ έχω ερωτική σκηνή με τον Γκασπάρ Ουγιέλ, οπότε ξέρω πως σε κάθε περίπτωση θα παραχθεί κάτι καινούριο. Οπότε γι’αυτό είναι πάντα πολύ ενδιαφέρον να περιγράφεις με ακρίβεια ερωτικές σκηνές στο σενάριο. “Τώρα εκείνος βάζει το χέρι στα οπίσθιά της, κλπ”.

Πρέπει να χρησιμοποιήσεις ό,τι έχεις, και πρέπει να έχεις παρτενέρ που ενδιαφέρεται για το ίδιο πράγμα. Πρέπει το ζευγάρωμα να είναι σωστό. Πολλοί ηθοποιοί λένε πως μισούν τις ερωτικές σκηνές στο σινεμά αλλά νομίζω μπορεί να είναι κάτι πολύ ενδιαφέρον αν κι οι δύο ηθοποιοί φτάσουν στο ίδιο σημείο.

Αντέλ Εξαρχόπουλος και Βιρζινί Εφιρά στην πρεμιέρα του ‘Sibyl’ στο 72 Φεστιβάλ Καννών (Vianney Le Caer/Invision/AP)

*Το ‘Sibyl’ (‘Sex & Ψυχανάλυση’) κυκλοφορεί στις αίθουσες από τον Σπέντζο. Οι συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Καννών.