Alex Turner, ένιωσες ποτέ σωτήρας της ροκ;

“Κάποια τραγούδια μου είναι πιο λεπτομερή από άλλα, είναι πολύ προσωπικά, είναι τα πάντα,” μου λέει ο Alex Turner κάνοντας μια μεγάλη παύση προσπαθώντας να σκεφτεί τις επόμενές του λέξεις, καθώς συζητάμε για το πόσο βαθιά στον εαυτό του θέλει -ή μπορεί- να φτάσει γράφοντας μουσική.

“Επειδή τα γράφω ενώ προσπαθώ ακόμα κι εγώ να καταλάβω τι ακριβώς αφορούν.”

***

“Εεε… θύμησέ μου πού είναι το ‘εκεί’;”, γελάει. Μόλις του είχα πει πως ανυπομονώ να τον δω εδώ σε λίγες μέρες, όπου τo ‘εδώ’ είναι φυσικά στο TerraVibe την Κυριακή 5 Ιουνίου στο πλαίσιο του φετινού Rockwave Festival, στην πρώτη του επίσκεψη στην Ελλάδα. Οι Last Shadow Puppets -το supergroup των Alex Turner και Miles Kane- είναι οι headliners της βραδιάς.

Ο ίδιος ο Alex Turner, σταθερά μια από τις πολυγραφότερες και σημαντικότερες φιγούρες της σύγχρονης αγγλικής indie rock, γιορτάζει φέτος μια προσωπική επέτειο. Πριν 10 χρόνια, τον Ιανουάριο του 2006, κυκλοφόρησε το ντεμπούτο των Arctic Monkeys, ‘Whatever People Say I Am, That’s What I’m Not’. Και ακούγεται ακόμα να διαθέτει την ίδια διάθεση προσωπικής αναζήτησης που εκείνος ο τίτλος υποσχόταν.

“Νομίζω αυτό που προσπαθώ είναι πάντα να εξερευνώ το ποιος είμαι στα αλήθεια. Πρέπει απλά να προσπαθείς να είσαι ο εαυτός σου και γι’αυτό μπορεί να χρησιμοποιείς διαφορετική στυλιστική προσέγγιση στις συνθέσεις,” λέει προσπαθώντας να εξηγήσει τι είναι αυτό που τον ωθεί σε τόσο διαφορετικά μέρη του μουσικού ορίζοντα κάθε φορά που ξεκινά μια νέα δουλειά. Είναι ένα από τα μεγάλα κλισέ κάθε καλλιτεχνικής συζήτησης, όλες αυτές οι παραλλαγές του ‘ναι αλλά πες μου πώς έχεις αλλάξει’. Με τον Turner δε χρειάζεται καν να αναρωτηθείς. Μια ματιά στην δεκαετή δισκογραφική καριέρα του ανθρώπου και ήδη βρίσκεις 8 διαφορετικά άλμπουμ που μοιάζουν να αντιδρούν το καθένα σε μια διαφορετική περίοδο μουσικής.

Κι επειδή μιλάμε με την αφορμή ενός live, αυτό είναι και κάτι που γίνεται εμφανές βλέποντάς τον στη σκηνή από τη μια χρονιά στην άλλη. Υπάρχουν μπάντες που όταν τις βλέπεις από tour σε tour νιώθεις λίγο-πολύ παρόμοια πράγματα κάθε φορά, οι συναυλίες είναι παρόμοιες εμπειρίες. Όπως και να νιώθεις απέναντι στον Turner όμως, ή απέναντι στην κάθε δουλειά του, το μόνο σίγουρο είναι πως κάθε του εμφάνιση υπόσχεται κάτι διαφορετικό, κάτι που κρατά και το κοινό σε εγρήγορση αλλά, κατά τα φαινόμενα, και τον ίδιο. “Αν δεν ωρίμαζα, αν δεν εξελισσόμουν, δε νομίζω πως θα ήμουν πολύ χαρούμενος,” ομολογεί.

Είχα την τύχη να δω τους Arctic Monkeys τρεις φορές ζωντανά. Μία το 2007 μετά το δεύτερο άλμπουμ τους (η φάση ήταν κιθαρούλες, πόζα, υφάκι, καθαρά αγγλική indie συναυλία), το 2011 μετά το τέταρτο (είχε από μπαλάντες μέχρι μικρά mosh pit, πραγματικό πάρτυ) και το 2014 μετά το ‘ΑΜ’ έστω και αποσπασματικά (το live αυτό είχε μια, ας την πούμε, ερωτική ατμόσφαιρα). “Ήταν πάντα σημαντικό να αφήνω τη μουσική να εξελίσσεται κάθε φορά. Όλοι οι αγαπημένοι μου καλλιτέχνες είναι το είδος των συνθετών που σπρώχνουν τα όρια και προσπαθούν να εξερευνούν νέο έδαφος κάθε φορά.” Κι αυτό, όπως λέμε, βγαίνει στον κόσμο.

***

Οι Last Shadow Puppets είναι κι αυτοί μια εντελώς διαφορετική ιστορία. Σχηματίστηκαν από τον Turner και τον Miles Kane ύστερα από τη γνωριμία των δύο στη διάρκεια ενός tour των Arctic Monkeys. H τότε μπάντα του Kane, Little Flames, έκανε support στους Monkeys, κι οι τους έγιναν γρήγορα κολλητάρια. Όταν έκαναν ξανά περιοδεία μαζί δυο χρόνια αργότερα, έκατσαν κι έγραψαν μερικά τραγούδια μαζί, με το συνεργατικό τους πρότζεκτ να αποκτά το όνομα The Last Shadow Puppets.

Το ‘The Age of the Understatement’ ήρθε σε ένα σημείο κρίσιμο για τις πορείες της καριέρας των δύο μουσικών, με τον Turner να δείχνει πόσο άνετα μπορούσε να επεκταθεί προς μια τελείως διαφορετική κατεύθυνση. Το άλμπουμ προτάθηκε για το βραβείο Mercury και φυσικά κέρδισε και τη Blogovision εκείνης της χρονιάς, για να μην ξεχνάμε τα βασικά.

“Έχω μια αρκετά καλή ιδέα ως προς τι συνιστά ένα άλμπουμ των Αrctic Μonkeys,” λέει ο Turner εξηγώντας πού διαφέρουν οι εμπειρίες των δύο γκρουπ. “Τώρα τουλάχιστον, το ξέρω. Είμαστε στην πιάτσα αρκετό καιρό, έχουμε κάνει 5 δίσκους.” Ενώ με τον Miles Kane είναι μόλις η δεύτερη φορά που δουλεύει, βάλε ή βγάλε μερικές διάσπαρτες συνεισφορές του ενός σε άλμπουμ του άλλου. “Για αρκετό καιρό φαινόταν πως το όλο πρότζεκτ των Puppets θα ήταν κάτι που απλώς κάναμε μια φορά πριν σχεδόν μια δεκαετία και πως οι πιθανότητες να συμβεί ξανά έμοιαζαν λίγες. Εκεί αμφισβητείς κι εσύ αν πρόκειται να κάνεις ξανά κάτι άλλο, αλλά το βασικό είναι να ξεκαθαρίσεις τι θες να είναι.”

Ναι, αυτό είναι το δύσκολο βέβαια, γιατί όλη αυτή η δεκαετής περιπέτεια είναι, είπαμε, ένα συνεχές ταξίδι αναζήτησης. Κι αν οι Arctic Monkeys είναι αυτή η αναζήτηση, οι Last Shadow Puppets είναι, υποθέτω, οι βραδιές που περνάς με τους κολλητούς σου χωρίς να σε πολυνοιάζει τι έχεις να κάνεις αύριο. “Στην αρχή οι Puppets ξεκίνησαν ως όχι μια ακόμα μπάντα. Κάπως σαν όλοι οι κανόνες που έχεις σε μια μπάντα να μην ισχύουν σε αυτό το πρότζεκτ, σα να ανήκει σε μια παράλληλη σφαίρα,” λέει αβέβαια. “Αυτός ήταν ένας από τους αρχικούς όρους και ένα από τα πράγματα που έχουν σαν αποτέλεσμα το να συνδεόμαστε με αυτό τον τρόπο και να φτιάχνουμε αυτή την απρόσμενη μουσική, που δε μπορούμε να φτιάξουμε στις υπόλοιπες καριέρες μας.”

“Ορχηστρικά υπάρχει ένα πολύ πιο ευρύ φάσμα προφανώς,” συνεχίζει την αντιπαραβολή. “Αλλά ακόμα και στιχουργικά έχουμε ένα σουρεαλιστικό στοιχείο σε κάποια τραγούδια, πηγαίνουμε προς αυτή την κατεύθυνση περισσότερο από όσο οτιδήποτε έχω γράψει στο παρελθόν. Και υπάρχουν και κάποια πιο προσωπικά τραγούδια που πάνε βαθύτερα σε αυτό το σημείο. Και ίσως αυτό είναι αποτέλεσμα του ότι έχεις μια διαφορετική ελευθερία με μια άλλη μπάντα.” Με τους φίλους σου δηλαδή. Όχι με μια άλλη μπάντα. Με τους φίλους σου.

***

Αυτή η ιδέα του να βουτάς μέσα σου και να επιστρέφεις στην επιφάνεια με ευφυή τσιτάτα σοφίας είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά σε όλη την πορεία του Turner. Πολλά μπορεί να έχουν αλλάξει, μπάντες, συνδημιουργοί, μουσικές αναφορές, μέγεθος φήμης (το ‘επόμενο καυτό όνομα’ του 2005-2006 είναι πλέον ροκ σταρ που γεμίζει αρένες) και ακόμα και lifestyle (η μεγάλη του σχέση ήταν με την Alexa Chung για 4 χρόνια στη διάρκεια των οποίων βρισκόταν σε μια άνευ προηγουμένου δημιουργική αλλαγή και αναζήτηση), όμως ο φαινομενικά αβίαστος τρόπος με τον οποίο γράφει στίχους είναι από τις μεγάλες σταθερές.

“Προσπαθώ να είμαι στιχουργός. Προσπαθώ να περάσω προς τα έξω ένα κομμάτι του εαυτού μου και να είναι κάτι το ζωντανό. Με κάποιον τρόπο.”

“Με κολακεύεις,” μου λέει, “αλήθεια είναι!”, του λέω, φανταστικό κλίμα, έπρεπε να είστε εκεί. “Είναι δύσκολο, δε θα το έλεγα καθόλου αβίαστο,” συνεχίζει γελώντας. “Θα έλεγα πως οι στίχοι είναι εξαρχής το στοιχείο εκείνο του τραγουδιού που μου έρχεται πιο φυσικά. Αλλά και πάλι αυτό δε σημαίνει πως είναι χωρίς περίσκεψη. Ξέρεις.” Δεν ξέρω, αλλά τον πιστεύω. “Πάντα προσπαθώ να σκέφτομαι τι θέλω να είμαι, ένας καλός στιχουργός δηλαδή, και δίνω προτεραιότητα στις λέξεις έναντι των άλλων στοιχείων όπως η μελωδία και η μουσική.” Κι αυτό το πιστεύω. By the way ο αγαπημένος μου στίχος του Turner είναι το “tear apart the ties that bind, perhaps fuck off might be too kind”, ξέρω, όχι κι ό,τι πιο ποιητικό, αλλά αν θες ευφυή, πικρή, μίνιμαλ οργή δεν μπορείς να βρεις και πολύ καλύτερα ή αγνότερα από αυτό. Επίσης λατρεύω το “there ain’t no love, no Montagues or Capulets, just banging tunes and DJ sets and
 dirty dancefloors and dreams of naughtiness”, όπου ΟΚ, Σαίξπηρ και επικά DJ σετς, τι άλλο να ζητήσει κανείς. “Όταν βρίσκεις την αρμονία ανάμεσα σε αυτά τα στοιχεία, τότε είναι που αρχίζεις να αγγίζεις τους νευρώνες του ακροατή, τόσο πιο αποτελεσματικό γίνεται. Και τόσο πιο αγνό.”  Αρμονία ανάμεσα στη μουσική και τους στίχους εννοεί, όχι στον Σαίξπηρ και τους DJ, αν και συχνά μοιάζει σα να έχει καταφέρει και το δεύτερο.

“Τα γράφω ενώ προσπαθώ ακόμα κι εγώ να καταλάβω τι ακριβώς αφορούν,” λέει. Το να γράφεις τόσο βιωματικά, το να εξερευνάς τι είσαι και πού ανήκεις μέσα από ένα τόσο δημόσιο έργο, μοιάζει πάντως κάτι αρκετά αταίριαστο με τον άνθρωπο που ακούω στην άλλη άκρη της γραμμής. Ο Turner μοιάζει διστακτικός σε κάθε του απάντηση. Αργεί, ζυγίζει λέξεις, μπλέκει σκέψεις, σταματάει συνεχώς και ξαναξεκινά. Είναι χαμηλών τόνων με έναν τρόπο κάπως εσωτερικό. Ακούγεται σαν ένας άνθρωπος που δεν ξέρει πώς να εξωτερικεύσει ιδέες παρά μόνο αν συνοδεύονται από μουσική.

“Στην αρχή όταν πρωτοξεκίνησα ένιωθα περισσότερο άβολα, τώρα έχω συνηθίσει. Μέσα από όλα τα τραγούδια που έχω γράψει υπάρχουν κάποια που είναι πολύ περισσότερο ‘εγώ’. Συνήθως υπάρχει ένα προσωπικό μου στοιχείο εκεί μέσα αλλά αυτό ποικίλλει από τραγούδι σε τραγούδι.” Μετά από μια σιωπή διαρκείας συμπληρώνει: “Δεν νιώθω περίεργα, απλά αυτό είναι που κάνω. Προσπαθώ να είμαι στιχουργός. Προσπαθώ να περάσω προς τα έξω ένα κομμάτι του εαυτού μου και να είναι κάτι το ζωντανό.”

“Με κάποιον τρόπο.”

***

Το 2006 με το ‘Whatever People Say I Am, That’s What I’m Not’, ο Alex Turner έκανε μια εμφατικότατη είσοδο στην indie rock σκηνή της Αγγλίας, με ένα από τα πιο γεμάτα αυτοπεποίθηση ντεμπούτα που έχουμε ακούσει ποτέ. “Το άκουσα τελευταία φορά το 2009. Τότε πήγα πίσω και το ξανάκουσα επειδή ένιωσα μια κάποια ανάγκη εκείνη την εποχή να συνδεθώ ξανά μαζί του,” θυμάται. “Επρόκειτο να κάνω νέο δίσκο και ένιωσα πως είχα ανάγκη μια ματιά στον καθρέφτη. Αλλά τώρα δεν το ακούω πια. Καμιά φορά σε καμιά καφετέρια.”

Από τότε έχουν περάσει ακριβώς 10 χρόνια. Ο Turner έχει δουλέψει εκτενώς με δύο μπάντες κι έχει βγάλει κι ένα σόλο OST, έχοντας γράψει στην πορεία γύρω στα 120 τραγούδια. “Είναι τόσα πολλά; Όντως; 120 μοιάζει υπερβολικά μεγάλος αριθμός. Πολλά από αυτά είναι χάλια!,” γελάει. Όμως ένα ντεμπούτο σαν εκείνο του 2006 δεν είναι εύκολο να το αφήσεις ποτέ πραγματικά πίσω, όσο σημαντικά πράγματα κι αν κάνεις μετά, κι όσο διαφορετικά. Κι όσο κι αν το θέλεις. Ο Alex Turner σίγουρα το θέλει, προσπερνώντας έστω κάποιες από εκείνες τις στιγμές που όντως (όπως όλοι μας κατά καιρούς) θες εκείνη τη ματιά στον καθρέφτη.

Γίνομαι 30 χρονών φέτος. Έρχονται τέτοιες σημαδιακές στιγμές που σε ενθαρρύνουν να αρχίσεις να στοχάζεσαι και, ξέρεις, να ξύνεις το πηγούνι σου σκεπτικά. Δε μου αρέσει να το κάνω πολύ αυτό γιατί γίνεται εξαντλητικό να κοιτάς προς τα πίσω όλη την ώρα.

Ίσως αυτό να είναι το κλειδί για να μπορείς διαρκώς να εξελίσσεσαι ή, τουλάχιστον, να αλλάζεις. Και να πηγαίνεις μπροστά ή, τουλάχιστον, κάπου αλλού, κάπου διαφορετικά. Και να κοιτάς μέσα σου προσπαθώντας να ξεκλειδώσεις το ποιος είσαι στα αλήθεια. “Κάπως εξαναγκάζομαι να κοιτώ διαρκώς προς το παρελθόν λόγω της τροχιάς που έχω ακολουθήσει,” ομολογεί. “Πάντα με ρωτούν για εκείνη την περίοδο.” Τα ξέρεις. Για τους τίτλους, για τα εξώφυλλα, για την πίεση του δεύτερου, του τρίτου, του τέταρτου άλμπουμ, για το hype κάθε ντεμπούτου που χαιρετίζεται ως μια ακόμα σωτηρία της ροκ.

Καθώς μιλάμε για προσωπικές αλήθειες τόση ώρα, τον ρωτάω αν ένιωσε ότι δημιουργεί κάτι σημαντικό. Τον ρωτάω, “Εσύ ένιωσες ποτέ σωτήρας της ροκ;”

“Δεν ξέρω,” απαντά αμήχανα, σα να θέλει να αποφύγει τις λέξεις. “Αυτό επαφίεται σε εσάς κάπως. Ναι. Δεν ξέρω.” Σκέφτεται. “Οπωσδήποτε αυτή δεν είναι μια συζήτηση που κάνω ποτέ στα αλήθεια με τον εαυτό μου,” συμπληρώνει διστακτικά πριν επανέλθει πιο αποφασιστικά μετά από μερικά δευτερόλεπτα σιωπής. “Αν όλο αυτό συμβαίνει κάπου βαθιά μέσα μου, προτιμώ να μην συνδέομαι ποτέ μαζί του.”

“Ουάου,” αντιδρώ. “You know,” μου λέει. Και γελάει. Αλλά όχι πολύ δυνατά.

Η ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ

2006, Arctic Monkeys – Whatever People Say I Am, That’s What I’m Not

Αυτό το άλμπουμ κυκλοφόρησε δυο βδομάδες αφού ο Alex Turner έγινε 20 χρονών, και μετά κάθονται άνθρωποι και φτιάχνουν πλάνα πενταετίας. Κέρδισε το Mercury Prize και περιοδικά σαν το Rolling Stone και το ΝΜΕ το τοποθετούν σταθερά σε κάθε είδους λίστα Καλύτερων. To ‘I Bet You Look Good on the Dancefloor’ προήλθε από το ΕΡ που έβγλαλαν το 2005 κι όπως φαίνεται από το παραπάνω βίντεο ο Alex Turner τότε ήταν 11 χρονών.

2007, Arctic Monkeys – Favourite Worst Monkeys

Πιο γρήγορο, πιο δυνατό, πιο άγριο, με επιρροές από ‘80s funk γεμάτους drum ρυθμούς, όπως ακριβώς υπονόησε από την πρώτη στιγμή το ιδιοφυές lead single ‘Brianstorm’, του οποίου τα τελευταία 40” είναι καλύτερα από ολόκληρες καριέρες. *πετάει μικρόφωνο, γυρνάει, το κλωτσάει μακριά κιόλας*

2008, The Last Shadow Puppets – The Age of the Understatement

Και καθώς ο Turner άφησε για λίγο στην άκρη του Monkeys κι έγραψε μουσική μαζί με τον φίλο του τον Miles Kane έξαφνα τα ριφάκια έδωσαν τη θέση τους σε μια μπαρόκ ποπ γεμάτη ντουέτα και vintage αίσθηση ενορχήστρωσης και ‘60s αρμονίας.

2009, Arctic Monkeys – Humbug

To καλύτερο άλμπουμ των Arctic Monkeys κι εκείνο που αρχικά σίγουρε μπέρδεψε περισσότερο τον κόσμο που, παραδοσιακά, περιμένει καλλιτέχνες να κάνουν μια ζωή τα ίδια πράγματα. Ο Turner πήρε τον Josh Homme των Queens of the Stone Age για να κάνει την παραγωγή, το άλμπουμ είναι γεμάτο πολύπλοκους, ψυχεδελικούς ήχους και κιθαριστικά εφέ πρωτόγνωρα για τη μπάντα και οι επιρροές φτάνουν από Cream και Beatles μέχρι Hendrix και Roky Erickson.

2011, Alex Turner – Submarine OST

Είναι μόνο ΕΡ και είναι κινηματογραφικό σάουντρακ αλλά παραμένει μέχρι σήμερα το μόνο σόλο έργο του Alex Turner, στη σύντομη διάρκεια του οποίου αποκαλύπτεται μια πιο μινιμαλιστική και καθαρά πιο ευαίσθητη πλευρά του καθώς τα 6 κομμάτια μας συντροφεύουν σε μια κλασική ιστορία indie νεανικού έρωτα. Ο Turner θα έπρεπε να βγάζει πιο μικρές σόλο δουλειές πιο συχνά κι επίσης θα έπρεπε να ντύνει σινεμά ακόμα συχνότερα.

2011, Arctic Monkeys – Suck It and See

Η φάση είναι crooning και ευφορικά ‘60s σε ένα άλμπουμ που μοιάζει να στέκεται ανάμεσα σε διαφορετικές φάσεις του ήχου των ΑΜ και των ευαισθησιών του Turner γενικότερα αλλά κρύβει μπόλικα διαμάντια.

2013, Arctic Monkeys – AM

Πόσος λαός να ένιωσε τρίχες να σηκώνονται για μια ακόμα φορά ακούγοντας τις πρώτες νότες αυτού του κομματιού. Φαλσέτα και drum beats ως ερωτικά καλέσματα με πάρα πολύ attitude, καθώς υποψίες πρόσμιξης R&B και ψυχεδελικής ροκ συνθέτουν ένα άλμπουμ που έκανε οριστικά mainstream stars τους Monkeys.

2016, The Last Shadow Puppets – Everything You’ve Come to Expect

Οι Turner και Kane επιστρέφουν στο πρότζεκτ των Puppets με την πρόθεση να είναι αυτό το δεύτερο σε μια τριλογία άλμπουμ που σπρώχνουν σε νέα σημεία τις μουσικές τους αναζητήσεις, εδώ με επιρροές μουσικούς σαν τον Isaac Hayes.

*Οι The Last Shadow Puppets εμφανίζονται στο Rockwave Festival την Κυριακή 5 Ιουνίου, στο TerraVibe. Εισιτήρια και πληροφορίες.