Μιλήσαμε με τον Αλέξανδρο Λιώκη, τον Έλληνα σχεδιαστή της νέας Alfa Romeo
- 3 ΜΑΡ 2021
Προσωπικά, θυμάμαι πως όποιος με ρωτούσε στην ηλικία των πέντε ετών «τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις», απαντούσα γεμίζοντας με υπερηφάνεια, «οδηγός». Όχι επαγγελματίας. Απλά οδηγός. Το να απαντήσω δε, ότι κάποια στιγμή θα ήθελα να σχεδιάσω ένα δικό μου αυτοκίνητο, δε νομίζω ότι είχε περάσει καν από το μυαλό μου, δεν υπήρχε ούτε σαν κάποιο ουτοπικό σενάριο.
Κι όμως, από ένα άλλο μυαλό, αυτό του Αλέξανδρου Λιώκη, όχι απλώς πέρασε, αλλά εξελίχθηκε σε όνειρο ζωής, που τα τελευταία χρόνια πραγματοποιείται. Ήδη, ο Αλέξανδρος, μετρά μία 8ετία σε μία από τις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες του πλανήτη, στην Alfa Romeo, ως Lead Exterior Designer. Με απλά λόγια, μιλάμε για τον άνθρωπο που είναι υπεύθυνος για τον εξωτερικό σχέδιο ενός αυτοκινήτου.
Ζει μόνιμα στο Τορίνο, έχει βρεθεί τρεις χρονιές στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης και ο επόμενος μεγάλος του στόχος είναι ο σχεδιασμός ενός αυτοκινήτου παραγωγής. Μιας νέας Alfa Romeo δηλαδή, που θα μπορεί κάποιος να αγοράσει, να οδηγήσει, να παρκάρει έξω από το σπίτι του. Στη συζήτηση που κάναμε, ομολογώ ότι κάθε φορά που ο Αλέξανδρος μού μιλούσε για ένα σχέδιό του, ήταν λες και αναφέρεται σε ένα «παιδί» του. Έτσι τα βλέπει. Έτσι τα νιώθει.
Σίγουρα το να είσαι «σχεδιαστής» αυτοκινήτων ακούγεται ως μια ονειρική δουλειά. Είναι, όμως, έτσι; Και πώς τέλος πάντων μπορεί ένας Έλληνας να βρεθεί στη Μέκκα του Αυτοκινήτου; Ο ίδιος τα εξηγεί καλύτερα.
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου είχα πάθος για τα αυτοκίνητα. Οι πρώτες λέξεις που έλεγα ήταν μάρκες αυτοκινήτων. Από μικρός ξεκίνησα με τον μοντελισμό, μετά έκανα συλλογή από μινιατούρες αυτοκινήτων και ταυτόχρονα σχεδίαζα. Μεγαλώνοντας λίγο, είπαμε με τον αδερφό μου αντί να σπαταλάμε το χρόνο μας σε μινιατούρες, να προσπαθήσουμε να φτιάξουμε ένα κανονικό αυτοκίνητο. Έτσι ώστε να το χαρούμε, όταν φτάσουμε 18.
Μεγάλωσα στα Βριλήσσια. Κοντά στο σπίτι μας, σε έναν δρόμο, υπήρχε παρατημένος ένας «βάτραχος», ένα Citroen DS. Περνούσαμε με τα ποδήλατα συνεχώς και το κοιτούσαμε, ώσπου μια μέρα χτυπήσαμε το κουδούνι του σπιτιού ενός ηλικιωμένου κυρίου που έμενε εκεί και ζητήσαμε να μας το πουλήσει. Οι γονείς μας δεν ήξεραν τίποτα τότε και μας είχε βοηθήσει ο θείος μας, τόσο στην αγορά, όσο και στη ρυμούλκησή του, για να το μεταφέρουμε έξω από το σπίτι μας. Όταν κατάλαβαν οι γονείς μας τι είχαμε κάνει έγινε μεγάλη φασαρία. Φοβόντουσαν ότι θα παρατούσαμε το σχολείο.
Τα επαγγέλματα των γονιών μου δεν έχουν καμία σχέση με τα αυτοκίνητα. Ο πατέρας μου είχε πάντα περιοδικά αυτοκινήτου στο σπίτι και τα χάζευα από παιδάκι. Επίσης, τύχαινε αρκετές φορές να φέρει prospectus από ολοκαίνουρια μοντέλα κι εγώ προσπαθούσα να τα ξεπατικώσω στο χαρτί.
Η ενασχόληση με εκείνη την DS με έκανε να θαυμάσω τη δουλειά, που είχαν κάνει κάποτε κάποιοι άνθρωποι. Θυμάμαι να σκέφτομαι από μέσα μου πόσο πολύ θα ήθελα να φτιάξω κι εγώ κάποια στιγμή ένα αυτοκίνητο.
Σπούδασα Βιομηχανικό Σχεδιασμό στο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας στην Κοζάνη. Ως φοιτητής στη σχολή πήρα ένα καλό τεχνικό και μηχανολογικό υπόβαθρο. Ήταν μια καλή βάση για να καταλάβεις το προϊόν, τα υλικά και τις μεθόδους παραγωγής. Να ξεφύγει λίγο το μυαλό σου από το απλό σχέδιο και να αρχίσει να καταλαβαίνει περισσότερα πράγματα. Στη συνέχεια, έφτιαξα ένα μικρό portfolio με αυτοκίνητα, κάνοντας παράλληλα την πρακτική και την πτυχιακή μου και το έστειλα στο IED (Istituto Europeo di Design) του Τορίνο, όπου και έγινα αποδεκτός.
Λίγο πριν φύγω για το Master στο Τορίνο έβαψα το κλασσικό αμάξι ενός φίλου και έβγαλα κάποια χρήματα. Στην αρχή όμως σίγουρα χρειάστηκα τη στήριξη της οικογένειάς μου. Αυτό που είδα εκεί ήταν λίγο σοκαριστικό. Οι περισσότεροι φοιτητές είχαν ήδη εμπειρία στο σχέδιο αυτοκινήτου, αλλά δεν το έβαλα κάτω. Είπα πως θα το προσπαθήσω, θα κάνω ότι μπορώ και αφού μου δόθηκε αυτή η ευκαιρία δεν θα την αφήσω. Πήγε καλά και κατάφερα να πάρω υποτροφία για τη δεύτερη χρονιά.
Μέσω της σχολής ήρθα σε επαφή με την Alfa Romeo. Κάθε χρόνο υπήρχε συνεργασία με μία ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία. Τότε έτυχε να είναι η Alfa Romeo, οπότε ήδη από το πανεπιστήμιο, δούλευα πάνω σε ένα project που μας είχαν αναθέσει. Το brief που μας έδωσαν αφορούσε στον σχεδιασμό ενός Sedan Berlina για την αμερικάνικη και ασιατική αγορά. Ήμασταν 20 φοιτητές και ο καθένας έπρεπε να πασουσιάσει μία πρόταση με σκίτσα, σχέδια και μοντέλο σε κλίμακα για την Alfa Romeo. Διάλεξαν το δικό μου σχέδιο, τη Gloria, για να παρουσιαστεί σε κλίμακα ένα προς ένα στην Έκθεση της Γενεύης το 2013. Αυτό το project ήταν το εισιτήριό μου για την Alfa Romeo.
Ήταν ένα όνειρο ζωής να βλέπω κάτι που έχω σχεδιάσει σε ένα χαρτί, να βρίσκεται ολοκληρωμένο μπροστά μου. Δεν μπορώ να το περιγράψω με λόγια και σίγουρα είναι ένα από τα πιο δυνατά συναισθήματα που έχω βιώσει. Κυρίως επειδή ήταν η πρώτη φορά.
Χαίρομαι που δεν υπάρχει «τυπική ημέρα» στη δουλειά. Βαριέμαι τις «τυπικές ημέρες». Ανάλογα με τη φάση που βρίσκεται κάθε project, αλλάζει και η ημέρα σου.
Θεωρητικά σχεδιάζω όλη μέρα. Με στυλό, μολύβι, μαρκαδόρους, στον υπολογιστή. Όταν το project βρίσκεται στο στάδιο της μοντελοποίησης, τότε κάθεσαι μαζί με κάποιον ειδικό σε 3D μοντέλα στον υπολογιστή και το φτιάχνετε βήμα-βήμα. Μετά, υπάρχει η φάση του πηλού, όπου φτιάχνεις ένα μοντέλο σε κλίμακα ή ακόμη και ένα προς ένα με πηλό. Ακριβώς σαν να κάνεις γλυπτική. Υπάρχουν και τα meetings, όπου είσαι όλη μέρα σε συζητήσεις με μηχανικούς για προβλήματα και πιθανές λύσεις.
Στη σχολή κάναμε αρκετά μαθήματα με πηλό. Εκεί κατάλαβα πόσο πολύ αυτή η δουλειά συνδέεται με τις φανοβαφές που είχα ασχοληθεί μικρότερος. Αν γνωρίζεις να βάφεις αυτοκίνητα, μοιάζει αρκετά με αυτό που κάνω. Εκεί είχα ένα πλεονέκτημα σε σχέση με τους υπόλοιπους φοιτητές.
Την έμπνευση για ένα σχέδιο τη βρίσκω σε πολλά πράγματα. Σε μία φωτογραφία, σε ένα κτίριο, σε κάτι πολύ όμορφο. Φυσικά, αντλώ έμπνευση από τα κλασσικά αυτοκίνητα της εταιρείας. Ένα νέο μοντέλο που σχεδιάζεις, σαφώς πρέπει να κοιτάζει μπροστά, αλλά πρέπει να σου δίνει αμέσως να καταλάβεις ότι πρόκειται για Alfa Romeo.
Το 2014 βρέθηκα ξανά στη Γενεύη με τη Maserati Alfieri. Δεν ήμουν ο Lead Designer, αλλά δούλεψα σε κάποιες λεπτομέρειες. Έναν χρόνο μετά βίωσα ξανά το πώς είναι να φτιάχνεις ένα μοντέλο σε κλίμακα ένα προς ένα. Ήταν απίστευτη εμπειρία.
Έτσι ήταν και με την Tonale, που κέρδισε το Grand Prize of the Most Beautiful Show Car 2020 στο πλαίσιο του 35th Festival Automobile International. Θυμάσαι την πρώτη ημέρα που την έφτιαξες στο χαρτί και μετά από 1-2 χρόνια τη βλέπεις ολοζώντανη μπροστά σου. «Ένα δάκρυ κύλησε» εκείνη τη στιγμή.
Κάνω μαθήματα σε προπτυχιακούς φοιτητές στην IED, τη σχολή που ολοκλήρωσα το Master μου. Είναι πολύ ωραία εμπειρία, γιατί δεν έχουν περάσει και πολλά χρόνια από τότε που ήμουν κι εγώ στα θρανία. Θυμάμαι όλες τις απορίες μου, το πώς σκεφτόμουν, το τι ήθελα να ακούσω.
Δεν ήξερα καν ιταλικά όταν ήρθα. Τα πρώτα δύο χρόνια δε μου χρειάστηκαν, γιατί το Master μου ήταν στα αγγλικά. Μετά, όμως, όταν ξεκίνησα να εργάζομαι στην Alfa Romeo ήταν σαν κάποιος να με έριξε στα βαθιά. Όλα ήταν στα ιταλικά και αναγκάστηκα να τα μάθω αρκετά γρήγορα.
Πρέπει να τους κερδίσεις τους Ιταλούς για να σε σεβαστούν. Προφανώς, και είναι σκεπτικοί όταν βλέπουν έναν Έλληνα να έρχεται και να δουλεύει στον σχεδιασμό αυτοκινήτου. Γι’ αυτούς είναι μέρος της ζωής τους, αλλά για εμάς ακούγεται κάπως εξωτικό. Από τη στιγμή, όμως, που είδαν το πόσο σοβαρά είχα πάρει τη δουλειά και την Alfa Romeo, μου έδωσαν το «δικαίωμα» να ασχοληθώ με αυτό που για εκείνους θεωρείται «ιερό».
Είχα την τύχη να πραγματοποιήσω μέχρι σήμερα αρκετά από τα όνειρά μου, αλλά ο επόμενος στόχος είναι ένα αμάξι παραγωγής. Ωραία τα concept και τα πρωτότυπα, όμως είναι εντελώς διαφορετικό να είσαι υπεύθυνος σχεδιασμού ενός αυτοκινήτου που βγαίνει στον δρόμο και υπηρετεί τον κόσμο. Πιστεύω θα γίνει αρκετά σύντομα κι αυτό.
