Τζορτζ Μάικλ

87 εκατομμύρια άλμπουμ παγκοσμίως, 12 βρετανικά Νο1 σινγκλ, 9 άλμπουμ και 12 σινγλ στο Νο1 των βρετανικών τσαρτς, 10 σινγκλ και 2 άλμπουμ στην κορυφή των αμερικάνικων τσαρτς είναι μερικά από τα νούμερα που στοιχειοθετούν μια από τις μεγαλύτερες σόλο καριέρες στο χώρο της ποπ μουσικής. Νούμερα αρκετά μεγάλα για να κατατάξουν τον Τζορτζ Μάικλ στη γενιά των μεγάλων ποπ ειδώλων με διεθνή απήχηση όπως η Μαντόνα, ο Έλτον Τζον και ο Μάικλ Τζάκσον.

Εξετάζοντας τα πράγματα εκ των υστέρων, η αρχή της καριέρας του Τζορτζ Μάικλ περισσότερο προϊδέαζε για την αρχέτυπη πορεία ενός ποπ συγκροτήματος (όπως ήταν οι Wham) με μεγάλες επιτυχίες στην αρχή και σταδιακή φθορά από το πέρασμα του χρόνου και την αλλαγή των μουσικών προτύπων. Και σίγουρα η μεγαλύτερη δυσκολία για τον ίδιο δεν ήταν η σύναψη του πρώτου συμβολαίου σε μεγάλη δισκογραφική όπως για τα περισσότερα σχήματα στην ποπ και τη ροκ! «

Εκείνες τις ημέρες, αν απλώς έμπαινες στην πόρτα μια δισκογραφικής εταιρείας με τσαμπουκά

»» θυμάται σε πρόσφατη συνέντευξη του «

οι μάνατζερ ήταν εύκολο να πειστούν ότι είχες κάποιο μέλλον στο χώρο και σου έδιναν την ευκαιρία.

»

Από τους Wham σόλο και σύμβολο του σεξ

Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν το 1986, όταν μετά τη διάλυση των Wham έπρεπε να αφιερώσει όλες του τις δυνάμεις για να χτίσει το προφίλ ενός σόλο καλλιτέχνη. Με περισσότερη σόουλ, η αλλαγή στις μουσικές του προσεγγίσεις ήταν εμφανείς ενώ οι αναφορές στους στίχους του απευθύνονταν σε ένα πιο καλλιεργημένο και ενημερωμένο κοινό. Πολύ μακριά δηλαδή από τα αγοράκια και κοριτσάκια που συνωστίζονταν στις συναυλίες των Wham. Ένα ντουέτο με την Αρίθα Φράνκλιν στις αρχές του 1987 ήταν το καθοριστικό βήμα για να υλοποιήσει τη στροφή που φιλοδοξούσε και να επανέλθει στην κορυφή των βρετανικών τσαρτς.

Το πρώτο του άλμπουμ, “Faith”, έγινε τεράστια επιτυχία καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση στα τσαρτς διάφορων χωρών μεταξύ των οποίων στις ΗΠΑ και τη Βρετανία ενώ επικροτήθηκε τόσο από το κοινό όσο και από το μουσικό τύπο. Στην περιοδεία του “Faith”, το 1988, οι καθημερινές εμφανίσεις, οι συνεχείς σεξουαλικές αναφορές στα δικά του τραγούδια και σε διασκευές όπως στο “Lady Marmalade”, τα θεαματικά οπτικοακουστικά και τα φουτουριστικά σκηνικά τον καθιέρωσαν στην παγκόσμια σκηνή ως σύμβολο του σεξ.

Και ενώ η Sony έτριβε τα χέρια της με ικανοποίηση μετά την επιτυχία της τουρνέ, ο Τζορτζ Μάικλ, το 1990, τους ανακοίνωσε το ότι δεν επιθυμούσε να ξανακάνει προωθητικές ενέργειες για το επόμενο άλμπουμ. Η αιτιολογία; O ίδιος αισθανόταν ότι ήταν σφάλμα να είναι σύμβολο του σεξ στα μάτια χιλιάδων εφήβων.

Επιπλοκές επί επιπλοκών

Στο μεσοδιάστημα και ενώ το φαινόμενο Τζορτζ Μάικλ έπαιρνε ανεξέλεγκτες διαστάσεις, η πίεση από τα μέσα για να αποκαλύψει τη σεξουαλική του ταυτότητα ήταν ασφυκτική! «

Ήταν απλώς ζήτημα προσωπικής ζωής. Τότε νόμιζα ότι ήταν σε τέτοια απόγνωση να μάθουν

[αν είμαι γκέι]

που σκέφτηκα ότι θα το κάνω εμφανές αλλά δεν θα το πω ρητά ποτέ. Γιατί τότε θα έχουν πάρει αυτό που θέλουν. Ήταν ηλίθιο και ίσως θα έπρεπε να έχω βγει και να το δηλώσω ανοικτά. Σπατάλησα πολύ ενέργεια

» δηλώνει σήμερα για την εποχή εκείνη.

Περιπλέκοντας τα πράγματα ακόμη περισσότερο στην προσωπική και επαγγελματική του ζωή, ο Τζορτζ Μάικλ ξεκίνησε μια δικαστική διαμάχη με τη Sony με θέμα ή πρόσχημα την καλλιτεχνική ελευθερία και την υποστήριξη του δεύτερου του άλμπουμ. Το “Listen without Prejudice, Vol. 1” έκανε μόνο 9 εκ πωλήσεις σε σχέση τα 21 του “Faith”. Στην ατζέντα της διαμάχης ήταν η απόφαση του να μην κάνει βίντεο για την προώθηση του άλμπουμ και η σχεδόν αποκλειστική ενασχόληση της Sony με την προώθηση της Μαράια Κάρι. Και για να δέσει το γλυκό, ο Ντόνι Λένερ, διευθυντικό στέλεχος της Sony, μιλώντας με τον μάνατζερ του Μάικλ φέρεται ό,τι χρησιμοποίησε τη φράση «

Πες σε αυτή την παλιαδερφή

…». Ο Τζορτζ Μάικλ που άκουσε το σχόλιο εξοργίστηκε αποφασίζοντας να μην ηχογραφήσει άλλο άλμπουμ για τη Sony και να υποβάλλει μήνυση.

Η περιπέτεια με τη Sony μπορεί να κόστισε στον Μάικλ καλλιτεχνικά -έμεινε σχεδόν έξι χρόνια εκτός δισκογραφίας- αλλά σφυρηλάτησε στο προφίλ του το στοιχείο του ανεξάρτητου διανοούμενου κερδίζοντας πόντους στις συνειδήσεις των πιο ανεξάρτητων μουσικών μέσων και του κοινού. Πλέον, στα μάτια τους, δεν ήταν το ποπ είδωλο αλλά ο ποπ επαναστάτης!

Αυτοκτονία

Μετά από το τέλος του συμβολαίου με τη Sony υπέγραψε με τη Dreamworks κυκλοφορώντας το πολύ καλό Older. Τρία χρόνια αργότερα ακολούθησε το Songs from the last century με μέτριες όμως πωλήσεις ειδικά στην Αμερική: «

Σταμάτησα να ακούγομαι στην Αμερική αφότου τα έβαλα με τη Sony. Τόσο απλά. Δεν είχε να κάνει με τις σεξουαλικές μου προτιμήσεις αλλά με την απόφαση μου να κάνω τα πράγματα καλύτερα για τους καλλιτέχνες και να αλλάξω τα στάνταρ συμβόλαια. Αυτή ήταν, επίσημα η επαγγελματική μου αυτοκτονία στην Αμερική

».

Παράλληλα, όλη η μετά Sony περίοδος, μέχρι και το 2000, επισκιάστηκε από ένα μη μουσικό γεγονός: Το 1998 η αστυνομία του Λος Άντζελες τον συνέλαβε σε δημόσιες τουαλέτες του Μπέβερλι Χιλς και κατηγορήθηκε για συμμετοχή σε «ασελγείς πράξεις». Ο ίδιος δήλωσε για το επεισόδιο: «

Εκείνη την εποχή νόμιζα ότι μου την έστησαν τα μέσα ενημέρωσης και η αστυνομία πράγμα που σήμερα είναι εμφανές

!» Η οργή του για την αστυνομία και ιδιαίτερα τον αστυνομικό που τον παγίδευσε και τον συνέλαβε εκδηλώθηκε αργότερα στο βίντεοκλιπ του “Outside”.

George Michael – Outside


Αλήτες, ρουφιάνοι…

Αλλά και τα μέσα ενημέρωσης κατά καιρούς έλαβαν το μερίδιο της κριτικής που τους αντιστοιχούσε τόσο για την επιμονή τους να αποκαλύψουν ότι είναι ομοφυλόφιλος όσο και για το επεισόδιο στις τουαλέτες: «

Είμαι ένας διάσημος ομοφυλόφιλος γιατί αυτό είναι το μοναδικό πράγμα που μου επιτρέπουν να είμαι. Και είναι απαράδεκτο που τους επιτρέπεται να γράφουν για έναν ομοφυλόφιλο με τον τρόπο που γράφουν για μένα… Δεν έχω την προστασία που έχουν άλλες μειονότητες όπως για παράδειγμα οι μαύροι άνθρωποι… Νομίζω ότι οι νόμοι για τα στερεότυπα έχουν θεσπιστεί για να προστατεύουν τα παιδιά κυρίως και δε βρίσκω το λόγο γιατί παιδιά που είναι ομοφυλόφιλοι θα πρέπει να βλέπουν τη σεξουαλικότητα τους ως αντικείμενο γέλιου πράγμα το οποίο είναι ακριβώς αυτό που γίνεται σήμερα με τα μέσα

» δηλώνει για το δεύτερο μετά τις δισκογραφικές “εχθρό” του.

Παραδέχεται όμως και τη δική του «ευθύνη»: «

Κοιτώντας τα πράγματα τώρα πιστεύω ότι έπεσα θύμα πλεκτάνης από τα μέσα ενημέρωσης, την αστυνομία και τον ίδιο μου τον εαυτό. Μου πήρε χρόνια να καταλάβω γιατί ένα κομμάτι του εαυτού μου έκανε κάτι τόσο ηλίθιο. Γιατί παρακινούσα τον εαυτό μου να κάνει κάτι τέτοιο. Προσπαθούσα απεγνωσμένα να συνέλθω από τη θλίψη για το θάνατο της μητέρας μου. Πίστευα ότι αν βάλω το εαυτό μου σε μια τέτοια κατάσταση θα πάρει τέτοια δημοσιότητα που θα χρειαστεί πολύ προσπάθεια

[για να διορθώσω τα πράγματα]

και αυτό θα αποσπούσε την προσοχή μου από την απώλεια

».

Η νέα χιλιετία

Η νέα χιλιετία βρήκε το Τζορτζ Μάικλ σε νέες διαπραγματεύσεις με τη Sony και τη νέα της διοίκηση κάτι που ενισχύει την άποψη ότι πίσω από τη δικαστική διαμάχη ήταν τα προσωπικά σχόλια του Ντόνι Λένερ και η εμμονή του Τόνι Μότολα να προωθήσει τη Μαράια Κάρι. Με τα δύο στελέχη της Sony να ανήκουν στο παρελθόν o Τζορτζ Μάικλ υπέγραψε νέο συμβόλαιο και ηχογράφησε το “Patience” που θα κυκλοφορούσε δύο χρόνια αργότερα.

Συμβιβάστηκε μήπως με την ιδέα της περιορισμένης καλλιτεχνικής ελευθερίας; Είχε απογοητευτεί από τις μέτριες πωλήσεις των προηγούμενων χρόνων και επιζητούσε εκ νέου την εμπορική επιτυχία; Μπορεί! Αλλά το “Patience” πήγε ελάχιστα καλύτερα από τα προηγούμενα (6 εκ. πωλήσεις) και σαφώς χειρότερα από το “Older” με τη Dreamworks. Και το “Shoot the Dog”, το πρώτο σινγκλ του άλμπουμ που πρωτοκυκλοφόρησε ενάμιση χρόνο πριν, κάθε άλλο παρά στο πλειοψηφικό ρεύμα απευθυνόταν.

Shoot the dog

Το 2002 ήταν η εποχή του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» και της εισβολής στο Ιρακ. Και ο Τζορτζ Μάικλ, σε ώριμη ηλικία πλέον, είχε αποφασίσει πιο προφίλ του ταιριάζει καλύτερα! Το “Shoot the dog” ήταν ένας κόλαφος στη Βρετανική πολιτική για το Ιρακ και τον Τόνι Μπλερ. «

Για να είμαι δίκαιος ποτέ δε διαμαρτυρήθηκα για την εισβολή στο Ιράκ απλώς ευχόμουν να μη γίνει. Ήμουν από τους λίγους ανθρώπους στο πλειοψηφικό ρεύμα που έλεγαν ότι αν αρκετοί πούμε όχι σε αυτό δε θα γίνει! Φυσικά ήμουν αφελής αν κρίνω από τον Τόνι Μπλερ σήμερα. Το Shoot the dog δεν ήταν ποτέ ποιο τέλειο στιχουργικά και όπως περνούν τα χρόνια ο Μπλέρ το κάνει το ιδανικό τραγούδι διαμαρτυρίας

» εξηγεί για την εποχή εκείνη!

George Michael – Shoot the dog

Παρά τη νέα του συνεργασία με τη Sony δεν έπαψε ποτέ να είναι επικριτικός για τις δισκογραφικές εταιρείες και τις πρακτικές τους. «

Πιστεύω ότι οι δισκογραφικές εταιρείες κατέστρεψαν τη κουλτούρα των νέων πιστεύοντας ότι θα μπορούσαν να την μιμηθούν. Είχαμε μια καταπληκτική εικοσαετία μετά τους Μπίτλς όπου όλοι έπρεπε να γράφουν τη δική τους μουσική για να ακουστούν. Στα μέσα του ‘80 αυτό άρχισε να καταρρέει με την όλη υπόθεση του PWL… Η μουσική έχασε το κύρος στον πολιτισμό και δεν είναι το επίκεντρο της νεανικής κουλτούρας. Είναι απλά ένα μέρος της

».

Σήμερα στα 43 του χρόνια ο Τζορτζ Μάικλ παραμένει μια από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες της παγκόσμιας μουσικής σκηνής. Ζει στο Λονδίνο σχετικά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και κυρίως τους φακούς των παπαράτσι σε σημείο που όπως λέει ο ίδιος «όταν με βλέπουν στο Λονδίνο με ρωτούν πόσο θα μείνεις». Το “Patience” του 2004 παραμένει η τελευταία του δισκογραφική δουλειά ενώ η παγκόσμια περιοδεία του είναι η πρώτη μετά από 7 χρόνια συναυλίας απουσίας με τελευταίο σταθμό την Αθήνα.