Είναι πολλοί οι περίεργοι ρόλοι, Άρη

Σε ένα από τα δεκάδες ζάππινγκ διαφυγής από την αφασία των εκτάκτων δελτίων ειδήσεων, λίγα δευτερόλεπτα πριν τα παρατήσω, ξεφυσήξω δυνατά και πατήσω το off στο τηλεκοντρόλ, έπεσα πάνω σε μία ταινία με τον Benedict Cumberbatch. Είχε λευκά μαλλιά και υποδυόταν τον Τζούλιαν Ασάνζ, ιδρυτή του Wikileaks και μεγάλο weirdo. Βάλθηκα να σκέφτομαι σε πόσες ταινίες έχω δει αυτόν τον ηθοποιό να παριστάνει τον ψυχαναγκαστικό, προβληματικό, γενικότερα περίεργο τύπο. Πριν ολοκληρώσω τη λίστα, στο μυαλό μου ήρθε ο Άρης. Όχι εκείνος που κάπου κάποιος κάποτε του είπε ότι “τα λεφτά είναι πολλά”. Αλλά ο Άρης Σερβετάλης. 

 

Ρόλους με τεράστια επιτυχία τόσο στην τηλεόραση όσο και στο θέατρο. Ρόλους που τον στιγμάτισαν (όσο και αν ο ίδιος δεν αποδέχεται το χαρακτηρισμό) και ρόλους που τους στιγμάτισε.

Θέλεις να μου πεις ότι εσύ μπορείς να φανταστείς το ρόλο του Λάζαρου με έναν άλλο ηθοποιό;

Σου δίνω λίγο χρόνο να το σκεφτείς.

 

Ακριβώς, στα λόγια μου έρχεσαι: Δεν μπορείς. Κανείς μας δεν μπορεί. Ίσως γιατί ο Λάζαρος έχει πολλά κοινά στοιχεία με τον έφηβο Άρη. Αν εξαιρέσουμε την πορτοκαλί μοϊκάνα και αν στη θέση του Γρηγόρη, βάλουμε τη γιαγιά του.

 

Συνάντησα τον Άρη σε ένα υπαίθριο θέατρο απέναντι από το Τρένο στο Ρουφ (εκεί έκανε τις πρόβες του για την παράσταση Αχαρνής που ανεβαίνει σήμερα και αύριο στην Επίδαυρο σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα). Αφού μοιράστηκε μερικά αμύγδαλα με τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο, με πλησίασε και μου είπε με την πιο ήρεμη φωνή του κόσμου “Όποτε θέλεις, μπορούμε να ξεκινήσουμε”. Καθίσαμε παραδίπλα για να μην ενοχλούμε και λίγο πριν πατήσω το rec ένιωσα μία τεράστια ανάγκη να του ζητήσω να με συγχωρέσει. Όχι επειδή πας γνώριζε ότι θα τον συναντήσω φρόντιζε να με πληροφορήσει για την δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται κάθε φορά που κάποιος τον ηχογραφεί κάνοντάς του ερωτήσεις (εντάξει, και γι αυτό) αλλά κυρίως γιατί μου έβγαλε μία αγιοσύνη.

Κάθισε απέναντί μου. Κίνησε το χέρι του εντελώς ρυθμικά και μου έγνεψε να πατήσω το rec.

Οι weirdos και ο Άρης

Σε ένα παράλληλο σύμπαν, σχεδόν εκατό εκατοστά πάνω από το κεφάλι μας, οι περίεργοι χαρακτήρες που έχει κατά καιρούς υποδυθεί σε θέατρο και τηλεόραση, άρχισαν να μας πλησιάζουν. Λάζαρος, Πλατόνοφ, Γκολιάτκιν, Άλεξ (από το Κουρδιστό Πορτοκάλι) κ.α.. Στοιχισμένοι ο ένας πίσω από τον άλλο και σχεδόν ακίνητοι περίμεναν υπομονετικά στη σειρά τους.

“Μου αρέσει να έχει κάτι ιδιαίτερο ο χαρακτήρας. Όλοι οι άνθρωποι άλλωστε, έχουν κάτι ιδιαίτερο. Σε άλλους υπάρχουν εκφάνσεις που τα βγάζουν προς τα έξω και σε άλλους, όχι. Όλοι οι χαρακτήρες επομένως είναι ιδιαίτεροι. Εξαρτάται πώς θα τον προσεγγίσεις” μου εξηγεί ο Άρης με μία ένταση στα δάχτυλα των χεριών του. Αναρωτιέμαι ποιο μπορεί να είναι το δικό του ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Παύση και μετά πάλι κίνηση.

Είναι η πρώτη φορά από την ώρα που τον γνώρισα που μου απευθύνει το λόγο κοιτώντας με στα μάτια: “Πιστεύω σε μία δουλειά που πρέπει να γίνεται με τον εαυτό μας. Άλλοι την κάνουν μέσω ψυχανάλυσης. Άλλοι, όχι. Εγώ προσωπικά την πετυχαίνω μέσα από τη σχέση μου με το Θεό. Μέσα από τη σχέση με τον πνευματικό μου, την οικογένειά μου, τη γυναίκα μου”.

Ένας δυνατός κρότος από τα τεστ του ηχολήπτη στη μουσική της παράστασης “προλογεί” την είσοδο του Λάζαρου στην παρέα.

Λάζαρε, για δεύρο εξω

Μπορεί για όλους εμάς ο Λάζαρος να αποτελεί έναν από τους καλύτερους ρόλους που έχουν περάσει από την ελληνική τηλεόραση. Μπορεί να ξαναπαίζουμε βιντεάκια με τις ατάκες του ξανά και ξανά χωρίς να βαριόμαστε ποτέ (κρατιέμαι με νύχια και με δόντια να μη συμπληρώσω ένα embed). Για τον Άρη, ωστόσο, το Είσαι το Ταίρι μου ήταν απλώς, “μία καλή συγκυρία”.

 

“Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορώ να το κάνω συνέχεια. Ο Λάζαρος μου άρεσε πολύ. Και από άποψη γραφής. Ήταν κάτι που σου έδινε πολύ χώρο. Ο σεναριογράφος που υπογράφει τώρα ως Παπαπέτρου έκανε καλή δουλειά μαζί του” συνεχίζει.

Τηλεόραση και προκατάληψη

Η σχέση του Άρη με τη μικρή οθόνη είναι -Ω, του θαύματος- και αυτή, περίεργη. Όχι μόνο γιατί κατόρθωσε να μην τον καταπιεί αλλά γιατί εν αντιθέσει με πολλούς συναδέλφους του, είχε την ευφυΐα (ή την τύχη) να απομακρυνθεί πρώτος από εκείνη. Να αποσυρθεί. Και μάλιστα, στο πικ του. Δεν έγινε ποτέ μέλος του εγχώριου star system και δεν έγινε ποτέ ένας ακόμη παπακαλιατικός ηθοποιός -αυτό προς τιμήν του, το έχει καταφέρει και ο Χρήστος Λούλης, το έχουμε ξαναπεί. Για την ακρίβεια, λίγοι πιστεύω θυμούνται το ρόλο του Στέφανου στο Κλείσε τα Μάτια. Εντάξει, άκυρο. Αλλά καταλαβαίνεις πώς το εννοώ. Το μόνο που “κουβαλάει” ακόμα, είναι ο Μήτσος. Ακόμα και αν εκείνο το ιγκουάνα έχει φύγει από τη ζωή του πριν καν τελειώσουν τα γυρίσματα (όπως μας πληροφορεί το μεγάλο κανάλι στις φούξια λεζάντες των επαναλήψεων).

 

Οξύμωρο, πράγματι. Αλλά δεν δείχνει να απασχολεί τον Άρη. Όσο πιο πολύ περνάει η ώρα, τόσο περισσότερο πιστεύω ότι αυτόν τον άνθρωπο τίποτα δεν τον απασχολεί. Τίποτα δεν τον φοβίζει. Με ένα μειδίαμα και μερικές άγαρμπες (πρώτη φορά) κινήσεις στα χέρια, το αρνείται.

 

“Με φοβίζει ο εαυτός μου. Υπάρχει ο καλός και ο κακός. Αυτή είναι η μάχη μέχρι τον ενταφιασμό. Είμαι σε έναν διαρκή αγώνα. Όπως εδώ, με τους Αχαρνής” μου δείχνει προς το θέατρο.

Εκείνη την ώρα, δύο γυναίκες βρίσκονται στο κέντρο. Η μία δείχνει στην άλλη τα λόγια της. Ο Ευρυπίδης (ο ρόλος που υποδύεται ο Άρης στην παράσταση), “έρχεται” προς το μέρος μας.

Ευριπίδη, πάμε πόλεμο;

“Ο Δικαιόπολις, βοηθά τον μεγάλο αυτό συγγραφέα να μεταμορφωθεί σε τήλεφο έτσι ώστε να μπει στην Εκκλησία του Δήμου και να πείσει τους Αθηναίους να σταματήσουν τον πόλεμο” μου λέει και είναι ίσως η πρώτη φορά που θα τον χαρακτήριζα ομιλητικό.

Βάζει μία παρένθεση: “Ο τήλεφος είναι μία τραγωδία του Ευρυπίδη που δεν έχει διασωθεί. Δεν είναι τυχαίο αυτό. Τότε η εν λόγω τραγωδία ήταν πολύ γνωστή”.

Και συνεχίζει: “Ο πόλεμος είναι προσωπικός όπως και η ειρήνη είναι προσωπική. Μέσα από το έργο τίθεται ένα πολύ ωραίο ερώτημα: Τι είναι πόλεμος;” Τον κοιτάζω αμίλητη.

 

Σκέφτηκα ότι ίσως αυτοί που το έχουν καταφέρει όπως λέει, να μην έχουν πλέον σχέσεις με τα εγκόσμια. Με ξανακοίταξε στα μάτια:

 

Η -σχεδόν- αέναη κίνηση των άκρων του καθ’ολη τη διάρκεια της συνέντευξης με έκαναν να συνειδητοποιήσω την ανάγκη αυτού του ανθρώπου να επικοινωνήσει αυτά που λέει και μέσα από το σώμα του. Οι διθυραμβικές κριτικές που λαμβάνει από τότε που άρχισε να ασχολείται με αυτό που λέμε χοροθέατρο, δεν έχουν ίχνος υπερβολής. Ο Σκύλος, ο ρόλος που ερμήνευσε στη Μήδεια του Δημήτρη Παπαϊωάννου μας “πλησίασε”. Αθόρυβα (σ.σ.: στην παράσταση δεν είχε καμία ατάκα).

Ένας ιδιαίτερος Σκύλος

Η κίνηση του Άρη Σερβετάλη είναι αδιαμφισβήτητα ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα του. Κάποιοι, υποστηρίζουν ότι είναι μεγαλύτερο και από εκείνο της υποκριτικής. Ωστόσο εκείνος έχει διαφορετική γνώμη. Θεωρεί την ακινησία ως το μεγαλύτερο ταλέντο του.

 

“Η ακινησία εμπεριέχει μία εσωτερική κίνηση. Δεν είναι κάτι στατικό. Ένα σώμα σε ακινησία στο σκηνικό χώρο, έχει ενδιαφέρον όταν υπάρχει η εσωτερική κίνησή του -γιατί το σώμα, φέρει μία ενέργεια. Έχει ενδιαφέρον πώς συμπυκνώνεις την ενέργεια και ενώ φαινομενικά ακινητοποιείσαι στο χώρο, εσωτερικά σου υποβόσκει μία υποδόρια κίνηση” Κοιτάει προς το κενό και γυρνάει προς το μέρος μου: “Τι σου λέω τώρα”.

*Γελάνε-Φιλιούνται-Αγκαλιάζονται*

Μια καριέρα γεμάτη αντιθέσεις

Με έχει μπερδέψει. Σε μία περίοδο που το κοινό τον έχει πλέον αναδείξει και αποθεώσει για την εξαιρετική του κίνηση εκείνος, διαλέγει την ακινησία. Στο ίδιο βιογραφικό έχει χωρέσει δουλειές-συνεργασίες στην τηλεόραση με τη μεγαλύτερη μαζική απήχηση (Παπακαλιάτης-Παπαπέτρου) και αντίστοιχες θεατρικές που απευθύνονται σε ένα πιο ενημερωμένο και όχι τόσο ευρύ κοινό.

 

Του ζήτησα να μου δώσει τα “φώτα” του και χαμογέλασε. Τα χέρια του απέκτησαν και πάλι ένταση. Οι δύο δείκτες του περιστρέφονταν στην κίνηση ενός κυλίνδρου.

“Στο θέατρο είναι διαφορετική η διαδικασία. Περνάς μία διαδικασία προβών που μπορείς να πλάσεις το χαρακτήρα όπως το απαιτεί το έργο, η ομάδα, ο σκηνοθέτης. Στην τηλεόραση τα πράγματα είναι διαφορετικά. Έχεις ένα συγκεκριμένο σενάριο, οι χρόνοι είναι συμπιεσμένοι. Τρεις δουλειές ήταν αρκετές για να καταλάβω ότι στην τηλεόραση τα πράγματα είναι πιο καθορισμένα. Στο θέατρο, λόγω χρόνου, μπορείς να πειραματιστείς με πράγματα και να εξερευνήσεις”.

Η λέξη “πειραματισμός” έφερε στη συζήτησή μας έναν ακόμη ρόλο, αυτόν του Γκολιάτκιν. Του ντοστογιεφσκικού χαρακτήρα που ανέβασε φέτος σε σκηνοθεσία -της γυναίκας του- Έφης Μπίρμπα και όπως λέει ο ίδιος “θύμιζε κάτι από Μπέκετ”. 

Γκολιάτκιν, γεννημένος χορευτής

Η παράσταση του Σωσία στο θέατρο Ροές είχε και εκείνη τη δική της αντίθεση: Παρά το γεγονός της μεγάλης εισπρακτικής της επιτυχίας, δεν έλαβε μόνο καλά σχόλια. Αρκετοί -μεταξύ των και εγώ- ήταν εκείνοι που ενοχλήθηκαν από το γεγονός ότι η παράσταση βασιζόταν περισσότερο στην κίνηση (η οποία ήταν εξαιρετική με το ‘ε’ κεφαλαίο) και λιγότερο στο κείμενο. Του περιέγραψα την εν λόγω άποψη και ζήτησα τη γνώμη του.

Ο όρος “αποδόμηση” τον σκοτείνιασε. Στράφηκε προς το μέρος μου με ύφος διδακτικό και μου είπε:

“Εξαρτάται τι εστί αποδόμηση. Για εμένα δεν ήταν κάτι τέτοιο. Ήταν η εξαγωγή του πυρήνα από ένα ανάγνωσμα. Ήταν η παρουσίαση της μάχης με τον εαυτό σε μία μεγέθυνση. Σε ένα στρεσάρισμα. Αυτός ήταν ο πυρήνας μας. Αυτή ήταν η δομή του έργου για εμένα. Κάποιος άλλος, μπορεί να έλεγε την ιστορία. Αφηγηματικά. Είναι θέμα επιλογής”.

Η επιλογή του Άρη και της ομάδας του ήταν να βγάλουν τον ψυχαναγκασμό του Γκολιάτκιν στην κίνησή του επί σκηνής. Και το πέτυχαν. Καθ’ολη τη διάρκεια της παράστασης, σηκώνουν καρέκλες (σαν να ζυγίζουν μισό πούπουλο) και τις αφήνουν ρυθμικά στο χωμάτινο δάπεδο τόσες φορές που προς το τέλος νιώθεις ένα σφύξιμο. Είσαι δεν είσαι ψυχαναγκαστικός.

Κατά καιρούς σε διάφορες συνεντεύξεις του, έχει δηλώσει τις “εμμονές” του με συγκεκριμένες συνήθειες. Έχει πει ότι “Το παντελόνι, κλασικά μπαίνει μέσα από την κάλτσα” και έχει παραδεχτεί ότι “Κάποτε είχα σπάσει το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού μου γιατί φοράω τα παπούτσια δύο νούμερα μεγαλύτερα”.

Σήμερα, με καθησύχασε ότι τα πράγματα -παρά το γεγονός ότι πέρασε έναν χειμώνα υποδυόμενος την επιτομή του ψυχαναγκαστικού σε ρόλο- είναι καλύτερα.

“Τώρα πια, τα έχω περιορίσει. Έχω σε μικρότερη κλίμακα και προσπαθώ να το διατηρήσω σε ένα επίπεδο ώστε να μην πάψει να είναι διαχειρίσιμο”.

Κάνει μία παύση και πιάνει το κεφάλι του:

 

 

*Γκούχου, γκούχου “Άγχος” *

“Ένα από αυτά είναι σίγουρα το άγχος. Δεν ξέρω πώς να το αντιμετωπίσω. Απλά, λέω πάμε. Παιχνίδι είναι”.

Πρέπει να τον αποδεσμεύσω -δυστυχώς. Πρέπει να επιστρέψει στην πρόβα του και εγώ στο “παιχνίδι” που λέγαμε παραπάνω -ακόμα πιο δυστυχώς. “Για να χαλαρώσεις, κάνε γυμναστικούλα, εγώ αυτό κάνω πριν από κάθε παράσταση”, με συμβουλεύει. Μόλις πάτησα το στοπ, το κορμί του έγειρε πίσω. Σαν να ησύχασε. Τον ευχαρίστησα. Μου έγνεψε το κεφάλι και χαμογέλασε.

Στο δρόμο του γυρισμού σκεφτόμουν έντονα εκείνο το “Αμήν” (αυτό διάλεξε ως λέξη-φράση που τον χαρακτηρίζει). Μέσα μου το ψέλλιζα. Ήταν πραγματικά τιμή μου που μίλησα αυτά τα 20 λεπτά μαζί του. Αμήν.

Πληροφορίες παραστάσεων

*Ο Άρης Σερβετάλης θα βρίσκεται στην παράσταση Αχαρνής του Γιάννη Κακλέα που ανεβαίνει στις 10 και 11 Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου από το Φεστιβάλ Αθηνών.

*Τη νέα σεζόν, με ενημέρωσε ότι θα κάνει μία καινούρια δουλειά με την Έφη Μπίρμπα και τον Ευθύμη Φιλίππου. Στόχος τους είναι να διαμορφώσουν ένα έργο μέσα από την πρόβα. Μέχρι στιγμής, στην ομάδα έχουν συμφωνήσει να βρίσκονται οι Αγγελική Παπαθεμελή, Νίκος Καμόντος, Ελένη Μολένσκι ωστόσο η διανομή, δεν έχει ακκόμα ολοκληρωθεί.

Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου-Watkinson