Ένα βραζιλιάνικο graphic novel, πολλές αλήθειες για τη ζωή
Το αχώριστο δίδυμο των Fábio Moon και Gabriel Bá από το Σάο Πάολο μας ανοίγει τα χαρτιά του για το Daytripper, ένα graphic novel που λειτουργεί ως μάθημα ζωής, για το πώς είναι να φτάνεις μια ανάσα από το Όσκαρ των κόμικς, αλλά και για εκείνη τη φορά που οδήγησαν μέχρι το Σαν Ντιέγκο μόνο και μόνο για να δείξουν τη δουλειά τους.
- 6 ΝΟΕ 2021
Είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις αυτό το ντουέτο από τη Βραζιλία, αφού εκτός από δίδυμα αδέρφια έχουν διασχίσει και μια παράλληλη καριέρα στον μόνο για ρομαντικούς κόσμο των graphic novels. Το γεγονός ότι κατάγονται από τη Νότια Αμερική έκανε μάλιστα τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα. Κάποια, όμως, στιγμή τα κατάφεραν: το 2007 ήταν υποψήφιοι με το De:TALES (βραζιλιάνικες ιστορίες από την άκρη της πόλης) για το βραβείο Will Eisner ή αλλιώς το Όσκαρ των κόμικς. Αργότερα, μάλιστα, θα το κέρδιζαν συμμετέχοντας σε άλλες αμερικανικές εκδόσεις. Τα όνειρα έγιναν πραγματικότητα για τους δύο αντισυμβατικός καλλιτέχνες από το Σάο Πάολο.
Φυσικά, ο δρόμος δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα για τους Gabriel Ba και Fabio Moon. Απλά ποτέ δεν το έβαλαν κάτω και έχτιζαν σιγά-σιγά τη φήμη τους. Η συμμετοχή σε projects όπως το Umbrella Academy μιλά από μόνη της. Αν υπάρχει, όμως, μια δουλειά που τους έκανε να ξεχωρίσουν αυτή δεν είναι άλλη από το Daytripper. Ένα συγκλονιστικό graphic novel που λειτουργεί ως μάθημα ζωής και κυκλοφόρησε πρόσφατα στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Οξύ.
Είναι τρομερό το πως ένα έργο γεμάτο επαναλαμβανόμενους -σχεδόν σε λούπα- θανάτους καταφέρνει να μιλήσει τόσο ζωντανά για τη ζωή. Είναι ένα αφηγηματικό κατόρθωμα και μια πραγματικά δυνατή εμπειρία για τον αναγνώστη.
Gabriel Ba & Fabio Moon: Οι δίδυμοι πίσω από το συγκλονιστικό Daytripper
Μήπως, όμως, θα ήταν καλύτερο να μιλήσει το ντουέτο αντί για εμάς; Οι Gabriel Ba και Fabio Moon μας άνοιξαν τα χαρτιά τους για το Daytripper, την αγάπη τους στη βραζιλιάνικη κουλτούρα, τις κομίστικες ιστορίες καθημερινής τρέλας που έζησαν μέχρι να φτάσουν στο San Diego Comic Con αλλά κα τα πράγματα που εκείνοι θεωρούν πραγματικά σημαντικά στη ζωή.
To Daytripper είναι γεμάτο από αναφορές στη βραζιλιάνικη κουλτούρα. Μπορείτε να αναφέρετε μερικές που έπαιξαν σημαντικό ρόλο κατά τη δημιουργική διαδικασία;
Gabriel Bá: Brás λέγεται και ο κεντρικός χαρακτήρας σε ένα μυθιστόρημα του Machado de Assis, ενός από τους κορυφαίους λογοτέχνες που έβγαλε ποτέ η Βραζιλία. Σε αυτό το βιβλίο που τιτλοφορείται στα Αγγλικά The posthumous memories of Brás Cubas, ο πρωταγωνιστής αφηγείται τη ζωή του μετά τον θάνατό του, με συνεπές αποτέλεσμα η ζωή και ο θάνατος να παίζουν βασικό ρόλο σε αυτήν την ιστορία· θέλαμε, λοιπόν, να αποτίνουμε έναν φόρο τιμής στο έργο του συγγραφέα.
Έτσι, στο ένατο κεφάλαιο του Daytripper, κατά τη διάρκεια ενός ονείρου, ο δικός μας Brás διαβάζει ένα απόσπασμα από αυτό το κλασικό βραζιλιάνικο μυθιστόρημα στον γιο του, σε μια σκηνή που φέρνει στον νου παιδικές αναμνήσεις.
Fábio Moon: Το δεύτερο κεφάλαιο λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια των εορτασμών για την Dia de Lemanja (2 Φεβρουαρίου) προς τιμήν της νοτιοαμερικάνικης θεάς της θάλασσας – μάλιστα, στο Ελ Σαλβαδόρ είναι μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της χώρας. Δημοφιλείς εορτασμοί σαν και αυτόν, ή σαν το βραζιλιάνικο Καρναβάλι, φανερώνουν τη δύναμη του να γιορτάζεις την ίδια τη ζωή, αλλά και να το κάνεις στα πλαίσια της δικής σου κοινότητας.
G.Β: Το 2007, όταν δηλαδή ξεκινήσαμε να δουλεύουμε πάνω στο συγκεκριμένο project, στη Βραζιλία έγινε ένα πολύνεκρο αεροπορικό δυστύχημα. Γενικά, αεροπλάνα πάντα έπεφταν και σε κάθε γωνιά του πλανήτη, απλά το συγκεκριμένο αεροσκάφος έπεσε στην πόλη που μεγαλώσαμε, κάτι που μας έκανε να αντιληφθούμε το πόσο πολύ επηρέασε τους ανθρώπους της περιοχής αλλά και κάθε άνθρωπο που περνούσε μέσα από το συγκεκριμένο αεροδρόμιο.
F.B: Παρ’ ότι υπάρχουν πάρα πολλές αναφορές στη βραζιλιάνικη κουλτούρα, θεωρούμε ότι η ιστορία μας είναι οικουμενική, αφού μπορεί οι τοποθεσίες να βρίσκονται στη χώρα μας, οι θεματικές όμως που μας απασχολούν συναντώνται σε ολόκληρη τον πλανήτη και σε κάθε εποχή.
«Κάποιες φορές πρέπει να πεθάνουμε, για να αποδείξουμε πως είμαστε ζωντανοί». Ένα σχόλιο για αυτήν την τόσο χαρακτηριστική ατάκα από το graphic novel;
F.B: Όταν κάποιος πεθαίνει, δεν σκέφτεσαι τον τρόπο με τον οποίο έχασε τη ζωή του αλλά, κατευθείαν, ξεκινάς να θυμάσαι όλα εκείνα τα πράγματα που κάνατε μαζί όσο εκείνος ήταν ακόμα ζωντανός. Κατά αυτόν τον τρόπο, ο θάνατος μας δείχνει το πόσο σημαντική είναι η ζωή. Δυστυχώς, μερικές φορές το αντιλαμβανόμαστε μόνο όταν βρισκόμαστε μπροστά σε κάποιου είδους χαμό ή θάνατο, ακόμα και έτσι όμως, η ομορφιά της ζωής βρίσκεται πάντα γύρω μας.
Η ζωή μοιάζει τρομερά όμορφη σε ένα έργο γεμάτο από (επαναλαμβανόμενους) θανάτους. Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα για εσάς εκεί έξω;
Οι σχέσεις με τους ανθρώπους που έχουμε επιλέξει να βρίσκονται στη ζωή μας. Οι επιλογές μας γίνονται πάντα με γνώμονα το γεγονός ότι δεν πρέπει να θεωρούμε αυτές τις σχέσεις δεδομένες.
Για πόσο καιρό δουλεύατε πάνω σε αυτό το έργο;
F.M: Ο αδερφός μου συνέλαβε την αρχική ιδέα στο ντους το 2002. Αρχίσαμε όμως να τη δουλεύουμε μόλις το 2007 όταν και δείξαμε τις ιδέες που είχαμε στον εκδότη μας. Επί της ουσίας, η δημιουργία του graphic novel ξεκίνησε το 2008 και τελείωσε τον Ιούλιο του 2010.
Θα θέλατε να το δείτε να μεταφέρεται στον κινηματογράφο;
G.B: Είμαστε πάρα πολύ ευχαριστημένοι για τον τρόπο που λειτουργεί η συγκεκριμένη ιστορία στις τυπωμένες σελίδες. Κάποια πράγματα μπορούν να πραγματωθούν μόνο με τη μορφή κόμικς, και θα χρειαζόταν να αλλάξουμε αρκετά για να λειτουργήσουν σωστά σε ένα άλλο μέσο.
Πώς είναι να είσαι υποψήφιος για το βραβείο Will Eisner, το Όσκαρ των κόμικς;
F.M: Είναι περίπου σαν να βρίσκεσαι σε ένα όνειρό και όλοι να σου χαμογελούν.
Ποιο είναι το πιο τρελό πράγμα που έχετε κάνει για να καταφέρετε να εκδώσετε τη δουλειά σας;
G.B: Αναζητήσαμε τη διεύθυνση ενός εκδότη από το section με τα γράμματα των αναγνωστών στο τέλος ενός graphic novel. Στη συνέχεια νοικιάσαμε ένα αυτοκίνητο και οδηγήσαμε από το Λος Άντζελες μέχρι το Σαν Ντιέγκο μόνο και μόνο για να δείξουμε το portofolio μας. Τελικά, δεν ήταν κανονική διεύθυνση – αλλά, απλά, ένα γραμματοκιβώτιο.
F.M: Έτσι, όμως, μάθαμε για την ύπαρξη του San Diego Comic Con και περάσαμε τα επόμενα 10 χρόνια της ζωή μας επενδύοντας σε μια ετήσια επίσκεψη στο συγκεκριμένο con, ώστε να δείχνουμε τη δουλειά μας, να μας γνωρίζει η αγορά, να αποκτούμε επαφές με άλλους καλλιτέχνες και εκδότες. Συνεχίσαμε να εκδίδουμε τις ιστορίες μας στη Βραζιλία, και κάθε χρόνο μεταφράζαμε τα τεύχη και τα πηγαίναμε στο Σαν Ντιέγκο. Στο τέλος, ένας εκδότης βρήκε ενδιαφέρουσα τη δουλειά μας, μας σύστησε σε έναν άλλο εκδότη, και 10 χρόνια μετά την πρώτη μας επίσκεψη στην Καλιφόρνια βρεθήκαμε να δουλεύουμε πάνω στο Daytripper.
Πόσο δύσκολο ήταν να κάνει καριέρα ως κομίστας στα 90s;
F.M: Ήμασταν η τελευταία γενιά δημιουργών πριν το ίντερνετ. Το τελευταίο απλοποίησε τα πράγματα, αφού ήταν πολύ πιο εύκολο να παρουσιάσεις τη δουλειά σου σε ολόκληρο τον πλανήτη. Πριν από αυτό, ο καλύτερος τρόπος για να κάνεις διασυνδέσεις με άλλους ανθρώπους του χώρου και άλλες αγορές ήταν να ταξιδεύεις και να δείχνεις το πρόσωπό σου. Κάτι, δηλαδή, καθόλου φτηνό και το οποίο μπορούσε να αποδώσει καρπούς μόνο μετά από αρκετά χρόνια.
Σήμερα, δεν είναι πιο απλό να δημιουργήσεις κόμικς, είναι όμως πολύ πιο απλό να επικοινωνήσεις με τον εκδότη σου μέσω email. Μάλιστα, οι εκδοτικοί οίκοι κατάλαβαν σε κάποια φάση ότι μπορούν να βρουν ταλέντα σε κάθε γωνιά του πλανήτη, με συνεπές αποτέλεσμα να δίνουν αρκετή προσοχή στις προτάσεις που τους έρχονταν από το εξωτερικό και μέρη όπως η Βραζιλία.
Απόλαυσες την εμπειρία του Umbrella Academy, όταν δούλευες πάνω στο κόμικ; Περίμενες ποτέ ότι θα το δεις στο Netflix;
G.B: Το Umbrella Academy ήταν ένα τρομερό project να το δουλεύεις. Έχει όλα αυτά τα τρελά οπτικά σημεία που αφορούν τις ιστορίες των υπερηρώων, πράγματα δηλαδή με τα οποία είχα μεγαλώσει διαβάζοντας, αλλά την ίδια στιγμή η ιστορία επί της ουσίας έχει να κάνει με τις σχέσεις και τις επιλογές, με τις αφηγήσεις με άλλα λόγια που απολαμβάνω να διηγούμαι στον αδερφό μου.
Ήταν υπέροχο να το βλέπω να παίρνει σάρκα και οστά ως σειρά στο Netflix, αλλά, όπως είπα πιο πριν, επικεντρώνομαι στο να κάνω όσο καλύτερα κόμικς μπορώ, αφήνοντας παράλληλα όσους ασχολούνται με τις σειρές και το σινεμά να κάνουν τη δουλειά τους.
Υπάρχουν άλλοι Βραζιλιάνοι κομίστες που αξίζει να τσεκάρουμε;
G.B: Ο Marcelo D’Salete έχει ένα εκπληκτικό στυλ στον τρόπο που σχεδιάζει, ενώ τα σενάριά του μιλούν για τη δύσκολη ζωή των μαύρων κοινοτήτων στις πόλεις καθώς και τις ιστορίες από τα χρόνια της σκλαβιάς – κάτι πρωτότυπο για τα βραζιλιάνικα κόμικς αλλά και απολύτως απαραίτητο.
Τι μουσική, τι βιβλία και τι ταινίες προτιμάτε;
G.B: Εντάξει, είναι σαφές ότι οι Beatles είναι η αγαπημένη μας πάντα.
F.M: Μας αρέσουν οι ιστορίες που ταρακουνούν το κοινό (σ.σ: όπως το Daytripper των Fabio Moon και Gabriel Ba). Βάλε την ψυχή σου στο τραγούδι ή το βιβλίο ή την ταινία που φτιάχνεις και ο κόσμος θα το λατρέψει.
Επόμενα πλάνα;
G.B: Δουλεύω σε ένα ακόμη τεύχος του Umbrella Academy, αλλά παράλληλα ετοιμάζουμε και ένα ακόμη βιβλίο με τον Fabio. Δυστυχώς, δεν μπορούμε ακόμα να μπούμε σε λεπτομέρειες.
