“Έχω πεθάνει πιο πολύ από τον καθένα”: Oι θάνατοι και οι αναγεννήσεις του Rutger Hauer

Δεν ξέρω με πόσους ηθοποιούς μπορείς μέσα σε μισή ώρα να κουβεντιάσεις για αποτυχημένες ταινίες στην Ινδία, για Skype τηλεφωνήματα στο Χόλιγουντ από το Κέιπ Τάουν, για το παρασκήνιο ίσως της σπουδαιότερη ατάκας στην ιστορία του sci-fi, για γυρίσματα μες στον ούγγρικο χειμώνα, για Ολλανδικά γουέστερν των ‘60s, για Αμερικάνικα τηλεοπτικά μιούζικαλ των ‘10s και για την ψηφιακή επανάσταση του κινηματογράφου.

Ίσως με ηθοποιούς που έχουν δει πράγματα που εμείς οι άνθρωποι δε θα τα πιστεύανε, φλεγόμενα πλοία στον Ωρίωνα– συγγνώμη παρασύρθηκα.

Είναι εύκολο να παρασυρθείς όταν έχεις μπροστά σου έναν από τους μεγάλους θρύλους του σινεμά, τον Ολλανδό Ρούτγκερ Χάουερ, που με την ταυτόχρονη αύρα κύρους και ευαισθησίας που αποπνέει κατάφερε να χτίσει μια μεγάλη καριέρα που προσεγγίζει πια τον μισό αιώνα, με εμβληματικότερη στιγμή όλων φυσικά την ερμηνεία του ως Ρόι Μπάτι στο “Blade Runner”, όπου και παρέδωσε (και συνέγραψε) μια από τις διασημότερες ατάκες όλων των εποχών.

Όλα ξεκίνησαν το 1969, όταν ο Χάουερ πρωταγωνίστησε σε μια ιπποτική περιπέτεια για την Ολλανδική τηλεόραση (το “Floris”, του Πολ Βερχόφεν), για μια καριέρα που άγγιξε σινεμά και τηλεόραση και έφτασε τις τέσσερις γωνίες του ορίζοντα- μέχρι σήμερα που, πώς τα φέρνει, πάλι με μια σειρά με ιππότες και βασιλιάδες, ο Χάουερ έφτασε ξανά στις οθόνες μας.

 

Στο “The Last Kingdom”, που προβάλλεται κάθε Σάββατο στις 23.00 στο OTE CINEMA 4HD, ο Χάουερ παίζει τον Ραβν, έναν γηραίο τυφλό Βίκινγκ, που με την τεράστια εμπειρία ζωής του είναι κάτι σαν μέντορας για τον κεντρικό ήρωα της σειράς, Ούτρεντ (Αλεξάντερ Ντρέιμον). “Τρομερή εμπειρία η συνεργασία μας μαζί του,” έλεγε για τον Χάουερ ο Ντρέιμον όταν μιλήσαμε μαζί του. “Τόσο ζεστός και αξιαγάπητος άνθρωπος, ξέρει πώς να δίνει ως ηθοποιός.”

Διάβασε επίσης τις συνεντεύξεις μας με όλο το καστ του “The Last Kingdom”

“Η περίοδος της σειράς μου άρεσε και εξάλλου πάντα ήθελα να παίξω έναν Βίκινγκ,” εξηγεί σαν κάποιου είδους εναρκτήρια δήλωση. “Κάθε παιδί όταν είναι 6-7 χρονών θέλει να παίξει έναν Βίκινγκ. Απλά αυτός ο Βίκινγκ είναι τυφλός,” γελάει ο Χάουερ.

Στην ώρα που περάσαμε μαζί του μιλήσαμε για τους Βίκινγκς, για τη συχνότητα με την οποία πεθαίνουν οι ήρωές του, για το “Blade Runner”, τα δάκρυα στη βροχή και τον αξέχαστο θάνατο του Ρόι Μπάτι, για το “Galavant” και το “True Blood”, για τον Πολ Βερχόφεν και για την παγκόσμια εμπειρία του, και για τον θάνατο και την αναγέννηση του σινεμά.

 

Ήταν διασκεδαστικά τα γυρίσματα;

Όχι. Πραγματικά όχι.

Κάποιες φορές όταν η δουλειά γίνεται πολύ δύσκολη μπορεί να είναι βαρετό αλλά ευτυχώς έχω υπάρξει αρκετά τυχερός στο πόσο εύκολα προσαρμόζομαι. Μπορεί να μη μου φαίνεται αλλά είμαι. Βρίσκω τι ενδιαφέρον μπορεί να γίνει με τον ρόλο ώστε ο σκηνοθέτης να κάνει “α!”. Σε τρέφει αυτή η έκπληξη. Κι εδώ πίστευτα πολύ έντονα κάποια πράγματα για το ρόλο μου, ο Ραβν είναι ένας αδύναμος άντρας, αλλά ήταν σαν καρτούν, πολύ επίπεδος, δεν συνέβαινε τίποτα, ήταν σαν ένα κομμάτι χαρτιού. Και είπα στον σκηνοθέτη αν νιώθει πως το θέλει, πως μπορώ να κάνω τον χαρακτήρα πιο αληθινό, να έχει μια σημαντική λειτουργία, να μην μοιάζει ψεύτικος. Μιλήσαμε πολύ για τη σχέση του με τον γιο του και τη σχέση του με όλους, και βρήκαμε αρκετά σημεία που προσφέρονταν.

Θυμάστε κάποιο παράδειγμα του πώς επηρεάσατε το ρόλο; Έγιναν ας πούμε αλλαγές σε διαλόγους;

Δεν θυμάμαι. Έκανα τους διαλόγους έτσι ώστε να μην είναι τόσο επιβλητικές όλες οι ατάκες του. Πραγματικά δεν θυμάμαι συγκεκριμένα. Έχω μια τάση να παίρνω ατάκες και να τις αλλάζω, ο σκηνοθέτης μου είπε όποτε σκεφτώ κάτι να έρθω και να το συζητήσω μαζί του και θα δουλέψουμε πάνω σε αυτό. Είχαμε κάποιες στιγμές… όχι κάτι τρομερό, αλλά πάντα βρίσκαμε τη λύση. Κάποιες φορές είναι πιο δύσκολο. Αλλά όταν βρίσκεις κάτι, αυτό είναι το ωραίο σημείο.

 

Η πρώτη σας δουλειά ήταν το “Floris”, ένα μεσαιωνικό δράμα για την τηλεόραση, είναι λίγο σα να κλείνει ένας κύκλος.

Ναι, ήταν το ‘69 αυτό. Δεν μου ήρθε στο μυαλό, διαφορετικό το setting. Έκανα κάτι άλλο πριν 5 χρόνια, το “Barbarossa”, για το οποίο χρειάστηκε να δουλέψω σκληρά, και ανέβηκα και εκεί σε άλογο, χρησιμοποίησα σπαθί… Ήταν ιστορικό δράμα, και όταν το έκανα γιόρταζα τα 40 μου χρόνια στη δουλειά από όταν ξεκίνησα με το “Floris”.

Με τον Βερχόφεν έχετε δουλέψει πολλές φορές μετά το “Floris”.

Ναι, πολύ συχνά. Μου είχε ζητήσει να παίξω και στο “Black Book” τον ρόλο του πατέρα, αλλά του έγραψα και τον ρώτησα αν μπορώ να παίξω έναν άλλο χαρακτήρα που μου φαινόταν ωραίος, ένανν Γερμανό. Δε μου απάντησε ποτέ. (γελάει) Πολύ συχνά μιλάμε για κάποιο νέο πρότζεκτ αλλά όλο μας φεύγει. Έχουμε κάνει 5 ταινίες μαζί.

 

Η αγαπημένη σας ποια είναι;

Το “Soldier of Orange”. Αυτή ήταν η ταινία που άρχισα να μαθαίνω ερμηνεία. Πριν απλά έκανα. Το απλά να κάνεις είναι μια χαρά για μια ταινία αν ταιριάζεις με το ρόλο. Αλλά αυτή ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα πως χρειαζόταν να κάνω περισσότερη δουλειά. Μου πήρε ένα χρόνο για να είμαι έτοιμος, έμαθα να χρησιμοποιώ το μαχαίρι, διάβασα για τη ζωή του ανθρώπου που έπαιζα. (σσ. η ταινία είναι βασισμένη στην αυτοβιογραφία ενός αντιστασιακού στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής στην Ολλανδία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.)

Αυτό έγινε το ‘76 και το ‘77.

Η μετακίνηση στο Χόλιγουντ πώς έγινε;

Είχαμε κάνει με τον Βερχόφεν το “Turkish Delight” που είχε μεγάλη επιτυχία στην Ευρώπη. Αυτή ήταν μια πολύ καλή αρχή. Αυτό έκανε το Χόλιγουντ να μας προσέξει. Και μετά ήρθε και το “Soldier of Orange”, που είχε και μια περιορισμένη διανομή σε 3-4 αίθουσες στην Αμερική και πήρε σπουδαίες κριτικές. Πήραμε και κάποιο βραβείο; Δε θυμάμαι. (σσ. Πήραν. Η Ένωση Κριτικών Λος Άντζελες το έβγαλε Καλύτερο Ξενόγλωσσο Φιλμ του 1979 κι αμέσως μετά προτάθηκε και για τη Χρυσή Σφαίρα.) Είχαμε λοιπόν αυτή την τρομερή ανταπόκριση και μου είπαν τότε όλοι ότι πρέπει να βρω έναν ατζέντη επειδή θα κατάφερνα έτσι να βρω δουλειά εκεί. Είπα στην αρχή “ναι, σίγουρα, θα με χρειαστούν εδώ!” αλλά τελοσπάντων βρήκα έναν ατζέντη και όντως μετά από 2 βδομάδες πήρα έναν πρωταγωνιστικό ρόλο.

 

Είχα επίσης δικηγόρο και έναν publicist. Δεν ήξερα γιατί τους είχα, αλλά τους είχα. Πήρα λοιπόν τον ρόλο, και 2 βδομάδες μετά ο ατζέντης μου λέει σόρι αλλά η ταινία τελικά δεν θα γίνει, δεν τα υπολόγισαν σωστά. Ο δικηγόρος μου λοιπόν λέει, τι θα γίνει με τα χρήματα; Τους είπε πως μου χρωστάνε τώρα. Και μου έδωσαν τα μισά. Ήταν περισσότερα λεφτά από όσα είχα δει στη ζωή μου. Σε 12 χρόνια καριέρας μαζί. Έβγαλα 50,000 δολλάρια. Γι’αυτό τους είχα μάλλον. (γελάει) Τότε λοιπόν σκέφτηκα πως κάτι υπάρχει εδώ. “Αυτό μοιάζει να δουλεύει!”, είπα στον εαυτό μου. Αφοσιώθηκα και έμαθα καλά Αμερικάνικα. Υπάρχουν πολλοί καλοί βρετανοί ηθοποιοί αλλά μιλούν περίεργα. Δεν ξέρω, νομίζω ο Αμερικάνικος τρόπος να λες πράγματα μου αρέσει περισσότερο για τις ταινίες μου. Οι Αμερικάνοι δεν λένε τα πάντα όταν μιλάνε. Οι Άγγλοι… είναι κάπως ακριβείς; Οι Αμερικάνοι… δεν τα λένε όλα.

Τελοσπάντων, τι απαντούσα; Χάθηκα.

Για το Χόλιγουντ–

Α, ναι, για πώς πήγα στο Χόλιγουντ. Ο ατζέντης μου. Είχαν την τύχη και βρήκα έναν ατζέντη που ήταν πολύ καλός. Μας έψαχναν κι από το Χόλιγουντ λόγω του “Soldier of Orange”.

Το Χόλιγουντ πάντα κοιτάζει.

Ακριβώς.

Στα ‘80s είχατε ένα σερί φανταστικών ταινιών και πολύ διαφορετικών αρκετές από αυτές μεταξύ τους. To “Blade Runner”, το “Hitcher”, το “Ladyhawke”–

Το “Ladyhawke” ήταν τόσο όμορφο.

 

Ποια είναι η αγαπημένη σας;

Μου αρέσουν πολύ κάποιες όχι τόσο προφανείς. Είχα κάνει ένα πολύ σκοτεινό φιλμ. Πώς το λέγανε… εκείνο με το κρανίο του σκύλου; (σσ. “The Blood of Heroes”, όπου ένα Παιχνίδι παίζεται με ένα κρανίο σκύλου.) Και ένα άλλο, το αγαπημένο μου, το “Legend of the Holy Drinker”.

Ξέρεις ποιο είναι το αστείο κομμάτι; Έχω δουλέψει σε όλο τον πλανήτη. Όχι στην Κίνα. Αλλά παντού. Έχω δουλέψει στην Ινδία. Γύρισα εκεί μια ταινία, δεν βγήκε ποτέ.

Γιατί;

Ναι. Δεν ξέρω, οι παραγωγοί εκεί κράτησαν την ταινία γιατί άκουσα ότι υπήρχε μια αντιδικία για κάποια χρήματα, οπότε δεν κυκλοφόρησε ποτέ. Ποιος ξέρει. Μπορεί να είναι καλή. Δεν το νομίζω.

Αυτό πάντως, στην Ευρώπη, στον υπόλοιπο κόσμο, εκεί βρήκα ένα κοινό που με έσωσε αυτά τα τελευταία 15 χρόνια. Έχω κάνει πολύ λίγα πράγματα στην Αμερική. Οπουδήποτε αλλού, έχω δουλέψει. Περίεργο.

 

Ήταν περίεργο όταν σας προτάθηκε το “Hobo with a Shotgun”;

Όχι, όχι! Γύριζα τότε μια ταινία στο Κέιπ Τάουν και με βρήκε αυτός ο τύπος στο Skype και μιλάγαμε για μια ώρα. Ένιωσα πολύ κοντά του, ένιωσα λες και ήταν οικογένειά μου! Και πήγα εκεί και έκανα την ταινία. Μου πήρε μια βδομάδα ή κάτι τέτοιο. Έπρεπε να βρούμε μια ταινία που θα την κάναμε μαζί.

Στην αρχή μιλήσατε για μικρές αλλαγές στο ρόλο στο “Last Kingdom”, το κάνετε συχνά αυτό; Αυτοσχεδιάζετε ποτέ;

Μισώ τον αυτοσχεδιασμό! Δεν το κάνω ποτέ. Αυτό που κάνω είναι ότι σκέφτομαι κάτι την προηγούμενη νύχτα και το συζητώ με τον σκηνοθέτη. Ποτέ αυτοσχεδιασμός. Ό,τι σκεφτώ, το γράφω πριν πάω στα γυρίσματα. Και τότε το προτείνω. Βλέπω τι έχει να πει ο σκηνοθέτης, κι αν είναι ΟΚ τότε μαθαίνω τις νέες ατάκες πολύ γρήγορα.

Στην τηλεόραση οι άνθρωποι νευριάζουν τόσο πολύ. Έκανα το “True Blood”, ωραία σειρά αλλά ήταν τόσο ψείρες με το σενάριο! Δεν εμπιστεύονται ούτε τους εαυτούς τους για να κάνουν αλλαγές. Οι γραπτές ατάκες είναι γραπτές ατάκες. Ο οποιοσδήποτε μπορεί να στο πει αυτό. Μπορείς να τις μυρίσεις. Μπορείς να νιώσεις τον γαμημένο τον συγγραφέα. Δεν πρέπει να μπορείς να μυρίσεις τον συγγραφέα, πρέπει αυτά τα πράγματα να έχουν οργανική αίσθηση. Αυτό νομίζω εγώ. Στο “Hitcher” άλλαξα τρεις λέξεις. Έπρεπε να ξαναβάλω πίσω τις δύο. Τόσο σφιχτό ήταν το σενάριο.

 

Η ατάκα στο “Blade Runner”;

Κράτησα τρεις ατάκες από τη σελίδα. Αυτά για τον Ωρίωνα κλπ, πολύ όμορφα. Τα υπόλοιπα όχι, είχε πολλές τεχνικές λέξεις. Και τότε σκέφτηκα το κλείσιμο με το “όλες αυτές οι στιγμές”. Μια ατάκα. Μόνο μια ατάκα.

Το νόημα που κρύβεται πίσω από αυτή τη φράση, αυτή η υπαρξιακή αγωνία, είναι κάτι που το σκεφτόσασταν τότε;

Είναι απλά ποίηση. Αν δεις τι λέει… Δεν λέει τίποτα! Λέει πως, Έχω πάει στο διάστημα. Και μετά λέει “όλες αυτές οι στιγμές θα χαθούν σαν δάκρυα στη βροχή.” Τι στα κομμάτια! Τι είναι αυτό; Το μόνο που λέει είναι: “μου αρέσει που βρίσκομαι εδώ”. Με έναν ωραίο, περίεργο τρόπο. Αλλά είναι μόνο μια ατάκα. Αυτή είναι η δύναμη μίας ατάκας.

Εντωμεταξύ το σκεφτόμουν αυτό στο “Last Kingdom” όταν ο χαρακτήρας σας πεθαίνει στο πρώτο επεισόδιο.

Έχω πεθάνει πιο πολύ από κάθε ηθοποιό στον κόσμο! (γελάει)

Αλλά όχι, αυτή ήταν η συμφωνία. Και αρχικά δεν ήταν αυτό το σχέδιο. Είχα μια ταινία σχεδιασμένη να κάνω που κατέρρευσε, οπότε μπορούσα να κάνω τη σειρά για ένα επεισόδιο. Αυτή ήταν η συμφωνία. Έκανα πρόσφατα και 2 επεισόδια μόνο για μια άλλη σειρά, το “Galavant”, στο Αμερικάνικο ABC. Μου θυμίζει κάτι από Μόντι Πάιθον. Αλλά με Αμερικάνικο άγγιγμα και μια ερωτική ιστορία. Πολύ ωραίο.

 

Το λατρεύω, ελπίζω να επιστρέψετε και στη 2η σεζόν. (σσ. η συνέντευξη έγινε μήνες πριν ξεκινήσει η προβολή της 2ης σεζόν στην Αμερική)

Ναι, πήραν και 2η σεζόν, δεν ξέρω αν θα με φέρουν πίσω. Αλλά ήταν ωραία αυτά τα επεισόδια που έκανα. Χόρευαν, τραγούδαγαν… Χαίρομαι που δεν χρειάστηκε να τραγουδήσω εγώ! Γλίτωσαν κάποια λεφτά.

Γίνονται πολύ ενδιαφέροντα πράγματα στην τηλεόραση αυτή τη στιγμή.

Δεν ξέρω πολλά για το πώς έχει αλλάξει η τηλεόραση. Ξέρω πως γίνονται πολύ λιγότερες ταινίες. Είναι ειρωνικό, απαιτείται όλο και περισσότερο υλικό αλλά γίνονται λιγότερες ταινίες. Κι έτσι οι άνθρωποι του κινηματογράφου πληρώνονται λιγότερο. Σαν βιομηχανία είναι πια περιορισμένη. Είναι όλα μέρος του παιχνιδιού. Το να φτιάχνεις τηλεόραση έχει γίνει καλύτερη δουλειά, οπότε πάνε στην τηλεόραση. Κάποιες από αυτές τις σειρές είναι απίστευτες. Κάποιες φορές βλέπω το “Game of Thrones”. Αυτοί οι άνθρωποι επανεφευρίσκουν την αφήγηση.

Και φυσικά είναι καλό αυτό που συμβαίνει. Πρέπει να είσαι διαρκώς σε εγρήγορση. Όταν η στιγμή είναι σωστή πρέπει να επανεφεύρεις την δουλειά σου. Οι καιροί αλλάζουν, τα εργαλεία αλλάζουν, η ψηφιακή επανάσταση συμβαίνει. Και η επανάσταση του ίντερνετ σκοτώνει πολύ κόσμο του χώρου, αλλά γεννά άλλους ανθρώπους. Είναι καταπληκτικό αυτό που συμβαίνει. Καταπληκτικό. Όταν η Canon 5 βγήκε στο εμπόριο πριν καμιά δεκαετία συνειδητοποίησα πως ο τρόπος που γυρνάμε ταινίες αλλάζει. Γύρισα τρεις ταινίες με αυτή την κάμερα. Μαθαίνεις εύκολα ή δύσκολα.

Προσαρμόζεστε.

Ναι. Το βίντεο είναι κάτι τόσο διαφορετικό από το φιλμ που σχεδόν δεν γίνεται να τα συγκρίνεις. Αλλά είναι, στην πραγματικότητα, μόλις τώρα που τα επανεφευρίσκουμε όλα. Χωρίς σαχλαμάρες. Δεν έχεις περιθώριο για σαχλαμάρες. Αυτό είναι το δύσκολο κομμάτι. Έχουμε περάσει πολλά σε αυτή τη δουλειά. Πέντε ώρες σε ένα σημείο για ένα πλάνο, να φτιάξουμε το φως. Τέλος αυτά, ποτέ ξανά. Εύχομαι, πάνω σε αυτό το θέμα, ως δημιουργικό άτομο του σινεμά, εύχομαι να είχα γεννηθεί σήμερα. Μπορείς πλέον να κάνεις τόσα πολλά.

*Το “The Last Kingdom” προβάλλεται κάθε Σάββατο στις 23.00 στο OTE CINEMA 4HD.