Για τον Πέτρο Δαμιανό η γνώση δεν μπαίνει ποτέ σε απομόνωση
- 21 ΙΑΝ 2021
Μάθηματα από απόσταση: η σκληρή αλήθεια των φυλακών
«Λόγου του σωφρονιστικού κώδικα, δεν μπορούσαμε να κάνουμε αυτό που κάνουν όλα τα σχολεία της Ελλάδας, δηλαδή μάθημα εξ’ αποστάσεως, με τη βοήθεια υπολογιστών. Ο λόγος ήταν πως απαγορεύεται στους κρατούμενους να έχουν ηλεκτρονικό υπολογιστή μέσα στο κελί. Από την άλλη, στο σχολείο μπορούν να έχουν διαδίκτυο. Όμως στο σχολείο δεν μπορούσαν να έρθουν λόγω των γνωστών μέτρων αποστασιοποίησης. Όλο αυτό τον καιρό που ο κορονοϊός γινόταν μέρος της ζωής μας, πρακτικά, δεν μπορούσαμε να τους βοηθήσουμε καθόλου. Προσπαθήσαμε να βοηθήσουμε έστω τα παιδιά Τρίτης Λυκείου που έπρεπε να προετοιμαστούν για τις Πανελλήνιες και τα παιδιά του ΙΕΚ που υπήρχε κίνδυνος να χάσουν το εξάμηνο. Όλα τα υπόλοιπα παιδιά, που είναι τουλάχιστον 200, δυστυχώς δεν ήταν εφικτό να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση».
«H παραμικρή επαφή θεωρούνταν επικίνδυνη λόγω Covid»
«Για ένα διάστημα ορισμένων μηνών λοιπόν, προσπαθούσαμε έστω να βοηθούμε τα παιδιά ως προς τις υλικές τους ανάγκες, με τη συνδρομή αλληλέγγυων ομάδων που φρόντιζαν ώστε να έχουν ρούχα, παπούτσια, σαμπουάν, σεντόνια, μαξιλάρια και ό,τι άλλο χρειάζονταν στην καθημερινότητά τους. Παίρναμε από τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους χαρτάκια με τα ονόματα και τις ανάγκες του κάθε παιδιού και τα μετατρέπαμε σε σακούλες με τα εκάστοτε ζητούμενα και τα επιστρέφαμε στους υπαλλήλους για να τα μοιράσουν στα παιδιά. Αυτό μπορούσαμε να κάνουμε, ούτε καν να τους δούμε γινόταν, εκτός αν συναντούσαμε τυχαία κάποιο παιδί στο διάδρομο. H παραμικρή επαφή θεωρούνταν επικίνδυνη λόγω Covid».
Δημιουργώντας το Προσπαθώντας
«Όσο πλησιάζαμε προς τις γιορτές, περίμενα πως υπήρχε μια πιθανότητα να ανοίξουμε και να καλύψουμε το χαμένο έδαφος. Όταν όμως μας ανακοινώθηκε πως το ενδεχόμενο να ανοίξουμε θα πάει για κάποια στιγμή μετά τις γιορτές, δε σας κρύβω πως πιέστηκα, ήταν μια πολύ δύσκολη κατάσταση, σχεδόν ανυπέρβλητη και δεν ήξερα τι εναλλακτικές λύσεις είχα».
«Στη συνέχεια σκέφτηκα πως τα παιδιά μέσα στα κελιά τους έχουν τηλεόραση. Αυτό υπάρχει εδώ και χρόνια, ο σωφρονιστικός κώδικας το επιτρέπει. Η τηλεόραση δεν είναι διαδραστική, βλέπεις ό,τι σου δίνει το κανάλι. Τότε έβαλα με το μυαλό μου μια σκέψη: μήπως εμείς οι δάσκαλοι μπορούσαμε να μπούμε στα κελιά τους μέσα από την τηλεόραση; Αν υπήρχε ένας τρόπος, τότε θα τους κάναμε το μάθημα».
«Για να φτάναμε όμως ως εκεί, θα έπρεπε να φτιάξουμε πρώτα ένα κανάλι. Όταν το πρωτοσκέφτηκα, μου φάνηκε λίγο ουτοπικό. Στη συνέχεια όμως το έψαξα περισσότερο, ρωτώντας φίλους που ασχολούνται επαγγελματικά με την ψηφιακή τεχνολογία. Και μου είπαν πως αν αποκτήσουμε κάποια συγκεκριμένα μηχανήματα, τότε θα φτιάξουμε ένα εσωτερικό κανάλι».
«Το καλώδιο έπρεπε να διανύσει απόσταση τουλάχιστον 100 μέτρων»
«Έγινε μετά ένας αγώνας δρόμου για να βρούμε τα μηχανήματα, εν μέσω κορονοϊού και lockdown με τα μαγαζιά κλειστά. Όμως φίλοι, γνωστοί, αλληλέγγυοι ξεχύθηκαν να τα βρουν μαζί μου. Τα βρήκαμε, τα μεταφέραμε και με τη βοήθεια του συνεργείου της φυλακής, που συνέδραμε στην προσπάθεια μας στο τεχνικό της τμήμα, τα συνδέσαμε. Για να σας δώσω μια εικόνα, έπρεπε ένα καλώδιο να φύγει από εμάς και να πάει στο κυρίως κτίριο της φυλακής ώστε το σήμα να περνάει στις τηλεοράσεις των παιδιών. Πρόκειται για μια απόσταση τουλάχιστον 100 μέτρων».
«Έτσι λοιπόν, την περασμένη εβδομάδα το σήμα δόθηκε στις τηλεοράσεις των παιδιών και όπως βλέπουν όλα τα κανάλια της DIGEA, βλέπουν και το δικό τους, το Προσπαθώντας (όπως το ονομάσαμε) κι έχουν πια ένα κανάλι του δικού τους σχολείου».
Ένα νέο τηλεοπτικό κανάλι εκπαίδευσης
«Κάθε μέρα λοιπόν, όλοι οι εκπαιδευτικοί του σχολείου γράφουμε μαθήματα σε video. Δημιουργεί ο καθένας το μάθημα του, το μαγνητοσκοπεί και ύστερα σε ένα Laptop κόβουμε-ράβουμε τα σωστά αποσπάσματα, κάνουμε το μοντάζ. Σύντομα θα επιχειρήσουμε να προβάλλουμε μαθήματα live, σε απευθείας μετάδοση. Το πρόγραμμα του καναλιού μέχρι στιγμής έχει μια ημερήσια λούπα περίπου 6 ωρών, που επαναλαμβάνεται τέσσερις φορές μέσα στη μέρα, ώστε κάθε μαθητής ακόμα κι αν χάσει μια ώρα το πρωί, να καταφέρει να την παρακολουθήσει κάποια στιγμή μέσα στο 24ώρο, ως το βράδυ και όποιος θέλει, να κάνει επανάληψη το απόγευμα στο μάθημα που είδε το πρωί».
«Δε γνωρίζουμε μέχρι στιγμής αν θα παγιωθεί η λειτουργία αυτού του καναλιού, αν θα πάμε με αυτό το κανάλι μέχρι τις εξετάσεις των παιδιών. Θέλουμε να ανοίξουν τα μαθήματα, να επιστρέψουν τα παιδιά στο σχολείο. Βέβαια, ακόμα κι όταν αυτό γίνει, θα χρησιμοποιήσουμε τη γνώση που θα έχουν αποκτήσει τα παιδιά ως τότε μέσα από το κανάλι. Εύχομαι πάντως, να μην πάμε μέχρι τον Μάιο με αυτή τη συνθήκη».
«Το κανάλι το φτιάξαμε κυρίως λόγω του κορονοϊού. Όταν το ξεκινήσαμε όμως, σκέφτηκα πως δε χρειαζόταν ο ιός για να έχουμε κανάλι. Εμείς θέλουμε να συνεχίσει να υπάρχει το κανάλι, ακόμα και ως μια πολιτιστική επιλογή. Να μπορούν τα παιδιά να μπουν στο κανάλι για να δουν ρεπορτάζ, ντοκιμαντέρ, μια ταινία που έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Παιδείας, ακόμα και κάποιο video που οι ίδιοι έχουν φτιάξει και θέλουν να δουν οι συμμαθητές τους. Όπως σας είπα και πριν, αυτό το κανάλι έχει κάτι πάρα πολύ σημαντικό που προστατεύει τα παιδιά: είναι εσωτερικό. Δηλαδή κανείς έξω από τη φυλακή δεν μπορεί να μπει και να δει τι βλέπουν τα παιδιά κάθε μέρα. Άρα τα πνευματικά δικαιώματα και τα προσωπικά στοιχεία κάθε δημιουργού είναι απόλυτα εξασφαλισμένα και ο καθένας μπορεί ελεύθερα να ανεβάσει δική του δουλειά».
Το σχολείο, πότε θα ανοίξει;
«Όσα παιδιά έχω δει τυχαία στους διαδρόμους τους τελευταίους μήνες, η πρώτη κουβέντα τους είναι «πότε θ’ ανοίξει το σχολείο;». Τους λείπει αυτό που έχασαν τόσο ξαφνικά. Τους λείπει πάρα πολύ το σχολείο και αυτό είναι μια πραγματικότητα που συμβαίνει από τότε που ξεκίνησε να υπάρχει αυτός ο χώρος μόρφωσης».
«Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, θυμάμαι πριν χρόνια όταν κάποια παιδιά που δεν είχαν ιδέα πώς λειτουργεί ένα σχολείο, άκουσαν πως λόγω μιας αργίας, νομίζω της 28ης Οκτωβρίου, δε θα κάναμε μάθημα, στεναχωρήθηκαν πάρα πολύ. Στη συνέχεια, συνήθισαν στην ιδέα πως υπάρχουν κι αυτές οι μέρες που επιβάλλεται να μην κάνουμε μαθήματα».
Εγκλεισμός μέσα σε εγκλεισμό
«Τα παιδιά βιώνουν τη σημερινή κατάσταση της καραντίνας με πάρα πολλές επιβεβλημένες απαγορεύσεις. Τους έχουν κοπεί τα επισκεπτήρια, δεν μπορούν να δουν δικούς τους ανθρώπους από κοντά. Δεν μπορούν επίσης, να πάρουν πράγματα από τους δικούς τους ανθρώπους, όπως τρόφιμα, τα οποία θα πρέπει να ελεγχθούν σε ασφαλές περιβάλλον για αρκετές μέρες και στο τέλος όπως είναι λογικό, χαλάνε. Τους έχει κοπεί η άδεια. Αν και αυτές τις μέρες ξεκίνησαν κάποιες αιτήσεις αδειών για το άμεσο μέλλον, τους προηγούμενους δυο μήνες, κανένα παιδί δεν μπορούσε να βγει από το σωφρονιστικό ίδρυμα. Ήταν ένας εγκλεισμός μέσα στον εγκλεισμό».
«Στις φυλακές απαγορεύεται το Internet, ενώ και τα κινητά τηλέφωνα δεν μπορούν να μπουν μέσα σε κελιά. Εμείς επιδιώξαμε να βρούμε λύσεις μέσα από την τεχνολογία, με σεβασμό στους κανόνες, που να μπορούν όμως, να βοηθήσουν τα παιδιά στη δύσκολη καθημερινότητα τους. Για παράδειγμα, το να δει κάποιος την οικογένεια του μέσα από ένα laptop, ακόμα και μιας μορφής εποπτεία, είναι κάτι που μπορεί να γίνει. Και αυτό το πράγμα γνωρίζω πως έγινε στις δικές μας φυλακές: προμηθεύτηκαν ψηφιακά μέσα τα οποία ήταν ρυθμισμένα μόνο για λειτουργεί το Skype και στη συνέχεια τα επέστρεψαν. Δε γνωρίζω πόσο απέδωσε αυτό το μέσο, αλλά όταν κάποιος θέλει να δει τους δικούς του ανθρώπους, να τους πει μια κουβέντα, έστω κι από απόσταση, είναι κι αυτό κάτι, μια λύση».
Προετοιμάζοντας το μέλλον
ÖÕËÁÊÅÓ ÁÍÇËÉÊÙÍ ÁÕËÙÍÏÓ–ÓÔÇ ÖÙÔÏ ÔÏ Ó×ÏËÅÉÏ ÐÏÕËÅÉÔÏÕÑÃÅÉ ÌÅÓÁ ÓÔÉÓ ÖÕËÁÊÅÓ—ÖÙÔÏ ×ÑÇÓÔÏÓ ÌÐÏÍÇÓ
«Σήμερα στο σχολείο μας έχουμε παιδιά που προετοιμάζονται να πάρουν απολυτήριο Δημοτικού. Τους ντοπάρουμε λιγάκι στην ψυχολογία τους, για να καταφέρουν να βρουν τη δύναμη να τελειώσουν τα μαθήματα. Έχουμε παιδιά στην τρίτη Γυμνασίου, αλλά και άλλα, τα οποία είναι στην τρίτη Λυκείου και ετοιμάζονται να δώσουν Πανελλήνιες. Το πώς θα καταφέρουν να φτάσουν μέχρι το Μάιο, μέχρι την εξεταστική, είναι ο στόχος μας. Πέρυσι τα κατάφεραν 3 παιδιά, εκ των οποίων πέρασαν σε σχολές οι 2. Όταν λέω «καταφέρανε» εννοώ πως από το πλήθος των παιδιών που είχαμε στην τελευταία τάξη του Λυκείου, αποφυλακίστηκαν κάποια παιδιά και στο τέλος έμειναν 3 άτομα. Από αυτά, έδωσαν εξετάσεις οι 2 και σήμερα σπουδάζουν. Και με αυτούς τους 2, το σχολείο μας έφτασε τον αριθμό των 30 φοιτητών σε ελληνικά πανεπιστήμια, από την ημέρα που δημιουργήθηκε. Μάλιστα οι περισσότεροι από αυτούς, έχουν ήδη αποφυλακιστεί».
«Τα πρώτα από τα παιδιά μας που πήραν πτυχίο, σήμερα, παρά τα ανυπέρβλητα πολλές φορές εμπόδια που παρουσιάζει η επανένταξη στην κοινωνία, έχουν καταφέρει να εργάζονται. Μάλιστα, ο πρώτος όλων των μαθητών που βοήθησα, τότε σε εθελοντική βάση, πριν ακόμα φτιάξουμε το σχολείο, σήμερα έχει τελειώσει το πανεπιστήμιο, εργάζεται και έχει μια πολύ όμορφη οικογένεια. Είναι ένα παιδί που περπατάει χαρούμενο πια στη ζωή, έχοντας αφήσει πίσω ότι άσχημο υπήρχε πριν, ό,τι άτυχο συνέβη στη ζωή του».
«Αν αυτά τα παιδιά είχαν βιώσει άλλες συνθήκες δε θα μεγάλωναν στη φυλακή»
«Ξέρετε, αν αυτά τα παιδιά είχαν βιώσει άλλες συνθήκες καθώς γνώριζαν τον κόσμο, δε θα μεγάλωναν στη φυλακή. Όταν μια οικογένεια είναι δυσλειτουργική και δεν μπορεί να τα προστατέψει, τότε αυτά τα παιδιά είναι δικά μας παιδιά, της κοινωνίας παιδιά. Κι εμείς όλοι, η κοινωνία, οφείλουμε να τα προστατέψουμε, όχι ατομικά ο καθένας, αλλά φτιάχνοντας τις δομές εκείνες που θα μπορούν να τους εγγυηθούν μια προστασία από αρρωστημένες καταστάσεις κι ένα καλύτερο μέλλον. Πιστεύω πως πρέπει να φτιάξουμε κι άλλους τέτοιους φορείς, όχι μόνο αυτό για το οποίο μιλήσαμε.
«Υπάρχουν άνθρωποι που αγωνίζονται και ενδιαφέρονται πραγματικά γι’ αυτές τις δομές, αλλά είναι τόσο λίγοι και τόσες πολλές οι περιπτώσεις που διαχειρίζονται καθημερινά, που δεν αρκούν. Θέλουμε να φτιάξουμε κι άλλα πράγματα για να προστατέψουμε τα παιδιά, ώστε να μη χρειάζεται να έχουμε πια παιδιά μέσα στη φυλακή. Στις σκέψεις μου για το μέλλον, αν όλα πάνε καλά, είναι το να δημιουργήσουμε ακόμα κι έναν φορέα που να βοηθάει τα παιδιά στο ζήτημα της εργασιακής αποκατάστασης, να βρίσκουν δουλειά. Αυτό θα είναι το πιο δύσκολο. Το μέλλον θα δείξει».
