Manu Ginobili δεν θα ξαναβγεί όσο ζούμε

Ο Ettore Messina έχει πει ότι “θα ήθελα να δω τον Manu Ginobili να παίζει πόιντ γκαρντ ως τα 55 του. Αλλά τότε δεν θα ήταν ο Manu Ginobili”. Ο Ιταλός, που έχει ενταχθεί στο τεχνικό επιτελείο του Gregg Popovich την τελευταία διετία, δεν είναι άγνωστος με τον Αργεντινό. Ουσιαστικά είναι εκείνος που τον αποδέχθηκε και τον ανέδειξε, ως προπονητής της Βίρτους Μπολόνια, στο λυκαυγές του 21ου αιώνα. Και αυτό δεν ήταν εύκολο. Αν μπορείς να παρακολουθείς με θαυμασμό έναν αθλητή που έγινε φτασμένος και που, χρόνο με το χρόνο, μπόρεσε να εντυπώσει το στυλ του στον εγκέφαλό σου ως κάτι φυσιολογικό, θα πρέπει να τον φανταστείς ως πιτσιρικά, να μπαίνει στο γήπεδο και να παίζει ορμέμφυτος, πέρα από κάθε λογική, να κάνει λανθασμένους βηματισμούς, ντρίμπλες όταν δεν πρέπει, να πηγαίνει, λιπόσαρκος, στα κλεψίματα ενώ θα έπρεπε να μαρκάρει το σώμα του παίκτη, να τον ρίχνουν κάτω σε κάθε ευκαιρία οι εύσωμοι, να του φωνάζει ο προπονητής να σταματήσει, ενώ πήγαινε προς το καλάθι μόνος του απέναντι σε τέσσερις αντιπάλους, και παρ’ όλα αυτά να το ξανακάνει.

(κεντρική φωτογραφία: AP Photo/Eric Gay)

Σε ένα παιχνίδι των Σπερς την πρώτη σεζόν του στο ΝΒΑ, μετά από τη διαρκή γκρίνια του Gregg Popovich, βρέθηκε σε θέση να εφαρμόσει μία από τις συνήθεις πρακτικές του, με μία διείσδυση που θα είχε στοιχεία από σκι, χόκεϊ επί πάγου και ποδόσφαιρο, που θα ήταν ένα εξτρίμ σπορ απέναντι σε ένα σύνολο αμυντικών με μούσκουλα που δηλώνουν ότι η ρακέτα τους είναι ένα οχυρό το οποίο είναι δύσκολο να λεηλατήσεις. Ο Ginobili σταμάτησε, κοίταξε στον πάγκο τον Popovich και έκανε μία γκριμάτσα δυσαρέσκειας, που οι συμπαίκτες του έπεσαν κάτω από τα γέλια.

Αλλά αυτό ήταν εξαίρεση. Ο Manu Ginobili κατά κανόνα ορμούσε προς το καλάθι. Δεν το έκανε με απόγνωση, αλλά με ταχύτητα που αισθητικό ισοδύναμό της μπορείς να συναντήσεις μόνο στο Moto GP και που θα είχε αλλαγές κατεύθυνσης και ενδεχομένως κάποια πιρουέτα, μέχρι να φθάσει στο λέι απ. Οι σχολιαστές θα ασκούνταν σε επιφωνήματα θαυμασμού και σε χαρακτηρισμούς οριακά βαρύγδουπους. Ο Ginobili θα γύριζε στην άμυνα για να παίξει άλλη μία φάση λες και έμεναν δύο μάρκες που θα πόνταρε στο νούμερο που δεν είχε έρθει όλη τη βραδιά στο καζίνο. Σε κάθε περίπτωση ανυπακοής του, ο Popovich θα γινόταν έξαλλος, θα φώναζε μέσα στο αυτί του, θα έκανε ό,τι μπορούσε για να μη συνεχίσει πια αυτό το πράγμα που ήταν εχθρικό προς το οργανωμένο μπάσκετ. Ο Αργεντινός, όμως, θα ήταν ο Μόρκι, από τη σειρά ‘Μόρκι εντ Μιντ’- με την οποία, ειρήσθω εν παρόδω, έφτιαξε το όνομά του ο μακαρίτης Robin Williams. Στο τέλος θα φτάναμε σε αυτό.

Ήταν μετά από αυτό το παιχνίδι, στους ημιτελικούς της Δύσης του 2013, όταν ο Popovich είχε πει το θρυλικό, “έχουν περάσει χρόνια από τότε που κοούτσαρα για τελευταία φορά τον Ginobili”. Εκείνο το ματς ήταν για τον Αργεντινό η επιτομή της παρουσίας του. Τα παιδαριώδη λάθη του έφεραν τους Spurs πολύ κοντά στην ήττα και στο τάιμ άουτ πριν το νικητήριο σουτ το σχέδιο για το ποιος θα έπαιρνε το σουτ δεν περιείχε το όνομά του. Ήταν τόσο λανθασμένη η εφαρμογή του συστήματος, που έμεινε μόνος του, χωρίς αντίπαλο και αναγκάστηκαν να του δώσουν την μπάλα. Ο αυτοσχεδιασμός ήταν ισοϋψής με εκείνη τη στιγμή στο Dog Day Afternoon, που όταν ο Al Pacino ρωτάει τον John Cazale σε ποια χώρα θα ήθελε να πάνε, ο δεύτερος απαντά, “Wyoming”.

Σε αυτόν τον πόλεμο νικητής βγήκε ο Αργεντινός. Όπως και στους περισσότερους, ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Οι Spurs τον διάλεξαν στο νούμερο 57 του ντραφτ του 1999, δηλαδή σε μία λοταρία που πήγαιναν προνομιούχοι ως πρωταθλητές του ΝΒΑ. Ο R.C. Buford, που είναι για τον Popovich ό,τι η Juliet Taylor για τον Woody Allen, δηλαδή η διευθύντρια του κάστινγκ για τις ταινίες του από το 1975 έως το 2016 (και εκείνη που είχε την ενόραση να προσλάβει τη Meryll Streep το 1977 για τον πρώτο ρόλο της, στην ταινία ‘Julia’), είχε δει τον Τζινόμπιλι στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νέων Ανδρών του 1997 για πρώτη φορά, στην Αυστραλία.

“Ήταν ένα άγριο πλάσμα εκεί μέσα, κάνοντας τρελά πράγματα, άλλα είχαν λογική και άλλα όχι”, θυμήθηκε o γενικός διευθυντής της ομάδας από το Τέξας, ένας από τους πιο επιτυχημένους στην ιστορία του ΝΒΑ. Τότε, σε εκείνο το ντραφτ, τον είχαν διαλέξει κατά λάθος. Δεν ήθελαν να αλλάξουν την ομάδα και άφησαν την επιλογή τους στον πρώτο γύρο. Θα μπορούσαν να έχουν διαλέξει στο νούμερο 40 τον Gordan Giricek, αλλά παράτησαν και αυτήν την ιδέα. Πήραν τον Αργεντινό, που δεν είχε παίξει ακόμα στην Ιταλία, μόνο επειδή δεν μπορούσαν να πάρουν κάποιον άλλο. “Σταθήκαμε πάρα μα πάρα πολύ τυχεροί”, συμπλήρωσε ο Buford. 

Ένα πειραματόζωο

Γιος προπονητή στην Μπάχια Μπλάνκα, ο Manu Ginobili έγινε το πειραματόζωο της περιοχής. Ένας προπονητής, φίλος του πατέρα του, του έδωσε κάτι διπλά γυαλιά, που άνοιγαν από κάτω, ώστε να μην μπορεί να κοιτάζει στο έδαφος όταν ντρίμπλαρε την μπάλα. Του έδωσε επίσης και κάτι γάντια που δεν επέτρεπαν στον εγκέφαλο να δίνει εντολή στις παλάμες ότι έρχονται σε επαφή με την μπάλα, όποτε για να μπορεί να νιώθει ότι έχει τον έλεγχό της έπρεπε να την κοντρολάρει με τα ακροδάχτυλα. Παρ’ όλ’ αυτά, στα 16 του ο Ginobili ήταν ένα σπουργίτι στον αγωνιστικό χώρο. Σχεδόν ασθενικός, αλλά με το ίδιο σθένος που θα έδειχνε σε αυτήν την ιλιγγιώδη καριέρα που ακολούθησε. Όπως είπε ο Andres Nocioni, “δεν ήταν κάτι σπουδαίο, αλλά η κίνησή του ήταν διαφορετική, κινούνταν σαν φίδι”.

Ακόμα και σε εκείνο το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Αυστραλίας, πήγε ως επιλαχών. Πολλοί παίκτες των γκαούτσος είχαν τραυματιστεί. Η εθνική Αργεντινής βρισκόταν στην εποχή του Marcelo Nicola, του Marcelo Milanesio και του Juan Espil. Αρκετά αξιοπρεπής. Δεν μπορούσε να φανταστεί κάποιος τι επρόκειτο να γίνει. Στο λυκαυγές του 21ου αιώνα, η κατάσταση έμοιαζε ξεκάθαρη. Με τον αριστερόχειρα γκαρντ για πυλώνα και μερικούς νεαρούς του 1996, τους Fabricio Oberto και Ruben Wolkowyski, η εθνική Αργεντινής έμοιαζε να έχει το πιο ταλαντούχο σύνολο στην ιστορία της. Όπως αποδείχθηκε, το είχε. Και όχι μόνο αυτό, αλλά κέρδισε τη θέση της στις εγκυκλοπαίδειες του μπάσκετ. Ουδεμία ιστορία μεγαλείου στέκει, πια, χωρίς να αναφερθεί η νίκη της επί των ΗΠΑ στην Ιντιανάπολις, στις 3 Σεπτεμβρίου του 2002, για την τελευταία αγωνιστική του δεύτερου γύρου του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος, η πρώτη ήττα των επαγγελματιών του μπάσκετ, με τον Pepe Sanchez- στον οποίο χρωστάει ο Παναθηναϊκός το Κύπελλο Πρωταθλητριών στην Μπολόνια το 2002 το ίδιο με οποιονδήποτε άλλο (αφού έκανε… μηδέν λάθη στο δεύτερο ημίχρονο) να ξεφτιλίζει τον Baron Davis.

Ιδού, από το 3’19’’ έως το 3’26’’, η φαντασίωση του πόιντ γκαρντ.

Εκείνη η εθνική ομάδα είχε έναν κανόνα: δείπνο, όπως και να έχει. Ό,τι συνέβη μετά το παιχνίδι με τις ΗΠΑ, έγινε και έπειτα από τον τελικό της Ιντιανάπολης με τη Σερβία, σε εκείνο το ‘μαύρο’ ματς για τη διαιτησία. “Ήμασταν στο χαμηλότερο σημείο των ζωών μας, μπαίνοντας σε εκείνο το δείπνο, αλλά κατέληξε να είναι ένα πάρτι”, θυμήθηκε ο Luis Scola. Με τον Ginobili ο σέντερ των Brooklyn Nets θεωρείται δίδυμος. Πριν από ένα ματς στο Dallas, το 2010, ο Tyson Chandler είδε τον Ginobili να παρκάρει το αυτοκίνητό του, ένα minivan. “Οδηγάς minivan;”, ρώτησε ο σέντερ των Mavericks τον Αργεντινό: “Νόμιζα ότι είμαι ο μόνος που έχει ένα τέτοιο”. Ο Αργεντινός γέλασε. “Έχω δίδυμα”, του απάντησε: “Ο Scola οδηγάει ένα επίσης”.

Δεν ήταν τυχαίο. Η απόφαση για τα δείπνα καθιέρωσε το οικογενειακό κλίμα στην Αργεντινή και, σε κάθε περίπτωση, αυτό ο Ginobili το έφερε στους Spurs. Μετά από εκείνο το χαμένο τελικό, ο Buford βρέθηκε στο ίδιο εστιατόριο και κάθισε μερικά μέτρα μακριά. “Ήταν το καλύτερο κλίμα ομάδας που είχα δει ποτέ”, είπε. Τελικά πήγε και χαιρέτησε το νέο παίκτη της ομάδας του.

Η Αργεντινή με τον Ginobili στη σύνθεσή της ήταν εντελώς κινηματογραφική. Υπήρχαν κάποια παιχνίδια προετοιμασίας που επρόκειτο να δώσει στο Μεξικό, το 2002, αλλά οι πτήσεις στη Λατινική Αμερική είναι όπως οι διοργανώσεις στη Βραζιλία: δεν καταλαβαίνεις πώς λειτουργεί το σύστημα και καταριέσαι αυτόν που το σκέφτηκε. Ήταν τόσες οι αλλαγές πτήσης, που για να φθάσουν στο ξενοδοχείο τους στο Μεξικό έκαναν 33 ώρες. Για την ακρίβεια, θα μπορούσαν να φθάσουν σε 32 ώρες και 40 λεπτά. Όμως θεώρησαν ότι θα ήταν πολύ πιο κουλ αν το έκαναν ακριβώς στις 33. Οπότε συγχρόνισαν τα ρολόγια τους και είπαν στον οδηγό του πούλμαν να κάνει βόλτες στο Μέξικο Σίτι, προκειμένου να συμπληρωθεί το εικοσάλεπτο.

Ο Ginobili γελούσε πιο πολύ από όλους. Και ο Sanchez σκέφτηκε: “Τι στο καλό συμβαίνει με αυτόν τον τύπο; Είναι ο σταρ της ομάδας μας. Έπρεπε να θέλει να πάει να ξεκουραστεί”. Η Αργεντινή έφτασε στον κολοφώνα της δόξας της δύο χρόνια αργότερα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Ο Ginobili, σεσημασμένος πια στους κόλπους του αμερικανικού μπάσκετ, επιφύλαξε το αριστούργημά του για τον ημιτελικό με τις ΗΠΑ του συμπαίκτη του στους Spurs, Tim Duncan. Εκείνες οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν σχεδόν πλήρεις και για αυτό δεν υπάρχει αστερίσκος, ακόμα και για τους πιο απαιτητικούς, για τη σπουδαία νίκη των γκαούτσος. Ο ηγέτης της ομάδας εκτέλεσε τους Αμερικανούς στο ΟΑΚΑ.

Η πρωτοτυπία

Το 2012 έγραψα, για το μέσο που εργαζόμουν τότε, ένα αφιέρωμα για το τέλος του Manu Ginobili από την εθνική Αργεντινής, μετά το μικρό τελικό με τη Ρωσία, όταν έχασε το χάλκινο μετάλλιο. Ήταν δακρυσμένο και στο εστιατόριο συνέχισαν να κλαίνε όλοι μαζί, για το τέλος μίας ολόκληρης φουρνιάς. Τέσσερα χρόνια μετά, στο Λονδίνο, ήταν ξανά μαζί, ο Scola, o Nocioni, o Prigioni, o Ginobili, για να υπερασπιστούν τις Θερμοπύλες και πράγματι αυτή η ομάδα έγινε ό,τι κοντινότερο στους Σπαρτιάτες. Δεν είναι τυχαίο που αυτός ο γίγαντας έπαιξε σε μία ομάδα στην καριέρα του στο ΝΒΑ, προσφέροντας αλησμόνητες στιγμές και κάνοντας πράγματα που δεν είχαν ξαναγίνει. Πριν οι Αμερικανοί αποκαλέσουν το eurostep eurostep, o Ginobili το είχε ήδη κάνει. Οι πάσες του και οι ντρίμπλες του κάτω από τα πόδια φέρνουν τέρψη, όσες φορές και να τις δει κάποιος. Και δεν είναι ότι τις έκανε νεαρός. Να, παραδείγματος χάρη, αυτό που έκανε στον David West το έκανε σε ό,τι πιθανότατα είναι το προτελευταίο παιχνίδι στην καριέρα του.

Ήταν ατρόμητος. Σε μία από τις πρώτες προπονήσεις του 2002 στο ΝΒΑ, ο Ginobili έπεσε κάτω από ένα σκριν του Kevin Willis. Δεν ανοιγόκλεισε καν τα μάτια του. Οι γκαρντ των Spurs τον είχαν πάρει από τα μούτρα και πάλευαν για λεπτά συμμετοχής μαζί του. Όλη τη σεζόν ο Bruce Bowen εφήρμοζε πάνω του όλα τα βρώμικα τρικ που έκανε στους αντιπάλους του. “Πες μου για αυτό το άσπρο αγόρι”, του είπε πριν από ένα ματς με τους Lakers ο Kobe Bryant. “Ω, θα δεις. Δεν είναι άσπρο αγόρι και έχει ικανότητες”, του απάντησε, σε ελεύθερη μετάφραση, ο Bowen. Αν είχε λέει…

Ο Ginobili  έπαιζε πάντα στο κόκκινο. Σε ένα φιλικό τον Σεπτέμβριο του 2007, βούτηξε για την μπάλα ανάμεσα σε τρεις αντιπάλους, την έσπρωξε σε ένα συμπαίκτη του, ο οποίος σκόραρε. Ο Gregg Popovich σταμάτησε το παιχνίδι. Μάζεψε όλους τους παίκτες του και ρώτησε: “Τι σημαίνει αυτή η φάση για εσάς;”. Μετά τους είπε ότι ο Αργεντινός θέλει να νικάει περισσότερο από όλους και, αν θέλουν να επαναλάβουν την κατάκτηση του πρωταθλήματος του 2007, πρέπει να σκέφτονται όλοι έτσι. Γύρισε την πλάτη του και προχώρησε προς τον πάγκο. Μόνο που σταμάτησε, γύρισε ξανά, κοίταξε τον Ginobili και του είπε: “Και, Manu, είναι ο γ… νος ο Σεπτέμβρης. Ποτέ μην το ξανακάνεις αυτό τον Σεπτέμβρη”.

O Emanuel David ‘Manu’ Ginóbili Maccari, που στα ισπανικά προφέρεται ‘Γινόμπιλι’, γεννημένος στην Μπάχια Μπλάνκα στις 28 Ιουλίου του 1977, ήταν παίκτης του μπάσκετ. Κατέκτησε τέσσερα πρωταθλήματα με τους San Antonio Spurs, φορώντας το νούμερο 20 στη φανέλα του, μία φανέλα η οποία πολύ σύντομα πρόκειται να αποσυρθεί. Στους τελικούς με τους Detroit Pistons το 2005, έπρεπε να είναι τουλάχιστον MVP μαζί με τον Tim Duncan. Με τη Βίρτους Μπολόνια κατέκτησε την Ευρωλίγκα του 2001, την πρώτη διοργάνωση της ULEB, όταν η ομάδα του, με εκείνον πολυτιμότερο παίκτη, επικράτησε 3-2 της Ταουγκρές.

Όταν έχανε, δεν έβγαινε από το σπίτι. Μετά τον έβδομο ημιτελικό της Δύσης το 2006, που έκανε το φάουλ στον Dirk Nowitzki, ο οποίος σκόραρε, ενώ η ομάδα του προηγούνταν με τρεις πόντους, με αποτέλεσμα οι Dallas Mavericks να αποκλείσουν τους Spurs στην παράταση, έκανε να βγει από το σπίτι του μία εβδομάδα, με αποτέλεσμα οι συμπαίκτες του να έρθουν σε επικοινωνία με το φίλο του, DeJuan Blair, προκειμένου να επιβεβαιώσει την αρτιότητα της σωματικής ακεραιότητάς του. Η αφοβία του και οι γκραβούρες του στο παρκέ, αυτά τα ανεπανάληπτα αραβουργήματα, θα παραμείνουν αθλητικά κειμήλια και μπορεί να μην κριθούν ποτέ όπως θα έπρεπε, διότι η αθλητική ισότητα καταστρατηγείται από τα υποχθόνια μηνύματα της διαφήμισης, όμως όσοι τον είδαμε δεν πρόκειται να τον ξεχάσουμε.

Όχι μόνο για το μπάσκετ, αλλά και για ορισμένες ακόμα απίθανες ικανότητες, που με κάνουν πραγματικά να θεωρώ ότι έχει έρθει από κάποιον πιο χαρούμενο πλανήτη. Με τον Τζινόμπιλι μπορείς να δεις κάτι που για να το δείξει μία ταινία χρειάζονται οπτικά εφέ, δηλαδή χιλιάδες δολάρια. Όπως αυτό.

Και, για να φυλάμε και τα ρούχα μας, ο Manu Ginobili μπορεί να μη σταματήσει καν το μπάσκετ. Μπορεί να συνεχίσει να παίζει και να παίζει μέχρι τα 45 του και οι Spurs μπορεί να του κάνουν κάθε χρόνο μονοετές συμβόλαιο μέχρι να αραχνιάσει ή να γίνει σκελετός στο AT&T Center, σαν να είναι ήρωας του Gabriel Garcia Marquez. Μετά από πολλή σκέψη, για το πότε πρέπει να σταματάει ένας σπουδαίος αθλητής, η απάντηση είναι εξαιρετικά απλή: όποτε θέλει. Ο εμβληματικός Manu Ginobili δεν μπήκε ποτέ σε καλούπια και για αυτό δεν μπαίνει σε σύγκριση με οποιονδήποτε άλλο. Είναι ένας αθλητικός θησαυρός, που τα κατορθώματά του δεν έχουν αριθμητική λογική, αλλά έγκεινται σε ό,τι η ομορφιά της κίνησης φέρνει στο βλέμμα.

Σε μία εποχή γεμάτη με check in, ο Manu Ginobili είναι μία αυλή που κοιτάζει τη θάλασσα, καλυμμένη περιμετρικά από καλαμιές. Και όταν βρίσκεσαι εκεί, δεν έχεις καν την επιθυμία να δώσεις την πληροφορία για το πού είσαι. Διότι, απλώς, δεν είσαι σίγουρος. Ή, αν είσαι σίγουρος, δεν ξέρεις.