Ο Matteo Garrone του ‘Gomorra’ μας εξηγεί πώς βρήκε τον πρωταγωνιστή της χρονιάς για το ‘Dogman’

Η φήμη του ‘Gomorra’ σημαίνει πως ο Matteo Garrone πάντα θα κερδίζει το ενδιαφέρον για κάθε νέα ταινία του, και το ‘Dogman’ είναι μάλλον το κοντινότερο που έχει έρθει -θεματικά- σε εκείνη την ταινία του. (Κυκλοφορεί στις αίθουσες αυτή τη βδομάδα από τη Feelgood.)

Στην ταινία, που προβλήθηκε στο περασμένο Φεστιβάλ Καννών κερδίζοντας το βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας (και το Palme Dog για τον καλύτερο σκύλο!), βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία κι επικεντρώνεται σε έναν καλοκάγαθο τυπάκο που φροντίζει σκύλους. Όλοι στη γειτονιά τον έχουν για το καλύτερο παιδί, κι εκείνος στο μεταξύ πουλάει κόκα για να βγάζει τα προς το ζην. Όταν ένας αγροίκος μαφιόζος εθίζεται κι αρχίζει να γίνεται όλο και πιο επιθετικός και ωμός, ο Marcello δεν μπορεί να ξεφύγει από την alpha male δίνη κι οι πορείες τους κατευθύνονται προς μια αναπόφευκτη έκρηξη.

Ο Garrone τοποθετεί τη δράση σε ένα χωριό κοντά στη Νάπολη, σε έναν πανέμορφο παρηκμασμένο χώρο που φέρνει κάτι σε μετα-αποκαλυπτικό τοπίο, όπου το μόνο που επιβιώνει είναι οι ίδιες νόρμες μίσους, λογικής όχλου, και τοξικής αρρενωπότητας. Και καταφέρνει, στο μεταξύ, να αποσπάσει μια σπουδαία κεντρική ερμηνεία από τον Marcello Fonte, έναν ερασιτέχνη ηθοποιό που ανακάλυψε όταν… θα μας τα πει ο ίδιος βασικά.

Ο πολυβραβευμένος Ιταλός σκηνοθέτης μας μίλησε στο Φεστιβάλ Καννών για τη φοβερή ιστορία της ανακάλυψης του πρωταγωνιστή του, για την αρσενική σύγκρουση στην καρδιά του φιλμ, και για το πώς κάθε του ταινία μέχρι σήμερα ήταν κάποια εκδοχή του ‘Πινόκιο’.

***

Για την εκδίκηση, τη βία, και την εξιλέωση του Marcello

Στην ιστορία μας είναι σημαντική η σχέση του Marcello με την κοινότητά του. Πώς τον αγαπούν οι πάντες, μέχρι κι ο κακός, ανάμεσα στην κοινότητα. Στην αρχή παίζει ποδόσφαιρο μαζί τους, τον βλέπουν σαν έναν από αυτούς. Μετά τα πράγματα πάνε σε άλλη κατεύθυνση. Η ιστορία στο δεύτερο μισό αφορά τη θέληση του Marcello να εξιλεωθεί και να επιβεβαιώσει εκ νέου την αξιοπρέπειά του ως ανθρώπινο ον. Απέναντι στον κακό και απέναντι στην κοινότητα. Εξιλέωση περισσότερο από εκδίκηση- δε θα την έλεγα εκδίκηση, γιατί αυτό είναι όταν λαμβάνεις βία και θες να επιστρέψεις πίσω βία. Αυτός δε θέλει να γίνει βίαιος, θέλει απλά δικαιοσύνη, θέλει να ακούσει μια συγγνώμη. Πολύ αγαθός.

Πάντα ελπίζεις να μην πιαστείς μες στον εφιάλτη κάποιου άλλου.

Όλοι μας ρισκάρουμε καθημερινά, και η βία κι ο φόβος είναι μέρος της ζωής μας. Δεν χρειάζεται να πας σε ένα μέρος γεμάτο εγκληματίες. Συμβαίνει παντού. Κάνουμε πρεμιέρα εδώ και τώρα μιλάμε κι εκεί απέναντι [σσ. δείχνει έξω από το παράθυρο, στο απέναντι ξενοδοχείο] υπάρχει 2-3 αστυνομικοί με όπλα σε αυτή τη σκεπή. Μπορεί να εμφανιστεί εδώ ένας τρομοκράτης. Η βία είναι μέρος της ζωής, κι η δική μου προσέγγιση είναι απλή και ουμανιστική. Ακολουθούμε τον αγώνα του Marcello να επιβιώσει, να αγαπηθεί, αυτή είναι η ιστορία.

Τώρα νομίζω αυτός απέναντι με το όπλο μας κοιτάει. [σσ. κοιτάει προς το απέναντι κτίριο γελώντας] Ίσως άκουσε ότι μιλάγαμε για αυτόν.

H σχέση ενός άντρα με τον εαυτό και με το περιβάλλον του

Βλέπουμε γενικά έναν κόσμο να πηγαίνει σε μια κατεύθυνση διαφορετική από αυτή που θα έπρεπε. Η βία βρίσκεται παντού. Υπάρχει ένας άνεμος άκρας δεξιάς να φτάνει παντού αυτή τη στιγμή κι όχι μόνο στην Ιταλία. Επίσης υπάρχει διαπροσωπική βία. Ο Marcello στην ταινία έχει κάποια θηλυκά χαρακτηριστικά, η σχέση του με τον Simone είναι μια αναλογία βίαιης σχέσης ανάμεσα σε γυναίκα και άντρα. Μου αρέσει να δουλεύω με αρχέτυπα. Είναι αρκετά απλό. Αδύναμος τύπος, σκληρός τύπος, κι ένα χωριό φτιαγμένο από τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους. Στην ιστορία παίζει σημαντικό ρόλο η σχέση του Marcello με την κοινότητά του. Ένας μέρος όπου όλοι ξέρουν όλους. Ο Marcello αναζητά εξιλεώση. Δεν είναι βίαιος άνθρωπος, αλλά θέλει σεβασμό. Ουσιαστικά είναι μια ταινία που προσπαθεί να μιλήσει για τη σχέση με τη βία και με την κοινωνία, και με τους καθημερινούς μας φόβους.

O Matteo Garrone φωτογραφίζεται πριν την πρεμιέρα του ‘Dogman’ στις Κάννες (Joel C Ryan/Invision/AP)

Το χιούμορ, το στυλ κι η ομορφιά στην ασχήμια

Πάντα προσπαθώ να βάζω χιούμορ στις ταινίες μου. Κάποιες φορές τα καταφέρνω.

Προσπαθώ να κρατάω τα πράγματα ελαφρά, ειδικά στο πρώτο μέρος εδώ, υπάρχει κωμωδία με τα σκυλιά, μεγαλύτερο κοντράστ ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι. Ο Marcello είναι ιδανικός σε αυτή την περίπτωση γιατί είναι γεννημένος κωμικός. Σαν κλόουν. Έχει απίστευτο πρόσωπο, είναι σαν ένας νέος Al Pacino. Αλλά πιο φτηνός. [γελάει] Είμαι τυχερός που τον γνώρισα. Δεν ξέρω αν θα κερδίσει το βραβείο ερμηνείας [σσ. η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε πριν ανακοινωθούν τα επίσημα βραβεία] αλλά έχουμε ήδη ένα βραβείο, το Dog Palme!

Το χωριό που γυρίστηκε η ταινία είναι για μένα πανέμορφο. Οι περισσότεροι άνθρωποι λένε πως το βρίσκουν άσχημο. Είναι ένα χωριό που χτίστηκε στα ‘70s, για τους αμερικάνους στρατιώτες μιας κοντινής βάσης. Το ‘90 έφυγαν από εκεί και πήγαν σε νέο μέρος, οπότε αυτό το χωριό εγκαταλείφθηκε τελείως. Είναι κοντά στη Νάπολη, γύρισα εκεί και μέρος του ‘Gomorra’.

Η βίαιη αληθινή ιστορία

Η αληθινή ιστορία ήταν πολύ πιο βίαια! Απέδρασα από αυτήν και με χαρά την άλλαξα γιατί δε με ενδιέφερε να κάνω ένα πολύ σκληρό σπλάτερ φιλμ τρόμου, με κομμένα δάχτυλα και τέτοια. Με ενδιέφερε περισσότερο η ψυχολογική βία.

Στην πραγματική ιστορία αυτός έφαγε και μέλη του σώματος, τουλάχιστον έτσι λένε. Δεν ξέρω και δεν θέλω να ξέρω την αληθινή ιστορία. Πιθανώς ο λόγος που χρειάστηκε τόσο πολύ για να κάνω αυτή την ταινία, ξεκίνησε πριν 12 χρόνια αλλά δεν ήθελα να εμπλακώ με κάτι που θα φαινόταν τόσο βίαιο. Εκείνη όμως την περίοδο δεν είχα ιδέα πώς να αποδράσω από αυτή τη βία. Συχνά έφτανα κοντά αλλά μετά το εγκατέλειπα και μετά άρχιζα ξανά από την αρχή, πάντα αλλάζοντας κάτι. Αλλά όταν συνάντησα τον Marcello και ήταν τόσο γλυκός, κατευθείαν βρήκαμε τρόπο να πάμε προς μια διαφορετική κατεύθυνση, πιο ενδιαφέρουσα, πιο πολυεπίπεδη.

Ο Marcello Fonte παραλαμβάνει το βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού στο 71ο Φεστιβάλ Καννών (Vianney Le Caer)

Πώς ανακάλυψε τον Marcello Fonte

Μένει σε ένα κοινωνικό κέντρο, φτιάχνει τον κήπο εκεί, ζει και κοιμάται. Σε εκείνο το μέρος υπήρχε μια θεατρική ομάδα από πρώην κατάδικους, που έκαναν πρόβες για ένα έργο. Ένας από την ομάδα μια μέρα δεν ένιωθε καλά, πήγε στην τουαλέτα και πέθανε. Ο Marcello ήταν εκεί και πήρε τη θέση του. Κι όταν το κάστινγκ πήγε εκεί για να δει αυτή την ομάδα να ερμηνεύει για να τους εξετάσουμε για το καστ, ο Marcello ήταν μέρος της ομάδας, τυχαία, επειδή πήρε τη θέση εκείνου του τύπου. Έτσι τον γνώρισα. Από μια σύμπτωση.

Είναι ένας μοντέρνος Buster Keaton, ένας Chaplin.

Η προσέγγισή του στο ρόλο είναι πολύ συναισθηματική, πολύ ενστικτώδης, σα να είναι παιδί. Είναι πολύ γενναιόδωρος, προέρχεται από μια πολύ φτωχή οικογένεια. Η ζωή τον έκανε δυνατό. Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας έβλεπα ένα γάμο ανάμεσα στον άνθρωπο και τον χαρακτήρα του. Ο Marcello πήγε προς τον Marcello τον χαρακτήρα, κι ο χαρακτήρας ήρθε πιο κοντά στον Marcello.

Γιατί θέλει μετά να γυρίσει τον Πινόκιο

Υπάρχει ο Πινόκιο μέσα σε κάθε ταινία που έχω κάνει. O Simoncino είναι ο κακός στο Πινόκιο που τον τραβά προς μια κακή κατεύθυνση. Έχω πάντα στοιχεία του Πινόκιο στις ταινίες μου, και στις ρεαλιστικές σαν το ‘Gomorra’. Οπότε τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να γυρίσω το Πινόκιο. Και να τελειώσω την καριέρα μου. [γελάει]

*Το ‘Dogman’ προβάλλεται στις αίθουσες από την Feelgood. Η συνέντευξη έγινε στο πλαίσιο του 71ου Φεστιβάλ Καννών.