Μια συζήτηση με τον Soren Sveistrup, τον συγγραφέα πίσω από τον Καστανάνθρωπο
Το σκανδιναβικο «αστυνομικό» μεταφέρθηκε τηλεοπτικά και βρίσκεται σταθερά στο top10 του Netflix. Τι πιστεύει όμως ο δημιουργός του για την επιτυχία του; Είναι η Δανία η τέλεια χώρα ή μήπως όχι; Τελικά, οι αιματηροί φόνοι αποτελούν συγγραφικό κόλπο ή κάτι πολύ περισσότερο;
- 10 ΟΚΤ 2021
«Δεν παίρνει απάντηση, ωστόσο από κάπου ακούγεται τρεχούμενο νερό, έτσι κατευθύνεται στην κουζίνα. Βλέπει μια έφηβη, γύρω στα δεκάξι με δεκαεφτά. Είναι καθισμένη σε μια καρέκλα του τραπεζιού. Ό,τι έχει απομείνει από το πρόσωπό της είναι βουτηγμένο στο μπολ με το πόριτζ μπροστά της». Δεν χρειάζονται πολλές σελίδες για να καβαλήσεις το τρενάκι του τρόμου που επιφυλάσσει ο Καστανάνθρωπος (εκδ. Διόπτρα) στον αναγνώστη. Τα ανθρώπινα σκοτάδια είναι εκεί από την πρώτη στιγμή. Είναι όμως άραγε το horror στοιχείο εκείνο που έχει κάνει τη συγκεκριμένη ιστορία να ξεχωρίσει και να αγαπηθεί από το κοινό; Όχι, σε καμία περίπτωση.
Ο Soren Sveistrup κουβαλά στο βιογραφικό του μια μεγάλη τηλεοπτική επιτυχία: Το Forbrydelsen ξεκίνησε ως μια ιδιαίτερη αστυνομική σειρά από τη Δανία, η οποία ξεχώριζε όχι για τους αιματηρούς φόνους της αλλά για τη βαθιά ανθρωπιά της, για να κατακτήσει, στη συνέχεια, το παγκόσμιο κοινό. Τι συνέβη όμως όταν ο σεναριογράφος της αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη του στις λογοτεχνικέ σελίδες; Προέκυψε ο Καστανάνθρωπος που, με τη σειρά του, έγινε παγκόσμια επιτυχία.
Τώρα, αυτή η αστυνομική ιστορία πήρε τον δρόμο της και κατέληξε εκεί όπου όλες οι αστυνομικές ιστορίες ελπίζουν μια μέρα να καταλήξουν: στο top10 του Netflix.
Πώς όμως νιώθει ο συγγραφέας της για αυτό; Είναι η Δανία η τέλεια χώρα όπου τίποτα κακό δε συμβαίνει ποτέ ή μήπως όχι; Τι είναι πιο σημαντικό σε ένα αστυνομικό; Οι αιματηροί φόνοι ή οι ανάγλυφοι χαρακτήρες;
Αυτά και όλα πολλά σε μια συνέντευξη με τον Soren Sveistrup, τον Δανό συγγραφέα πίσω από τον Καστανάνθρωπο, που γνωρίζει καλά πώς να φτιάχνει ανθρώπινα crime stories.
«Ήμουν πολύ περήφανος για το Forbrydelsen και είμαι πολύ περήφανος για τον Καστανάνθρωπο» / © Dennis Morton
Τσεκούρια, αίμα, ακρωτηριασμοί – πράγματα που συμβαίνουν ήδη στις πρώτες σελίδες στον Καστανάνθρωπο. Συγγραφικό κόλπο ή όντως η ανθρώπινη φύση μπορεί να γίνει τόσο σκοτεινή;
Πρόκειται, εν μέρει, για συγγραφικό κόλπο και, εν μέρει, για μια ένδειξη του πόσο σκοτεινή μπορεί να γίνει τελικά η ανθρώπινη φύση. Τα τελευταία χρόνια στη Δανία έχει αποκαλυφθεί μια σειρά από ιδιαίτερα αιματηρούς και ανατριχιαστικούς φόνους.
Αστυνομική λογοτεχνία με ανάγλυφους χαρακτήρες και ανθρώπινα συναισθήματα – έτσι χαρακτηρίζεται το μυθιστόρημά σας. Θέλετε να κάνετε κάποιο σχόλιο;
Μου αρέσει πολύ η αστυνομική λογοτεχνία ως είδος και το σασπένς που χαρίζει, δεν με ενδιαφέρει όμως καθόλου να σταθώ στο αίμα και τον τρόμο. Όλες μου οι ιδέες πηγάζουν από κάποιο συναίσθημα – συνήθως, η συμπόνια που νιώθω προς κάποιον άνθρωπο. Έτσι, οι αστυνομικές έρευνες στο δικό μου μυαλό δεν λειτουργούν απλά ως εργαλείο για να λυθεί το μυστήριο αλλά και ως μια ερώτηση για το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους γύρω μας.
Σε τι βαθμό παίζουν ρόλοι οι προσωπικές εμπειρίες όταν γράφετε ένα βιβλίο ή ένα σενάριο και πώς ακριβώς τις εισάγετε στην πλοκή;
Χρησιμοποιώ πολύ από τον εαυτό μου στις ιστορίες. Αν νιώθω οίκτο, ενοχή, χαρά ή προσμονή, τότε εκφράζω αυτά τα συναισθήματα καθώς περιγράφω τους χαρακτήρες μου. Γενικά, προσπαθώ να γράφω –όσο δυνατόν περισσότερο- για θεματικές που γνωρίζω από πρώτο χέρι. Όταν ένας συγγραφέας γράφει για κάτι που δεν ξέρει καθόλου, τότε το αποτέλεσμα δείχνει μη ρεαλιστικό και αυτό είναι κάτι που αντιλαμβάνονται οι αναγνώστες.
Τι ήταν εκείνο που έκανε τον Καστανάνθρωπο τόσο μεγάλη επιτυχία;
Πιστεύω ότι ήταν ο συνδυασμός: από τη μία, το κυνήγι ενός πραγματικά επικίνδυνου αντιπάλου, από την άλλη, η εξαφάνιση ενός νεαρού κοριτσιού. Πρόκειται για τον χειρότερο εφιάλτη ενός γονιού. Βέβαια, θεωρώ ότι και η περίεργη παράδοση που έχουμε στη Δανία, να κατασκευάζουμε, δηλαδή, καστανανθρώπους κάθε φθινόπωρο, έπαιξε τον ρόλο της στην ευρεία αποδοχή του βιβλίου.
Κάποια συμβουλή προς νέους συγγραφείς για το πώς να χτίζουν σασπένς στα μυθιστορήματά τους;
Να χρησιμοποιούν τους δικούς του φόβους στα έργα τους. Να βάζουν τα δυνατά τους έτσι ώστε να φανταστούν τους δικούς τους χειρότερους εφιάλτες. Αν τα συναισθήματα και η ενσυναίσθηση είναι αρκετά δυνατά, τότε το κοινό θα ταυτιστεί.
Το Forbrydelsen έγινε μεγάλη τηλεοπτική επιτυχία σε όλον τον πλανήτη, τώρα ο Καστανάνθρωπος μεταφέρεται στη μικρή οθόνη για λογαριασμό του Netflix. Πώς σας κάνει να νιώθετε αυτό;
Ήμουν πολύ περήφανος για το Forbrydelsen και είμαι πολύ περήφανος για τον Καστανάνθρωπο – τόσο το βιβλίο όσο και τη σειρά. Ξέρω ότι έχω υπάρξει προνομιούχος όσον αφορά το θέμα της επιτυχίας και είμαι ευγνώμων για αυτό. Tο πιο δύσκολο όμως κομμάτι για μένα είναι το να ζω με τις πολύ υψηλές απαιτήσεις που έχουν δημιουργήσει τα προηγούμενα έργα μου.
Κατά αυτόν τρόπο, η επιτυχία αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση καθώς δεν μπορώ ποτέ να είμαι σίγουρος από πριν πως κάτι θα γίνει μεγάλη επιτυχία. Το μοναδικό πράγμα που μπορώ να κάνω είναι να «προσεύχομαι» ότι όλα θα πάνε καλά. Μεγαλώνοντας, γίνομαι καλύτερος στο να διαχειρίζομαι τις υψηλές απαιτήσεις που έχουν οι άλλοι από μένα, αλλά κι αυτό συνεχίζει να αποτελεί μια πρόκληση από μόνο του.
Στην Ελλάδα, έχουμε την άποψη ότι η Κοπεγχάγη είναι ένας αστικός παράδεισος όπου τίποτα κακό δεν συμβαίνει ποτέ. Πόσο μακριά απέχει αυτή η άποψη από την αλήθεια;
Η Κοπεγχάγη είναι μια υπέροχη πόλη – κανείς δεν αμφιβάλλει για αυτό. Μου αρέσει πάρα πολύ, αλλά ακόμα και σε μια κοινωνία, όπως αυτή της Δανίας, όπου η κοινωνική πρόνοια βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα, μπορούν να συμβούν φριχτά πράγματα. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να τονιστούν αυτά τα προβλήματα έτσι ώστε κάποια στιγμή να τα λύσουμε.
O Nicholas Winding Refn παρουσίασε στην τριλογία του Pusher μια πολύ σκοτεινή εκδοχή της Κοπεγχάγης, την οποία εμείς οι Νότιοι δεν έχουμε αντικρίσει σχεδόν ποτέ. Τι άποψη έχετε για το σινεμά του;
Έχω δει μόνο το πρώτο μέρος. Από όσο ξέρω είχε κάνει ενδελεχή έρευνα γύρω από το θέμα του, και, ναι, η ταινία μου άρεσε πάρα πολύ.
«Αυτήν τη στιγμή δουλεύω πάνω σε μια ιστορία που θα αποτελέσει το sequel στον Καστανάνθρωπο» / © Dennis Morton
Μπορείτε να αναφέρετε τρεις συγγραφικές σας επιρροές;
Θα σας πω τέσσερις: Stephen King, Agatha Christie, Ernest Hemmingway, Stieg Larsson.
Στον ελεύθερό σας χρόνο τι κάνετε;
Περνώ χρόνο με την οικογένειά μου. Πηγαίνουμε σινεμά, κάνουμε βόλτες με τον σκύλο μας στο δάσος. Επίσης, παίζω τένις, ποδόσφαιρο, και γκολφ!
Επόμενα πλάνα;
Αυτήν τη στιγμή δουλεύω πάνω σε μια ιστορία που θα αποτελέσει το sequel στον Καστανάνθρωπο.
Πώς θα θέλατε να σας θυμούνται; Ως έναν πολύ επιτυχημένο σεναριογράφο ή έναν εξαιρετικό συγγραφέα;
Σαν έναν καλό πατέρα, σύζυγο, αδερφό, και φίλο.
