“Τα παραμύθια είναι από μόνα τους σκοτεινά”: Ο M. J. Arlidge στο PopCode

Λίγα λεπτά πριν το ραντεβού μας, ο φθινοπωρινός καιρός έχει για τα καλά εισχωρήσει στον Ιούνιο της Θεσσαλονίκης. Σκηνικό ιδανικό για να συναντήσεις έναν συγγραφέα αστυνομικών βιβλίων, αν το καλοσκεφτείς. Ο M.J. Arligde φαίνεται εξοικειωμένος με τα σύννεφα από την πρώτη στιγμή. Τα παρατηρεί με προσοχή έξω από το τζάμι της καφετέριας που μας φιλοξενεί στο κέντρο της πόλης. Παρατηρεί τα πάντα. Τους πάντες.

«Όλα είναι μία τεράστια πηγή ιδεών και έμπνευσης», θα ομολογήσει πριν οι πρώτες σταγόνες μας αναγκάσουν να αλλάξουμε τραπέζι. «Μάλλον, εκτός από τα βιβλία μου, έφερα μαζί μου από την Αγγλία και τη βροχή», θα απολογηθεί γελώντας δυνατά. Η συνέντευξή μας ξεκινά.

«Οι περισσότερες εικόνες που έχω από την παιδική μου ηλικία είναι σχετικές με το έγκλημα! Ο πατέρας μου ήταν δικηγόρος και έχει δουλέψει με πολύ ενδιαφέροντες ανθρώπους που έχουν διαπράξει βίαια εγκλήματα. Θυμάμαι μια μέρα που άνοιξα έναν φάκελο μιας υπόθεσης (στην οποία είχε μαχαιρωθεί ένας άνθρωπος με ένα σπασμένο μπουκάλι) και κοιτούσα τις φωτογραφίες από τον τόπο του εγκλήματος, αλλά και το πόρισμα του ιατροδικαστή. Θυμάμαι μια ακόμη υπόθεση, η οποία ήταν πολύ σοβαρή και απασχόλησε αρκετά τις εφημερίδες, όπου ένας ψυχοπαθής υιοθετημένος νεαρός πυροβόλησε τους θετούς γονείς του και τα δύο παιδιά τους και τοποθέτησε έτσι το όπλο, ώστε να φαίνεται ότι τους σκότωσε η μητέρα και μετά αυτοκτόνησε. Υπάρχουν πολλές τέτοιες υποθέσεις και εικόνες, που με έβαλαν στην διαδικασία να σκεφτώ από την ηλικία των εννιά ακόμα, γιατί οι άνθρωποι φέρονται τόσο βίαια και ανήθικα. Κι αυτό είναι που με εξιτάρει στην ανθρώπινη φύση, το πώς δηλαδή φτάνει κάποιος στο σημείο να κάνει κακό σε έναν άλλον άνθρωπο», αναφέρει.

Πώς, όμως, οι ιστορίες που έχει στο μυαλό του έγιναν λέξεις και ποιο είναι το «κλειδί» για να κρατήσεις έναν αναγνώστη «αιχμάλωτο» στο noir σκηνικό σου;

«Ξεκινώ να γράφω τις ιστορίες μου γνωρίζοντας το τέλος, ποιος έκανε τι και στη συνέχεια αρχίζω να δομώ την ιστορία. Ακολουθώ μια διαδρομή, δηλαδή, από πίσω προς τα μπροστά. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους. Αρχικά, επειδή είμαι τηλεοπτικός παραγωγός, έχω δει πολλές παραγωγές να μην αποδίδουν επειδή δεν ήξεραν που ήθελαν να καταλήξουν! Επιπλέον, προσπαθώ να καταλάβω τους δολοφόνους και να τους «εξανθρωπίσω», να βοηθήσω τον αναγνώστη, δηλαδή, να καταλάβει γιατί κάνει ό,τι κάνει. Και στην τελική, κανένας δεν συμπαθεί τους “κακούς”, οπότε είναι πρόκληση να προσπαθήσεις να τους παρουσιάσεις συμπαθείς στο κοινό.

Για εμένα, οι αστυνομικές ιστορίες είναι διαχρονικά πετυχημένες επειδή ακριβώς είναι τρομακτικές και βγάζουν τον αναγνώστη έξω από την καθημερινότητά του. Είναι ιδιαίτερα σημαντική, στο πλαίσιο αυτό, η παρουσία της επιθετικής γραφής, όπως αυτή που χρησιμοποιώ, καθώς προσελκύει το νεανικό κοινό και δεν «αφήνει» τον αναγνώστη να σταματήσει να διαβάζει. Η ταχύτητα της αφήγησης έχει, επίσης, σημασία, γι’ αυτό και στο τελευταίο βιβλίο μου η ιστορία αναπτύσσεται μέσα σε 24 ώρες.

Στην ουσία, μια ιστορία πρέπει να είναι εθιστική και γεμάτη παραστάσεις. Για αυτόν ακριβώς το λόγο προτιμώ τον υπολογιστή από μία γραφομηχανή. Γιατί πολύ απλά με ένα λάπτοπ μπορείς να γράψεις οπουδήποτε. Σε καφέ, σε λόμπι, στο τρένο. Και αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον και χρήσιμο, καθώς έρχεσαι σε επαφή με κόσμο που είναι τελείως άγνωστος σε σένα, αλλά και η κατάλληλη πηγή έμπνευσης για τις ιστορίες σου», τονίζει.

Του επισημαίνω ότι οι τίτλοι των βιβλίων του (‘Γύρω γύρω όλοι’, ‘Α μπε μπα μπλομ’) χρησιμοποιούν φράσεις από παιδικά παιχνίδια. Αλήθεια, υπάρχει κοινό πεδίο επαφής ανάμεσα σε ένα παιδικό παραμύθι και σε ένα σκληρό αστυνομικό μυθιστόρημα; «Τα περισσότερα από τα παραμύθια είναι από μόνα τους σκοτεινά και περιέχουν εγκλήματα και θανάτους. Τα σύγχρονα, βέβαια, είναι πιο soft σε σχέση με τα παλαιότερα. Με εξαίρεση τα βιβλία του Harry Potter φυσικά. Γι’ αυτό και είναι τόσο πετυχημένα πιστεύω», αναλύει.

Η συζήτησή μας φτάνει στην επιθεωρήτρια Έλεν Γκρέις, την ηρωίδα των βιβλίων του.

«Η Έλεν είναι ένας καταραμένος χαρακτήρας. Την έχω στο μυαλό μου σαν τον Σίσυφο της ελληνικής μυθολογίας. Νιώθει μονίμως ένοχη λόγω του παρελθόντος της και προσπαθεί να εξιλεωθεί κυνηγώντας τους κακούς. Η εξιλέωση, όμως, βρίσκεται ακόμα μακριά. Είναι περίεργη περίπτωση, αλήθεια. Αν ήταν πραγματικό πρόσωπο, θα δυσκολευόμουν πολύ να την πλησιάσω, γιατί είναι πολύ απομονωμένη και δύσκολη».

Πολλοί σπουδαίοι συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων «θανατώνουν» τους ήρωές τους με διάφορους τρόπους. Άλλοι τους σκοτώνουν, άλλοι τους «συνταξιοδοτούν», ενώ άλλοι τους «απενεργοποιούν» με κάποια ασθένεια (όπως ο Μάνκελ που χρησιμοποιεί τη «λύση» του Αλτσχάιμερ). Αλήθεια έχει σκεφτεί ποιο θα είναι το τέλος της Έλεν;

«Δεν έχω σκεφτώ ακόμα τον θάνατό της. Παραμένω ερωτευμένος μαζί της και είναι πολύ μακριά ακόμα το τέλος. Ο κόσμος νοιάζεται γι’ αυτήν, οπότε δεν νομίζω ότι θα αφήσω κάτι κακό να της συμβεί. Το έβδομο βιβλίο, άλλωστε, μόλις κυκλοφόρησε στην Αγγλία. Σκέφτομαι, όμως, να την αφήσω να ξεκουραστεί για λίγο και ετοιμάζω ένα βιβλίο τελείως διαφορετικό. Ένας καινούριος χαρακτήρας, ένα 15χρονο κορίτσι από τις Η.Π.Α., η Cassy (από το Κασσάνδρα). Θα περιέχει στοιχεία του υπερφυσικού μέσα, καθώς η ηρωίδα θα μάχεται να σταματήσει αυτό που βλέπει στα οράματά της. Έτσι, θα γίνει μια προσπάθεια να προσεγγίσουμε ένα διαφορετικό κοινό, ένα διαφορετικό στυλ και έναν διαφορετικό τρόπο αφήγησης των ιστοριών. Μετά, θα επανέλθω στην Έλεν και στις υποθέσεις της. Υπάρχουν πολλοί ανοιχτοί λογαριασμοί μεταξύ μας», προσθέτει.

Από την κουβέντας μας δε θα μπορούσαν να ξεφύγουν οι τηλεοπτικές αστυνομικές σειρές. Ο ίδιος έχει επιμεληθεί αρκετές, ενώ παρακολουθεί ακόμα περισσότερες. «Έχει αλλάξει τελείως το τοπίο με τις σειρές. Το Netflix, ας πούμε, είναι μία επανάσταση, καθώς όλο και περισσότερες εταιρείες ακολουθούν το παράδειγμα του. Δίνει βάρος στην ποιότητα και σε κάποιες πολύ βασικές αρχές της παραγωγής. Θεωρώ ότι με τον καιρό θα βελτιώνεται συνεχώς.

Αυτή την περίοδο, είμαι μεγάλος φαν της σειράς ‘Gomorra’, ιταλικής παραγωγής. Είναι αρκετά ρεαλιστική, αποτυπώνοντας τη φτώχεια και τη βία που υπάρχει λόγω της μαφίας. Πλέον, η τηλεόραση έχει αλλάξει και βλέπουμε ότι όλο και περισσότεροι “κακοί” χαρακτήρες γίνονται συμπαθείς στο κοινό, το οποίο απολαμβάνει να τους παρακολουθεί. Δυνατή σειρά πραγματικά. Την έχεις δει; Αν όχι, ξεκίνα την. Θα με θυμηθείς!».

* Τα βιβλία του M.J. Arligde κυκλοφορούν στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Διόπτρα.