Μovement Radio: Το web radio βρήκε τη Στέγη του

Τι είναι το Movement; Πρόκειται για έναν διεθνή διαδικτυακό ραδιοφωνικό σταθμό που τρέχει σε συνεργασία της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση αλλά και του Ινστιτούτου Goethe. Η επιμέλεια είναι των Detach (Voltnoi & Quetempo) και μεταξύ άλλων θα βρείτε ονόματα πολλών γνωστών παραγωγών από την ελληνική και παγκόσμια σκηνή. Aπό τους Optimo έως τη Moor Mother, από τον Alan Bishop έως τον Christopher C. King, από τους Black Athena έως την Carina. Σκοπός του ραδιοφώνου αυτού είναι να ανταπεξέλθει στις νέες συνθήκες και να εμπνευστεί από τα οφέλη των νέων τεχνολογιών, ώστε να λειτουργήσει ως συγκολλητική ουσία για μουσικές, καλλιτέχνες και ιδέες από όλον τον κόσμο. Μαζί με αυτό να γίνει ένας κόμβος για οποιονδήποτε θέλει να μάθει και να εξερευνήσει νέους ήχους και τις ιστορίες που τους περιβάλλουν.

Με αφορμή το αφιέρωμα για τους σπουδαίους Kraftwerk με μουσικές και συνεντεύξεις που θα γίνουν με αφορμή τα 50 χρόνια ύπαρξής τους και θέλοντας να μάθουμε περισσότερα για το Movement, μιλήσαμε με τον Voltnoi ρωτώντας τον για τον σταθμό, το web radio, τους Κraftwerk και τη μετανάστευση.

Πώς ξεκίνησε το movement.radio;

To Movement Radio ξεκίνησε ως ιδέα στο πλαίσιο ενός ευρύτερου Φεστιβάλ που είχε να κάνει με τη μετακίνηση πληθυσμών στο ευρύτερο χώρο της Μεσογείου. Επρόκειτο για ένα Φεστιβάλ που κάναμε για τη Στέγη. Στο επίκεντρο του Φεστιβάλ αυτού ήταν το θέμα της μετανάστευσης. Ένα από αυτά τα κομμάτια του ήταν και ένα δεκαήμερο pop-up ραδιόφωνο στη Στοά των Εμπόρων με παραγωγούς από όλον τον κόσμο σε 24ωρη βάση και με το δικό τους studio. Ήταν κάτι που πήγε ανέλπιστα καλά. Αρχίσαμε, λοιπόν, να το συζητάμε για το πώς θα γινόταν αυτό το project να σταθεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Με την πανδήμια έγινε ούτως ή άλλως πιο επιτακτική η ανάγκη κάποιων digital projects.

Ποια είναι η ταυτότητα του σταθμού;

Πρόκειται για ένα πολυσυλλεκτικό ραδιόφωνο που εκπέμπει διαδικτυακά, άρα δεν έχει και δεν το χαρακτηρίζει η τοπικότητα. Αυτά είναι τα δύο βασικά στοιχεία του. Ασχολείται με πράγματα που συνδέονται με το ανακάτεμα των πολιτισμών και τι τελικά παράγεται από αυτό στη μουσική, στις τέχνες, στη σκέψη. Επίκεντρο μας συνεχίζει, όπως και στο Φεστιβάλ, να είναι η Μεσόγειος. Προσπαθούμε να κάνουμε μια χαρτογράφηση της λεκάνης της Μεσογείου είτε αυτή είναι η Μασσαλία είτε είναι η Τυνησία, ο Λίβανος, η Αθήνα, η Νάπολη. Αλλά ταυτόχρονα πηγαίνουμε στο Βερολίνο, στο Λονδίνο, στο Λος Άντζελες και σε άλλες πόλεις με παραγωγούς από όλον τον κόσμο. 

Η ελληνική κοινωνία πιστεύεις ότι είναι ξενοφοβική κοινωνία;

Όλες οι κοινωνίες είναι ξενοφοβικές με την έννοια ότι όλες φοβούνται το διαφορετικό. Αργότερα μπορεί να έρχεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η ενσωμάτωση. Κατά βάση όμως ο άνθρωπος είναι ξενοφοβικός. Δεν έχει να κάνει με τον Έλληνα συγκεκριμένα. Θυμάμαι την Ελλάδα του ’80 που την έβλεπα σπουδάζοντας από μακριά, όταν ακόμα δεν είχε μεταναστευτικούς πληθυσμούς και θεωρούσε όλη τη διαδικασία της μετανάστευσης κάτι τελείως πρωτόγνωρο. Ευτυχώς όμως αργότερα άρχισαν να έρχονται και να εγκαθίστανται μετανάστες από την Αλβανία και τα Βαλκάνια, από την Αφρική και από τη Συρία. Εκεί άλλαξαν τα γούστα μας στην κουζίνα, σε κάποιες ιδέες, άρχισαν να μπλέκονται και οι μουσικές.

Έχει αποτυπωθεί κάπως η επιρροή των μεταναστευτικών πληθυσμών στη μουσική που ακούμε;

Στα ’80s, πριν έρθουν και εγκατασταθούν οι μετανάστες στην Ελλάδα δεν είχαμε παρά λευκή μουσική. Έκτοτε, φυσικά και υπάρχει πολύ μεγάλη επιρροή. Είναι ο Νέγρος του Μοριά, είναι τα ATH Kids. Αυτά είναι τα πολύ χαρακτηριστικά και γνωστά παραδείγματα. Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα. Για παράδειγμα, από το 2000 έπαιζε αλβανικό hip-hop που ήταν στο περιθώριο της πόλης. Αυτό που γινόταν όμως πριν 20 χρόνια δεν έφτανε στα αυτιά των Αθηναίων. Η μουσική αυτή υπήρχε -όπως υπάρχει και τώρα- και ήταν κρυμμένη στα προάστια. Το 2000 για παράδειγμα εγώ συνάντησα κάποιους ανθρώπους που μου είπαν τότε ότι «ναι, κάνουμε αυτή τη φάση στην άκρη της πόλης (όπως έλεγε και ο Γιάνναρης)» και τότε ανακάλυψα κάτι πραγματικά σημαντικό.

Αυτή η έκρηξη του hip-hop μπορεί να συνδεθεί στην Ελλάδα και με τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς;

H έκρηξη είναι η έκρηξη ενός μουσικού ρεύματος. Εδώ στην πραγματικότητα αλλάζει η ποιότητα. Aν ακούσει κανείς ελληνικό hip-hop στα μέσα των ’90s από διάφορα σχήματα εκεί θα δεις ότι οι ρίζες τους δεν ήταν τόσο groovy και τόσο soul. Το πρώτο ρεύμα του ελληνικού hip-hop ήταν στηριγμένο ας πούμε σε μια πιο ροκ φόρμα. Ερχόμενοι οι Αφρικανοί μετανάστες φέρνουν και έναν ήχο που είναι πιο groovy και funky και τελικά δημιουργήθηκε ένας νέος ήχος και εδώ.

Πάντως, υπάρχει ούτως ή άλλως μια μεγάλη έκρηξη γενικότερα στο τραγούδι με στίχους -να το πούμε έτσι πιο γενικά. Αυτό άρχισε να εξαφανίζεται στη δεκαετία του ‘90 στις ευρωπαϊκές πόλεις λόγω της techno και της ηλεκτρονικής μουσικής. Χάθηκε δηλαδή για λίγο ο ροκστάρ Cobain «που τα λέει καλά». Τότε ήρθε για παράδειγμα ένας Aphex Twin που κρύφτηκε πίσω από τα μηχανήματά του και έπαιξε μόνο μουσική. Δεν ήταν απαραίτητο δηλαδή τότε να υπάρχει κάποιος να τα λέει καλά. Αυτό το ρεύμα όπως είναι φυσιολογικό αρχίζει με τη σειρά του να φθίνει και να επιστρέφει και πάλι ο στίχος. Αυτή είναι τουλάχιστον η δική μου ανάγνωση.

Τι διαφορά έχει το συμβατικό ραδιόφωνο όπως το ξέραμε παλιά με ένα web radio σήμερα;

Το ραδιόφωνο που ξέραμε από παλιά ήταν ένα ραδιόφωνο που έτρεχε στα FM, στα ΑΜ ή ακόμα και στους πειρατικούς από ανθρώπους που αγαπούσαν ιδιαίτερα τη μουσική. Οι άνθρωποι αυτοί έδιναν και την ψυχή τους σε αυτή.

Τώρα το web radio. Το βασικό που προσφέρει και η σημαντικότερη διαφορά κατ’ εμέ είναι ότι υπάρχει η λογική του αρχείου. Ανάλογα με το πώς είναι στημένο το web radio, μπορείς να ανατρέξεις στο παρελθόν. Είναι, λοιπόν, μια πρόκληση για όποιον επιμελείται ένα διαδικτυακό ραδιόφωνο αυτό το αρχείο να το κατηγοριοποιήσει και να το κάνει εύκολα προσβάσιμο στο κοινό. Πέρα δηλαδή από τη μουσική που θέλεις να παίξεις για να διασκεδάσεις, για εμάς είναι πάρα πολύ σημαντικό, όταν κάποιος θέλει να μάθει για παράδειγμα για την cumbia από το Περού, να έρθει στο δικό μας site και να βρει μια εκπομπή η οποία θα του δώσει ένα καλό παράδειγμα για να μπορέσει στη συνέχεια να ψάξει περισσότερο.

Η αρχειοθέτηση είναι, λοιπόν, ένα από τα πράγματα που μας καίνε περισσότερο. Με άλλα λόγια, δεν θέλουμε μόνο να φτιάξουμε ένα ραδιόφωνο που να το ανοίγεις το πρωί και να σου φτιάχνει την ημέρα. Θέλουμε να κάνουμε και ένα ραδιόφωνο που να λειτουργεί ως αρχείο για να βρεις μουσικές, ρεύματα, καλλιτέχνες, πολιτισμούς. Γι’ αυτό και είναι στα σχέδιά μας το site να μεγαλώνει συνέχεια, να προστίθενται και άλλες σελίδες και όσο μεγαλώνει το content να κατηγοριοποιείται με διαφορετικό τρόπο. Θα έρθουν σειρές, βιβλία, συνεντεύξεις, βιβλία. Έχουμε ένα πολύπλοκο πρόγραμμα.

Θες να μου πεις και μερικά λόγια για το αφιέρωμα στους Krafwwerk που θα γίνει στις 18 Δεκεμβρίου;

Oι Κraftwerk είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που έχουν συμβεί στις τέχνες γενικά. Όχι μόνο στη μουσική. Έρχονται και φτιάχνουν ένα συνoλικό έργο. Αυτό που λέει ο Βάγκνερ, gesamtkunstwer, δηλαδή ολικό έργο τέχνης. Έχουν λοιπόν μουσική, έχουν απίστευτη φουτουριστική ηχολογία, έχουν νοήματα τα οποία είναι απλά αλλά πάρα πολύ θεμελιώδη. Για παράδειγμα, ο αυτοκινητόδρομος που συνδέει τη μεταπολεμική Γερμανία η οποία απαρτίζεται από μικρές πόλεις και έχουν την ανάγκη από μεγάλες κυκλοφοριακές αρτηρίες. Το Autobahn είναι ένας τέτοιος δίσκος. Το Radio-Activity είναι ένας δίσκος που μιλάει για το ραδιόφωνο και το πώς διαχέεται η πληροφορία μέσω αυτού. Το Trans-Εurope Express είναι η Ενωμένη Ευρώπη. Όλα αυτά με μια μουσική απίστευτα νεοτερική που ενδεχομένως επηρεάζει το μετέπειτα το ίδιο ή και περισσότερο από τους Beatles.

Σκεφτήκαμε, λοιπόν, με αφορμή τα 50 χρόνια, αφού είμαστε τρομεροί φαν των Kraftwerk να μιλήσουμε για τους Kraftwerk και το έργο τους συγχρόνως μιλώντας για μια Ευρώπη πoυ βρίσκεται σε μια δύσκολη περίοδο της ύπαρξής της. Σε αυτό το αφιέρωμα θα πάρουν μέρος μεταξύ άλλων ο Uwe Schütte, συγγραφέας του βιβλίου “Kraftwerk: Future Music from Germany”, ο Daniel Miller, επικεφαλής της δισκογραφικής Mute Records, ο Jens Balzer, μουσικοκριτικός, ο David Stubbs, συγγραφέας του βιβλίου “Future Days: Krautrock and the Building of Modern Germany” και η συγγραφέας Lisa Blanning.

Πρόγραμμα
1ο Πάνελ | 19:00-20:00 | Onassis Channel στο YouTube
Daniel Miller (επικεφαλής της δισκογραφικής Mute Records)
Uwe Schütte (συγγραφέας του βιβλίου “Kraftwerk: Future Music from Germany”)
Συντονισμός: Γιάννης-Ορέστης Παπαδημητρίου (δημοσιογράφος)

2ο Πάνελ | 20:00-21:00 | Onassis Channel στο YouTube
David Stubbs (συγγραφέας του βιβλίου “Future Days: Krautrock and the Building of Modern Germany”)
Jens Balzer (μουσικοκριτικός, συγγραφέας)
Lisa Blanning (συγγραφέας)
Συντονισμός: Γιάννης-Ορέστης Παπαδημητρίου (δημοσιογράφος)

Ραδιοφωνική κατάληψη: Επιμέλεια προγράμματος από το movement.radio και τον Δημήτρη Παπαϊωάννου | http://movement.radio/