Ο ορισμός του Ελληναρά από τον Θάνο Βερέμη

Όλα αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά, εξάλλου αναγράφονται στο “αυτί” κάθε βιβλίου του, φυσικά και στο νέο που μόλις κυκλοφόρησε με τίτλο Ταξίδι στη Λατινική Αμερική και σκέψεις για τους εθνικισμούς (εκδ. Καστανιώτη). Είναι όμως γνωστά και γιατί ο Θάνος Βερέμης είναι ένας δημόσιος διανοούμενος (public intellectual), ο οποίος συμμετέχει ενεργά στις ζυμώσεις που πραγματοποιούνται στη δημόσια σφαίρα για κομβικής σημασίας ζητήματα. Εν προκειμένω, και λόγω της ακαδημαϊκής του ιδιότητας, έχουν κατά βάση να κάνουν με την ιστορία, την εξωτερική πολιτική και το κράτος δικαίου. 

Δηλαδή πρόκειται για κάποιον που με τις δημόσιες τοποθετήσεις του προκαλεί, όχι και τόσο σπάνια, ακόμη και αντιδράσεις μίσους, ειδικά στους κύκλους όσων δεν αντιλαμβάνονται ότι σε ένα διάλογο έχεις προφανώς κάθε δικαίωμα να διαφωνείς, αλλά είναι μάλλον δύσκολο να σε πάρει κανείς στα σοβαρά και να έχεις ουσιαστικά παρεμβατικό λόγο αν τα επιχειρήματά σου εξαντλούνται σε απειλές, κατάρες και -φυσικά- «ψόφους».

Ας κάνουμε λοιπόν ένα μικρό πείραμα. Ας δούμε πόση τέτοια “ομορφιά” θα συγκεντρωθεί στα comments των κοινωνικών δικτύων όπου θα ποσταριστεί το συγκεκριμένο άρθρο με την απάντηση του καθηγητή σε μια πολύ απλή ερώτηση που του τέθηκε από το OneMan.

Κύριε Βερέμη, υπάρχει καλός και κακός πατριωτισμός;

Ο πατριωτισμός μπορεί να πάρει διαφορετικές διαστάσεις στο μυαλό του κάθε ανθρώπου. Ένας καλός πολίτης θεωρεί ότι είναι πατριώτης αν πληρώνει τους φόρους του, αν δεν κάνει εγκλήματα, αν είναι εντάξει με τους γείτονες και δεν τους κλέβει το χωράφι, αν έχει δηλαδή σε γενικές γραμμές μία νομιμότητα ηθικής έναντι του γείτονα. Αυτός θεωρεί και όντως είναι καλός πατριώτης, υπακούει σε κάποιους κανόνες που φτιάχνουν μια κοινωνία. Ο κακός πατριώτης είναι αυτός που θεωρεί ότι πρέπει να μειώσει τον ενθουσιασμό του γείτονα ή του εχθρού του για την πατρίδα. 

Και τι εννοούμε λέγοντας πατρίδα; Άλλη μεγάλη ιστορία αυτή. Είναι το έθνος; Είναι το υπερπόντιο έθνος; Τέλος πάντων κάτι είναι και δημιουργεί σε ορισμένους την αίσθηση ότι κινδυνεύουν να το χάσουν και πρέπει να είναι σκληροί ως προς την επιμονή τους να το υπηρετούν. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι «Ελληναράδες» που πουλάνε μούρη πάντα. Θεωρούν ότι ότι είσαι πολύ πιο πατριώτης από όποιον λέει ότι πρέπει να τα βρούμε με την Τουρκία, ότι συμφέρει την Ελλάδα να έχει φιλικές σχέσεις με τους γείτονες. Ή δεν δέχονται ότι μια χώρα δίπλα μας μπορεί να λέγεται Βόρεια Μακεδονία, γιατί η Μακεδονία είναι ιερή λέξη. Αυτή είναι η υπερβολή του «Ελληναρά» που θέλει να μεγαλώσει τον εαυτό του μικραίνοντας τους γύρω του. 

Θα μπορούσαμε σιγά-σιγά όλο αυτό να το λειάνουμε ως έθνος. Εδώ έγκειται ο ρόλος του σχολείου, που πρέπει να πει ουσιαστικά αυτά που έλεγε ο Παπαρρηγόπουλος. Ότι, ρε παιδιά, δεν είμαστε λόγω του αίματός μας ανώτεροι από τους άλλους. Έχουμε τον πολιτισμό μας, εντάξει, με γεια μας και χαρά μας, αλλά δεν είναι λόγος αυτός για να κομπάζουμε ότι είμαστε δήθεν ανώτερη φυλή. Προς Θεού! Όπως ξέρουμε η φύση μοιράζει τα δώρα της χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν της ούτε έθνη, ούτε κοινωνικές τάξεις, ούτε τίποτα.