Ο Sajad ζει και αναπνέει για την μπάλα, αλλά εμείς τον πνίγουμε

Η μπάλα διαπερνά τον Μπουφόν και καταλήγει στα δίχτυα της Γιουβέντους. Ο Κριστιάνο Ρονάλντο ανοίγει το σκορ για τη Ρεάλ Μαδρίτης στον μεγάλο τελικό του Champions League και δείχνει τον δρόμο προς την κατάκτηση ακόμα ενός τροπαίου. Στιγμές αργότερα κατευθύνεται στην άκρη του κόρνερ και προσγειώνεται με τον χαρακτηριστικό πανηγυρισμό του μπροστά στα φλας των φωτογράφων. Κάποιες εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, στη Θεσσαλονίκη, ο 17χρονος Sajad παρακολουθεί το ίνδαλμά του στην τηλεόραση. Ποδοσφαιριστής και ο ίδιος επιθυμεί, όσο τίποτα, να γίνει σαν τον αγαπημένο του σταρ. Όνειρο που κολλάει νομικά στις απαιτήσεις της ΕΠΟ που δεν του επιτρέπει να παίξει σε επίσημο αγώνα! “Πάντως εγώ δε θα πανηγυρίζω με αυτόν τον αστείο τρόπο όταν καταφέρω να αγωνιστώ”, θα ομολογήσει συνωμοτικά ο νεαρός πρόσφυγας πριν το μαγνητόφωνο αρχίσει να γράφει. Την ιστορία του.

(Φωτογραφίες: Αναστάσης Μαυρογιάννης)

“Οι πρώτες εικόνες που έχω από το Ιράν είναι τα παιδικά παιχνίδια στις αυλές. Να φτιάχνουμε τέρματα από πέτρες, από ξύλα και να κυνηγάμε την μπάλα, ή οτιδήποτε έμοιαζε με μπάλα. Είναι πλούσια χώρα το Ιράν, αλλά με φτωχό κόσμο. Ειρωνικό, αν το σκεφτείς. Θυμάμαι, επίσης, τον πατέρα μου να με παρακολουθεί από το σπίτι. Γνώριζε το πάθος μου για το ποδόσφαιρο. Μας αγαπούσε και εμένα και την αδερφή μου πολύ. Αλλά σε εμένα είχε αδυναμία”.

Όταν έκλεισα τα έξι μας ανακοίνωσαν ότι ο πατέρας μας ήταν νεκρός. Αργότερα μάθαμε ότι τον κρέμασαν

“Η μητέρα μου μας εγκατέλειψε τους πρώτους μήνες μετά τον θάνατό του. Όπως καταλαβαίνεις έπρεπε να δουλέψω. Ξεκίνησα στα εφτά μου. Αγροτικές δουλειές, στο πλάι του θείου μου. Για καλή μου τύχη αγαπούσε κι αυτός το ποδόσφαιρο. Σέντερ φορ από τα λίγα. Πρωταγωνιστούσε στους τοπικούς αγώνες. Απλά το ταβάνι αν είσαι Άραβας στο Ιράν είναι χαμηλό. Δεν μπορείς ούτε να εξελιχθείς, ούτε να διακριθείς. Για να καταλάβεις, όταν κατάλαβαν ότι η πλειοψηφία των παιδιών που έπαιζαν στο τοπικό γήπεδο ποδοσφαίρου ήταν Άραβες, το έβγαλαν ‘ακατάλληλο’, το γκρέμισαν και το έκαναν κολυμβητήριο! Στο Ιράν αν ο Άραβας δεν είναι πλούσιος δεν έχει καμία αξία”.

Το επόμενο διαθέσιμο γήπεδο βρισκόταν πλέον 45 χιλιόμετρα μακριά. Πήγαινα κάθε μέρα μετά τη δουλειά για να παρακολουθήσω τον θείο μου. Σε έναν από τους αγώνες, ο προπονητής με εντόπισε να παίζω με μία μπάλα στα πέριξ του γηπέδου. Με πλησίασε και έμαθε ότι παίζω ποδόσφαιρο και ήμουν εκεί για τον θείο μου. Την επόμενη μέρα, με κάλεσε να κάνω προπονήσεις. Σε λίγο διάστημα έπαιζα με την πρώτη ομάδα. Γκολ σε κάθε αγώνα. Άρχισα να ξεχωρίζω. Κακό πράγμα για έναν Άραβα στο Ιράν. Και μετά ήρθε ο φόβος. Έπρεπε να φύγω, για να σωθώ. Αλλιώς θα είχα την τύχη του πατέρα μου”, αναφέρει και στέκεται στο ταξίδι που τον έφερε από το Ιράν στον Ξενώνα της ΑΡΣΙΣ στη Θεσσαλονίκη.

“Το ταξίδι μου άρχισε με πρώτο προορισμό την Τουρκία. Κάθισα για μία ημέρα μόνο. Μετά ακολούθησε η Χίος, η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Εδώ έμεινα για εφτά μέρες στην αρχή. Στον δρόμο. Άρχισα να απελπίζομαι. Στη συνέχεια επέστρεψα στην Αθήνα για μία καλύτερη τύχη. Δεν τη βρήκα. Η Θεσσαλονίκη ήρθε και πάλι στο προσκήνιο. Γύρισα. Πλέον μένω σε Ξενώνα της ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων. Κατάφερα να βρω ένα ασφαλές περιβάλλον. Δεν είναι αυτονόητο. Όχι όταν ακολουθείς την πορεία που ακολούθησα εγώ”.

“Από τις πρώτες μέρες εκμεταλλεύτηκα την μπάλα στην αυλή του Ξενώνα. Υπήρχαν και δύο πρόχειρα τέρματα και μερικοί καινούριοι φίλοι. Όταν στα 17 σου βλέπεις παιδιά στην ηλικία σου να περνούν το ίδιο, γίνεστε αυτόματα φίλοι. Οικογένεια. Δεν κοιτάς ιθαγένεια. Δεν έχει καμία σημασία. Μαζί αρχίσαμε να παίζουμε ποδόσφαιρο. Επέστρεψα σε αυτό που αγαπούσα περισσότερο.

Για μένα δεν είναι ακόμα ένα άθλημα. Είναι η ζωή μου. Το τρέξιμο. Το κυνήγι. Η δημιουργία της ευκαιρίας. Και φυσικά το σκοράρισμα

Φαντάσου ότι στην αρχή έπαιζα ως τερματοφύλακας στο Ιράν. Μεγάλη απογοήτευση (γέλια). Τίποτα δε συγκρίνεται με την αίσθηση του γκολ, ότι κάπου είσαι πετυχημένος, ξεχωριστός. Οι συμπαίκτες μου με φωνάζουν χαϊδευτικά Κριστιάνο. Τον λατρεύω. Προσπαθώ να μιμηθώ το στυλ του. Το πώς βρίσκεται πάντα στο σωστό σημείο τη σωστή στιγμή. Θρύλος στα μάτια μου. Οι Ιρανοί ποδοσφαιριστές δεν είναι ιδιαίτερα διάσημοι μακριά από τη χώρα μας. Εδώ νομίζω παίζει ο Ανσαριφάρντ στον πρωταθλητή Ολυμπιακό. Καλός παίκτης, αλλά σίγουρα όχι Ρονάλντο”, αναλύει χαμογελώντας και περιγράφει την ποδοσφαιρική πραγματικότητα που βρήκε στην Ελλάδα και το νομικό πρόβλημα με την ΕΠΟ που δεν του επιτρέπει να αγωνιστεί σε επίσημο παιχνίδι!

“Ευτυχώς, οι υπεύθυνοι από τον Ξενώνα με βοήθησαν να βρω κάποια ομάδα να παίζω στην πόλη. Βρέθηκα στον Μακεδονικό. Άρχισα να παίζω με τα παιδιά της ηλικίας μου. Στον πρώτο μεταξύ μας αγώνα έβαλα 13 γκολ. Κατάλαβαν ότι δεν υπήρχε κανένας λόγος να παίζω με συνομηλίκους μου στις προπονήσεις. Με έβαλαν στις προπονήσεις των μεγάλων. Σκόραρα σε όλα τα διπλά. Άρχισε να ακούγεται το όνομά μου. Έκτοτε έχω κάνει προπονήσεις και με άλλες ομάδες. Το θέμα είναι ότι δεν μπορώ να παίξω σε επίσημο αγώνα. Σε κανέναν”.

Δεν διαθέτω δελτίο ποδοσφαιριστή επειδή δεν έχω τα απαραίτητα χαρτιά. Πώς να τα έχω; Δεν μπορώ να έρθω σε επικοινωνία με τη χώρα από την οποία έφυγα για να γλιτώσω!

Είναι τόσο απίστευτο και παράλληλα στενάχωρο όλο αυτό. Θέλω απλά να παίζω. Όπως όλοι. Για εμένα αυτή είναι η απόδρασή μου

“Ονειρεύομαι τη στιγμή που θα μπω ως βασικός σε επίσημο παιχνίδι. Με φανέλα, με παπούτσια, με όλα. Που θα κυνηγήσω τη φάση και θα πετύχω το πρώτο μου γκολ. Και ποιος ξέρει που μπορώ να φτάσω; Δεν θα μου απαγορεύσει κανείς να ονειρεύομαι”, τονίζει.

Ποια είναι, όμως, η νομική πλευρά της ιστορίας; Ο Θωμάς Χαραλαμπίδης, δικηγόρος στο τμήμα παιδικής προστασίας της ΑΡΣΙΣ, χειρίζεται την υπόθεση από την πρώτη στιγμή.

“Το όλο ζήτημα έχει να κάνει με τα δικαιολογητικά που απαιτούνται να προσκομιστούν και τις διαδικασίες που πρέπει να δρομολογηθούν, ώστε τελικά ένας αλλοδαπός ασυνόδευτος ανήλικος να μπορέσει να παίξει μπάλα σε ερασιτεχνικό σωματείο, αφού πρώτα εκδοθεί δελτίο ερασιτέχνη ποδοσφαιριστή από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία. Ο συγκεκριμένος, για τον οποίο μάλιστα η αρμόδια επί του αιτήματος ασύλου αρχή αποφάσισε να προτείνει στο Υπουργείο Εσωτερικών τη χορήγηση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, αδυνατεί να προσκομίσει πιστοποιητικό γέννησης και επίσημη μετάφρασή του, αντίγραφο διαβατηρίου και έγγραφο της Ομοσπονδίας της χώρας του (Ιράν) που να βεβαιώνεται ότι δεν είναι εγγεγραμμένος στα μητρώα της”.

“Με λίγα λόγια, ζητάνε πιστοποιητικά από έναν άνθρωπο που έφυγε κακήν κακώς από τη χώρα του, ενώ η άλλη ‘λύση’ είναι η ΕΠΟ, δηλαδή η ελληνική αρχή που θα εκδώσει το δελτίο ερασιτέχνη ποδοσφαιριστή, να επικοινωνήσει η ίδια με την αντίστοιχη αρχή της χώρας από την οποία έφυγε ο πρόσφυγας, σερβίροντας στο πιάτο, ως μη όφειλε, την πληροφορία για το πού βρίσκεται τώρα ο φυγάς!”.

“Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να τονίσουμε πόσο θετική επίδραση στην ένταξη και την ομαλή κοινωνικοποίηση ενός ασυνόδευτου εφήβου έχει η συμμετοχή του σε τοπικές αθλητικές δραστηριότητες. Και μάλιστα αυτό δεν είναι μια άποψη προσωπική ή μόνο της ΑΡΣΙΣ, αλλά και της ίδιας της πολιτείας, η οποία στο σχετικό Οδηγό Λειτουργίας Δομών Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων που έχει εκδώσει τονίζει ότι ‘Σε συνεργασία με τους Δήμους και τους τοπικούς φορείς θα πρέπει να ενθαρρύνεται η συμμετοχή των ασυνόδευτων παιδιών σε τοπικές αθλητικές ομάδες’. Επομένως η ίδια η πολιτεία αντιφάσκει όταν δεν βρίσκει τρόπο να πραγματοποιήσει αυτό που θεωρεί ότι είναι προς το συμφέρον του ανηλίκου”, αναφέρει ο έμπειρος νομικός.

Πώς μπορεί, όμως, να ξεπεραστεί το συγκεκριμένο νομικό κώλυμα; “Έχουμε στείλει εδώ και 1,5 μήνα σχετικό έγγραφο προς τον πρόεδρο της διοικούσας επιτροπής της ΕΠΟ, με κοινοποίηση στον Γενικό Γραμματέα Αθλητισμού, τον υφυπουργό Αθλητισμού, τον Συνήγορο του Πολίτη και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Δεδομένου ότι τόσο ο πρόεδρος της προσωρινής διοικούσας της ΕΠΟ, όσο και ο υφυπουργός Αθλητισμού είναι έγκριτοι νομικοί, ο πρώτος μάλιστα εξ αυτών και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή της Αθήνας, θα ανέμενα μια σχετική πρωτοβουλία στην κατεύθυνση της λύσης. Αυτή θα προέλθει εάν γίνει δεκτό να αναπληρωθεί ό,τι δεν μπορεί να προσκομισθεί από σχετική υπεύθυνη δήλωση του παιδιού, που απλώς θέλει να παίξει μπάλα στην ομάδα της γειτονιάς του. Αυτό, άλλωστε, έχει προτείνει και ο Συνήγορος του Πολίτη προκειμένου να υπερκεραστούν τα μέχρι τώρα ανυπέρβλητα διαδικαστικά προβλήματα ώστε να είναι εφικτή η έκδοση ΑΦΜ από ανήλικο. Την ίδια λύση έχουν δεχθεί πολλά αστικά δικαστήρια ανά την Ελλάδα προκειμένου να εκδοθεί άδεια γάμου και να τελεστεί γάμος στις περιπτώσεις που είτε ο ένας / μια εκ των μελλονύμφων, είτε και οι δύο, είναι αλλοδαποί αιτούντες άσυλο. Με βάση την γενική αρχή του δικαίου κατά την οποία ‘ουδείς υποχρεούται εις τα αδύνατα’, τα θέματα αυτά μπορούν να λυθούν με υπεύθυνη δήλωση του ανηλίκου, η οποία αν είναι ψευδής θα επιφέρει τις αντίστοιχες ποινικές συνέπειες. Και μάλιστα όταν αυτό γίνεται δεκτό για ζητήματα που ενδιαφέρουν περισσότερο την έννομη τάξη όπως π.χ. η αποφυγή της διγαμίας, είναι κωμικοτραγικό να τίθενται τέτοιοι περιορισμοί προκειμένου να κάνει ένα παιδί αυτό που θέλει. Να παίξει απλά ποδόσφαιρο!”, καταλήγει.