Ο Saske όταν δεν ραπάρει διαβάζει ποιήματα του Καβάφη
Με αφορμή την κυκλοφορία του δεύτερου προσωπικού του δίσκου, Saskepticism Vol.2, o Saske, ένας από τους καλύτερους ράπερ της γενιάς του, μας μίλησε για την καλλιτεχνική του ενηλικίωση, τις μοναχικές βόλτες στο κέντρο της Αθήνας, τη σχέση του με τη μητέρα του και την Πόλις του Καβάφη.
- 22 ΑΠΡ 2022
Το προηγούμενο βράδυ για τον Saske, ή αλλιώς Οδυσσέα, όπως συνηθίζουν να τον φωνάζουν όσοι τον ξέρουν, ήταν πολύ βαρύ. Πέταξε από Αθήνα για Θεσσαλονίκη στις 12 τα μεσάνυχτα, καθώς η πτήση του είχε δύο ώρες καθυστέρηση, έπαιξε στο live, γύρισε στο ξενοδοχείο στις 5 το πρωί, κοιμήθηκε άλλες δύο ώρες και επέστρεψε στην Αθήνα.
Μέσα σε όλα αυτά είχε τα γενέθλιά του. Αλλά ακόμη και τότε είχε live, όπως λέει γελώντας, λίγα λεπτά μετά την πρώτη γνωριμία μας. Η ζωή για εκείνον και όλους τους ανθρώπους γύρω του έχει αλλάξει για τα καλά. Τρία χρόνια μετά την κυκλοφορία του Ξέρω Μάνα, του τραγουδιού εκείνου του παιδιού που είχε κατέβει από τη Χρυσούπολη της Καβάλας για να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα, ο Saske έχει γίνει ένας από τους πιο επιτυχημένους ράπερ της γενιάς του, με τα κομμάτια του να συγκεντρώνουν εκατομμύρια streams στις ψηφιακές πλατφόρμες και τα μαγαζιά στα οποία εμφανίζεται να είναι ασφυκτικά γεμάτα με κόσμο ο οποίος θέλει να ακούσει τη μουσική του.
Ο ίδιος νιώθει μουσικά πιο ώριμος από ποτέ και μόλις κυκλοφόρησε τον δεύτερο δίσκο του, με τίτλο Saskepticism Vol.2. Λίγες ώρες πριν από την προγραμματισμένη συνέντευξη, έσκασε στο Instagram το εξώφυλλο του νέου άλμπουμ. Σε αυτό φαίνεται να στέκεται όρθιος και να κρατά τους ώμους τριών αγοριών με κοτσιδάκια.
Είναι κι αυτός ένας τρόπος, όπως εξηγεί, να δείξει την ενηλικίωσή του την επιρροή του στις νέες γενιές ακροατών και καλλιτεχνών. Πόσες διαφορές, όμως, εντοπίζει ο ίδιος στον εαυτό του σε σχέση με εκείνο το παιδί που πριν από μερικά χρόνια χτυπιόταν στα κλιπ για να βγάλει τη δική του τρέλα;
«Πάρα πολλές. Τα τελευταία 2-3 χρόνια, έχω δει τον στίχο μου, τον τρόπο ζωής μου, τους φίλους μου να ωριμάζουν παρέα με μένα. Ακούω παλιά μου κομμάτια που κάποτε μου άρεσαν, όπως ένας ποδοσφαιριστής βλέπει τις εφηβικές του προπονήσεις σε video. Έτσι και εγώ αυτά τα τραγούδια τα αντιμετωπίζω με ένα γλυκό τρόπο. Κάποια μπορεί να μην τα έβγαζα. Αλλάζεις σαν άνθρωπος. Δε θα καθόμουν ποτέ όμως να τα σβήσω. Αποδέχομαι πως αυτή είναι η πορεία μου».
Σου αρέσει περισσότερο να βγάζεις singles ή δίσκους;
Και τα δύο. Τα singles είναι οι μεγάλες επιτυχίες. Ο σκοπός τους είναι μόνο ένας: να πετύχουν. Ο δίσκος, όμως, είναι κάτι άλλο. Εκεί δείχνω τις πλευρές μου που δεν φαίνονται στα singles. Ο αληθινός fan μου, πέρα από τα ερωτικά κομμάτια, θέλει να ακούσει τον παλιό Saske, που τα έχωνε, που ήταν τρελαμένος, που δεν το ένοιαζε τι θα πει το industry. Ο δεύτερος δίσκος μου είναι πιο συμμαζευμένος. Ο πρώτος ήταν πιο αρπακόλλα. Έτσι τον ήθελα, όμως. Ήθελα το πρώτο μου project να είναι το πιο όμορφο στα μάτια μου.
Άκουγες από μικρός άλμπουμ;
Πάρα πολλά. Ο δίσκος θεωρώ πως είναι ο σωστός τρόπος να ακούς μουσική. Όταν σου αρέσει ένας καλλιτέχνης οφείλεις να ακούσεις τα άλμπουμ του για να συνδεθείς με την ιστορία του και να καταλάβεις καλύτερα το σύμπαν του. Κάθε καλλιτέχνης οποιασδήποτε τέχνης, έχει ένα δικό του σύμπαν. Έναν τρόπο που σκέφτεται και που βλέπει τα πράγματα.
Αγοράζεις ακόμη και σήμερα;
Ναι. Μ’ αρέσει να πηγαίνω στο Μοναστηράκι και να ψάχνω σε παλιατζίδικα. Τις προάλλες βρήκα έναν πολύ παλιό δίσκο της Βέμπο. Το εξώφυλλό της ήταν πολύ μπροστά. Η φωτογραφία με το κομοδίνο και τα καλλυντικά της, ο καθρέφτης, το πρόσωπό της που έκανε γκριμάτσες. Στεναχωρήθηκα που δεν είχε το Πόσο Λυπάμαι. Αλλά είχα πάρει έναν της Μαριλένας που το τραγουδούσε. Έχω βρει δίσκους του Θεοδωράκη, του Χρηστάκη. Όλα δύο ευρώ. Πήγα με 50 ευρώ, πήρα 25 και μετά γύρισα σπίτι για να τους ακούσω.
Κυκλοφορείς αρκετά στο κέντρο δηλαδή.
Συνέχεια. Είμαι από τους τύπους που, είτε θα κυκλοφορώ τέρμα extravagant με αυτοκίνητα και πολύ κόσμο μαζί μου ή θα είμαι ολομόναχος. Συνήθως συμβαίνει το δεύτερο. Είμαι chill. Και τα μουσικά μου πρότυπα είναι chill. Ας πούμε, κόσμος στη Νέα Υόρκη πετυχαίνει τον A$AP Rocky στο μετρό.
Έχεις νιώσει ποτέ να πέφτουν πάνω σου τα βλέμματα του κόσμου;
Πάντα. Εδώ χθες έμπαινε κόσμος στο αεροπλάνο και μου έλεγε «χρόνια πολλά» για τα γενέθλιά μου. Στην αρχή είχα αγοραφοβία. Πλέον, όμως, είναι κομμάτι της ζωής μου. Τώρα πια παθαίνουν αγοραφοβία όσοι είναι μαζί μου. Έχω φίλους που μου λένε “μαλάκα, δεν μπορώ μας κοιτάνε όλα τα τραπέζια”. Με ρωτάνε “Πώς μπορείς και το κάνεις αυτό;”. Να σου πω την αλήθεια, ποτέ δεν το ήθελα αυτό. Εγώ μουσική θέλω να κάνω. Αλλά αυτό πάει πακέτο, όταν σε μαθαίνει ο κόσμος.
Πώς σου φαίνεται τώρα που η ραπ μουσική έχει γίνει mainstream;
Αυτό δουλεύαμε να γίνει. Αν δεν ήταν mainstream, δεν θα είχα συναυλίες τώρα. Όλοι το περιμέναμε. Θυμάμαι το ‘18 να λέμε πως το ‘20 θα βγάλουμε φραγκάρες. Το ‘20 τελικά ήρθε η καραντίνα (γελάει). Δεν μπορείς, όμως, να το κάνεις μόνο σου. Πρέπει να υπάρχουν 5-10 άτομα που να το τρέχουν μαζί σου.
Το βρισίδι στη ραπ, το cancel, τα beefs
Τι είναι αυτό που θεωρείς πως ξεχωρίζει τη ραπ από τα άλλα είδη μουσικής στην Ελλάδα;
Η βωμολοχία, η βρισιά, οι ωμές εκφράσεις και εικόνες, η επιθετικότητα.
Φοβάσαι πως η μουσική αυτή φάει cancel;
Όχι δεν το φοβάμαι γιατί έχουμε ελευθερία του λόγου. Αλλά και πάλι, είμαι της άποψης πως αν κάτι είναι πιο ωμό από αυτό που αντέχεις, μην το βλέπεις. Εμένα, ας πούμε, δεν μου αρέσουν τα θρίλερ. Μου αρέσουν οι κωμωδίες.
Θα σου δώσω ένα άλλο παράδειγμα. Θυμάμαι τη μάνα μου να σηκώνεται σε γλέντια σε ταβέρνες και να τραγουδά έγινα μπεκρής, ωχ αμάν, χασικλής και μερακλής. Τότε το ρεμπέτικο και τους στίχους του, τους απαγόρευαν. Δεν ήταν αποδεκτό. Σήμερα, όμως, είναι κουλτούρα αυτού του τόπου. Δεν θα βάλω τα πόδια μας στα ίδια παπούτσια με εκείνων των ανθρώπων. Ούτε θέλω να προσβάλω όποιον το βλέπει διαφορετικά, αλλά η θεματολογία μας είναι κοντά με εκείνη, όπως και ο τρόπος ζωής.
Σ’ ενδιαφέρει η μουσική σου να μπει στην τηλεόραση και τα ραδιόφωνα;
Κοίτα, εγώ είμαι από αυτούς που δεν κάνουν μουσική με στόχο να φανεί. Κάνω μουσική και ελπίζω να φανεί. Δεν με νοιάζει να πουλήσει, να μπει στην τηλεόραση. Το Παντού, για παράδειγμα, έπαιξε σε 45 ραδιόφωνα. Υπάρχουν άλλα κομμάτια, ωστόσο, που δεν θα παίξουν ποτέ ούτε σε ένα. Κάθε τραγούδι έχει κι άλλο σκοπό. Δεν θα κάτσω εγώ, όμως, να αλλάξω το τραγούδι μου για να παίξει στο ραδιόφωνο.
Η φάση με τα beefs πώς σου φαίνεται;
Εσένα πως σου φαίνεται;
Κουραστική.
Τα beefs υπάρχουν και θα υπάρχουν μέσα στη φάση μας. Ο τρόπος που παρουσιάζονται στα social media και στα πάνελ των τηλεοπτικών εκπομπών, όμως, είναι too much. Δεν αρμόζουν στο στιλ μου. Πίσω από τα media, όποιος έχει μιλήσει για μένα, έχω βρεθεί μπροστά του για να συζητήσουμε τον λόγο που το έκανε. Δεν είμαι τύπος που το διαφημίζω.
Πιστεύεις πως κάνουν κακό στη σκηνή;
Δεν κάνουν κακό. Μόνο καλό κάνουν. Κάποιος θα πέσει, κάποιος θα πάρει τη θέση του. Κάποιος άλλος θα πάρει hype από όλο αυτό. Στην τελική ακόμη και ο χαμένος θα κερδίσει από όλο αυτό. Είναι win-win. Εφόσον δεν πρόκειται να ανοίξει κανένα ρουθούνι.
Αυτά που λέγονται στα κομμάτια ισχύουν;
Ναι, υπάρχουν αρκετοί ράπερς που εννοούν αυτά που λένε στα κομμάτια τους. Δεν υφίσταται πια αυτό το «καλά που νομίζεις πως είσαι; Στην Αμερική;». Όχι στην Ελλάδα είμαι που πλέον υπάρχουν νέοι που σκέφτονται πώς θα βγάλουν μαύρο χρήμα και μπορεί να φάνε και καμιά τσουριά στο δρόμο. Δε λέω αν είναι καλό ή κακό, αλλά συμβαίνει.
Η Αμερική, η Χρυσούπολη, η μητέρα του
Στη Χρυσούπολη πως είναι τα πράγματα τώρα που είσαι διάσημος;
Εκεί είναι όλοι πολύ χαρούμενοι και περήφανοι για μένα. Δεν πληρώνουν τα ποτά μου. Όλοι με ξέρουν και όλους τους ξέρω. Δεν πουλάω μούρη. Οι μεγάλοι είναι περήφανοι, οι πιτσιρικάδες ψαρωμένοι. Κυνηγάνε το αυτοκίνητό μου με ποδήλατα. Πλάκα έχει.
Ποια είναι η σχέση σου με τον τόπο σου;
Έχω πολύ έντονους δεσμούς με την περιοχή που μεγάλωσα. Ίσως είναι ένας εγωιστικός τοπικισμός. Όλοι στο ραπ έχουν τη γειτονιά τους. Δε γίνεται να ραπάρεις και να μην αναφέρεσαι σε αυτή. Είναι το μέρος απ’ όπου ξεκίνησες, οι φίλοι που είχες και σήμερα γυρνάς μαζί τους στα tours. Είναι κάποια κλισέ που όντως υπάρχουν.
Έχουμε φτιάξει ένα κανάλι για να προβάλουμε καλλιτέχνες από την περιοχή. Λέγεται 64 200. Παρέχουμε, ουσιαστικά μια πλατφόρμα για θέαση σε οποιονδήποτε θέλει να προσπαθήσει να αναδειχθεί. Θέλω έτσι να βοηθήσω τους φίλους μου που ραπάραμε μαζί μικροί.
Με τη μητέρα σου πώς τα πάτε;
Πολύ καλά. Μιλάμε καθημερινά. Ζει μόνιμα στη Χρυσούπολη και είναι δασκάλα. Για μένα αυτή η γυναίκα ο πατέρας μου και η μητέρα μου μαζί. Είναι πολύ ανοιχτόμυαλος άνθρωπος. Μια θερμή ενέργεια, φιλόξενη.
Έχω μια πολύ καλή σχέση μαζί της και με έχει στηρίξει πάρα πολύ σε όλο αυτό. Από την πρώτη στιγμή μου έδινε χαρτζιλίκι 10 ευρώ για να πάω να ηχογραφήσω όταν είχα ελεύθερο χρόνο, αντί να μου λέει «τι πας και κάνεις». Με άφησε να συναντήσω μερικούς managers στη Θεσσαλονίκη, ενώ την ίδια μέρα έδινα μάθημα πανελληνίων. Οι περισσότερες θα έλεγαν «πήγαινε να δώσεις το μάθημα και άστα αυτά τώρα».
Ακούει τα τραγούδια σου;
Ναι, όλα, ακόμη και τα πρώτα μου. Τα καταλαβαίνει. Πήγαινα από μικρός και τις έδειχνα στο laptop μουσικές που μου άρεσαν. Τότε ήμουν απλά ένας πιτσιρίκος, ενθουσιασμένος με το ραπ. Ξέρει τι σημαίνει battle, freestyle, beat, autotune. Καμιά φορά ακούει κομμάτια μου και μου δίνει συμβουλές του τύπου «εδώ έπρεπε να βάλεις λιγότερο autotune, αδικείς τη φωνή σου».
Έχεις μεγαλώσει κάποια χρόνια στην Αμερική μαζί της, σωστά;
Νομίζω ήρθε ο καιρός να πούμε την αλήθεια. Πράγματι, μεγάλωσα εκεί, αλλά όσο ήμουν πιο πιτσιρικάς στη φάση μεγαλοποιούσα τη διάρκεια. Στα αλήθεια έμεινα 3,5 χρόνια στην Αμερική. Η μητέρα μου είχε πάρει μετάθεση σ’ ένα ιδιωτικό ελληνικό σχολείο στη Φλόριντα, το καλύτερο στα μαθηματικά. Πηγαίναμε όλοι με στολές. Κάναμε 12ώρα. Πρώτη δημοτικού και μαθαίναμε φυσική και άλγεβρα.
Ποιο ήταν το αγαπημένο σου μάθημα;
Το διάλειμμα που ανταλλάσσαμε κάρτες pokemon (γελάει). Ψέματα. Η φυσική μου άρεσε. Τώρα μη φανταστείς: έπρεπε να διαλέξουμε ένα πείραμα και να το παρουσιάσουμε μπροστά στο σχολείο. Αμερικανιά. Τα Xριστούγεννα μας έφτιαχναν ζεστή σοκολάτα, βλέπαμε το Πολικό Εξπρές και μετά κάναμε πασαρέλα με τις πιτζάμες μας.
Και γιατί φύγατε;
Από την Αμερική και το σχολείο έφυγα γιατί έχω διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα. Η μητέρα μου έμεινε πίσω για να δουλέψει. Γύρισα Χρυσούπολη στη γιαγιά μου και τον παππού μου. Η γιαγιά ήταν πολύ γλυκιά γυναίκα, ο παππούς, από την άλλη, πολύ σκληρός, όλοι τον έτρεμαν. Μόνο η γιαγιά μου τον έκανε καλά. Τώρα βέβαια έχει μαλακώσει και βλέπει ντοκιμαντέρ που τα λέει «ζούγκλα». Μου λέει «βάλε να δούμε θηρία».
Φαντάζομαι τα αγγλικά σου θα είναι σε πολύ καλό επίπεδο.
Τώρα ναι. Στην αρχή, όμως, δυσκολεύτηκα πολύ εκεί. Μέσα σ’ ένα μήνα, ωστόσο, έγινε ένα κλικ μέσα μου και άρχιζα να τα μιλάω. Αυτά χρησιμοποιούσα όλη τη μέρα, λογικό ήταν. Στην πρώτη δημοτικού, να φανταστείς ήξερα αγγλικά τύπου lower.
Θα δοκίμαζες να κάνεις ραπ στα αγγλικά;
Το έχω δοκιμάσει, αλλά, όχι, δεν θα το έκανα. Υπάρχουν πάρα πολλοί καλλιτέχνες εκεί έξω για να ξεχωρίσω εγώ.
Στα ελληνικά είναι, επίσης, δύσκολο;
Αν ψάξεις το κινητό μου θα δεις πως έχω 500 ραπ στιχάκια γραμμένα στις σημειώσεις. Όλη στην πιάτσα ξέρουν πως είμαι πιστόλι. Μπορώ να σου ηχογραφήσω και να σου γράψω κομμάτι μέσα σε ένα τέταρτο. Το έχω κάνει. Συνηθίζω να γράφω τρία κομμάτια σε δύο ώρες. Αυτό είναι το rate μου.
Αυτή την ευχέρεια την είχες από μικρός ή τη βελτίωσες μεγαλώνοντας;
Είναι και δουλειά σίγουρα. Αλλά και όταν ήμουν μικρός, κάθε μεσημέρι έγραφα ένα «σκέφτομαι και γράφω» και το παρέδιδα στη μητέρα μου όταν ξυπνούσε από τον μεσημεριανό της ύπνο. Παράλληλα έκανα πολύ freestyle. Όλο αυτό σου δημιουργεί μια ευστροφία στο να γράφεις στίχους.
Το live στις φυλακές Νιγρίτας, ο Καβάφης και η πάλη μεταξύ του Saske και του Οδυσσέα
Πριν από μερικές μήνες, τραγούδησες στις φυλακές Νιγρίτας. Πώς ήταν η εμπειρία;
Ήταν πολύ cool. Η εκδήλωση έγινε στον χώρο εκδηλώσεων των φυλακών. Μας πήρε δύο μέρες για να το γυρίσουμε.
Γνώρισες κόσμο που ήταν στη φυλακή;
Ναι, πήγα στο σχολείο δεύτερης ευκαιρίας και μίλησα με πολύ κόσμο. Με τους ανθρώπους που είχαν καλή διαγωγή και ήταν υδραυλικοί και καθαριστές, είχαμε πολύ καλή σχέση. Ό,τι και αν χρειαζόμασταν, τους το ζητούσαμε και μας το έφερναν. Μας έδωσαν, μάλιστα, και ένα ραπ που έγραψαν στην πλάκα και το απήγγειλα στο τέλος. Μπήκα με σεβασμό προς τη φιλοξενία τους και εκεί μέσα είδα κανονικούς ανθρώπους.
Είχες απαγγείλει για το Ίδρυμα Ωνάση, επίσης, ποιήματα του Καβάφη. Θα σε ενδιέφερε να μελοποιήσεις κάποιο από αυτά;
Δεν ξέρω καθόλου αυτή την τεχνική: πώς να βάλεις δηλαδή μελωδική πάνω σε μια απαγγελία. Αλλά και πάλι, όμως, δεν θα το έκανα. Ποιος είμαι εγώ να μελοποιήσω Καβάφη;
Ποιο είναι το αγαπημένο σου ποίημά του;
Η Πόλις. Κυρίως γιατί έχει αυτή την ξενιτιά μέσα της. Στο τέλος λέει Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Κι όντως, πάντα γυρνάμε πίσω από εκεί που ξεκινήσαμε. Είτε μας αρέσει, είτε όχι. Αυτό το ποίημα μιλάει για τη σχέση μου με τον τόπο μου. Για μένα, τον Οδυσσέα, που ψάχνει μια Ιθάκη. Αλλά τώρα είναι μακριά από αυτή.
Ποιος είναι ο Οδυσσέας και ποιος ο Saske τελικά;
Ο Οδυσσέας είναι ο άνθρωπος. O Saske είναι η περσόνα που παλεύει να μη γίνει ο άνθρωπος.
Προτιμάς να σε αποκαλούν Saske ή Οδυσσέα;
Οδυσσέα με λένε οι άνθρωποί μου. Παρόλα αυτά, εγώ συστήνομαι παντού με το πραγματικό μου όνομα. Δε μου βγαίνει να πω Saske.
Στο τέλος της μέρας, όμως, ποιος από τους δύο υπερισχύει;
Συνυπάρχουμε, νομίζω. Σίγουρα ο Οδυσσέας έχει επηρεαστεί από τον Saske, όπως και ο Saske έχει φτιαχτεί από κομμάτια του Οδυσσέα. Η κατάσταση είναι όπως στην ταινία Η Μάσκα. Είσαι ο Jim Carrey ή η μάσκα τελικά; Και ποιος νικάει στο τέλος;
Κάτι τελευταίο. Πώς ένιωσες όταν πέθανε ο Mad Clip;
Ήταν απρόσμενο. Στην αρχή δεν μπορείς να το πιστέψεις. Έφυγε μια προσωπικότητα που είχε δημιουργήσει το δικό της σύμπαν. Ήταν ένας established artist. Το κενό που άφησε είναι πολύ αισθητό μέχρι σήμερα. Όσοι είμαστε πάνω στη φάση, το έχουμε νιώσει αυτό το κενό. Γιατί, όπως και μέσα στις εταιρίες υπάρχει ένα rotation στις κυκλοφορίες, έτσι και στο ίδιο το παιχνίδι.
Info: Ο δεύτερος προσωπικός δίσκος του Saske, με τίτλο Saskepticism Vol.2, πρόκειται να κυκλοφορήσει σε όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες στις 22 Απριλίου από την OffBeat Records.
