Ο Βασίλης Κεκάτος συγκινήθηκε ακόμα και πριν πάρει τον Χρυσό Φοίνικα

Δύο αγόρια συναντιούνται. Είναι βράδυ, σε ένα βενζινάδικο κάπου στο άγνωστο. Κι οι δύο είναι περαστικοί.Ο ένας έχει κάνει μια σύντομη στάση, ο άλλος θέλει να βρει τρόπο να φτάσει στην Αθήνα.

Μιλάνε, γνωρίζονται, κοιτάζονται. Με όποια σειρά νιώθει καθένας.

Η “Απόσταση Ανάμεσα στον Ουρανό κι Εμάς” είναι αυτό. Ένα όνειρο, μια γνωριμία, μια συνάντηση. Μια ταινία 9 λεπτών για μια σπίθα.

Η ταινία του Βασίλη Κεκάτου βρέθηκε να διαγωνίζεται στο Φεστιβάλ Καννών, κορυφώνοντας την πορεία ενός από τους σημαντικότερους αυτή τη στιγμή μικρομηκάδες σκηνοθέτες μας. Το εξαιρετικό “Η Σιγή των Ψαριών όταν Πεθαίνουν” του Κεκάτου ξεχώρισε ανάμεσα στην περσινή σοδειά ταινιών μικρού μήκους και τώρα, στην 4η ταινία του, ο 28χρονος σκηνοθέτης φτάνει σε μια μέχρι πρότινος απάτητη κορυφή.

Στις φετινές Κάννες, η “Απόσταση” τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα, έχοντας μια μέρα νωρίτερα κερδίσει και το Queer Palm, δηλαδή το βραβείο για ταινίες ΛΟΑΤΚΙ περιεχομένου.

Εμείς συναντήσαμε τον Βασίλη Κεκάτο το πρωινό του Σαββάτου, την τελευταία μέρα του Φεστιβάλ. Το προηγούμενο βράδυ, είχε μόλις κερδίσει το Queer Palm κι η συγκίνηση ήταν ήδη εμφανής. Ο σκηνοθέτης μας μίλησε για τα προσωπικά του βιώματα πίσω από το φιλμ του, για τους ηθοποιούς του, για τους συνεργάτες του και το πόσο σημαντικό είναι να κάνει σινεμά με τους ανθρώπους που αγαπάει. Μας μίλησε ακόμα για τα μεγάλου μήκους πλάνα του, πριν ολοκληρώσουμε την κουβέντα μας με ένα φλάσμπακ σε όλες τις τελετές απονομής των Καννών που έβλεπε όλα αυτά τα χρόνια μέσω streaming, λίγες ώρες πριν βρεθεί προσκεκλημένος (και, τελικά, νικητής!) σε μία.

ΓΙΑ ΤΟ ΝΑ ΘΕΣ ΑΠΛΩΣ ΝΑ ΔΕΙΞΕΙΣ ΚΑΤΙ ΟΜΟΡΦΟ

Μου ήρθε πρώτα η τελευταία εικόνα και μετά προσπαθούσα να βρω ένα τρόπο ώστε να οδηγηθούμε εκεί. Εκεί ήρθε η εμπειρία μου από τα road trip της Αμερικής. Μια εμπειρία που μου άλλαξε τη ζωή. Με το διευθυντή φωτογραφίας μου μαζί διασχίσαμε πολλές πολιτείες της Αμερικής λόγω του Φεστιβάλ Σάντανς που πήγαμε δύο φορές, κάναμε δύο μεγάλα ταξίδια κι αυτά ήρθαν και βρήκα τη θέση τους μέσα μου. Εκεί συνειδητοποίησα πόσο ονειρικά μπορούν να μοιάζουν τη νύχτα τα βενζινάδικα. Είναι σα να ίπτανται.

Θυμάμαι σε μια συνέντευξη όπου ο Apichatpong είχε ρωτήσει τον Reygadas “γιατί κάνεις ταινίες;” Κι ο Reygadas του λέει, είναι απλώς στιγμές που βλέπω κάτι όμορφο και θέλω να το δείξω στους άλλους. Κάπως έτσι μου συνέβη με τα βενζινάδικα εμένα. Δεν είναι απλά ένα σημείο που σταματάς για βενζίνη, μπορεί να είναι το σημείο που θα γεννηθεί ένας μεγάλος έρωτας. Ή και τίποτα! Πώς το λέει ο Κωνσταντίνος Βήτα τον στίχο, “ένας μεγάλος έρωτας ή μια απλή συνουσία;” Κανείς δεν ξέρει. Αλλά σε κάθε περίπτωση κάτι όμορφο.

ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΒΙΩΜΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

Το σημείο εκκίνησης της ταινίας είναι προσωπικό. Την αφιερώνω στον αδερφό του πατέρα μου που έχει πεθάνει τώρα, πέθανε πολύ νέος, ήταν γκέι, ήταν άνθρωπος που έχει υποφέρει πάρα πολύ στη ζωή του. Ήταν πολύ δύσκολα εκείνη την εποχή. Να κάνεις come out στα 16 τη δεκαετία του ‘70; Γι’αυτό υπέφερε πολύ.

Αλλά όσα χρόνια υπάρχω εγώ, έβλεπα να του φέρονται με απίστευτη τρυφερότητα η μητέρα μου κι ο αδερφός του, απίστευτη αγάπη. Πάντα τρώγαμε με το σύντροφό του στα οικογενειακά τραπέζια, υπήρχε απόλυτη αποδοχή, μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον όπου ποτέ δεν τέθηκε θέμα. Ακριβώς επειδή έγινε έτσι, δεν τέθηκε ποτέ ζήτημα για την ταινία μου.

“Ό,τι έχω κάνει είναι τα παιδικά μου χρόνια.”

Ο σύντροφος του θείου μου, που ήταν για πολλά χρόνια μαζί, είναι ο θείος μου κατά κάποιο τρόπο, ήταν ο πρώτος που είδε την ταινία και μου λέει “ξέρεις, κάπως έτσι γνωριστήκαμε”. Ο ένας είχε έρθει από το πουθενά, ο άλλος είχε έρθει από το πουθενά, μια συνάντηση στο απόλυτο πουθενά χωρίς να ξέρει ο ένας τον άλλον, χωρίς να υπάρχει παρελθόν, χωρίς τίποτα. Εγώ ζήτησα την άδεια του πατέρα μου πριν μιλήσω γιατί είμαι από χωριό, μια κοινωνία δύσκολη, και μου είπε πως είναι το πιο ωραίο μνημόσυνο που θα μπορούσε να κάνει κανείς για τον θείο μου. Για μένα είναι όλο και πιο σημαντικό να μιλάμε. Και χωρίς να κάνουμε ακτιβισμό, με πολλή ειλικρίνεια να λέμε τα πράγματα που συμβαίνουν. Είναι για πολλούς λόγους σημαντική για μένα αυτή η ταινία και γι’αυτό χαίρομαι που πάει καλά.

Γιατί τα “Ψάρια” ας πούμε [σσ. “Η Σιγή των Ψαριών όταν Πεθαίνουν”, η βραβευμένη μικρού μήκους του Βασίλη Κεκάτου από το 2018] είναι μια ταινία που πολύ χαίρομαι που την έκανα, είναι ένα έργο εγκεφαλικό, που απλά το φαντάστηκα. Κι αυτό βέβαια είχε σημείο εκκίνησης στην οικογένειά μου, κατά παράδοξο τρόπο. Η ιστορία εκείνης της ταινίας ξεκίνησε στο μυαλό μου στην κηδεία του παππού μου, όπου είδα το όνομά του στο νεκρόσημο, κι ήταν το όνομά μου! Κατά κάποιο τρόπο όλα τα παιδικά μου βιώματα βρίσκουν τη θέση τους μέσα μου με έναν παράξενο φαντασιακό τρόπο, αυτό είναι το σημείο εκκίνησης για όλα τα πράγματα που έχω κάνει.

Κι ο “Ανάδρομος”, η πρώτη μου ταινία, έχει εκκίνηση τη βραδιά του χωρισμού των γονιών μου. Τα ξαναβρήκαν οι άνθρωποι μετά από λίγο, αλλά για μένα ήταν σοκ ως παιδί, ήταν ένα πολύ βίαιο πράγμα να βιώσω. Ένα βράδυ χωρισμού ήταν αιτία για μένα να το κουβαλήσω για πάντα. Ό,τι έχω κάνει είναι τα παιδικά μου χρόνια.

ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟ QUEER PALM

Πήραμε το βραβείο χτες βράδυ, μας είπαν όμορφα λόγια, μου το έδωσε η Βιρζινί Λεντουαγιέν. Είπαν πως το βραβείο απονέμενεται για την ευαισθησία της προσέγγισης του θέματος, τις ερμηνείες και την συναρπαστική σκηνοθεσία. Ήμασταν εκεί όλο το τιμ, ανέβηκαν και τα παιδιά πάνω και μιλήσανε. Δεν ξέρω τι θα γίνει απόψε, αν θα έχουμε κάτι από την επιτροπή, αλλά φεύγουμε από τις Κάννες σίγουρα με κάτι που το ήθελα πάρα πολύ.

Για μένα είναι πάρα πολύ σημαντικό το ότι πήραμε αυτό το βραβείο. Η ταινία μας παίρνει ως κεκτημένο ότι είναι γκέι χαρακτήρες τα δύο αγόρια, δεν είναι κάτι για το οποίο παλεύουν μες στην ταινία. Για εμάς είναι κάτι που έχει κατακτηθεί κι από εκεί και πέρα είναι τα προσωπικά χαρακτηριστικά του κάθε χαρακτήρα που καθορίζουν την πορεία της ταινίας. Ήταν μια ειλικρινής ταινία κι είχε μια ειλικρινή αναγνώριση.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Ο Ιώκο Ιωάννης Κοτίδης έχει την drag χαρακτήρα Imiterasu. Γινόταν ένα πάρτυ που έκανε περφόρμανς, εγώ όταν πήγα είχε τελειώσει και τον είδα απλώς με μια adidas φόρμα να κάνει ένα τσιγάρο. Λέω στη φίλη μου την Ηλέκτρα που είναι σύμβουλος σεναρίου, τη ρωτάω ποιος είναι αυτός, και μου λέει. “Τι είναι αυτή η φυσιογνωμία”, τρελάθηκα με το πρόσωπό του, της ζήτησα να μου τον γνωρίσει. Με τράβηξε η φυσιογνωμία και το βλέμμα του. Τον γνώρισα, είπαμε ένα γεια, τον κράτησα στο μυαλό μου και όταν μου ήρθε στο μυαλό αυτή η ιστορία είπα ότι θέλω να παίξει αυτός. Δεν ήξερα καν αν είναι ηθοποιός.

Κι ο Νικολάκης Ζεγκίνογλου μέσα από τις ταινίες που τον έχω δει, μου άρεσε πολύ. Έτυχε να γνωριστούμε, του άρεσε η προηγούμενη ταινία μου, κι απλώς προέκυψε. Αλλά με αυτούς τους δύο ανθρώπους έχω δεθεί τόσο βαθιά, για αυτό τον 6λεπτο διάλογο δουλέψαμε 45-50 ώρες, όλη τη νύχτα σε μια ταράτσα, κάναμε πρόβες. Ο Ιώκο είχε διπλές πρόβες κι ερχόταν και δουλεύαμε τη νύχτα. Τα παιδιά είχαν διάθεση αυτοθυσίας, ήρθαμε πολύ κοντά και δώσαν την καρδιά τους. Αν είμαι περήφανος για κάτι με την ταινία είναι οι ερμηνείες, πώς παίζανε αυτοί οι δύο τύπου. Δώσαν αγάπη σε αυτό που κάναμε, και γι’αυτό με ενδιαφέρει μια μεγάλου μήκους πάνω σε αυτή την ιστορία.

Η μεγάλου μήκους θα είναι η ιστορία μετά το βενζινάδικο. Είναι οι δύο χαρακτήρες, αυτά τα δύο παιδιά. Κι είναι η πρώτη φορά που δεν είχα μια ιστορία και είπα πως θα την αναπτύξω, αλλά ξεκίνησα από δύο χαρακτήρες. Με ενδιέφερε το ταξίδι τους μετά το βενζινάδικο. Θα αφήσω και τα παιδιά να με οδηγήσουν λίγο, ξέρω πού θα πάει η ιστορία μάλλον, έχω βρει το νήμα. Θα προβάρουμε όλη μέρα χωρίς να ξέρουμε πού πάμε, και θα δούμε πού θα οδηγήσει αυτό το πράγμα. Τους έχω εμπιστοσύνη, μου έχουν κι αυτοί, και θα πάμε κάπου ωραία. Το Queer Palm είναι το πιο ωραίο πράγμα που θα μπορούσε να συμβεί για να ξεκινήσει αυτή η ταινία το ταξίδι της. Προφανώς θα θέλαμε και τον Φοίνικα, αλλά εγώ είμαι ήδη πλήρης.

ΓΙΑ ΤΟ ΝΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΕΣΑΙ ΜΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΑΣ

Έχω εμπιστοσύνη στη δική μου επιμονή στα πράγματα, στην παραγωγό μου την Ελένη Κοσσυφίδου και στην ενέργεια την προσωπική και την κάβλα όλων μας ότι θα τα καταφέρουμε στο τέλος της μέρας. Θα πληγωθούμε, θα ταλαιπωρηθούμε, έχω προετοιμαστεί για όλη την απόρριψη του κόσμου, αλλά το σημαντικό είναι που έχω τους φίλους μου μέσα σε αυτό. Κουβαλάει συγκίνηση για μένα το filmmaking γιατί το κάνω με ανθρώπους που αγαπώ. Η σκηνογράφος [σσ. Ελεάνα Θαλασσούδη] είναι η πρώτη της ταινία!

Ο φωτογράφος της ταινίας ο Γιώργος Βαλσαμής είναι ο καλύτερός μου φίλος από την πρώτη γυμνασίου. Μεγαλώσαμε μαζί, αγαπιόμαστε βαθιά και νιώθω πάντα φοβερή ασφάλεια σε αυτό το πράγμα. Έκανε χρηματοοικονομικά, πήγε στην Ισλανδία ένα χρόνο και του άλλαξαν τα μυαλά και όταν γύρισε λέει να κάνουμε σινεμά μαζί. Και λέω, πάμε! Αυτές είναι οι πρώτες του ταινίες. Δεν έχει κάνει πέντε ταινίες! Τώρα ξεκινάει.

Ο Γιώργος με ξέρει, τις ανησυχίες μου, τις αναφορές μου, ξέρει τι διαβάζω, ήμασταν συγκάτοικοι. Όταν αποφασίσαμε να κάνουμε σινεμά θέλαμε να στηρίξουμε ο ένας τον άλλον και τώρα είναι η μεγαλύτερή μου χαρά να τον παίρνουν τηλέφωνο άλλοι σκηνοθέτες να κάνει άλλες ταινίες. Εξίσου σημαντικό για μένα είναι να πηγαίνει κι εκείνος καλά.

Κι έχει κάνει εντελώς διαφορετικές ταινίες τόσο καλά. Έχει φοβερό ένστικτο. Και αυτή την ταινία, απλά πήγε και τη σούταρε. Δεν είχαμε κάνει πρόβα. Είδαμε το location και πήγαμε με τους ηθοποιούς να κάνουμε την ταινία. Είχαμε συζητήσει τι θέλουμε, απλώς. Εγώ ήξερα ότι έχω την ταινία στην πρώτη λήψη. Το είχαμε απλώς συζητήσει, δεν το είχαμε προβάρει! Και γυρνάω στο μόνιτορ και λέω, Έχω την ταινία. Ό,τι γίνει τώρα θα το έχουμε spare, αλλά το μονοπλάνο το είχα.

Οπότε ό,τι και να γίνει, τις ταινίες θα τις κάνω. Θα τις κάνω με υψηλό μπάτζετ; Ή θα τις κάνουμε μόνοι μας με μια κάμερα στο χέρι, πάμε ταξίδι κι ό,τι γίνει. Δεν παθαίνω τίποτα, έχω πολύ καλό υποστηρικτικό πλαίσιο.

ΓΙΑ ΤΗ ΒΡΑΔΙΑ ΠΟΥ ΕΜΑΘΑΝ ΠΩΣ ΕΠΙΛΕΧΘΗΚΕ Η ΤΑΙΝΙΑ

Ήμουν με τον Γιώργο μαζί και περιμέναμε. Ξέρεις, οι Κάννες είναι πολύ old school, δεν στέλνουν μέιλ, παίρνουν τηλέφωνο και μετά έρχεται τυπωμένη πρόσκληση τύπου γάμος, υπογραφή του Τιερί Φρεμό, κλπ. Ήμασταν με τον Γιώργο στην Κυψέλη στο διαμέρισμά του, έβρεχε καταρρακτωδώς και ξέραμε ανά πάσα στιγμή πως θα έχουμε απάντηση. Ξέραμε ήδη πως ήμασταν στην shortlist, είχαμε 50% πιθανότητα.

Ήμασταν ήδη πάρα πολύ τσιτωμένοι και περιμέναμε, και παίρνουν τηλέφωνο και μας λένε, είστε στο επίσημο διαγωνιστικό. Στο τηλέφωνο μου λέει “καταλαβαίνεις ότι αυτό είναι η μεγαλύτερη αλλαγή που έχει συμβεί στη ζωή σου;” Ξέρουν τι είναι αυτό που κάνουν για σένα. Εγώ απαντάω… δεν ξέρω αλλά θα δω, φαντάζομαι! Κι απλώς… αρχίσαμε τα τσίπουρα, το οποίο είναι αστείο γιατί ούτε εγώ ούτε ο Γιώργος πίνουμε ιδιαίτερα. [σσ. Σε αυτό το σημείο αρχίζει και γελάει συγκινημένος για όλη την υπόλοιπη διάρκεια της αφήγησης] Αρχίσαμε και πίναμε απογευματιάτικα για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε στο γεγονός ότι… είμαστε στις Κάννες!

Εμείς κάθε χρόνο καθόμαστε και προσπαθούμε να δούμε την απονομή, ποιο λινκ λειτουργεί, ποιο δεν λειτουργεί, για να δούμε την απονομή σε ένα μπαλκόνι στην Κυψέλη και λέμε ρε φέτος θα είμαστε μέσα. Γελάω και συγκινούμαι. Πρώτη φορά συγκινούμαι, απίστευτο. Γιατί γίνεται τόσο από καρδιάς. Την κάνουμε χωρίς φιλοδοξία την ταινία. Είναι μια ταινία που είναι 9 λεπτά. Δεν είχαμε στο νου μας… Γελάς!

Και τώρα είμαστε εδώ ας πούμε, και μπορεί σε 7 ώρες να έχουμε πάρει τον Χρυσό Φοίνικα. Μπορεί και όχι αλλά who fucking cares, θέλω να πω, είμαστε εδώ. Μπορεί να είμαστε μες στην αίθουσα και να ακούσουμε την ταινία μας… Θα ξηλώσω όλα τα καθίσματα! Δεν υπάρχει αυτό, θα τρελαθώ τελείως. Χτες [σσ. Στο Queer Palm] ξέραμε πως είχαμε πιθανότητες, ήταν 5 ταινίες. Αλλά και πάλι γιατί να είσαι εσύ; Εσύ ποιος είσαι, ο μάγκας;

(Vianney Le Caer/Invision/AP)

YΓ. 7 ώρες μετά, άκουσαν όντως την ταινία τους. Το “Η Απόσταση Ανάμεσα στον Ουρανό κι Εμάς” του Βασίλη Κεκάτου τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα Μικρού Μήκους στο 72ο Φεστιβάλ Καννών.