Οι γυναίκες του Substance μάς μιλούν για την ταινία φρίκης της χρονιάς

Τι είχε το σενάριο που σας άγγιξε και σας έκανε να θέλετε να συμμετάσχετε σε αυτό;

Moore: Πρώτα απ’ όλα, ήταν ένας απολύτως μοναδικός τρόπος εμβάθυνσης σε αυτή τη θεματική, που με τρόμαζε αρκετά ώστε να ξέρω ότι θα με ωθούσε έξω από τη ζώνη άνεσής μου. Ήταν επίσης ένας πολύπλοκος χαρακτήρας για να παίξω, τον οποίο μπορώ να πω ότι σίγουρα δεν είχα ξαναδεί να περνάει από μπροστά μου. Νομίζω ότι ήταν κάτι που ένιωθα ότι εξερευνούσε την ιδέα όχι μόνο της γήρανσης, αλλά και της βίας που μπορούμε να ασκήσουμε εναντίον του εαυτού μας, κάτι που θεωρώ ότι είναι τόσο ανθρώπινο. Απλά δεν ήξερα αν θα λειτουργούσε. Αυτή ήταν η μεταβλητή.

Πώς έγιναν οι συζητήσεις μεταξύ σας σχετικά με την ταινία και τους ρόλους σας;

Qualley: Η Demi και εγώ προετοιμαστήκαμε πολύ. Η δική μου προετοιμασία αφορούσε τόσο πολύ τη σωματικότητα της Sue και την προσπάθεια να καταλάβω το πώς μοιάζει το σώμα της, πώς κινείται, και να προσπαθήσω να φτάσω σε κάποια μορφή που θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μία ιδέα του τέλειου στο μυαλό της Coralie. Και ταυτόχρονα, για μένα, η εμπειρία είχε να κάνει πολύ με την προσπάθεια να νιώσω ότι το σώμα μου μπορούσε να κινηθεί μέσα στον κόσμο με ανώδυνο τρόπο. Έκανα πολύ γιόγκα επίσης. Αν εισέρχεσαι στον κόσμο ως ένας πλήρως διαμορφωμένος άνθρωπος χωρίς να έχεις βιώσει καμία εμπειρία, δεν θα κουβαλούσες πόνο στο σώμα σου με τον ίδιο τρόπο. Προσπάθησα λοιπόν να καταλάβω πώς θα έμοιαζε αυτό.

Ο τρόπος με τον οποίο η Demi και εγώ προετοιμαστήκαμε, ο οποίος είχε μεγάλη επικάλυψη, ήταν το πόσο, νομίζω, σοβαρά πήραμε την προετοιμασία μας. Θέλαμε και οι δύο να πετύχουμε διαφορετικά πράγματα, αλλά το κάναμε με την ίδια πρόθεση και με το ίδιο γκάζι. Και νομίζω ότι είμαστε τόσο ομοϊδεάτισσες στον τρόπο με τον οποίο αφομοιώνουμε το υλικό και βάζουμε τον εαυτό μας στην ταινία, που εκ φύσεως υπήρχε αλληλοεπικάλυψη, χωρίς καν να χρειάζεται να κάνουμε σκόπιμες συζητήσεις για το ότι είμαστε ένα.

Moore: Ναι, δεν μας πήρε πολύ χρόνο. Κάναμε μερικές δραστηριότητες μαζί. Δουλέψαμε με κάποιον που μας έβαζε να χρησιμοποιούμε μία μπάλα μεταξύ μας, και δεν είχε να κάνει τόσο με κάποια συγκεκριμένη πρόθεση, αλλά απλώς με την εμβάθυνση της σύνδεσής μας. Είχαμε εμπιστοσύνη η μία στην άλλη, φροντίζαμε αυτή τη σύνδεση χωρίς να χρειάζεται να την υπεραναλύσουμε.

Σας δόθηκαν νέες προοπτικές σχετικά με την εικόνα του σώματος στο Χόλιγουντ ή τις πιέσεις για τη διατήρηση μιας συγκεκριμένης εικόνας;

Qualley: Νομίζω ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους με τράβηξε το σενάριο ήταν επειδή πιστεύω ότι μιλάει για θέματα που, δυστυχώς, είναι εξαιρετικά παρόντα στη ζωή όλων μας, με αυτόν τον κομψό, φανταστικό τρόπο που το κάνει συναρπαστικό. Μεγάλωσα ως χορεύτρια, στη συνέχεια έκανα για πολύ λίγο μόντελινγκ, και στη συνέχεια άρχισα να παίζω στο θέατρο. Σε κάθε βήμα της διαδρομής υπήρξε μια απίστευτη πίεση στην ιδέα του να είσαι τέλεια ή να έχεις αυτό το ανέφικτο, ειδικά μέσα στον κόσμο του χορού. Είμαι πολύ τυχερή που ζω σε μία εποχή που τόσα πολλά από αυτά τα πρότυπα καταρρίπτονται και επαναπροσδιορίζονται. Παίζοντας τη Sue μπήκαμε σίγουρα στο μάτι της καταιγίδας. Ήταν μία πρόκληση, ψυχικά και σωματικά απαιτητική, και κάπως εξαντλητική. Χαίρομαι λοιπόν που έπρεπε να τα αντιμετωπίσω όλα αυτά κατά μέτωπο και νιώθω πιο δυνατή εξαιτίας αυτού. Πιστεύω επίσης όμως ότι παρά το γεγονός ότι ο κόσμος είναι, νομίζω, σε ένα καλύτερο μέρος από ό,τι ήταν πριν από δέκα χρόνια, και ελπίζω ότι θα γίνεται όλο και καλύτερος και ευκολότερος.

Moore: Δεν ξέρω αν άλλαξε την οπτική μου για τα πρότυπα ομορφιάς. Νομίζω ότι ήταν μια αντανάκλαση των προτύπων ομορφιάς που υπήρχαν, και από πολλές απόψεις με μία συνειδητή συμφωνία που ήταν σχεδόν σιωπηλή. Είναι πολλά από αυτά που έχουμε συμφωνήσει ως γυναίκες, σε αυτή την ιδέα πως όταν γερνάς παραγκωνίζεσαι, ή ότι είσαι λιγότερο επιθυμητή, ή έχεις λιγότερη αξία. Δεν νομίζω ότι είναι απαραίτητα η αλήθεια, αλλά νομίζω ότι υπάρχει μια συλλογική συνείδηση σχετικά με αυτό. Κατά τη διαδικασία της παραγωγής του Substance, μου επετράπη σε προσωπικό επίπεδο να κοιτάξω αυτούς τους τομείς κρίσεων που περνούσα απέναντι στον εαυτό μου. Πίεζα τον εαυτό μου να χωρέσει σε αυτά τα πρότυπα που δεν είναι απαραίτητα ρεαλιστικά, εναντίον της ομορφιάς του να εστιάζω και να γιορτάζω όλα αυτά που είμαι σε σχέση με αυτά που δεν είμαι. Νιώθω ότι αυτό, για μένα, ήταν ένα από τα πιο δυνατά σημεία αυτής της ταινίας. Και για να απαντήσω απλά, νιώθω ότι έφυγα λίγο πιο απελευθερωμένη μέσα μου από αυτή την εμπειρία.

Το Χόλιγουντ είναι ο ενισχυτής ενός ευρύτερου προβλήματος. Μπορούσαμε εδώ να γίνουμε μέρος της δημιουργίας μίας πολιτισμικής αλλαγής, με το να διευρύνουμε την ευαισθητοποίηση κάνοντας κάτι προκλητικό, που θα δημιουργούσε συζήτηση. Με πλησίασε ένας αεροσυνοδός και μου είπε, είδα την ταινία σου, ήσουν υπέροχη, αλλά αυτό που είπε και ήταν το πιο σημαντικό, ήταν πως κοίταξε τι έκανε στον εαυτό του και άλλαξε εντελώς το πόσο σκληρά αντιμετώπιζε τη δίαιτά του και όλα αυτά τα πράγματα. Ένιωσα ότι αυτό ήταν το μεγαλύτερο δώρο που θα μπορούσα να έχω από όλο αυτό, να ξέρω ότι πραγματικά έκανε διαφορά στο πώς βλέπει κάποιος τον εαυτό του.

Ποια ήταν η στιγμή που συνειδητοποιήσατε ότι μπορείτε να εμπιστευτείτε απόλυτα την Coralie ως σκηνοθέτρια και γιατί;

Moore: Αυτό που εμπιστεύτηκα ήταν πως ήταν μία τόσο προσωπική ιστορία γι’ αυτήν. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είχε να κάνει με το να εμπιστευτώ τον εαυτό μου, να δεσμευτώ και να τα δώσω όλα. Στο χαρτί, το βλέπεις και λες, «wow, αυτό θα μπορούσε πραγματικά να είναι καταπληκτικό». Είναι τόσο πέρα από ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, αλλά θα μπορούσε επίσης να είναι καταστροφικό.

Τι ήταν το πιο διασκεδαστικό στα γυρίσματα της ταινίας;

Qualley: Ήταν πάνω από πέντε μήνες, οπότε χωρίστηκαν σε μικροσκοπικά κομμάτια. Ένα παράδειγμα για μένα ήταν η σεκάνς χορού. Ήταν ευκαιρία για μένα να προετοιμάσω κάτι που ήξερα ότι θα γυριζόταν μάλλον γρήγορα και διαδοχικά. Έχεις μια μικρή εξουσία σε κάτι τέτοιο. Θα προσθέσω ήταν μία από τις πιο ικανοποιητικές στιγμές για μένα στην ταινία ήταν όταν η Demi και εγώ έχουμε και οι δύο τις αισθήσεις μας την ίδια στιγμή. Είμαι μεγάλη θαυμάστρια της Demi και έτσι ήταν δύσκολο να είμαι παρούσα μαζί της στο πλατό ξανά, και ξανά, και ξανά, χωρίς να μπορούμε να παίξουμε μπάλα μαζί.

Moore: Θα συμφωνήσω και εγώ σε αυτό. Όταν τελικά είχαμε μία σκηνή όπου όπου είχαμε και οι δύο τις αισθήσεις μας, πραγματικά ανυπομονούσα, παρότι ήταν μία τόσο βίαιη και δύσκολη σκηνή να γυριστεί. Η άλλη για μένα, αν σκεφτώ τη διασκέδαση, ήταν η σεκάνς μαγειρικής. Θεοπάλαβη και αηδιαστική πέρα από κάθε φαντασία.

Βρισκόμαστε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα κινηματογραφική περίοδο, όπου υπάρχουν αρκετές ταινίες όπως το Night Bitch, το The Last Show Girl και το Baby Girl που πραγματεύονται θέματα γύρω από τη γυναικεία εμπειρία.

Moore: Το ενδιαφέρον είναι ότι φαίνεται να υπάρχει μία συλλογική συνείδηση γύρω από την ιδέα της αποδοχής του εαυτού μας, της αγάπης για τον εαυτό μας, που φαίνεται να διαπερνάει αυτές τις ταινίες. Ξέρω ότι στο Baby Girl υπάρχουν πτυχές σχετικά με την αντιμετώπιση της ντροπής. Υπάρχουν πτυχές αυτού του θέματος στο Substance, στο πνεύμα της εποχής. Δεν νομίζω ότι αυτό αφορά αποκλειστικά τις γυναίκες. Σε τελική ανάλυση, δεν μας κάνει κανείς κάτι. Είναι αυτό που κάνουμε εμείς στον εαυτό μας που δημιουργεί την εμπειρία μας και την πραγματικότητά μας. Είναι επίσης μία από τις πιο ισχυρές αναγνωρίσεις, ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε αλλαγές όταν μπορέσουμε να σταματήσουμε να κοιτάμε το εξωτερικό μας και να πάμε προς τα μέσα. Η αλλαγή συμβαίνει πρώτα μέσα στον καθένα από εμάς, και μετά το εξωτερικό αρχίζει να το αντανακλά.

Αυτό είναι μέρος αυτού που βλέπω να συμβαίνει. Νομίζω ότι καθώς εμείς, ως γυναίκες, βρίσκουμε περισσότερη αξία στο ποιες είμαστε σε διάφορες ηλικίες, μεγέθη, φυλές, πολιτισμούς, τόσο περισσότερο ανοίγει ο έξω κόσμος και παίρνει τη θέση του. Είναι σα να λέμε, ποιος λέει ότι είσαι λιγότερο επιθυμητή μετά τα 50; Ποιος λέει ότι αυτή είναι η αλήθεια; Νομίζω λοιπόν ότι αμφισβητούμε αυτά τα πράγματα. Είναι ένας ενδιαφέρων προβληματισμός ότι όλες αυτές οι ταινίες αναδεικνύουν πράγματα ώστε να μπορέσουμε να φτάσουμε, νομίζω, στην πληρότητα αυτού που είμαστε.

Τι συζητήσεις κάνατε προκειμένου να συγχρονίσετε ορισμένα στοιχεία της ερμηνείας σας; Ποια στοιχεία θεωρήσατε ότι έπρεπε οπωσδήποτε να είναι διαφορετικά, ώστε η Elizabeth και η Sue να είναι μοναδικές με τον δικό τους τρόπο;

Qualley: Είμαστε δύο διαφορετικοί άνθρωποι που είχαμε πολλές, πολλές διασταυρώσεις λόγω του τρόπου που μεγαλώσαμε, του τρόπου που βιώνουμε το να είμαστε ηθοποιοί, του τρόπου που έχουμε οδηγήσει τη ζωή μας με την καρδιά μας. Έχουμε πολλά κοινά και πολλές διαφορές, και δεν δουλέψαμε πολύ σκληρά για να τα προσδιορίσουμε. Ήταν πιο οργανικό. Νομίζω ότι αυτό που είχαμε και οι δύο κοινό ήταν η μεγάλη δέσμευση. Για μένα δεν υπάρχει πιο αφοσιωμένη ηθοποιός από τη Demi. Δεν υπάρχει πιο σκληρά εργαζόμενη, πιο συναρπαστική ηθοποιός ή πιο υποστηρικτική. Είναι φανταστικό να δουλεύεις μαζί της. Εγώ προσπαθούσα απλά να συμβαδίσω.

Moore: Νομίζω ότι και οι δύο είμαστε πρόθυμες να λερωθούμε, να κάνουμε τα πάντα με τρόπους που δεν είναι απαραίτητα γοητευτικοί. Μοιραζόμαστε αυτό το σπρώξιμο στα άκρα. Δουλεύαμε επίσης μέσα στα όρια ενός σεναρίου που ήταν πολύ, πολύ συγκεκριμένο. Για να δώσω ένα απτό παράδειγμα, είχαμε την πρώτη μας σκηνή στο Substance όπου κάνουμε την εναλλαγή και πρέπει να είμαστε και οι δύο γυμνές στα κρύα πλακάκια επί ώρες, όπου το σώμα της Margaret πρέπει να πέσει εντελώς αναίσθητο πάνω στο δικό μου. Ευρισκόμενες σε αυτή την αμοιβαία κατάσταση ευαλωτότητας, νομίζω ότι χρειάστηκε ήδη η σύνδεση που είχαμε. Η μεγαλύτερη διασταύρωση όσον αφορά τη σωματική δράση ήταν τα φιλιά κατά τη διάρκεια της χορευτικής σεκάνς.

Υπήρχε πολλή σωματική διάσταση στους ρόλους σας, από τον αθλητισμό της αεροβικής μέχρι την παραμόρφωση του τέρατος στο οποίο μεταμορφώνεστε, τη σεκάνς μάχης με τη Margaret. Πώς ήταν να πρέπει να είστε σωματικές στην ταινία, αλλά με τόσο ριζικά διαφορετικούς τρόπους;

Moore: Κάποια από τα σωματικά χαρακτηριστικά τα βρίσκεις στην πορεία. Και το να κάθομαι στην καρέκλα όταν φορούσα τα προσθετικά επέτρεψε μία μικρή μετατόπιση. Υπήρχαν κάποια πράγματα που δεν τα είχα καν σκεφτεί μέχρι να φτάσουμε πραγματικά εκεί. Ήταν και για τις δύο μας πραγματικά εξαντλητικό με διαφορετικούς τρόπους. Για μένα το να περάσω ένα μήνα τρέχοντας καμπουριασμένη ήταν κάτι που δεν θα μπορούσα να έχω προβλέψει, μοιάζει πολύ πιο εύκολο να το διαβάζεις στο χαρτί. Επίσης, επειδή έχουμε να κάνουμε με μία πραγματικότητα που δεν βασίζεται εξ ολοκλήρου στη δική μας – είναι κάπως σουρεαλιστική και οξυμένη – ήταν ενδιαφέρον να προσπαθήσουμε να βρούμε τι ισχύει με κάποιους από τους κανόνες.

Μπορεί η Margaret να με πετάξει εδώ κι εκεί σε όλο το δωμάτιο με μια κλωτσιά; Ναι, μπορεί. Υπήρχαν τόσα πολλά πράγματα που πραγματικά προκαλούν τη λογική. Νιώθω ότι η δουλειά μας ήταν να προσγειώσουμε την καρδιά του Substance σε μια πραγματικότητα, ώστε να μη γίνει απλώς μια καρικατούρα. Και αυτό ήταν το κύριο, αφότου καταφέραμε να κατανοήσουμε πού ήθελε να πάει η Coralie, κάποιες από τις ακραίες πλευρές της δηλαδή, τότε ήταν που επιστρέψαμε στην πραγματική ρίζα, την άγκυρα και το θεμέλιο της δημιουργίας μίας αληθινής γυναίκας, μίας γυναίκας που όλοι ξέρουμε ότι μπορούμε να δούμε τον εαυτό μας μέσα της ή να γνωρίσουμε κάποια σαν αυτή. Και πάλι, επειδή δεν υπήρχε πολύς διάλογος, πολλή από αυτή τη δουλειά έπρεπε να την κάνουμε πριν καν εμφανιστούμε στο σετ, έτσι ώστε να είναι τόσο ζωντανή ανά πάσα στιγμή, ανεξάρτητα από την τρέλα στην οποία θα μπαίναμε.

Πώς ανταποκριθήκατε στον τρόπο με τον οποίο έγινε δεκτή το Substance; Υπάρχει κάτι που βρήκατε πραγματικά διασκεδαστικό ή πραγματικά ενδιαφέρον σχετικά με τα memes ή ό,τι άλλο κυκλοφορεί στο ίντερνετ;

Qualley: Είμαι πολύ ενθουσιασμένη με αυτά! Όταν δουλεύεις σε ένα μικρό στούντιο κάθε μέρα επί πέντε μήνες, αισθάνεσαι τρελή, λες “τι στο διάολο κάνουμε;”. Και “γιατί το κάνουμε αυτό στους εαυτούς μας;”. Είναι πολύ ευχάριστο όταν κάτι παίρνει τη δική του ζωή και φτάνει σε ανθρώπους έξω από το πολύ απομονωμένο συνεργείο και την παράξενη μικρή ζωή που ζούσαμε για 5-6 μήνες.

Moore: Δεν υπήρχε περίπτωση να γνωρίζουμε εάν αυτό που κάναμε θα μεταφραζόταν. Το γεγονός ότι έχει πραγματικά διαχυθεί με αυτό τον τρόπο είναι ένα χαρούμενο γεγονός. Αλλά πρέπει να πω ότι, αν πάω τον χρόνο πίσω στην πρώτη φορά που το παρακολουθήσαμε στις Κάννες, νιώθω ότι υπάρχει ακόμα ένα σοκ και ένα απόλυτο δέος και ευγνωμοσύνη για αυτή την εμπειρία, επειδή δεν είχα καμία προσδοκία. Πραγματικά το είχα αφήσει να φύγει. Αλλά πάντοτε ελπίζεις. Βλέπουμε τη χαρά, τη διασκέδαση που έχουν οι άνθρωποι με αυτό, τα αποκριάτικα κοστούμια. Υπάρχει κάτι που αισθάνομαι ότι μας τράβηξε και τις δύο, ο αντίκτυπος του θέματος δηλαδή, αλλά δεν ξέραμε αν αυτό το είδος ενσώματου τρόμου θα τον μείωνε. Όχι μόνο δεν τον μείωσε, τον ανέβασε. Και πέρα από αυτό, αισθάνομαι ότι οι άνθρωποι θέλουν να πάνε να δουν την ταινία στον κινηματογράφο, θέλουν την κινηματογραφική εμπειρία. Αυτό, για μένα, είναι ένα άλλο επίπεδο πρόσθετης χαράς σε όλο αυτό.

Coralie, ποιες ήταν μερικές από τις πιο εκπληκτικές αντιδράσεις που ακούσατε για την ταινία;

Fargeat: Είναι οι άνθρωποι, ειδικά οι γυναίκες, που συνήθως δεν ασχολούνται με ταινίες είδους ή τρόμου, που μου είπαν, «ω, θεέ μου, αυτό δεν είναι συνήθως το είδος της ταινίας που βλέπω, αλλά μου άρεσε τρομερά και ένιωσα ότι με είδαν”. Λαμβάνω πολλά μηνύματα από γυναίκες που λένε, “μου άλλαξε τη ζωή, τώρα είμαι πιο ευγενική με τον εαυτό μου”. Μόλις χθες διάβασα ένα σχόλιο που έλεγε, “Coralie, μας έδωσες μία επανάσταση”. Αυτό ήταν για μένα το καλύτερο μήνυμα που μπορώ να λάβω από το κοινό.

Πώς πιστεύεις ότι η ταινία σου σπρώχνει τα αισθητικά όρια του body horror;

Fargeat: Βασικά, η γλώσσα μου στην κινηματογράφηση δεν είναι με λόγια, αλλά μέσω της εικόνας και του ήχου. Η δημιουργία εμπειρίας για το κοινό χρησιμοποιώντας την κινηματογράφηση σε συνδυασμό με τον ηχητικό σχεδιασμό, και αυτό που βλέπεις στην οθόνη με τα προσθετικά, ήταν πραγματικά ο πυρήνας της ταινίας. Μου αρέσουν οι προκλήσεις και μου αρέσει να δημιουργώ σκηνές που δεν έχεις ξαναδεί. Για παράδειγμα, η σεκάνς όταν η Sue γεννιέται από την Elizabeth, είναι η πρώτη σκηνή που έγραψα. Είναι η πρώτη που πραγματικά μου ήρθε στο μυαλό. Νομίζω ότι έχει όλο τον πυρήνα του DNA της ταινίας, ήταν μία αληθινή, ενστικτώδης εμπειρία χωρίς λόγια, που σε κάνει να νιώθεις αυτό που θα νιώσουν οι χαρακτήρες. Κάθε μεταμόρφωση που βιώνουν και ο τρόπος που βλέπουν τον εαυτό τους, για μένα, ενσωματώνεται σε αυτή τη σκηνή.

Τι προκλήσεις έθεσαν τα πρακτικά εφέ της ταινίας;

Fargeat: Όταν ξεκινάς να γυρίζεις μία ταινία, οι επιλογές που κάνεις για το πώς θα τη γυρίσεις είναι αυτές που θα αποτελέσουν τον πυρήνα της. Ήξερα μέσα μου ότι για αυτή την ταινία, η οποία αφορά τα γυναικεία σώματα, τη σάρκα και τα οστά τους, ήθελα να δω τα πάντα όσο το δυνατόν πιο αληθινά. Προφανώς ο αριθμός των προσθετικών που χρησιμοποιούνται στην ταινία είναι τεράστιος.

Αυτό ήταν που μας οδήγησε σε ένα εξαιρετικά μεγάλο σε διάρκεια γύρισμα. Γυρίζαμε για περισσότερες από 100 ημέρες, για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε σε αυτόν τον τρελό αριθμό προσθετικών που επιβαρύνει κάθε ημέρα των γυρισμάτων. Μόλις τελειώναμε τα γυρίσματα με τις ηθοποιούς, γυρίζαμε επιπλέον 15 ημέρες σε αυτό που ονομάσαμε «εργαστήριο», το οποίο ήταν μία πολύ μικρότερη μονάδα, εγώ και πέντε άτομα, για να γυρίσουμε όλη την προσθετική δουλειά, όλα τα κοντινά πλάνα. Ήμασταν σε έναν μικρό χώρο, με τρελές ποσότητες σωμάτων στο πάτωμα, ένα μικρό κομμάτι από τη διακόσμηση του σκηνικού, και γυρίζαμε την πιο σημαντική σκηνή της ταινίας.

Για μένα, νομίζω αυτό είναι ένα πολύ ισχυρό στοιχείο που βρίσκεται στον πυρήνα της ταινίας, ότι μπορείτε να αισθανθείς πως είναι πραγματικά ένα συνεργείο που το ευχαριστήθηκε τόσο πολύ. Φρόντισαν τόσο πολύ να βρουν τη σωστή ισορροπία που χρειαζόμουν για τη διαδικασία μεταμόρφωσης, η οποία δεν αφορά απλώς τη γήρανση, αλλά την παραμόρφωση. Για κάθε μεταμόρφωση του χαρακτήρα, είχαμε ίσως 10 διαφορετικές τεχνικές, ανάλογα με τα πλάνα που επρόκειτο να κάνω. Όλοι, νομίζω, αισθάνονταν, ακόμα κι αν ήταν δύσκολο να φτάσουμε να το κάνουμε αυτό, ότι ήταν μικρά παιδιά που έπαιζαν με το να δίνουν ζωή σε πράγματα που μας έκαναν να ονειρευόμαστε όταν ήμασταν νεότεροι. Αυτό δίνει κάτι πραγματικά ξεχωριστό στα προσθετικά. Νιώθεις την αγάπη του συνεργείου που τις έφτιαξε.

Έγραψες το σενάριο έχοντας στο μυαλό σου κάποιες από τις ηθοποιούς;

Fargeat: Όταν γράφω το σενάριό μου, έχω συνήθως μία εικόνα στο μυαλό μου. Επειδή είμαι πολύ οπτικό άτομο, γράφω αυτό που βλέπω και αυτό που θέλω να κινηματογραφήσω στο τέλος. Υπάρχει πάντα μία εικόνα που με καθοδηγεί. Εδώ ήξερα για να είμαι ειλικρινής, ότι η διαδικασία του κάστινγκ θα ήταν η πιο δύσκολη πρόκληση του Substance, επειδή ήθελα μια ηθοποιό που θα ήταν εμβληματική, που θα συμβόλιζε αυτό για το οποίο μιλάει το Substance. Ήξερα ότι αυτό θα σήμαινε ουσιαστικά να έρθει μία ηθοποιός αντιμέτωπη με τη χειρότερη φοβία της. Ήξερα ότι θα περνούσα από πολλά «όχι» και από ανθρώπους που δεν θα ήταν έτοιμοι, και το καταλαβαίνω απόλυτα. Αυτό συνέβη. Κάποιες ηθοποιοί απέρριψαν το ρόλο. Κάποια στιγμή, ψάχναμε ιδέες και συζητούσα με τους παραγωγούς μου και το όνομα της Demi μπήκε στη συζήτηση.

Είπα, «ω, ναι, είναι υπέροχη ιδέα, αλλά σας παρακαλώ, ας μη χάσουμε χρόνο με αυτό, γιατί νομίζω ότι δεν θα θελήσει ποτέ να το κάνει αυτό». Πίστευα πραγματικά ότι δεν θα ήταν έτοιμη να παίξει με την εικόνα της με τον τρόπο που χρειαζόταν το Substance. Αλλά σκέφτηκα ότι δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε. Ας στείλουμε το σενάριο, απλά ας μην περιμένουμε πολύ. Αμέσως ανταποκρίθηκε με πολύ, πολύ έντονο τρόπο στο σενάριο. Συναντηθήκαμε, συζητήσαμε πολύ για τις ιδιαιτερότητες της ταινίας, επειδή ήθελα πραγματικά να ξέρει ακριβώς σε τι θα έπαιρνε μέρος. Τα συζητήσαμε όλα – τα γυρίσματα των 100 ημερών, τα γυρίσματα στη Γαλλία με βαριά προσθετικά, χωρίς να έχουμε πίσω μας μια τεράστια μηχανή του Χόλιγουντ που μάλλον είχε συνηθίσει σε ταινία που έχει κάνει στο παρελθόν, το επίπεδο γυμνού που ζητάει η ταινία. Ήταν σημαντικό για μένα να το καταλάβει και να νιώσει άνετα με αυτό, επειδή ήταν πεντακάθαρο στο σενάριο ότι η ταινία ήταν ένα όραμα. Ήταν πραγματικά κάτι πολύ συγκεκριμένο που είχα στο μυαλό μου και έπρεπε να το εκφράσω με έναν συγκεκριμένο τρόπο.

Ήταν σημαντικό να νιώθω ότι η Demi θα ήταν έτοιμη να συνεργαστεί πραγματικά μαζί μου για να δημιουργήσουμε αυτή την ιστορία και αυτό το όραμα. Όταν συζητήσαμε περισσότερο, διάβασα επίσης την αυτοβιογραφία της, και ανακάλυψα κάτι πολύ διαφορετικό από την εικόνα που είχα για εκείνη. Κάποια που πήρε πολλά ρίσκα στη ζωή της, που δεν πήγαινε ποτέ για τις ευνόητες επιλογές. Ανακάλυψα μία ροκστάρ. Είπα, ΟΚ, έχει το επίπεδο νοοτροπίας και ανάληψης ρίσκου που χρειάζεται η ταινία. Νομίζω ότι αυτό ήταν που ξεκίνησε αυτή η σπουδαία συνεργασία, ότι όλα τα χαρτιά ήταν ανοιχτά και ήταν σαφές ότι αυτή η ταινία θα ήταν αντισυμβατική.

Υπήρχαν ταινίες του παρελθόντος στις οποίες ήθελες να αποτίσεις φόρο τιμής;

Fargeat: Όταν γράφω καλωσορίζω τον τρόπο που έρχονται οι λέξεις, γιατί ξέρω ότι έρχονται για κάποιο λόγο. Δεν το αναλύω απαραίτητα καθώς γράφω, αλλά συνήθως τα εκλογικεύω όλα αυτά λίγο αργότερα. Νομίζω ότι πολλές από τις ταινίες στις οποίες μπορείς να δεις κάποιο κλείσιμο ματιού, ή φόρο τιμής, ή κάποια σχετική έμπνευση είναι ταινίες που ήταν πραγματικά σημαντικές για μένα στον τρόπο που έχτισα την κινηματογραφική μου δημιουργία. Γράφω τα σενάριά μου με οπτική γλώσσα, με ρυθμό, με κάτι τρελό που σιγά-σιγά κλιμακώνεται. Νομίζω ότι όλες οι ταινίες με τις οποίες μεγάλωσα και στις οποίες αντέδρασα έντονα ήταν οι ταινίες που με έβαζαν σε αυτό το ταξίδι όπου μπορούσα να νιώσω πολύ, πολύ έντονα συναισθήματα, που εισερχόμουν στη φαντασία και τη δημιουργικότητα κάποιου που με άφηνε να δω μέσα του με κάποιο τρόπο. Νομίζω πως ό,τι βλέπεις, ό,τι παρακολουθείς, σε επηρεάζει και σε διαμορφώνει κατά κάποιον τρόπο. Όλοι μας ξανασυνθέτουμε ό,τι υπάρχει γύρω μας και το φτιάχνουμε μόνοι μας με ό,τι μοναδικό είχαμε μέσα μας.

Αλλά υπάρχουν και συγκεκριμένες ταινίες, σίγουρα, όπως το The Fly ή το Requiem for a Dream ή το The Thing του Carpenter. Όλα αυτά είχαν τόσο ισχυρή επιρροή στο νεαρό κορίτσι που ήμουν και έβλεπα πραγματικά αυτά τα εκπληκτικά πράγματα να συμβαίνουν που δεν μπορούσα να ζήσω στην καθημερινή μου ζωή. Είμαι τόσο ευτυχής που τώρα τα βγάζω από τα σπλάχνα μου και τα βάζω στο τραπέζι για άλλους ανθρώπους. Και φυσικά είναι αδύνατο να μη σκέφτεσαι το Carrie όταν χρησιμοποιείται το αίμα με κάποιο τρόπο.

Ποιες άλλες οπτικές εμπνεύσεις πήρατε στην ταινία, όχι μόνο εκτός του κόσμου του κινηματογράφου;

Fargeat: Είχα κάνει ένα πολύ συγκεκριμένο moodboard lookbook με τις ισχυρές μου εμπνεύσεις. Το ξανακοίταξα πολύ πρόσφατα. Ήταν πολλοί υπερρεαλιστικοί πίνακες ζωγραφικής με αυτή την υπερ-υψηλού τόνου πραγματικότητα, με όλα αυτά τα σούπερ σεξουαλικοποιημένα σώματα που βλέπεις ότι είναι πραγματικές φωτογραφίες, αλλά στην πραγματικότητα είναι πίνακες ζωγραφικής. Είναι τρόπος με τον οποίο εξαπατάται η πραγματικότητα για να φαίνονται τα πράγματα τέλεια, αλλά στην πραγματικότητα είναι απλώς μια ψευδαίσθηση, σαν μία αναπαράσταση κάποιου πράγματος. Υπήρχαν επίσης πολλοί καλλιτέχνες του bodywork που δούλεψαν γύρω από το πώς η σάρκα μπορεί να παραμορφωθεί, πώς μπορεί να λιώσει, πώς μπορεί να στρίψει. Με ενέπνευσε η έρευνα γύρω από αυτό.

Στη συνέχεια, ήταν πολύ εντυπωσιακή η εικόνα του πιο σημαντικού στοιχείου της ταινίας, που είναι η προοπτική – ο ατελείωτος διάδρομος, ο οποίος αντιπροσωπεύει το πώς η ζωή σου μπορεί να επηρεαστεί από όλα όσα υπάρχουν γύρω σου, και που σε βάζουν σε κάποια τροχιά από την οποία δεν μπορείς να ξεφύγεις. Πολλές εικόνες φαγητού επίσης, οι οποίες έχουν πολύ καλλιτεχνικά στοιχεία στον τρόπο με τον οποίο τραβήχτηκαν σε κοντινό πλάνο. Υπήρχαν επίσης πολλές σημειώσεις για το καδράρισμα, όπως το να αποτυπώνεις τα πάντα σε όλο και πιο στενά κοντινά ώστε να αναπαραστήσεις πραγματικά την εμμονή της ταινίας. Κοιτάζεις τον εαυτό σου σε κάθε λεπτομέρεια, εστιάζεις όλο και περισσότερο, και αυτό σου δίνει την εμμονή που ουσιαστικά οδηγεί τον χαρακτήρα να καταστρέψει τον εαυτό του.

Πιστεύεις ότι το Χόλιγουντ εξακολουθεί να ασπάζεται την κουλτούρα της αιώνιας νεότητας;

Fargeat: Όλος ο κόσμος εξακολουθεί να αγκαλιάζει αυτή την κουλτούρα. Είναι παντού γύρω μας. Για μένα, η απόφαση να απεικονίσω αυτή την ιστορία στο Χόλιγουντ ήταν ένας τρόπος να πάρω το σύμβολό του για να μιλήσω για όλα όσα συμβαίνουν παντού. Γι’ αυτό ήθελα να έχω ένα Χόλιγουντ που δεν θα ήταν ρεαλιστικό, αλλά θα ήταν αυτό του ασυνείδητου συλλογικού μας. Ακόμα και όσοι δεν έχουν βρεθεί εκεί, έχουν μια εικόνα για το τι είναι, γιατί είναι το όνειρο που έχει χτιστεί – αν είσαι νέα και όμορφη και σέξι και χαμογελαστή, θα είσαι ευτυχισμένη, οι άνθρωποι θα σε κοιτάνε, θα σε αγαπούν και θα είσαι επιτυχημένη. Νομίζω ότι είναι ένα όνειρο που όλοι έχουμε κάπου στο κεφάλι μας. Γι’ αυτό με ενδιέφερε να επιλέξω τη συγκεκριμένη συμβολική τοποθεσία για να αφηγηθώ την ιστορία. Για μένα, δεν έχει να κάνει με το Χόλιγουντ. Είναι όλος ο κόσμος που έχει χτιστεί πάνω σε ένα συγκεκριμένο μοτίβο που έχει διαμορφώσει τις γυναίκες μέσα από τον φακό ουσιαστικά των ανδρών που τις κοιτούσαν και έλεγαν: Αυτό μας αρέσει, αυτό δεν μας αρέσει, αυτό το θεωρούμε σέξι, αυτό το θεωρούμε χειρότερο.

Νομίζω ότι αυτό είχε ακόμα πολύ μεγάλο αντίκτυπο στο πώς βλέπουμε τους εαυτούς μας και ποιες είναι οι προσδοκίες. Όταν πρόκειται για κάτι συστημικό, είναι πολύ δύσκολο να ξεφύγεις. Ακόμα κι αν ξέρεις ότι δεν θα έπρεπε να επηρεάζεσαι από αυτό ή ότι δεν θα έπρεπε να ανησυχείς γι’ αυτό, εξακολουθείς να το κάνεις, επειδή σε ατομικό επίπεδο, δεν μπορείς να καταπολεμήσεις όλα όσα υπάρχουν γύρω σου.

Χρησιμοποίησες αυτή την επιλογή ως τον καλύτερο τρόπο για να προκαλέσεις την κοινωνία και να δεις πώς αντιμετωπίζονται οι γυναίκες; Ήταν μία συνειδητή επιλογή;

Υπάρχει αυτή η φράση που αγαπώ τόσο πολύ, την είδα σε ένα άρθρο, έλεγε: Το να είσαι γυναίκα είναι σωματική φρίκη. Και νομίζω ότι είναι τόσο αληθινή. Ήθελα πραγματικά να εκφράσω πραγματικά ποια είναι η σχέση με το σώμα μας, πώς το σώμα μας είναι κάτι που δεν είναι ουδέτερο στον δημόσιο χώρο και που καθορίζει απόλυτα τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με τον κόσμο και πώς πρέπει συνεχώς να ανησυχούμε γι’ αυτό, πώς πρέπει συνεχώς να αντιμετωπίζουμε τα βλέμματα, πώς το σώμα μας κόβεται σε κομματάκια από τους ανθρώπους που μας κοιτάζουν. Αυτός είναι και ο λόγος, νομίζω, για τον οποίο η σκηνή της έκρηξης είναι η πρώτη που μου ήρθε στο μυαλό, επειδή είναι κάποια που κοιτάζει τον εαυτό της πραγματικά, το σώμα της, την πραγματικότητα του σώματός της, και βλέπει κάτι διαφορετικό από αυτό που φαίνεται στον καθρέφτη. Στον καθρέφτη είναι ένα φυσιολογικό άτομο και ουσιαστικά βλέπει ένα τέρας. Νομίζω ότι όλα όσα προβάλλονται στο σώμα μας είναι σαν να διαμορφώνουν με τόσο έντονο τρόπο όλες τις αναπαραστάσεις που υπάρχουν γύρω μας.

Αυτή είναι, για μένα, η πραγματική βία. Αυτή είναι η πιο σκληρή βία γιατί είναι μια βία που έχουμε μέσα μας. Για μένα, η ιδέα να χρησιμοποιήσω τη συμβολική βία με τη φρίκη του σώματος και όλο το αίμα και όλη την παραμόρφωση της σάρκας ήταν ένας πολύ ακριβής τρόπος για να απεικονίσω πραγματικά τη βία που νιώθω μέσα μου και που ένιωθα σε όλη μου τη ζωή σχετικά με όλα αυτά τα ζητήματα. Ήταν σημαντικό να χρησιμοποιήσω τη γλώσσα της υπερβολής για να το πάω πολύ μακριά, να αναδείξω τι αισθάνομαι σχετικά με αυτά τα θέματα που για μένα είναι τεράστια και εξακολουθούν να είναι σχεδόν ταμπού και δεν συζητούνται αρκετά.

Υπήρξε κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων που κατάλαβες ότι είχες δημιουργήσει κάτι ξεχωριστό;

Μπορεί να είναι ανόητο να το λέω αυτό, αλλά ήξερα ότι αν κατάφερνα να δώσω ζωή σε αυτή την ταινία, η οποία θα ήταν τόσο δύσκολη και τόσο απαιτητική, ήξερα ότι θα μπορούσε να είναι κάτι σημαντικό, επειδή το έκανα με τόση ειλικρίνεια της εμπειρίας μου, αλλά και της ανάλυσής μου για τον κόσμο όσον αφορά αυτά τα θέματα. Το να μπορώ να το μεταφέρω αυτό με τα εργαλεία μου, που είναι η κινηματογραφική δημιουργία, με το 100% ειλικρινές μου όραμα και με τη θέληση να το αφήσω να απελευθερωθεί. Ήξερα ότι αν αυτή η ενέργεια καταφέρει να φτάσει στο κοινό, ένιωθα ότι κάτι θα μπορούσε να συμβεί. Αλλά τότε δεν είναι στα χέρια σου. Μπορείς απλώς να κάνεις το καλύτερο που μπορείς. Τότε είναι το κοινό που αποφασίζει αν είναι η κατάλληλη στιγμή για να το πάρει. Χάρηκα τόσο πολύ όταν είδα ότι το κοινό αγκάλιασε την ταινία.

Δεν είναι κάτι που είναι αυτό που αισθάνομαι ότι, εντάξει, θα έχει δύο εβδομάδες προσοχή και μετά ο κόσμος θα ξεχάσει. Είναι κάτι που χρειάζεται χρόνο για να αφομοιωθεί, να αναλυθεί, να δημιουργήσει συζητήσεις και να δημιουργηθούν σιγά-σιγά αυτές οι ρίζες που χρειαζόμαστε για να πυροδοτήσουμε όλες αυτές τις συζητήσεις και να τις αντιμετωπίσουμε πραγματικά. Αλλά όλα αυτά χρειάζονται χρόνο. Χαίρομαι τόσο πολύ που βλέπω ότι τα στοιχεία αρχίζουν να φεύγουν έξω από την ταινία, όπως με τους ανθρώπους που αναδημιουργούν πράγματα και κάνουν memes, γιατί τότε γίνεται κάτι που θα μείνει στους ανθρώπους.

Βλέπεις ότι η επιτυχία του Substance είναι ένα σημάδι ότι ο κόσμος αποζητά ξανά διαφορετικές και δημιουργικές ιστορίες στις αίθουσες;

Ακόμα κι αν νομίζω ότι πάντα αναδημιουργούμε πράγματα που έχουν ειπωθεί διαφορετικά, αυτό που ήταν σημαντικό σε αυτή την ταινία, ήταν να το κάνω με τον δικό μου τρόπο, να το κάνω με την άδεια να νιώσω ότι αυτό που είχα να πω άξιζε να ειπωθεί. Γιατί πολλές φορές, λες, «ποιος θα ενδιαφερθεί;». “Αξίζει πραγματικά να το κάνω αυτό;”. Για μένα αυτή η ταινία ήταν ένα μεγάλο βήμα για να πω, «εντάξει, αυτό που είμαι εγώ ως άτομο, ως γυναίκα με την ψυχή μου, αξίζει να το το επικοινωνήσω στον κόσμο». Τουλάχιστον δεν λογοκρίνω τον εαυτό μου. Η εμπειρία της αίθουσας ήταν τόσο σημαντική, να έχει τη συλλογική εμπειρία ο κόσμος, να μοιράζεται με το κοινό όλα όσα πρόκειται να συμβούν, ηχητικά και οπτικά.

Νομίζω ότι αυτό είναι που με έκανε να αγαπήσω τόσο πολύ τον κινηματογράφο και με έκανε να θέλω να το κάνω αυτό. Το να ακούω τον κόσμο να χαίρεται να βλέπει έναν νέο τρόπο παραγωγής ταινιών, έναν νέο τρόπο αφήγησης ιστοριών, επειδή έκανα τα πάντα χωρίς να ακολουθώ τους κανόνες. Τα έκανα ακολουθώντας τους κανόνες που δημιούργησα εγώ για την ταινία. Χάρηκα που είδα ότι ο κόσμος πάει με τα νερά του, γιατί νομίζω ότι αυτό χρειαζόμαστε επίσης, νέες αναπαραστάσεις, νέες φαντασίες, νέα δημιουργικότητα για να ανανεώσουμε το συλλογικό μας νου.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ENTERTAINMENT

Το The Substance θέλει να κάνει body horror ως φεμινιστική κριτική. Το πετυχαίνει;

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

WOMEN

Η Margaret Qualley κατακτά επιτέλους το Χόλιγουντ