Όταν οι Wes Anderson και Jarvis Cocker συζήτησαν για φιλοσοφία και γαλλική ποπ

Μια από αυτές τις λεπτομέρειες που εμπλουτίζουν ένα ήδη απολαυστικά πυκνό σύμπαν, είναι μουσική. Και έχει να κάνει με έναν άλλο θρύλο, τον Jarvis Cocker των Pulp. Οι δυο τους γνωρίστηκαν κι έγιναν φίλοι πριν χρόνια και μάλιστα συνεργάστηκαν κιόλας, στο υπέροχο animation Fantastic Mr. Fox του Anderson.

Στο French Dispatch, μια σπονδυλωτή ταινία που οπτικοποιεί το υποθετικό τεύχος ενός περιοδικού αμερικάνων ανταποκριτών στη Γαλλία, ο Jarvis παίζει έναν φανταστικό γάλλο ποπ σταρ ονόματι Tip-Top. Ερμηνεύει μια διασκευή του γαλλικού χιτ Aline του Christophe και ήταν η απάντηση στο ερώτημα που γεννήθηκε κατά τη δημιουργία της ταινίας: «Σε αυτό το υποθετικό γαλλικό σύμπαν, ποιον ποπ σταρ θα λάτρευαν οι υποθετικοί Γάλλοι νέοι;»

Έτσι γεννήθηκε ο Tip-Top του Jarvis, κι έτσι γεννήθηκε, κατ’επέκταση, ένα αληθινό, ολόκληρο άλμπουμ διασκευών από γαλλικές ποπ επιτυχίες, το οποίο ο Jarvis έφτιαξε στη διάρκεια του λοκντάουν. Τι να πούμε; Το σύμπαν του Wes Anderson είναι τόσο πυκνό από γεμάτες ζωή λεπτομέρειες, που ακόμα και μια επιφανειακή ιδέα μπορεί να γεννά κάτι πλήρως αληθινό, όπως ένα ολόκληρο μουσικό άλμπουμ.

(Ένα άλμπουμ με κομμάτια όπως το Aline, όπως το Mon Ami Le Rose της Françoise Hardy, όπως το Contact, γραμμένο από τον Serge Gainsbourg και ερμηνευμένο από τη Brigitte Bardot, ή το Paroles, Paroles των Dalida & Alain Delon.)

Καθώς όλο το τιμ του French Dispatch βρίσκεται στις Κάννες τον περασμένο Ιούλιο για την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας, ο Wes Anderson κι ο Jarvis Cocker κάθονται και συζητάνε σαν παλιόφιλοι, για ό,τι προκύψει. Για το πάρτυ στο οποίο γνωρίστηκαν, για τη σχέση τους με τη φιλοσοφία και τη γαλλική μουσική, και για όλα όσα βρίσκονται κάπου ανάμεσα. Εμείς καταφέραμε να εξασφαλίσουμε αποκλειστικά, τα πρακτικά αυτής της συνάντησης, και σας τα παρουσιάζουμε.

O Wes Anderson κι ο Jarvis Cocker, συζητούν:

Ο Wes Anderson ποζάρει για τους φωτογράφους στην πρεμιέρα του The French Dispatch στο Φεστιβάλ Καννών. / AP Photo/Vadim Ghirda

Πώς γνωριστήκατε οι δυο σας;

Wes Anderson: Βασικά, η πρώτη φορά που γνωριστήκαμε ήταν σε ένα πάρτυ για την ταινία μου, The Royal Tenenbaums που έγινε στο Λονδίνο. Οπότε ήταν πριν 20 χρόνια. Και μετά συναντηθήκαμε ξανά σε ένα πάρτυ για το Marie Antoinette που έγινε στις Βερσαλίες, τότε μέναμε κι οι δύο στο Παρίσι. Γνωριστήκαμε καλά πια εκεί, και σύντομα μετά ενώ δούλευα στο Fantastic Mr. Fox, ζήτησα από τον Jarvis να παίξει έναν χαρακτήρα στην ταινία ο οποίος θα έλεγε κι ένα τραγούδι. Κι ο Jarvis έγραψε ένα τραγούδι κιόλας.

Jarvis Cocker: Εσύ έγραψες τα λόγια.

Anderson: Tα λόγια ήταν στο σενάριο αλλά ο Jarvis τα έβαλε σε μουσική, και τα ερμήνευσε και έπαιξε και τον χαρακτήρα. Αλλά δεν έπαιξε και το μπάντζο!

Cocker: Το ξέρω. Βασικά αγόρασα όντως ένα μπάντζο πιστεύοντας πως ίσως θα κατάφερνα να το μάθω, αλλά απλά με ξεπερνούσε. Έχει χορδές που ξεκινούν πολύ ψηλά οπότε απλά σε τρελαίνει.

Το πάρτυ για το Royal Tenenbaums ήταν σε ένα περίεργο μέρος στο Σόχο, έτσι δεν είναι; Έκανα DJ σε εκείνο το πάρτυ, στον πάνω όροφο ή κάτι τέτοιο, και σκέφτηκα, ας κάνω και μια έρευνα. Οπότε, είχα δει το Rushmore και είχα πάρει και το σάουντρακ, και νομίζω μάλιστα είχα παίξει και 1-2 κομμάτια από αυτό εκείνο το βράδυ, για να φτιάξω τη σωστή διάθεση. Αλλά με είχε εντυπωσιάσει το σάουντρακ.

Το πώς χρησιμοποιείς τη μουσική στις ταινίες σου. Προφανώς υπάρχει και πρωτότυπη μουσική, που με είχε εντυπωσιάσει αρκετά, γιατί είχες πάρει τον Mark Mothersbaugh να τη γράψει. Ήταν στο Devo, που ήταν μια από τις αγαπημένες μου μπάντες όταν ήμουν πιο νέος. Και νομίζω έβαλες κι αυτό το τραγούδι των Devo, το Gut Feeling, σε ένα από τα–

Anderson: Στο Life Aquatic, ναι.

Cocker: Όταν οι Pulp πρωτοξεκίνησαν ως μπάντα, αυτό ήταν ένα από τα πρώτα τραγούδια που μάθαμε ποτέ να παίζουμε. Μας ενθουσίαζε τόσο πολύ που μπορούσαμε να παίξουμε αυτές τις πέντε συγχορδίες και ήταν πολύ σημαντικό για την πορεία της μουσικής μας καριέρα. Φάνηκε αμέσως πως υπήρχε μια σύνδεση με τον Wes, μια κοινή μουσική ευαισθησία.

Για τη μουσική αλλά και μια κοινή αγάπη για τη γαλλική κουλτούρα. Έχετε κι οι δύο σπίτια στο Παρίσι.

Cocker: Θα έλεγα πως ναι. Το τραγούδι που είναι στο French Dispatch, το Aline, είναι ένα από τα αγαπημένα Γαλλικά τραγούδια του Wes, αλλά στην πραγματικότητα δεν το είχα ακούσει ποτέ πριν μου το βάλει. Και πάντα αγαπούσα την γαλλική μουσική, κυρίως Serge Gainsbourg, Jacques Dutronc και άλλα τέτοια.

Οπότε σαν ένα εφευρετικό spinoff που ξεκίνησε από την ταινία, ως φανταστικός ποπ σταρ με το όνομα Top-Top, φτιάξαμε ένα άλμπουμ τραγουδιών προσπαθώντας να φανταστούμε ποια θα ήταν η καριέρα του. Αλλά στην πραγματικότητα μου δόθηκε έτσι η ευκαιρία να παίξω όλα αυτά τα γαλλικά τραγούδια που ακούω για τόσο πολύ καιρό. Και, ελπίζω, φτιάχνοντας αυτές τις ευλαβικές επανεκτελέσεις τους. Ήταν κάτι υπέροχο, ειδικά στη διάρκεια του λοκντάουν. Πραγματικά μου έδινε δύναμη εκείνη την περίοδο.

Anderson: Νιώθω πως ο χαρακτήρας μας, ο Tip-Top, είναι λόγω του στυλ του και του πώς μοιάζει, κάτι αντίστοιχο του Dutronc.

Είμαι σίγουρος πως είχα πει στον Jarvis πώς πρωτοάκουσα το Aline. Είχα πάει σε ένα πάρτυ στο νάιτκλαμπ Castel… κάπου κοντά στη γνωριμία μας νομίζω. Είναι στο Παρίσι, στο Έκτο διαμέρισμα. Καθόμουν δίπλα σε έναν μικροκαμωμένο κύριο με λευκά μαλλιά και μούσι και μπλε γυαλιά ηλίου, ο οποίος δε μιλούσε αγγλικά. Είχαμε κάτι σαν συζήτηση, ήταν πολύ θερμός και καλοσυνάτος, αλλά δεν επιικοινωνούσαμε καλά.

Και στο τέλος του γεύματος, κάποιος του είπε κάτι και εκείνος σηκώθηκε και πήγε κι έκατσε σε ένα τύπου Yamaha keybord στη γωνία, κι άρχισε να παίζει αυτό το τραγούδι με τη λεπτή του φωνή. Ύστερα, όταν έφτασε στο ρεφρέν, το δωμάτιο απλά εξερράγη φωνάζοντας όλοι μαζί “Et j’ai crié, crié ‘Aline!’ pour qu’elle revienne!”. Ήταν αποθέωση. Κι η φήμη που άκουσα ήταν πως, Θεέ μου, αυτός ο τύπος ήταν κάποιος σουπερστάρ. Κι ύστερα έμαθα πως ήταν ο Christophe, που είχε αρχικά τραγουδήσει το κομμάτι.

Μετά από αυτό, αγόρασα ένα αντίτυπο του τραγουδιού και το χρησιμοποίησα σε μια γιαπωνέζικη διαφήμιση με τον Μπραντ Πιτ. Κάναμε δύο διαφημίσεις, μία που νομίζω ήταν καλή, με το Aline, κι άλλο ένα για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες τους. Αλλά αυτό με το Aline το ξεφορτώθηκαν τελείως και δεν το έδειξαν ποτέ στην Ιαπωνία. Κι εκείνο το άλλο, μου έγραψαν μετά πως ήταν το διαφημιστικό τους με τις χειρότερες αντιδράσεις. Παρόλο που είχε τον Μπραντ Πιτ μέσα, κανείς δεν καταλάβαινε πως ήταν αυτός. Καθόλου καλό αυτό! [γελάει]

Cocker: Έπρεπε να έχουν επιλέξει την εκδοχή με το Aline, έτσι δεν είναι;

Anderson: Αυτό είχα προτείνει! Αλλά δεν πειράζει, γιατί σημαίνει πως κράτησα το τραγούδι και μπορούσα μετά να το χρησιμοποιήσω στο French Dispatch.

Πόσο νωρίς στη δημιουργία του φιλμ είχατε τη σύλληψη του χαρακτήρα του Tip-Top;

Anderson: Αυτή είναι η ιστορία που έγραψα με τον Roman [Coppola]. Απλά γράφαμε μια σκηνή και μας βγήκε. Είχαμε την ιδέα να βουτήξουμε κάπως στην γαλλική νεανική κουλτούρα των early ‘60s και κάπου μες στην κουβέντα μας για το τι συμβαίνει σε ένα τέτοιο καφέ, προέκυψε αυτό: ποιος είναι ο ήρωάς τους; Τι θα παίζει στο τζούκμποξ; Τότε αρχίσαμε να εφευρίσκουμε πράγματα και να αναρωτιόμαστε, πώς θα τον λέμε; Κάτι γαλλικό σαν Tip-Top. Είναι αγγλική γλώσσα, αλλά δε θα αποκαλούσες το ποπ είδωλό σου ‘Tip-Top’ οπουδήποτε αλλού πλην Γαλλίας!

Cocker: To τραγούδι παίζει σε μια τόσο συγκεκριμένη στιγμή. Νομίζω πως επιχειρήσαμε να γράψουμε πρωτότυπη μουσική αλλά δεν ήταν αρκετά Tip-Toppy, υποθέτω. Αλλά έπρεπε να έχει αυτό, όπως το περιέγραψε ο Wes, μια στιγμή όπου οι πάντες συμμετέχουν. “Et j’ai crié, crié ‘Aline!’”. Είναι σαν η στιγμή που όλοι συλλογικά φωνάζουν ένα σύνθημα.

Είναι ένα περίεργο κομμάτι, στιχουργικά, επειδή αφορά έναν άντρα, είναι στην παραλία με μια γυναίκα, και ζωγραφίζει ένα πρόσωπο στην άμμα. Ξαφνικά υπάρχει μια καταιγίδα και εξαφανίζεται. Πνίγεται ή κάτι τέτοιο. Και τρέχει στην παραλία ψάχνοντας να τη βρει. Αν θυμάμαι καλά αρχικά το τραγούδι απλώς ακουγόταν στην ταινία κι ο Wes με ρώτησε «λοιπόν, θες να επιχειρήσεις να το κάνεις εσύ;»

Anderson: Ήσουν ήδη μες στην ταινία ως Tip-Top. Είχαμε ήδη ζωγραφίσει μια εικόνα με τον Jarvis που θα ήταν το εξώφυλλο του δίσκου του Tip-Top. Το άλμπουμ και η εικόνα ήταν ήδη στον τοίχο του καφέ.

Cocker: Ήταν σαν μια εκδοχή μου από πολύ παλιά. Οπότε αρχίσαμε με αυτό το ψεύτικο εξώφυλλο, που τώρα είναι το αληθινό εξώφυλλο του δίσκου που όντως φτιάξαμε. Είναι σαν το Field of Dreams, αλλά με το εξώφυλλο του δίσκου. Φτιάξε το εξώφυλλο και ο δίσκος… απλά θα εμφανιστεί μέσα στη θήκη. [γελάει]

Πώς διαλέξατε τα τραγούδια για το άλμπουμ;

Cocker: Με έναν τυχαίο τρόπο, στην πραγματικότητα. Απλά είναι τραγούδια που μου αρέσουν. Για παράδειγμα, υπάρχει μια βερσιόν του κομματιού της Françoise Hardy που λέγεται Mon Amie La Rose, κι είναι ένα κομμάτι που όταν ακόμα ζούσα στο Σέφιλντ λίγο αφού έφυγα από το σπίτι, βρήκα σε βινύλιο σε ένα μαγαζί με μεταχειρισμένα ένα άλμπουμ της Françoise Hardy να τραγουδάει στα αγγλικά. Και από τότε αγαπούσα αυτό το τραγούδι.

Και πάλι, έχει μια κάπως τραγική ιστορία. Είναι για μια γυναίκα που είναι στον κήπο και συζητά με ένα τριαντάφυλλο και το τριαντάφυλλο λέει «είμαι το πιο όμορφο λουλούδι στον κήπο, αλλά αύριο θα είμαι νεκρό». Κι αυτό συμβαίνει όντως.

Νομίζω αυτό είναι κάτι που μου αρέσει πολύ στη γαλλική μουσική. Ότι είναι ποπ μουσική για κάτι βαθύτερο, και τα καταφέρνει καλά με θέματα που η αγγλοσαξονική ποπ δε θα πλησίαζε καν. Ενθουσιάστηκα λοιπόν όταν είχα την ευκαιρία να προσπαθήσω να κάνω εκδοχές αυτών των τραγουδιών που άκουγα για τόσο πολύ καιρό.

Μάλιστα αποφασίσαμε να μην τα κάνουμε επανεκτέλεση στη λογική «ας κάνουμε μια τζαζ εκδοχή εκείνου» ή τίποτα τέτοιο. Προσπαθήσαμε να τα πούμε όσο πιο πιστά κι ευλαβικά γινόταν επειδή ήξερα πως έτσι κι αλλιώς δε θα ακούγονταν το ίδιο, τα ηχογραφούσαμε 40, 50 χρόνια αργότερα. Και δεν είναι και μητρική μου γλώσσα τα γαλλικά. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες. Δεν θα ήταν έτσι κι αλλιώς το ίδιο.

Διάβασα κάποτε κάτι σε ένα περιοδικό, δε θυμάμαι ποιος το έγραψε. Έλεγε, «αν θες να κάνεις κάτι πρωτότυπο, προσπάθησε να αντιγράψεις κάτι όσο πιο πιστά γίνεται». Νομίζω αυτό είναι αλήθεια, επειδή οι τρόποι με τους οποίους θα παρεκκλίνεις από το πρωτότυπο, είναι αυτό που είσαι εσύ. Αυτή ήταν η αποστολή μου με αυτό το άλμπουμ.

Anderson: Με το Aline, ως προς τη φωνητική κλίμακα, ο Jarvis κι ο Christophe είναι σε αντίθετα άκρα του φάσματος, νομίζω.

Cocker: Δυστυχώς δεν είναι πια μαζί μας. Πέθανε πέρυσι. Αλλά η φωνή του είναι πολύ ψηλή.

Anderson: Και είναι αστεία σύμπτωση ότι κάνουμε πρεμιέρα της ταινίας μας στο ίδιο φεστιβάλ Καννών που άνοιξε με μια ταινία του Leos Carax, γιατί όταν μιλάς για το πώς αυτοί οι γαλλικοί στίχοι κάποιες φορές είναι απροκάλυπτα ποιητικοί ή αφαιρετικοί, πραγματικά, ήταν ο Carax που ήταν η έμπνευση για κάποιες από αυτές τις σκηνές.

Είχαμε τον Timothée Chalamet και τη Lyna Khoudri πάνω σε μια μοτοσυκλέτα σε μια σεκάνς που ταιριάζει με όλα αυτά, κι έχει τα ποιήματα που έχει γράψει. Αυτό είναι όλο Leos Carax ή Jean-Jacques Beineix. Αυτή η cinéma du look περίοδος. Ο Roman κι εγώ προσπαθούσαμε πολύ συνειδητά να φέρουμε αυτή την γαλλική, εφηβική, ποιητική, ροκ εν ρολ ενέργεια.

Γιατί πιστεύεις πως τέτοιες δραματικές εικόνες είναι τόσο μεγάλες επιρροές στη γαλλική ποπ συγκεκριμένα;

Cocker: Δεν ξέρω ακριβώς το λόγο, αλλά νομίζω έχει να κάνει με το ότι η ροκ και η ποπ ήταν εισαγωγής στη Γαλλία. Συνέβη στην Αμερική και στην Αγγλία όπου ήταν τεράστιο φαινόμενο, και μετά όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά σε πολλά μέρη σε όλο τον κόσμο, γινόταν εισαγωγή. Σταδιακά σκέφτηκαν «γιατί να πληρώνουμε για να έρχονται όλα εισαγωγής, και δεν φτιάχνουμε δικά μας;»

Αλλά ήταν κατόπιν του γεγονότος, οπότε υποθέτω όλοι οι άνθρωποι που έγραφαν chansons και τέτοια πράγματα, άρχισαν να γράφουν λόγια για ποπ τραγούδια και δε μπορούσαν παρά να βάλουν λίγο από αυτό το βάθος ή το χαρακτήρα σε αυτά τα τραγούδια. Δε μπορούσαν να γράψουν απλά κάτι σαν “Bee-Bop-A-Lula, she’s my baby”.

Anderson: Έχουν τόσο πολύ Rimbaud και Baudelaire μέσα τους.

Cocker: Υποθέτω. Ο γιος μου τελείωσε την τελευταία του χρονιά σε σχολείο στο Παρίσι κι έκαναν έναν ολόκληρο χρόνο φιλοσοφίας. Ιδέες και σκέψεις πάνω στη ζωή είναι πραγματικά μέρος του στάνταρ εκπαιδευτικού συστήματος, για κάθε σχολείο στη Γαλλία. Είναι πολύ διαφορετικά από την Αμερική και την Αγγλία.

Anderson: Νομίζω συζητήσεις πάνω στη φιλοσοφία είναι πολύ πιο νορμάλ ανάμεσα σε νεότερους ανθρώπους, επίσης. Ακόμα και στην Αμερική, συγκριτικά με παλιότερα. Οι πολιτικές συζητήσεις είναι… δε θέλω να πω της μόδας, αλλά είναι κάτι που συμβαίνει. Είναι μέρος των θεματικών. Όταν ήμουν έφηβος, δεν ήταν καθόλου έτσι. Ίσως λίγο στο πανεπιστήμιο. Αλλά και τότε, η φιλοσοφία δεν ήταν ποτέ κάτι με το οποίο οι αμερικάνοι έφηβοι έρχονταν σε επαφή. Στη Γαλλία, είναι μέρος των όσων υποτίθεται πως αντιμετωπίζεις μεγαλώνοντας.

Cocker: Προσπάθησα να μείνω στο επίπεδο του γιου μου, επειδή ξέρω πολύ λίγη φιλοσοφία, οπότε καθώς μελετούσε του λέω «ποιον κάνετε αυτή τη βδομάδα;» και μου λέει, «τον Hegel». Προσπάθησα λοιπόν να διαβάσω λίγο. Και το βρήκα βαρύ για μένα, αλλά για κάποιο άτομο έτοιμο να τελειώσει το σχολείο και να βγει στον κόσμο, το να έχει μέσα του αυτές τις αρκετά βαριές ιδέες πάνω στο νόημα της ζωής… Αλλά, υποθέτω, και μόνο το να βάλεις μες στο μυαλό των παιδιών την ιδέα πως η ζωή είναι κάτι που αξίζει να σκέφτεσαι βαθιά, είναι κάτι σπουδαίο.

Είναι πιθανότατα η καλύτερη στιγμή να το κάνεις.

Anderson: Tότε είναι που μπορείς να τα περάσεις όλα αυτά, ναι. Θυμάμαι να διαβάζω Hegel, αλλά δεν θυμάμαι ούτε ένα πράγμα. Δε θα μπορούσα να σου πω το παραμικρό.

Cocker: Ε, είναι λίγο στεγνός, ας το παραδεχτούμε. [γελάει]

*Η ταινία Η Γαλλική Αποστολή (The French Dispatch) κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Feelgood Entertainment.