Πάνος Βλάχος: «Στην Αμερική κατάλαβα ότι δεν είμαι το κέντρο του κόσμου»

«Θέλω να μου κάνεις μαθήματα ζωής/κι εγώ θα σε πληρώσω όσο-όσο/να μου μάθεις για τον Osho/ωστόσο/θέλω να διαλογιστώ με τον Χριστό/χτες απάτησα με τ’ αμάξι μια Αγία/αδικία/ή διαολεμένη συγκυρία/σήμερα βρήκε ο Θεός να κάνει απεργία;», τραγουδά μεταξύ άλλων στο ομώνυμο κομμάτι του δίσκου. Μέσα στις πρώτες εβδομάδες κυκλοφορίας του στο YouTube το Μαθήματα ζωής ξεπέρασε τα 200.000 views. «Από εδώ και πέρα, θα γίνω ράπερ», μου λέει χαριτολογώντας και αμέσως επαναφέρει τον εαυτό του σε τάξη.

«Και σε αυτόν τον δίσκο, όπως και στους δύο προηγούμενους συνεχίζω να γράφω ιστορίες που μου έχουν συμβεί. Εδώ όμως πειραματίζομαι περισσότερο με αστικά θέματα και με διαφορετικούς μουσικούς, ερμηνευτικούς τρόπους», αναφέρει και διευκρινίζει: «Έχω αρκετα κομμάτια που ακροβατούν στο χιπ χοπ και την indie rap, ενώ κάποια άλλα τραγούδια τα λέω με ένα πιο θεατρικό τρόπο, όχι τον έντεχνο που έχουμε συνηθίσει». Προσπαθεί να βρει τη φωνή του ως τραγουδοποιός μου εξηγεί, αλλά και ως ένας ηθοποιός που του αρέσει να διηγείται ιστορίες∙ της ζωής του.

Πώς ξεκίνησε η σχέση σου με τη μουσική και τη στιχουργική;

Από το θέατρο. Η πρώτη μου παράσταση ήταν με τον Νίκο Καλογερόπουλο. Είχε ένα θίασο ηθοποιών και τραγουδοποιών, οι οποίοι ήταν όλοι δεξιοτέχνες στο όργανο τους αλλά έγραφαν και τραγούδια. Μέχρι τότε, δεν είχα συναναστραφεί ποτέ τόσο στενά ανθρώπους που ασχολούνταν με τη στιχουργική. Κόλλησα το μικρόβιο και ξαφνικά μέσα από τα διαβάσματά μου, τις πρόβες στο θέατρο και όλα όσα μου συνέβαιναν μου προέκυπτε και από ένα τραγούδι. Ξεκίνησα να καταγράφω τα τραγούδια σαν ημερολόγιο και κάπως έτσι, γεννήθηκε ο πρώτος μου δίσκος. 

Κάτι ανάλογο συνέβη και με αυτόν που μόλις κυκλοφόρησε;

Πάνω κάτω ναι. Να διευκρινίσω ότι δεν γράφω στίχους κατά παραγγελία. Μόνο όταν μου συμβαίνει. Αντί να κρατάω ένα ημερολόγιο με γεγονότα, σκέψεις, συναισθήματα, γράφω τραγούδια για όλα όσα σκέφτομαι, αισθάνομαι, μου συμβαίνουν. Η κυκλοφορία λοιπόν ενός δίσκου είναι σαν να δημοσιοποιώ το προσωπικό μου ημερολόγιο.

Εκτός από το να τραγουδάς και να γράφεις στίχους, παίζεις στο σανίδι, στη μεγάλη και στη μικρή οθόνη, γράφεις σενάρια, σκηνοθετείς. Όλος αυτός ο καταιγισμός δημιουργικότητας και πολυπραγμοσύνης δε σε εξαντλεί; 

Δεν με εξαντλεί γιατί τα πράγματα που κάνω κατά καιρούς, όπως είναι η δημιουργία ενός άλμπουμ ή το να γυρίσω ένα ντοκιμαντέρ είναι αποτελέσματα μίας πλήρους αφοσίωσης μου για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στα συγκεκριμένα πρότζεκτ, τα οποία εσείς βλέπετε τώρα και νομίζετε ότι κάνω πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Όχι, δεν είναι έτσι. Εξαντλούμαι πάντως, αν δεν μπορώ να δημιουργήσω.

Ποιες από όλες αυτές τις εκφάνσεις δημιουργικότητας σε εκφράζει περισσότερο;

Η υποκριτική. Είναι η καθημερινή μου άσκηση. Η κύρια ιδιότητά μου. Αυτό που γνωρίζω καλύτερα να κάνω: να λέω ιστορίες.

Και από το περασμένο φθινόπωρο, λες ξανά ιστορίες μετά από καιρό στη δική σου γλώσσα μέσα από την τηλεοπτική σειρά του Alpha Αγγελική στην οποία συμμετέχεις. 

Ακριβώς. Ήμουν στο Λος Άντζελες, σχεδόν έναν χρόνο πριν όταν μου προτάθηκε ο ρόλος. Ενδιαφέρουσες προτάσεις εκεί δεν είχα, τα γυρίσματα για τη σειρά Selena του Netflix στην οποία συμμετείχα είχαν ολοκληρωθεί καιρό πριν, οπότε αποφάσισα να επιστρέψω. Από τον Αύγουστο, ζω στην Αθήνα. 

Σημαντική στιγμή η συμμετοχή σου σε σειρά του Netflix;

Ναι. Ήταν μεγάλη χαρά.

Τι βλέπεις περισσότερο στην πλατφόρμα;

Κυρίως ντοκιμαντέρ. Από σειρές ξεχωρίζω το The Crown. Είναι εξαιρετική δουλειά από όλες τις απόψεις. Ένα docuseries που αξίζει να τσεκάρεις είναι το Losers. Αφορά το μεγαλείο των ηττημένων, ανθρώπων που έχασαν και δεν νίκησαν στη ζωή. Μου έδωσε τρόφη για σκέψη. 

Ποιες είναι οι σκέψεις σου για τη streaming διασκέδαση που τόσο έντονα έγινε καθημερινότητά μας λόγω της πανδημίας;

Διανύουμε εδώ και ένα χρόνο μία δύσκολη περίοδο για τη δημιουργία, υπό την έννοια ότι το προϊόν που βλέπουμε από την άνεση του σπιτιού μας δεν είναι πάντα η καταλληλότερη συνθήκη γι’ αυτό. Τι εννοώ; Είναι κάποια προϊόντα που είναι φτιαγμένα για να τα βλέπεις και να τρως φακές το μεσημέρι και κάποια άλλα για να τα δεις σε μία σκοτεινή αίθουσα, ντυμένος όμορφα, με το κινητό κλειστό, έχοντας δίπλα σου τον καλό ή την καλή σου, δημιουργώντας εικόνες, συναισθήματα και αναμνήσεις που θα σε ακολουθούν μία ζωή. Το αντίθετο δηλαδή από αυτό που μας συμβαίνει εδώ και μήνες: να καταναλώνουμε αδηφάγα περιεχόμενο από streaming πλατφόρμες, το οποίο δεν θα χαράξει πληγές στο ασυνείδητο μας. Δεν θα μας σημαδέψει κοινώς, όπως τότε που σε σημάδεψε εκείνη η συναυλία στην οποία είχες πάει με τον τάδε και έγινε σε αυτό το νησί και θυμάσαι να κλαις όλη τη νύχτα γιατί είχε συμβεί εκείνο το γεγονός. Ναι, αυτά ξεκάθαρα δεν θα συμβούν βλέποντας Netflix, ακόμα και αν οι σειρές και οι ταινίες είναι σπουδαίες. 

Εν μέσω lockdown, τι σε κράτησε νηφάλιο;

Το τρέξιμο και το να συνδέομαι με τον άνθρωπο με όποιον τρόπο μπορώ. Αυτή η απόπειρα να συνδεθώ με κάποιον που είναι άγνωστος και διαφορετικός από μένα μέσα από την τέχνη μου είναι η κινητήριος δύναμη μου. Κρύβει μέσα της μία χαρά και αισιοδοξία σε μία απαισιόδοξη περίοδο. Τώρα, που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας έχουν κάνει πιο αντικοινωνικούς από ποτέ -είναι οξύμωρο αλλά το πιστεύω- και που η απόσταση έχει μεγαλώσει, υπάρχουν τρόποι ειδικά όταν είσαι δημιουργός να κάνεις πράγματα που να ακουμπήσουν κάποιους. Αυτό είναι παρήγορο.

Πώς σε έχει επηρεάσει η εμπειρία της Αμερικής ως καλλιτέχνη;

Θα φανεί πρώτον, από αυτά που σας παρουσιάζω και δεύτερον, από το πώς εγώ σας παρουσιάζομαι. Ξέρεις είναι σαν με ρωτάς «πώς σου φαίνονται αυτά τα καινούργια παπούτσια που φόρεσες; Θα δω όταν πατήσω στο γήπεδο», θα σου απαντήσω. Γιατί δεν έχει σημασία πώς νιώθω εγώ φορώντας τα, αλλά πώς θα τα χρησιμοποιήσω. Ελπίζω να με έχει αλλάξει στον τρόπο που σκέφτομαι και παίζω όλος αυτός ο Γολγοθάς που περνάω την τελευταία πενταετία.

Αν κάτι με έκανε πάντως να καταλάβω το ταξίδι και η εγκατάστασή μου στην Αμερική είναι η κλίμακα στην οποία υπάρχουμε στον κόσμο. Να παραδεχθώ ότι δεν είμαι το κέντρο του. Πιστεύω ότι όταν αυτό το αντιληφθούμε, τότε μπορούμε να επηρεάσουμε θετικά περισσότερους ανθρώπους.

Τι είναι η Αμερική για σένα;

Ένας τόπος στον οποίο επιστρέφω για να γίνω καλύτερος, να αποκτήσω εμπειρίες, να γεννήσω ιδέες. Δεν ήταν όνειρο ζωής να πάω εκεί και να δουλέψω. Η ζωή τα έφερε έτσι, οι δουλειές που έκλεισα και τελικά με βοήθησαν να μείνω αρκετά παραπάνω.

Η μετακόμισή σου στο Λος Άντζελες το 2016 συνέπεσε με την αλλαγή σκυτάλης στον Λευκό Οίκο. Έζησες από κοντά όλη την 4ετία της προεδρίας του Donald Trump, αλλά και το κίνημα του #metoo και του Black lives matter. Άλλαξαν κάτι μέσα σου αυτές οι εμπειρίες;

Επειδή με διακρίνει μία περιέργεια για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μου, όλα αυτά τα ιστορικά γεγονότα με βοήθησαν να αντιληφθώ και να σεβαστώ τους ανθρώπους που είναι πολύ διαφορετικοί από μένα. Έχοντας προοδευτικές και δημοκρατικές απόψεις δεν είχα συζητήσει ποτέ ξανά με άτομα που ήταν τόσο μακριά από εμένα ιδεολογικά, πολιτικά, κοινωνικά. Έμαθα πολλά για τον τρόπο που σκέφτονται, αλλά και από τον τρόπο που σκέφτονται. Μέχρι πρότινος, έκρινα τους άλλους με βάση το πώς συμπεριφέρομαι εγώ. Όλες αυτές οι συζητήσεις και οι συγκρούσεις με ανθρώπους που ήταν τόσο διαφορετικοί από εμένα με βοήθησαν να αυξήσω την ενσυναίσθησή μου, να σταματήσω να κρίνω τον κόσμο με βάση τη δική μου ζωή, αλλά να ακουμπήσω και να ακούσω πώς άνθρωποι που έχουν ζήσει σε ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον, με διαφορετικές σεξουαλικές προτιμήσεις, ήθη και έθιμα διαμορφώνονται πολιτικά, κοινωνικά, ηθικά. Όλα αυτά τα πολύ πολύπλοκα πράγματα που εμείς στην Ελλάδα δεν τα έχουμε γιατί είμαστε πολύ συγκεκριμένοι, εμένα με ερέθισαν συναισθηματικά και ελπίζω να με έκαναν καλύτερο άνθρωπο.

Όταν επιστρέψεις στο Λος Άντζελες, θα νιώσεις ανακουφισμένος που γυρνάς στην Αμερική του Joe Biden και όχι του Trump;

Είναι πολύ σημαντικό που ένας άνθρωπος όπως ο Donald Trump με αυτές τις χυδαίες απόψεις δεν είναι πια στην εξουσία. Ωστόσο, ο Trump δεν είναι ένας. Είναι εκατομμύρια άνθρωποι, αν όχι η μισή Αμερική. Η εκλογή του Joe Biden είναι σίγουρα ένα θετικό, πρώτο βήμα. Φοβάμαι όμως ότι ο διχασμός του αμερικανικού λαού δεν θα εξομαλυνθεί τόσο εύκολα, με την εκλογή ενός νέου προέδρου. Οι ανισότητες είναι εκεί. Τα προβλήματα παραμένουν.

Ο τρίτος σου δίσκος κυκλοφόρησε, η Αγγελική έχει πάρει τον δρόμο της γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία, τι ετοιμάζεις για τη συνέχεια;

Καλώς εχόντων των πραγμάτων, το καλοκαίρι θα παίξω θέατρο. Θα συμμετάσχω στον Ορέστη του Ευρυπίδη σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα με τον Άρη Σερβετάλη στον ομώνυμο ρόλο, που θα παρουσιαστεί στην Επίδαυρο. 

Πολύπαθο το ελληνικό θέατρο τον τελευταίο χρόνο.

Πράγματι∙ από πολλές απόψεις.

Για τις κακοποιητικές συμπεριφορές που αναδύθηκαν στην επιφάνεια είχες τοποθετηθεί δημόσια πριν από δύο μήνες περίπου. Είχες σταθεί δίπλα στα θύματα, αρθρώνοντας ένα λόγο νηφάλιο, καθαρό, που έγινε viral για όλους τους σωστούς λόγους. 

Να σε διακόψω, με συγχωρείς, αλλά ντρέπομαι και στενοχωριέμαι πάρα πολύ για την κατάντια του δημόσιου διαλόγου στη χώρα μας για δύο λόγους: πρώτον, για να γίνει viral μία τόσο αυτονόητη τοποθέτηση σημαίνει ότι το επίπεδο του δημόσιου διαλόγου είναι πολύ χαμηλό και δεύτερον, γιατί χρειάστηκε η άποψη κάποιων αντρών, όπως του Σωτήρη Τσαφούλια, για να πουν ότι ένα και ένα κάνουν δύο και να υποστηριχτούν οι φωνές εκατοντάδων γυναικών που υπέφεραν. Δεν ήταν δηλαδή αρκετές από μόνες τους οι δικές τους φωνές; Μάλλον ζούμε σε μεσαιωνικούς καιρούς.