Παύλος Τσιαντός. Η ανάβαση της ανθρώπινης θέλησης ως την κορυφή του Έβερεστ

Ο Παύλος Τσιαντός προσπάθησε αρκετές φορές να φτάσει στην κορυφή του κόσμου μέχρι να το καταφέρει τελικά το 2004. Στις προηγούμενες αποστολές όχι απλά αντιμετώπισε δυσκολίες, αλλά έχασε δύο συνορειβάτες και φίλους λίγο πριν την κατάκτηση της κορυφής. 8 χρόνια μετά την ιστορική κατάκτηση της κορυφής, είναι καλεσμένος του TEDxAthens 2012: The Ones who do και θα μιλήσει το απόγευμα του Σαββάτου 24 Νοεμβρίου. Θα μιλήσει τόσο για την ανάβαση στο Έβερεστ, όσο και για το ντοκιμαντέρ που γύριζε όλα αυτά τα χρόνια της προσπάθειας.

Το ντοκιμαντέρ “Από τον Όλυμπο στο Έβερεστ” έχει προβληθεί σε αμέτρητες εκδηλώσεις και συνέδρια. Δεν έτυχε όμως της προβολής που άξιζε και θα επιθυμούσε ο ίδιος ο Παύλος. Το γιατί δεν τυγχάνουν προβολή και υποστήριξης τέτοιες ενέργιες, είναι θέμα της πολιτείας. Η ιστορία του Παύλου Τσιαντού, αξίζει πάντως να την ακούσεις.

Ποιος αισθάνεται περισσότερο “Doer” αυτή την εποχή; Ο δημιουργός που κινηματογραφεί ή ο ορειβάτης που τολμά;

Ούτε ο ένας ούτε ο άλλος αυτή την εποχή. Έτσι όπως είναι τα πράγματα ούτε στο κινηματογραφικό κομμάτι έχουμε πολλή υποστήριξη ούτε στο ορειβατικό. Μετά το 2004 δεν έχει γίνει καμία μεγάλη αποστολή, ούτε έχω καταφέρει να βρω χρηματοδότηση για ένα καινούριο ντοκιμαντέρ. Και για τα δύο έχω σοβαρά project στο μυαλό μου.

Ορειβατικά τι θα ήθελες να κυνηγήσεις;

Να πάω στην κορυφή Dalaguiri. Έχουμε προϊστορία εκεί από προηγούμενες αποστολές που έχουμε χάσει και καλούς φίλους εκεί. Αντίστοιχα στο κινηματογραφικό έχω πολλές ιδέες και σενάρια για ταινίες και ντοκιμαντέρ μικρού και μεγάλου μήκους. Και τα δύο είναι ακριβά σπορ.

Χρειάζεται ένα νέο 2004, μια εποχή που ο κόσμος νιώθει ευφορία και χρημοτοδοτεί;

Κάπως έτσι. Η αλήθεια είναι ότι κι εμείς το 2004, ενώ δεν είχαμε σχέση με την Ολυμπιάδα, βρήκαμε έναν ιδιώτη χορηγό και οργανώσαμε την αποστολή.

Έχουν περάσει 8 χρόνια από τότε. Πώς την έχεις τώρα στο μυαλό σου εκείνη την εμπειρία;

Ήταν μία ολοκλήρωση. Οφείλαμε να κλείσουμε ένα κενό από τις προηγούμενες αποστολές. Ορειβατικά είχαμε την δυνατότητα και σε άλλες χρονιές να κατακτήσουμε την κορυφή αλλά υστερήσαμε οργανωτικά. Το 04 που πήγαμε σαν Εθνική Ομάδα, το να πηγαίνεις από την κανονική διαδρομή με οξυγόνο κλπ ήταν λίγο πασέ. Αλλά ήταν μία υποχρέωση για να ολοκληρώσουμε αυτό το κομμάτι, να πάρουμε λίγη δημοσιότητα μπας και ο κόσμος ασχολιόταν λίγο περισσότερο.

Από κει και έπειτα δεν έχει γίνει κάτι ε;

Όχι γιατί δεν ήταν αρκετή και η προβολή. Ακόμα και η ταινία που τα πήγε τόσο καλά σε όλες τις προβολές που έχουμε κάνει, είτε σε φεστιβάλ, είτε σε ορειβατικούς συλλόγους, δεν πήρε ποτέ ουσιαστική προβολή με διανομή στα τηλεοπτικά κανάλια ή κάτι ανάλογο.

Ποιες είναι πιο δυνατές σαν εικόνες; Οι προσωπικές σου αναμνήσεις από την ανάβαση ή η κινηματογραφική εικόνα;

Αυτό μεταβάλλεται στον χρόνο. Στην αρχή είναι οι προσωπικές αναμνήσεις αλλά αυτές σιγά – σιγά αρχίζουν και φθίνουν και όταν μοντάρω τις ξαναβιώνω ακόμα πιο έντονα. Θεωρώ καμιά φορά ότι αν δεν δακρύσω, αν δεν μουσκέψει το keyboard, δεν αξίζει η ταινία. Ακόμα κι αυτό όμως μετά με όλες αυτές τις προβολές φθίνει εξίσου.

Ο κινηματογράφος δημιουργεί και καλλιεργεί το συναίσθημα. Μπορεί όμως και να το αποτυπώσει στην ολότητά του;

Όχι, δεν μπορεί. Ίσως μία ολόκληρη ενότητα να δημιουργήσει το συναίσθημα, η μουσική, το σενάριο. Στην πραγματικότητα, όταν είσαι εκεί δεν χρειάζεται να κάνεις τίποτα για να αισθανθείς. Μόνο και μόνο η αίσθηση του αέρα, των ήχων και του μεγέθους του εγχειρήματος είναι άλλο πράγμα.

Ήσουν μέλος της αποστολής του 1998, στην οποία χάθηκε ο Μπάμπης Τσουπράς. Το 2003 βίωσες με τα μάτια σου τον θάνατο του Χρήστου Μπαρούχα, όπως βλέπουμε και στην ταινία. Πόσο εύκολο είναι να ξαναπάρεις τον δρόμο για το Everest και συγκεκριμένα για το Dalaguiri, έχοντας αυτές τις ιστορίες στο μυαλό; Δεν φοβάσαι;

Όχι τόσο. Γιατί νομίζω ότι ξέρω ποια λάθη κάναμε τότε. Κι έτσι, πηγαίνοντας ξανά, θα πήγαινα με παραπάνω γνώσεις και δεν θα κάναμε τα ίδια λάθη. Τότε αντιμετωπίζαμε τα Ιμαλάια σαν μεγάλες Άλπεις. Αυτό για κάποιον που δεν ξέρει δεν του λέει κάτι αλλά ισχύει. Στα μεγάλα βουνά των Ιμαλαίων, στην ζώνη του θανάτου στα 8000μ. είναι τόσο λεπτές οι ισορροπίες που χρειάζεται εμπειρία και γνώση για να ανταπεξέλθεις. Τότε υπερβάλλαμε λίγο και είχαμε αυτό το ατύχημα με τον Μπάμπη.

Φοβάσαι όταν είσαι εκεί ψηλά;

Όλοι φοβούνται. Είναι κομμάτι της ομιλίας μου και στο TEDx το πώς προκύπτει ο φόβος και πώς τον τιθασεύεις. Πιστεύω ότι πιο πολύ φοβόμαστε πράγματα που δεν αντιμετωπίζουμε παρά όταν περνάμε σε δράση. Εκτός από τον Μπάμπη έχω χάσει τον φίλο μου τον Χρήστο όπως είπες πριν. Εκεί κινδύνευσα κι εγώ ο ίδιος 2-3 φορές. Κι εκεί κατάλαβα ότι όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με τον πραγματικό κίνδυνο, ο φόβος εξαφανίζεται. Δεν έχεις την πολυτέλεια να φοβηθείς. Πρέπει να δράσεις.

Ποιο είναι το προσωπικό σου “καύσιμο”; Αυτό που δίνει ώθηση όταν το σώμα αντιδρά;

Αναλόγως. Αν κινδυνεύεις, το καύσιμο είναι η ανάγκη για επιβίωση. Αν κυνηγάς έναν στόχο, η προσωπική φιλοδοξία μπορεί από μόνη της να είναι καύσιμο. Πάντα βρίσκεται κάτι να με σπρώξει.

Ο άνθρωπος παλεύει συνεχώς να κατακτήσει θεωρητικές κορυφές. Μετά το Έβερεστ ποια μπορεί να είναι η κορυφή για εσένα; Πραγματική και θεωρητική.

Θα σου πω ότι αυτή την στιγμή μου αρέσει να κάνω γιόγκα. Ένα από τα μηνύματα που έχω και στο άρθρο του TED είναι της δασκάλας μου. Λέει «ευχές στους αγωνιστές της ζωής, είθε να κατακτήσετε και τις κορυφές της εσωτερικής ύπαρξης». Αυτό είναι κάτι που με εξιτάρει. Το ότι έχω φτάσει στην κορυφή του κόσμου αλλά εξακολουθώ και έχω τόσες ανάγκες με έχει κάνει να συνειδητοποιήσω ότι η πρόκληση μπορεί να είναι καθαρά εσωτερική. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θέλω να κάνω κι άλλα βουνά.

Ο καθένας μπορεί να αντιλαμβάνεται πολλές διαφορετικές ανταμοιβές, ηθικές και μη για ένα τέτοιο εγχείρημα. Ποια ήταν η ανταμοιβή για εσένα;

Θα δανειστώ τα λόγια του Γιώργου του Βουτυρόπουλου που ήταν μέλος της ομάδας και έχει αποτυπωθεί στην ταινία. Λέει ότι στην ορειβασία η προσπάθεια είναι πάντα μεγάλη και σκληρή, αντίθετα από τις αυταπάτες της καθημερινής ζωής και η ανταμοιβή πάντα μικρή σε σχέση με το μέγεθος της προσπάθειας. Λίγες στιγμές γαλήνης που δεν θα αντάλλαζα ούτε με όλα τα πλούτη του κόσμου. Αυτό είναι ένα κομμάτι της ορειβατικής λογικής. Σκέφτομαι ότι η ορειβασία είναι μία τεχνική για να καταφέρεις να φτάσεις σε αυτή τη γαλήνη. Όταν κρέμεσαι στα δάχτυλά σου και αντιμετωπίζεις μία ενδεχόμενη πτώση, εκείνη την στιγμή συγκρεντρώνεσαι απόλυτα σε αυτό που κάνεις. Αυτό είναι ακόμα και εθιστικό.

Είσαι εθισμένος στο βουνό;

Στην αδρεναλίνη νομίζω. Ακόμα κι όταν είμαι στην πόλη, δημιουργώ τις συνθήκες που μου προσφέρουν αδρεναλίνη.

Τα motivational speeches σαν αυτά του TEDx είναι αρκετά για να κάνουν κάποιον να σηκωθεί και να κυνηγήσει το όνειρό του;

Οι άνθρωποι που πάνε σε αυτές τις εκδηλώσεις θεωρώ ότι έχουν ήδη κάποια σπίθα μέσα τους. Είναι σε μία αναζήτηση. Και ίσως να αρκεί ο συνδυασμός αυτής της αναζήτησης μαζί με την έμπνευση που θα πάρουν από μία ομιλία για να δράσουν. Προσωπικά, μπαίνοντας στο TED, είδα πολλές ομιλίες από το εξωτερικό και μπορώ να πω ότι εμπνεύστηκα κι εγώ ο ίδιος.