Ρωτήσαμε έναν Γιατρό Χωρίς Σύνορα πώς μυρίζει ο πόλεμος

Άνθρωπος. Έχει ταξιδέψει από τη Μιανμάρ μέχρι το Νταρφούρ του Σουδάν και από τη Μοζαμβίκη και τη Σουαζιλάνδη (στη μάχη κατά του AIDS) μέχρι τη Σιέρα Λεόνε (στη μάχη κατά του Έμπολα). Η τελευταία του αποστολή ήταν στην Ελλάδα για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Ήταν πολύ δύσκολο να κρατήσω μόνο τα κυριότερα σημεία της συνέντευξης.

Αυτά είναι τα κυριότερα σημεία της συνέντευξης:

“Το ταξίδι μου με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα ξεκίνησε για μένα με την προσπάθεια να βοηθήσω την οργάνωση να στηθεί στα πρώτα της βήματα στη Θεσσαλονίκη για μερικούς μήνες. Σκέφτηκα να βοηθήσω κάποιους φίλους σαν εθελοντής. Ε, αυτοί οι μήνες έγιναν 25 χρόνια”.

“Η αίσθηση του να βοηθήσουμε τον συνάνθρωπο υπάρχει σε όλους μας. Ανεξάρτητη ανθρωπιστική δράση σημαίνει να παρέχεις αξιοπρέπεια στους ανθρώπους οπουδήποτε βρίσκονται εκεί. Παρεμβαίνουμε σε κρίσεις, σε πλημμύρες, σε πολέμους, σε οτιδήποτε έχει να κάνει με τον ανθρώπινο ανταγωνισμό. Μας ρωτάνε ποιο είναι το πρώτο πράγμα που παρέχουμε και απαντάμε, αξιοπρέπεια. Κι από εκεί και πέρα, αρχίζεις να χτίζεις”.

“Οι ΓΧΣ έχουν εξελιχθεί πολύ από τη δεκαετία του ’80 και του ’90. Πλέον είναι μια διεθνής οργάνωση, που στέλνει κάθε χρόνο 3.000 ανθρώπους, ένα ολόκληρο νοσοκομείο, σε αποστολές σε περίπου 70 χώρες. Έχουμε πέντε υπηρεσιακά κέντρα, Βρυξέλλες, Βαρκελώνη, Άμστερνταμ, Παρίσι και Γενεύη, έτσι ώστε να μπορούμε από αυτά τα κέντρα να στέλνουμε ανθρώπους σε διάφορες περιοχές”.

“Επιλέγουμε θέσεις. Υπάρχουν άνθρωποι που φεύγουν για 6 εβδομάδες, άλλοι για 3 μήνες, ενώ οι πιο μακροχρόνιες αποστολές είναι για έξι μήνες με έναν χρόνο. Ναι, χρειάζεται να έχεις μια ευελιξία στην προσωπική σου ζωή, αλλά ξέρω πολλούς ανθρώπους που μεγαλώνουν τα παιδιά τους σε διάφορες περιοχές της Αφρικής και της Ασίας χωρίς κανένα πρόβλημα. Ίσα ίσα τα παιδιά τους γνωρίζουν τον κόσμο, μπαίνουν σε μια πιο διεθνή οπτική γωνία”.

“Στην πρώτη μου αποστολή στη Βιρμανία, ήμουν συνεχώς με ανοιχτό το στόμα. Βλέπεις ανθρώπους που δεν έχεις ξαναδεί στη ζωή σου, με ρούχα που επίσης δεν έχεις ξαναδεί. Είναι σαν να παίζεις ξαφνικά σε μια ταινία”.

Ακούστε ολόκληρο το Rec με τον Ηλία Παυλόπουλο:

“Ένα απ’ τα χαρακτηριστικά που θυμάμαι από τους πρώτους μήνες είναι ότι πρέπει να κάνεις διαπραγματεύσεις για τα πάντα. Μερικές φορές θεωρούμε ότι οι εξαθλιωμένοι ντόπιοι θα σε περιμένουν με ανοιχτές τις αγκάλες περιμένοντας να τους δώσεις το ψωμί που θα τους βγάλει απ’ τη φτώχεια… Είναι λίγο πιο περίπλοκα τα πράγματα. Θα πρέπει να βρεθείς με τους αρχηγούς της περιοχής. Με αυτούς τους ανθρώπους θα πρέπει να κάνεις διαπραγματεύσεις. Να εξηγήσεις ποιος είσαι και τι είσαι. Έχουν περάσει πολλοί λευκοί από την περιοχή -και μάλιστα πολλοί αποικιοκράτες λευκοί, οπότε καταλαβαίνει κανείς ότι έχουν και κάποιες υποψίες. Εκεί λοιπόν πρέπει να εξηγήσεις τι κάνει η οργάνωση”.

“Οι άνθρωποι καταλαβαίνουν ποιος έρχεται να τους βοηθήσει και ποιος έρχεται να τους εκμεταλλευτεί. Συνδέουμε πολλές φορές τη φτώχεια με το ότι δεν καταλαβαίνει ο άλλος. Κάποιος που πεινάει δεν σημαίνει ότι είναι χαζός, σημαίνει ότι έχει χάσει την αξιοπρέπειά του. Και πρέπει να τον βοηθήσεις εκεί”.

“Όταν είχα συναντήσει έναν πολέμαρχο στο Νταρφούρ, μου είπε ότι αγαπάει τους ΓΧΣ γιατί ήταν ετοιμοθάνατος και τον έσωσαν και μπορεί ξανά να πολεμήσει. Του είπα ότι δεν το κάναμε ακριβώς γι’ αυτό, αλλά εντάξει… Είμαστε εδώ για να σώζουμε ζωές, ανεξάρτητα από θρησκεία, φυλές ή απ’ το αν είναι εμπόλεμοι ή μη εμπόλεμοι”.

“Στο Νταρφούρ ακούγαμε τον πόλεμο. Κατ’ αρχήν, οι ΓΧΣ δεν είναι στην πρώτη γραμμή του πολέμου. Είμαστε λίγο πίσω, εκεί που μας χρειάζονται οι άμαχοι”.

“Ο πόλεμος είναι ένα χαοτικό πράγμα, όπως και η ανθρώπινη ζωή. Προσπαθούν να μπουν κάποιοι κανόνες. Με εξαίρεση τις αγριότητες που είδαμε πρόσφατα στη Συρία, υπάρχουν περιοχές που προστατεύονται και συμφωνούν οι διάφορες πλευρές ότι εδώ δεν χτυπάμε”.

“Σε κάθε αποστολή έχουμε ηθικά διλήμματα που προκύπτουν. Μερικές φορές ψελλίζουμε κάποιες απαντήσεις, άλλες απλά σιωπούμε. Στη Σομαλία, την περίοδο του πολέμου στο Μογκαντίσου, οι νέοι που τραυματίζονταν από σφαίρες και χρειαζόταν να γίνει ακρωτηριασμός απαγόρευαν στους γιατρούς να τους ακρωτηριάσουν, γιατί στην κοινωνία τους αυτό σήμαινε ότι δεν έχεις κανένα μέλλον. Προτιμούσαν να πεθάνουν με αξιοπρέπεια και με ολόκληρο το σώμα τους, παρά να ζουν σε μια κοινωνία που τους βλέπει σαν παρείσακτους”.

Το Rec με τον Ηλία Παυλόπουλο μεταδόθηκε το Σάββατο 28 Απριλίου στο Ραδιόφωνο 24/7.