Πώς φτιάχνεται ένα χιτ της Pixar; Οι συντελεστές του Inside Out 2 μας εξηγούν αποκλειστικά

Τον Ιούλιο του 2016, ένα περίπου χρόνο μετά την κυκλοφορία του Inside Out (Τα Μυαλά Που Κουβαλάς), η Pixar είχε ανακοινώσει πως, μετά το 2019 οπότε και θα κυκλοφορούσε το The Incredibles II που τότε βρισκόταν σε ανάπτυξη, δεν θα επένδυε σε σίκουελ. Τουλάχιστον για τα επόμενα αρκετά χρόνια. Η κύρια αιτία ήταν πως το στούντιο ήθελε να συνεχίσει να βασίζεται στη συνταγή που το καθιέρωσε, δηλαδή πρωτότυπες ιδέες χωρίς απαραίτητο όριο ηλικίας.

Έπειτα η Pixar ακολουθεί ένα μοντέλο εξαρτώμενο πλήρως από το άτομο που σκηνοθετεί κάθε φορά. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι το στούντιο είναι πολύ επιλεκτικό ως προς την επιλογή της ανάθεσης σκηνοθεσίας, μιας που θα απασχολεί τους εκάστοτε δημιουργούς για όσο χρονικό διάστημα χρειάζεται για να ολοκληρωθεί η ταινία τους (από τρία έως πέντε χρόνια).

Κρίμα όμως, είχα σκεφτεί τότε. Η απόφαση ήταν συνολικά σωστή εφόσον το στούντιο δεν ήθελε να επαναπαυτεί στη σίγουρη επιτυχία – τα Cars 2, Cars 3, Monsters University και Finding Dory δεν είχαν ενθουσιάσει εκείνες τις μέρες – όμως αν κάποια ταινία της Pixar θα άξιζε σίκουελ, αυτή θα ήταν το Inside Out. Η αγαπημένη μου δημιουργία του στούντιο με τα ανθρωπόμορφα συναισθήματα στο κεφάλι ενός μικρού κοριτσιού – η Χαρά, η Θλίψη, η Αηδία, ο Θυμός, ο Φόβος – είχε μιλήσει για την ισότιμη αξία των συναισθημάτων με αξιοσημείωτη ωριμότητα. Είχε, επίσης, ίσως την πιο επιτυχημένη απεικόνιση της κατάθλιψης που θα μπορούσε να δείξει ποτέ κανείς σε ένα παιδί. Τώρα που η Riley θα γινόταν έφηβη, δεν θα ήταν φανταστική ευκαιρία για ιστορίες;

Το ίδιο σκέφτηκε και η Pixar. Ο Pete Docter δηλαδή, ο Chief Creative Officer του στούντιο, πολλαπλά οσκαρικός δημιουργός με το σερί των Monsters Inc, Up και Inside Out, που αντικατέστησε ουσιαστικά τον John Lasseter μετά την αποχώρησή του κατόπιν κατηγοριών περί σεξουαλικών παραβάσεων. Αφότου ολοκλήρωσε το Soul από τη θέση σεναριογράφου και σκηνοθέτη, έχει επιβλέψει τα Luca, Turning Red, Lightyear και Elemental. Τώρα και το Inside Out 2, σε σκηνοθεσία του Kelsey Mann που βρίσκεται στο animation department της Pixar εδώ και δεκαπέντε χρόνια.

Όλα ξεκίνησαν, όπως μας είπαν οι δυο τους σε αποκλειστική συνέντευξή μας μαζί τους, όταν ο Docter ένιωσε πως ο Mann θα ήταν ο κατάλληλος για να επαναφέρει τη Riley και τα ολοζώντανα συναισθήματά της στη μεγάλη οθόνη.

Ο Pete Docter, Chief Creative Officer της Pixar

«Όταν με προσέγγισε ο Peter, μου είπε πως νομίζει ότι υπάρχει η δυνατότητα να πούμε άλλη μία ιστορία σε αυτόν τον κόσμο και πως ίσως ήμουν το κατάλληλο άτομο για να την κάνω, αλλά εάν δεν ένιωθα ότι το θέλω δεν θα πείραζε», θυμάται. «Μου είπε να πάω σπίτι μου και να το σκεφτώ. Αυτό έκανα, και σκέφτηκα πρώτον, το Inside Out είναι πραγματικά διασκεδαστικό, δεύτερον είναι πραγματικά ευφάνταστο, και τρίτον έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στον κόσμο. Και τα τρία αυτά πράγματα είναι ο λόγος για τον οποίο ήθελα να κάνω ταινίες εξ αρχής. Γιατί στο καλό να μη δεχτώ;».

Δεν ένιωσε το βάρος της ευθύνης; Το Inside Out του 2015 είναι καθολικά αναγνωρισμένο ως μία από τις καλύτερες ταινίες της Pixar.

«Είμαι στο στούντιο από το 2009. Ό,τι έχω δουλέψει στην Pixar εμπεριέχει πίεση. Δεν είμαι σπέσιαλ. Πάντα έχεις πίεση, ό,τι κι αν γίνει. Δεν τη σκέφτηκα. Σκεφτόμουν μόνο αυτά τα τρία πράγματα και τη δύναμη του Inside Out. Η εφηβεία ήταν μία τόσο δύσκολη περίοδος στη ζωή μου. Αν μπορώ να κάνω τα πράγματα λίγο καλύτερα για κάποιους εφήβους εκεί έξω στον κόσμο, ή ακόμα και για τους εφήβους που είναι ακόμα μέσα μας ως ενήλικες, τότε ναι, είμαι 100% μέσα».

Ο Mann επέστρεψε με μπόλικες ιδέες, όμως η εφηβεία της Riley ήταν η προφανής.

«Άρχισα να εξερευνώ», ανακαλεί. «Τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας σε αυτή την ηλικία; Αρκετά, όπως αποδείχθηκε. Είπα στον Pete πως η ιδέα αυτή θα μας έδινε όλα όσα θέλουμε, έχει μία πραγματική δυναμική για συναίσθημα και ένιωθα ότι θα μπορούσα να την κάνω πραγματικά αστεία. Μας έδινε όλα όσα αγαπάμε σε ταινία της Pixar».

«Ο τρόπος που δουλεύουμε στην Pixar», περιγράφει ο Docter, «είναι ότι γράφουμε και κάνουμε προβολές του ορίτζιναλ υλικού, μετά ξαναγράφουμε και ξαναπροβάλλουμε, και μετά το ξαναγράφουμε πάλι. Χρειάστηκε πολύς χρόνος για να βρούμε τη σωστή ισορροπία όλων όσων ζητούσαμε, αλλά είμαστε πολύ ευχαριστημένοι με το αποτέλεσμα».

Το Inside Out 2 μας ταξιδεύει πίσω στο μυαλό της έφηβης Riley, όπου τα κεντρικά γραφεία των εσωτερικών της διεργασιών κατεδαφίζονται για να δώσουν τη θέση τους σε κάτι εντελώς απροσδόκητο για τους κατοίκους του: σε νέα συναισθήματα! Η γνώριμη ομάδα της Χαράς (Amy Poehler), της Θλίψης (Phyllis Smith), του Θυμού (Lewis Black), του Φόβου (Tony Hale) και της Αηδίας (Liza Lapira) θα βρεθούν προ εκπλήξεως όταν η Ανησυχία (Maya Hawke) – το Άγχος θα ήταν μία σωστότερη μετάφραση στα ελληνικά – κάνει την είσοδό της. Και δεν έρχεται μόνη! Η Ayo Debiri δίνει τη φωνή της στον Φθόνο, η Adele Exarchopoulos στην Ανία, και ο Paul Walter Hauser ως Ντροπή.

«Θέλαμε να εμφανιστούν τα νέα συναισθήματα και να προκύψουν μέσα από μία περίοδο της ζωής της Riley όπου τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα», εξηγεί ο Docter. «Θέλαμε η Χαρά να νιώθει εκφοβισμένη από αυτή τη νέα ομάδα, που καταλαβαίνει με διαφορετικό τρόπο τι περνάει η Riley».

Μόλις ενεργοποιείται το Κουμπί Εφηβείας στο Inside Out 2 κοψοχολιάζοντας τα συναισθήματα της πρώτης ταινίας αφού επηρεάζει ολόκληρη την κονσόλα, η Riley αρχίζει να βιώνει ανασφάλεια για το μέλλον της, το κοινωνικό της στάτους, την απόδοσή της στο αγαπημένο της άθλημα το χόκεϊ, ακόμα και για τη μυρωδιά της που δοκιμάζεται από τις ορμονικές της μεταβολές. Ο Mann και ο Kelsey, αμφότεροι από τη Μινεσότα όπως η Riley, είχαν εμπειρία με το χόκεϊ ως παιδιά, αν και δηλώνουν παντελώς άχρηστοι.

«Είναι ένα αναπτυσσόμενο άθλημα, ειδικά στα κορίτσια», εξηγεί ο Mann. «Στην ηλικία που βρίσκεται η Riley, τα αθλήματα αρχίζουν να αλλάζουν λίγο. Στην αρχή παίζεις για να διασκεδάσεις, αλλά στη συνέχεια πρέπει να δοκιμαστείς σε μία ομάδα και υπάρχει η πίεση να τα πας καλά. Ξαφνικά σε καθοδηγεί το άγχος. Σκεφτήκαμε ότι αυτός θα ήταν ένας πολύ καλός μηχανισμός προκειμένου η Riley να προσπαθήσει να ενταχθεί και να γίνει μέλος μίας κοινωνικής ομάδας. Για να το κάνει αυτό όμως πρέπει να είναι πολύ καλή σε αυτό, πράγμα που σημαίνει ότι το άγχος θα πρέπει να επέμβει και να της πει ότι πρέπει να είναι τέλεια».

«Είναι λίγο σα να δουλεύεις στην Pixar, για να πω την αλήθεια», τον συμπληρώνει ο Docter. «Πρέπει να είσαι πολύ καλός στη δουλειά σου. Έχουμε πάντα ανταγωνισμό, αλλά είμαστε όλοι στην ίδια ομάδα. Προσπαθούμε να κάνουμε το ίδιο πράγμα. Οπότε δεν δουλεύει πραγματικά ο ένας εναντίον του άλλου. Δουλεύουμε υποστηρίζοντας ο ένας τον άλλον. Αυτό είναι το συναρπαστικό της υπόθεσης. Ως animator νόμιζα ότι θα καθόμουν στο γραφείο μου με τα ακουστικά μου και θα έκανα κινούμενα σχέδια μόνος μου. Μετά έφτασα στην Pixar και είδα ότι υπάρχουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που γνωρίζουν τις ίδιες ταινίες που ξέρω κι εγώ, και αγαπούν τα ίδια πράγματα.

Ξαφνικά είχα μία κοινότητα και όλα έγιναν καλύτερα. Εγώ φέρνω όλα αυτά που στη συνέχεια θα ξεπεραστούν από αυτά που θα κάνει ο Kelsey, που θα κάνουν όλοι οι άλλοι. Αυτές οι ταινίες χρειάζονται 4 ή 5 χρόνια για να γυριστούν, οπότε μερικές φορές αναρωτιέται ο κόσμος, πώς μπορείς να πηγαίνεις στη δουλειά κάθε μέρα και να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά; Είναι επειδή πάντα θα υπάρξουν εκπλήξεις από όσα θα φέρει κάποιος στο τραπέζι, πάντα θα υπάρξει κάτι καινούργιο».

Πρωταγωνίστρια παραμένει κατά κάποιο τρόπο η Χαρά, αν και στην εφηβεία αρχίζει να γίνεται δυσκολότερο το να είμαστε διαρκώς χαρούμενοι. «Αυτό θα θέλαμε όλοι για τη ζωή μας αλλά…», λέει ο Docter και σηκώνει τα χέρια του.

«Είναι ιδιαίτερα δύσκολο στην ηλικία της Riley», αναλύει ο Mann. «Πολλά στην ταινία προέκυψαν από το γεγονός ότι κοιτούσα τις φωτογραφίες μου όταν μεγάλωνα, κυρίως τις φωτογραφίες των γενεθλίων μου. Με έβλεπα όταν ήμουν πέντε ετών και είχα αυτό το τεράστιο χαμόγελο στο πρόσωπό μου. Μπορούσες να δεις αυτή τη χαρά να χάνεται όταν γινόμουν 8, και 11, και 13 ετών. Σε αυτές που είμαι 13 ετών, απλά κάθομαι εκεί και κοιτάζω την τούρτα σαν να μην υπάρχει χαρά πουθενά.

Νομίζω ότι αυτό οφείλεται στα νέα συναισθήματα που σου δημιουργούνται σε αυτή την ηλικία. Ήμουν πολύ αμήχανος. Μισούσα να μου τραγουδάνε τα χρόνια πολλά. Μισούσα να με κοιτάνε όλοι. Δεν έχει να κάνει μόνο με την ντροπή, αλλά και τη σκέψη ότι δεν είμαι αρκετά καλός. Σκεφτόμουν, αλήθεια, αξίζω πραγματικά όλο αυτό τον εορτασμό; Αυτό ήθελα να πραγματεύεται η ταινία. Το πρότεινα στον Pete από νωρίς, επειδή αυτό είναι κάτι για το οποίο πολλοί δεν μιλάμε, και νομίζω ότι θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο».

Εκτός από νέα συναισθήματα, το Inside Out 2 εισάγει και την έννοια του συστήματος πεποιθήσεων. Εκείνες τις εμπειρίες δηλαδή που μετατρέπονται σε απόψεις για το ποιοι είμαστε. Τι ιδέα έχουμε για τον εαυτό μας.

«Αυτό κάνουν τα καλά σίκουελ, ανοίγουν νέες πόρτες στον κόσμο που δεν ήξερα καν ότι υπήρχαν», λέει ο Mann. «Με πηγαίνουν σε νέα μέρη. Αυτά που δεν είναι τόσο επιτυχημένα είναι αυτά που απλά επαναλαμβάνονται. Έτσι, κοιτάξαμε τι περνάει η Riley. Είναι έφηβη, αρχίζει να αναπτύσσει το ποια είναι ως άτομο, τις δικές της πεποιθήσεις. Σκεφτήκαμε ότι θα ήταν τόσο διασκεδαστικό να τις οραματιστούμε! Η πρώτη ταινία κάνει πολύ καλή δουλειά στην οπτικοποίηση πραγμάτων όπως οι αναμνήσεις για παράδειγμα. Σκεφτήκαμε ότι θα ήταν πολύ ωραίο να δούμε πώς μοιάζουν οι πεποιθήσεις μας. Πώς μοιάζει το σύστημα της Riley;».

«Το σύστημα πεποιθήσεων υπήρχε στην ταινία εξαρχής», προσθέτει ο Docter, «και μετά κόπηκε κατά το γράψιμο, αλλά στη συνέχεια αισθανθήκαμε ότι, καθώς η ταινία εξελισσόταν, θα έπρεπε να ξαναμπεί. Τα πάντα πρέπει να εξυπηρετούν την αφήγηση, οπότε ακόμα και οι ψυχολογικές έννοιες είναι όλες στην υπηρεσία της ευρύτερης ιστορίας που προσπαθούμε να πούμε».

Ο σκηνοθέτης Kelsey Mann στην πρεμιέρα του Inside Out 2 στο Λος Άντζελες (AP Photo/Chris Pizzello)

Το καστ εμπλουτίζεται λοιπόν, η ποικιλότητά του αναπτύσσεται. Η εκπροσώπηση είναι ζητούμενο.

«Θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι δημιουργούμε έναν όσο το δυνατόν πιο ποικιλόμορφο κόσμο», περιγράφει ο Mann. «Θέλω να πω, ακόμα σε σχέση με τη Riley και με την ομάδα χόκεϊ, πήγαμε σε πολλά διαφορετικά μέρη στο Bay Area, γιατί θέλαμε να δούμε ποιοι παίζουν αυτό το σπορ και ποια ήταν η σύνθεση της ποικιλομορφίας, ώστε να βεβαιωθούμε ότι ταιριάζει με την ομάδα που θα υπήρχε στη ζωή της Riley. Μιλάμε πάντα γι’ αυτό, όχι μόνο σε ό,τι βλέπετε, αλλά και σε ό,τι ακούτε, με το τμήμα κάστινγκ. Θέλαμε να βεβαιωθούμε ότι θα έχουμε μία ποικιλόμορφη ομάδα ηθοποιών και μέσω του φωνητικού ταλέντου».

«Αυτό είχε γίνει ακόμα και στην πρώτη ταινία», θυμάται ο Docter. «Στην αρχή της ανάπτυξής της λέγαμε, είναι ok αν η φωνή της Riley μοιάζει με ανδρική; Ή αν είναι κάποια που είναι μαύρη ή οτιδήποτε, θα είναι περίεργο; Μετά σκεφτήκαμε ότι θα είναι πολύ πιο ενδιαφέρον να έχουμε ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών φωνών και ηθοποιών. Δεύτερον, νομίζω ότι όλοι μας είμαστε κάπως οικουμενικοί. Όλοι έχουμε όλους μέσα μας με κάποιο τρόπο. Ίσως αυτό παραείναι ονειρικό για να το συζητήσουμε, όμως αυτό νιώθω ότι έχουμε τη δυνατότητα να είμαστε πραγματικά».

Κλείνοντας τη συζήτηση, ρωτάω αν είναι δύσκολο να απεικονιστούν το άγχος και ο φθόνος με τη ανοιχτόκαρδη λογική που προστάτευσε όλα τα συναισθήματά μας στο πρώτο Inside Out. Ως τοξικά μεν, αλλά και ωφέλιμα με τον δικό τους τρόπο.

«Κάναμε έρευνα για το γιατί έχουμε αυτά τα συναισθήματα. Ας πάρουμε τον φθόνο για παράδειγμα», λέει με ενθουσιασμό ο Mann. «Ο φθόνος είναι ένα σπουδαίο συναίσθημα. Πρώτα απ’ όλα, έπρεπε να μου εξηγήσουν τη διαφορά μεταξύ φθόνου και ζήλιας γιατί είναι πολύ κοντινά. Είχα γράψει ένα αστείο όπου θα εμφανίζονταν ως πανομοιότυπα δίδυμα και δεν θα μπορούσαν να καταλάβουν τη διαφορά μεταξύ τους. Όμως στην πραγματικότητα ο φθόνος είναι το συναίσθημα που νιώθεις ότι θα ήθελες να είχες αυτό που έχουν οι άλλοι, και έτσι μπορεί να φανεί ως ένα πολύ αρνητικό συναίσθημα. Εν μέρει γι’ αυτό έχουμε τους υπέροχους ειδικούς που έχουμε, από την πρώτη ταινία.

Ο Dacher Keltner ήταν ένας εμπειρογνώμονας που χρησιμοποιήσαμε στην πρώτη ταινία και ήταν ο πρώτος άνθρωπος στον οποίο τηλεφώνησα για να βεβαιωθώ ότι τα πράγματα είναι σωστά. Και την Dr. Lisa Damore επίσης, η οποία έχει γράψει πολλά, πραγματικά σπουδαία βιβλία για τους εφήβους και ιδίως τα έφηβα κορίτσια. Νομίζω ότι ήταν ο Dacher που μου εξήγησε ποια είναι η καλή πλευρά του φθόνου. Είπε ότι ο φθόνος είναι πολύ καλό κίνητρο. Μπορεί να σου πει τι είναι σημαντικό για σένα, προς τα πού πρέπει να κινηθείς.

Το καλύτερο παράδειγμα που μπορώ να δώσω είναι ότι θυμάμαι να βλέπω το Toy Story και να τρέχουν οι τίτλοι τέλους και να ζηλεύω όλα αυτά τα ονόματα που έβλεπα εκεί. Ήθελα να γίνω ένα από αυτά τα ονόματα και αυτό μου έδωσε κίνητρο. Ο φθόνος μπορεί να προσφέρει αλλαγή. Θέλω να δουλέψω στην Pixar, ας πούμε. Πώς θα φτάσω εκεί; Και τότε άρχισα να δουλεύω πάνω στα σχέδιά μου. Αυτό μου έθεσε έναν στόχο».

«Αυτό ισχύει για όλα τα συναισθήματα, όπως ο θυμός ας πούμε», συμπληρώνει ο Docter. «Νόμιζα ότι ο θυμός ήταν κάτι που σε βάζει σε μπελάδες, όταν οργίζεσαι στον δρόμο ή οπουδήποτε. Αλλά συνειδητοποιείς ότι ο θυμός είναι αυτό που σε κάνει να φροντίζεις να είναι τα πράγματα δίκαια.

Όλα τα συναισθήματα έχουν θετικές πτυχές. Απλά μερικές φορές πρέπει να τις αναζητήσεις».