H Sally Potter μας εξήγησε πώς ήταν να γυρίζεις μια πολιτική ταινία ενώ ψηφιζόταν το Brexit

H Janet έχει καλέσει σπίτι της φίλους, ζευγάρια, τους ανθρώπους της ζωής της, για να γιορτάσει την προαγωγή της. Είναι πολιτικός που μόλις ανακοινώθηκε πως αναλαμβάνει τον τομέα της υγείας στη σκιώδη κυβέρνηση των Εργατικών, και διοργανώνει ένα σπιτικό πάρτυ- όπου φυσικά ΟΛΑ θα πάνε στραβά. Στη διάρκεια μιας βραδιάς, λίγων ωρών δηλαδή, οι αποκαλύψεις θα έρθουν βροχή καθώς όλοι οι ήρωες αυτού του βιτριολικού dramedy θα δουν κάθε ιδανικό τους να δοκιμάζεται και τις ζωές τους να έρχονται τούμπα.

Τι καλύτερη ταινία για φιλμ λήξης ενός Φεστιβάλ; Προοδευτισμός σε κρίση, υψηλά ιδανικά στο μπλέντερ, φανταστικοί ηθοποιοί (πρωταγωνιστούν Kristin Scott Thomas, Timothy Spall, Bruno Ganz, Cillian Murphy, Patricia Clarkson!), και φυσικά το απρόσμενο μπόνους του να ρωτάς άλλους ανθρώπους του Φεστιβάλ αν θα πάνε στο ‘Party’ και να μην έχεις ιδέα ποιοι εννοούν την ταινία και ποιοι το πάρτυ λήξης.

Το ‘The Party’ λοιπόν έκλεισε το φετινό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το οποίο διέθετε μια εξαιρετική επιλογή προγράμματος για την οποία θα μιλήσουμε αναλυτικά αύριο. (Έχουμε επίσης μιλήσει με φανταστικούς δημιουργούς οπότε η κάλυψη θα συνεχιστεί αρκετά τις επόμενες μέρες.) Με αφορμή την πανελλήνια πρεμιέρα του φιλμ, το οποίο θα βγει στις αίθουσες από την Feelgood Entertainment, παρουσιάζουμε ένα μέρος της κουβέντας μας με τη δημιουργό Sally Potter, την οποία συναντήσαμε στο Φεστιβάλ του Λονδίνου. (Ναι, τότε, που πετύχαμε και τον Bruno Ganz στο ασανσέρ.)

Ολόκληρη τη συνέντευξη, όπως και τις συνεντεύξεις με όλο το υπόλοιπο καστ, θα μπορείτε να διαβάσετε κοντά στην κυκλοφορία της ταινίας στις αίθουσες.

H Sally Potter στην πρεμιέρα του ‘The Party’ στο Φεστιβάλ Βερολίνου (AP Photo/Michael Sohn)

Η ταινία συνδυάζει μια σοβαρή προσέγγιση με μια κωμική αιχμή. Μπορείτε να εξηγήσετε την προσέγγισή σας;

Αυτό είναι, βασικά. Επειδή τα πάντα στην επιφάνεια και σε πρώτη ματιά είναι είναι κωμικά, αλλά οι θεματικές και οι κρίσεις, η σοβαρότητα που κρύβεται είναι στην καρδιά της. Οπότε προσεγγίζουμε βαριά θέματα από μια πολύ ανάλαφρη οπτική.

Γιατί αυτό; Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να προσεγγίζει κανείς ζητήματα σήμερα;

Δεν πρέπει, αλλά νομίζω είναι μια πολύ καλή ιδέα. [γελάει] Επειδή νομίζω είναι μια κάθαρση και νομίζω σημαίνει πως υπάρχει κι ένας άλλος τρόπος να κοιτάζει κανείς τις κρίσεις αυτών των χαρακτήρων αλλά και ευρύτερα στον κόσμο.

Και είναι και μια πολύ πολιτική ταινία επίσης, την οποία αρχίσατε να γράφετε το 2015 όταν συνέβαιναν οι τελευταίες εκλογές και τη γυρίζατε κατά τη διάρκεια του Brexit. Και αναρωτιόμουν αν αυτό το συγκεκριμένο γεγονός είχε κάποια επίδραση στο γύρισμα. Αλλάξατε πράγματα;

Το Brexit εννοείτε; Όχι, δεν αλλάξαμε τίποτα, το σενάριο ήταν ήδη γραμμένο, προετοιμασμένο και δουλεμένο, η ιστορία δεν είναι κλειδωμένη πάνω σε συγκεκριμένα γεγονότα αλλά περισσότερο ένα γενικό κλίμα, μια αίσθηση, μια πολιτική ατμόσφαιρα. Αν και οι επιμέρους χαρακτήρες έχουν όλοι πολιτικές απόψεις, πάνω στη δημοκρατία, πάνω στην ακτιβιστική δράση, και πάνω σε άλλα πράγματα που αποτελούν εμμονή για πολύ κόσμο, ιδίως στην αριστερά.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δημιούργησε μια τεράστιας έντασης πολιτική ατμόσφαιρα, αναρωτιέμαι αυτό πώς επηρέασε το καστ.

Νομίζω επηρέασε κόσμο και στις δύο πλευρές της κάμερας, προσθέτοντας ένα επίπεδο έντασης σε κάτι που είχε ήδη γραφτεί. Αλλά νομίζω αυτά τα πράγματα δεν έφτασαν σε μια νύχτα, υπάρχουν υπογείως για μια δεκαετία τώρα τουλάχιστον, και ως συγγραφέας πρέπει να ακούς αυτούς τους σεισμούς που βρίσκονται κάτω από το έδαφος και να τους αφήσεις να περάσουν στο έργο με ένα οργανικό τρόπο, μέσα από τις καθημερινές προκλήσεις αυτών των ατόμων.

Η ταινία είναι τοποθετημένη στον συγκεκριμένο της τόπο και χρόνο, αλλά πιστεύω αφορά πολλές χώρες αυτή τη στιγμή. Υπάρχει μια παγκόσμια κρίση στην αριστερά, καθώς εμφανίζεται παντού άνοδος της ακροδεξιάς και του εθνικισμού. Υπήρχε κάποιο περισταστικό που εκκίνησε την δημιουργική διαδικασία;

Ναι, λοιπόν, ξέρεις, είμαι από αυτή τη γενιά που… όχι ακριβώς την ίδια γενιά με όλους αυτούς τους χαρακτήρες, αλλά έχει πάει σε πορείες σε όλη μου τη ζωή. Για τα δικαιώματα των γυναικών, για τα δικαιώματα των γκέι, κοινωνικά δικαιώματα, ενάντια στη βόμβα. Πήγα στην πρώτη μου πορεία όταν ήμουν 11 χρονών, ενάντια στα πυρηνικά όπλα. Οπότε είμαι μέρος αυτής της γενιάς της διαμαρτυρίας, με πολύ ισχυρά ιδανικά για την προσπάθεια χτισίματος μιας καλύτερης κοινωνίας. Και την ίδια στιγμή ήμουν μία από τους εκατομμύρια ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο που κάναν πορεία εναντίον της επέμβασης στο Ιράκ. Μας άκουσε η κυβέρνηση; Όχι. Η κυβέρνηση έκανε αυτό που ήθελε. Οπότε υπάρχει μια απογοήτευση μέσα στην όλη δημοκρατική διαδικασία.

Ωστόσο αυτό είναι, αν μπορώ να το πω, το background στη συγγραφή ενός σεναρίου. Το σενάριο δεν είναι ένα πολιτικό μήνυμα ή έστω ένα πορτρέτο αυτού, αλλά περισσότερο μια υφή. Μιας ζωή που έχει ζηστεί και που ήδη φέρει πληγές και εμπειρίες που οι άνθρωποι πρέπει να αντιμετωπίσουν. Θέματα υγείας, διαζύγια, συγκρούσεις. Και μπορεί ανά πάσα στιγμή να βρεθείς σε μια κρίση ταυτότητας ακριβώς χάρη σε αυτά τα πράγματα. Κι αυτό συμπεριλαμβάνει τον κόσμο της αριστεράς εξ ολοκλήρου, και το πώς να πάμε μπροστά ξεπερνώντας την άδεια ρητορική, σε ουσιαστικές πράξεις.

Το καστ της ταινίας και η Sally Potter στην πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Λονδίνου (Vianney Le Caer/Invision/AP)

Γιατί είναι οι Εργατικοί το κόμμα της κεντρικής ηρωίδας;

Ναι, οι Εργατικοί είναι στην αντιπολίτευση. Δεν αναφέρεται ποτέ πως είναι οι Εργατικοί αλλά το καταλαβαίνουμε αρκετά γρήγορα. Αλλά τίποτα δεν κατονομάζεται, ούτε συγκεκριμένοι πολιτικοί, ούτε χρονολογίες, επειδή ήθελα να είναι ένα έργο που θα μπορούσε να έχει παγκόσμια εφαρμογή, παραδόξως με το να είναι πάρα πολύ συγκεκριμένο, για ένα ΠΑΡΑ πολύ συγκεκριμένο κομμάτι ζωής της βρετανικής κοινωνίας. Έχω ανακαλύψει πως όσο πιο συγκεκριμένος γίνεσαι με κάποιους τρόπους, τόσο πιο παγκόσμια μπορεί να είναι η εφαρμογή της ιστορίας. Είναι ένα περίεργο παράδοξο.

Μιλώντας για παράδοξα, υπάρχει μια ατάκα της Patricia Clarkson νωρίς στην ταινία που μιλάει για post-post-feminism. Ως παλιά φεμινίστρια, πώς βλέπετε το κίνημα σήμερα;

Η ίδια η λέξη βρίσκεται σε διαρκή ροή. Στο διάστημα που ξέρουμε τη λέξη, μπορεί να σημαίνει κοπλιμέντο, μπορεί να είναι προσβολή, μπορεί να σημαίνει την ενδυνάμωση στο να αγοράζεις ένα νέο άρωμα! Ή μπορεί να σημαίνει τον πλήρη μετασχηματισμό του όλου της κοινωνίας. Αλλά στην ουσία του ο φεμινισμός είναι σαν κάθε άλλο απελευθερωτικό κίνημα, στοχεύει κάθε άτομο ανεξαρτήτως του φύλου, της φυλής, της ηλικίας ή της σωματικής του ικανότητας, να του φέρονται με σεβασμό, να μπορεί να ζήσει στο φουλ των δυνατοτήτων του. Οπότε κάθε λογικός άνθρωπος είναι επίσης και φεμινιστής, υπό αυτή την έννοια.

Αλλά αυτή τη στιγμή βλέπω πως υπάρχει μια πολύ νεότερη γενιά, όπως η βαφτισιμιά μου, η οποία αγαπάει τη λέξη ‘φεμινίστρια’ και τη φοράει πολύ περήφανα και πολύ δημιουργικά ως ένα είδος απόλυτα θετικής δύναμης ζωής. Μαζί με, να το πούμε κι αυτό, τους άντρες φίλους της. Οπότε έχει περάσει πολλές μεταβάσεις ως λέξη.

Και η ατάκα της Patricia αναφέρεται ειρωνικά στο γεγονός πως έχει ζήσει διαμέσου όλων αυτών των σταδίων και κατά πάσα πιθανότητα θα έχει υποφέρει κι η ίδια ως δυνατή γυναίκα στον δικό της κύκλο.

*To 58o Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης διεξήχθη από τις 2 ως τις 12 Νοεμβρίου. Το ‘The Party’ θα κυκλοφορήσει στις αίθουσες από την Feelgood.