Συνέντευξη: Στη Χαμένη Λεωφόρο του Ελληνικού Σινεμά
Ο σκηνοθέτης Γιάννης Βεσλεμές ('Νορβηγία') μας μιλάει για τις παραμελημένες ελληνικές ταινίες που είδαμε φέτος στο Άστορ.
- 12 ΜΑΙ 2017
Από τον Δεκέμβριο και μετά από πρωτοβουλία της Ένωσης Σκηνοθετών-Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (ΕΣΠΕΚ) είχαμε την ευκαιρία να δούμε υπέροχες, άγνωστες ταινίες των δεκαετιών 1960 – 1990 μια Δευτέρα και μια Παρασκευή κάθε μήνα στον Κινηματογράφο Άστορ.
Επιλεγμένες από τους σκηνοθέτες Αλέξη Αλεξίου, Γιάννη Βεσλεμέ και Ελίνα Ψύκου και την ιστορικό κινηματογράφου Αφροδίτη Νικολαΐδου, οι ταινίες της «Χαμένης Λεωφόρου του Ελληνικού Σινεμά» μας έκαναν να συνειδητοποιήσουμε ότι ο ελληνικός κινηματογράφος εκείνης της περιόδου είναι πολύ πιο πλούσιος και διαφορετικός από ό,τι πολλοί ενδεχομένως νομίζαμε.
Λίγο πριν το τέλος των προβολών, που έρχεται τον Ιούνιο, μιλήσαμε με τον Γιάννη Βεσλεμέ για τις βραδιές του Άστορ που απολαμβάνει όλη η Αθήνα.
Σήμερα, Παρασκευή 12 Μαϊου, στο πλαίσιου της Χαμένης Λεωφόρου προβάλλεται στο Άστορ η σπουδαία ‘Ευριδίκη ΒΑ 2037’ του Νίκου Νικολαϊδη, στις 00.15.
Πώς σας ήρθε η ιδέα για τη ‘Χαμένη Λεωφόρο’;
Είναι κάτι που το κουβεντιάζουμε στις παρέες χρόνια και δεν βλέπαμε να συμβαίνει από κανέναν (πια), οπότε μόλις έγινε η πρόταση από την Ελίνα Ψύκου και την ΕΣΠΕΚ για μια σειρά προβολών είπαμε ότι αυτό πρέπει να κάνουμε. Να προβάλουμε παλιές (1960-1990) ελληνικές ταινίες στις καλύτερες δυνατές συνθήκες, δηλαδή κόπιες 35mm σε κινηματογραφική αίθουσα με παρόντες τους δημιουργούς αλλά και νεότερους σκηνοθέτες να τις παρουσιάζουν.
Πόσος καιρός χρειάστηκε από την σύλληψη της ιδέας μέχρι την πραγματοποίησή της;
Περάσαμε όλο το καλοκαίρι που μας πέρασε βλέποντας εκατοντάδες ελληνικές ταινίες με όλους τους τρόπους. Στην αίθουσα, στη μουβιόλα, στο DVD, στο VHS, στο YouTube. Διαλέξαμε (για φέτος) 35 ταινίες.
Είχατε ασχοληθεί στο παρελθόν με κάτι παρόμοιο;
Όλη μας τη ζωή αγοράζουμε, νοικιάζουμε, κατεβάζουμε ταινίες και μοιραζόμαστε μεταξύ μας. Κάποτε σε χοντρές πλαστικές βιντεοκασέτες, τώρα αντιγράφοντας από τον ένα σκληρό δίσκο στον άλλον. Μαζευόμαστε σε σπίτια, πίνουμε κρασί ή μπύρα και καιγόμαστε ολόκληρα βράδια μιλώντας και ανταλλάζοντας σινεμά. Έ τώρα η παρέα έχει μεγαλώσει και στο Άστορ έχει μπει και το κονιάκ και το βερμούτ στην εξίσωση.
Κάνατε θαυμάσια επιλογή ταινιών. Είναι όλες καλές έως καταπληκτικές και ταυτόχρονα πολύ άγνωστες ακόμη και στο σινεφίλ κοινό. Πώς τις βρήκατε;
Κάποιες ταινίες υπήρξαν στην εποχή τους γνωστές και επιτυχημένες αλλά πλέον εξορισμένες από την μεγάλη σκοτεινή αίθουσα. Τις είχαμε δει, θέλαμε να τις ξαναδούμε στις πραγματικές συνθήκες προβολής του. Κάποιες άλλες τις ακούγαμε σαν τίτλους για χρόνια αλλά δεν υπήρχε κανένας τρόπος να τις δούμε. Σκεφτείτε ότι κάποιες δεν τις είχαν ούτε οι ίδιοι οι σκηνοθέτες σε κάποιο αξιοπρεπές format. H έρευνα και ο ποιοτικός έλεγχος των διαθέσιμων 35mm κοπιών ήταν εξαντλητική και πολυέξοδη.
Πολύ επιτυχημένη και η επιλογή του τίτλου η «Χαμένη Λεωφόρος του Ελληνικού Σινεμά». Η ιδέα για τον τίτλο πώς σας ήρθε;
Μα αυτός είναι ο δρόμος του ελληνικού σινεμά. Δεν καταφέραμε στην πραγματικότητα από την εποχή του ΝΕΚ (Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, από το 1967 θεωρητικά μέχρι το 1990) να φτιάξουμε βιομηχανία στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει κεντρική λεωφόρος, δεν υπάρχει mainstream (πέρα από πολύ λίγα πετυχημένα πυροτεχνήματα και αρκετές θλιβερές κατασκευές). Ο δρόμος του ελληνικού σινεμά είναι χαμένος, χορταριασμένος, γεμάτος λακκούβες, παράξενους οδηγούς και μοναχικούς πεζοπόρους. Αν βρεθείς όμως εκεί, ακόμα και τυχαία, σε περιμένουν εκπλήξεις και μικρά θαύματα.
Είναι πραγματικά περίεργο που στη συνείδηση μας έχει περαστεί ότι από τα τέλη του ’70 μέχρι και τα τέλη του ’90 η Ελλάδα δεν είχε σινεμά ή δεν είχε αξιόλογο σινεμά. Γιατί πιστεύετε συνέβη αυτό; Γιατί χάθηκαν αυτές οι ταινίες;
Ας μη μπούμε βαθιά σε αυτή τη συζήτηση καλύτερα. Ας ξύσουμε λίγο την επιφάνεια. Η λέσχη μας έχει χαρακτήρα πέρα από ψυχαγωγικό και εκπαιδευτικό. Ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Εκείνη την εποχή μαζί με τα ξερά κάηκαν και τα χλωρά και οι ευαγγελιστές τους κακού γούστου καθιέρωσαν την αισθητική τους παντού σε αυτή την χώρα. Ναι υπήρξαν κακές ταινίες – όπως σε κάθε εθνική κινηματογραφία, ναι υπήρξε αυτισμός και άχαρη ενδοσκόπηση, αταλαντοσύνη, ταινίες που δεν ενδιαφέρουν κανένα. Υπήρξαν και υπάρχουν όμως και μικρά διαμάντια, μεγάλες χαμένες ταινίες, τρομακτικά ενδιαφέρουσες ομπσκιουρίλες. Ακυρωμένες από άνευρους κριτικούς, ανύπαρκτη κρατική κινηματογραφική πολιτική και ανυπόστατους διανομείς.
Το κοινό είναι «κοινό» όπως έλεγε χαριτολογώντας ο Νίκος Παναγιωτόπουλος. Πρέπει με αγάπη και όχι με πονηρίες και τεχνάσματα να το πάρεις από το χέρι και να το εκπαιδεύσεις. Και δεν μιλάω απαραίτητα για ανθρώπους που δεν έχουν επαφή με το διάβασμα ή με το θέατρο. Μιλάω για απαίδευτους κινηματογραφικά ανθρώπους. Που δεν θεώρησαν ποτέ το σινεμά κάτι παραπάνω από ένα δίωρο χάζι, που δεν το έβαλαν ποτέ δίπλα στο μυθιστόρημα ή το αρχαίο ελληνικό δράμα για παράδειγμα.
Έχετε ιδέα αν μπορούμε να βρούμε τις ταινίες που προβάλατε σε βιντεοκλάμπ ή ονλάιν;
Σε DVD / blu-ray ελάχιστες ταινίες κυκλοφορούν, νόμιμα ιντερνετικά ακόμα λιγότερες. Όταν μιλάμε για ταινίες 20, 30, 40 χρονών είναι πλέον υποχρέωση του κράτους η ψηφιοποίηση και η διάθεση στο κοινό. Είναι αυτό που λέμε πολιτιστική κληρονομιά!
Πόσο καιρό πριν από την κάθε Δευτέρα (και Παρασκευή) είναι έτοιμο το πρόγραμμα;
Έχουμε εδώ και καιρό προγραμματίσει τις 35 ταινίες. Αυτοσχεδιάζουμε κάθε μήνα σε σχέση με τη θεματική ανάλογα με το ένστικτό μας αλλά και τις καιρικές συνθήκες.
Το ότι δεν γίνεται αυστηρός έλεγχος εισιτηρίων είναι επιλογή σας ή προέκυψε από τις συνθήκες;
Χα! Θα σε έχω στο νου μου την επόμενη φορά αν πας να μπεις στην αίθουσα στη ζούλα! Υπάρχει φυσικά έλεγχος εισιτηρίων. Δεν είμαστε και μπάτσοι βέβαια. Το εισιτήριο πηγαίνει στους δικαιούχους των ταινιών και στο Άστορ. Αν αγαπάτε το ελληνικό σινεμά και τον κόπο που κάνουμε μπορείτε να πληρώνετε εισιτήριο από δω και πέρα. Είναι εξαιρετικά φθηνό (7 ευρώ για 3 ταινίες ή 5 ευρώ για 1) και μεις γενικά είμαστε ωραίες μούρες που θα σας κάνουμε παρέα κάθε Δευτέρα και Παρασκευή.
Περιμένατε αυτή την ανταπόκριση από το κοινό;
Ναι. Όλα είναι προμελετημένα στη Λεωφόρο! Από το να γεμίζει η ασφυκτικά η αίθουσα στο απόλυτο ποπ Η ΠΟΛΗ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΚΟΙΜΑΤΑΙ μέχρι το να κάθονται μια χούφτα σκληροπυρηνικών μέχρι τις πέντε το πρωί της μεγάλης Πέμπτης για να παρακολουθήσουν την ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ του Σφήκα, την πιο ακραία πειραματική ταινία του ελληνικού σινεμά.
Ετοιμάζετε κάτι για το τέλος των προβολών τον Ιούνιο; Θα θέλατε να το συνεχίσετε;
Ναι, δεν θα είναι κάτι grande, είναι τέλος σεζόν. Δεν ήρθε το τέλος της Λεωφόρου.
*Περισσότερα για τη Χαμένη Λεωφόρο του Ελληνικού Σινεμά. Όλες οι φωτογραφίες από το facebook της διοργάνωσης.
Σήμερα Παρασκευή 12 Μαϊου, προβάλλεται στις 00.15 στο ΑΣΤΟΡ η ‘Ευριδίκη ΒΑ 2037’ του Νίκου Νικολαϊδη.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ
