«Το δύσκολο ήταν να βρω πόσιμο νερό»: Μία Ελληνίδα μάς εξηγεί τι συμβαίνει στη Σαγκάη

Λόγω απόστασης αλλά και γλώσσας, οι ειδήσεις από τη Σαγκάη φτάνουν στα αυτιά μας υπό τη μορφή αντίλαλου. Aπό το συμβάν της 8ης Απριλίου κι έπειτα, με τους απελπισμένους κατοίκους που φώναζαν για την πείνα τους στα παράθυρα, τα διεθνή πρακτορεία έστρεψαν ξαφνικά το βλέμμα τους στην Κίνα, με τους πολίτες της Δύσης να ανακαλύπτουν εμβρόντητοι την απόλυτη δυστοπία: ιπτάμενα drones που μεταδίδουν μηνύματα εφησυχασμού, κόσμος κλειδωμένος στα σπίτια του για μέρες, χωρίς περιθώρια άρνησης, ενώ στην έρημη πόλη κινούνται μόνο ρομπότ-σκυλιά και τα υγειονομικά κλιμάκια που κάνουν μαζικά τεστ.

Παρόλα αυτά, πόσο καινοφανές είναι για τους κατοίκους αυτό που στα μάτια μας μοιάζει αδιανόητο; Η Ελένη Οικονόμου μετέβη στην Κίνα μαζί με το σύζυγό της το 2019, για επαγγελματικούς λόγους. Η ίδια έχει κάνει πολλές δουλειές στην Κίνα, ξεκίνησε να διδάσκει αγγλικά και ελληνικά σε παιδιά, ενώ πλέον αναπτύσσει τη δική της επιχείρηση, εισάγοντας ελληνικά προϊόντα στην τοπική αγορά, μεταξύ άλλων.

Η Ελένη Οικονόμου

Πρώτα έμενε στην περιοχή Νίνγκμπο, δίπλα στη μεγάλη υπερωκεάνια γέφυρα, ενώ τον τελευταίο χρόνο είναι κάτοικος Σαγκάης, έχοντας δει εκ των έσω όλη την εξέλιξη της πανδημίας στις κινεζικές πόλεις των εκατομμυρίων κατοίκων.

Ζώντας στη Σαγκάη στην Covid εποχή

Καλό είναι να αρχίσουμε με μία διευκρίνηση: πόσο απέχει το lockdown στην Ελλάδα και Κίνα;

Με μία φράση, δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Στην Κίνα, από το 2020 που ξέσπασε ο κορονοϊός, εφαρμόστηκε πολιτική μηδενικών κρουσμάτων, με αυστηρά μέτρα, οπότε δεν υπήρξε περιθώριο: καραντίνα σήμαινε και σημαίνει ότι δεν βγαίνω καν έξω από την πόρτα του σπιτιού μου.

Ειδικά τότε, δεν παραλαμβάναμε τις παραγγελίες στην είσοδο της πολυκατοικίας, όλα έρχονταν στο διαμέρισμα. Θυμάμαι, κάποιοι φίλοι είχαν έρθει από Ελλάδα στην πρώτη καραντίνα και για να είναι σίγουροι ότι δεν θα βγουν έξω, τοποθέτησαν συναγερμό που ενημέρωνε τον σεκιούριτι στην είσοδο.

© Ελένη Οικονόμου

Τι συνέβη στην τωρινή καραντίνα; Πώς ξεκίνησαν όλα;

Τα πράγματα άρχισαν να φαίνονται απειλητικά για δεύτερο γύρο εγκλεισμού μετά τα μέσα Μαρτίου. Έγιναν μερικά δοκιμαστικά lockdown ανά περιοχή, προκειμένου να ελεγχθούν τα κρούσματα και όταν διαπιστώθηκε ότι ήταν χιλιάδες, ανακοινώθηκε ολικό lockdown για πέντε ημέρες, από 1η έως 5 Απριλίου.

Ο χρόνος που δόθηκε για να προετοιμαστούμε αυτή τη φορά ήταν πολύ λιγότερος και σε κάποιες περιοχές μηδαμινός. Ευτυχώς, όχι σε εμάς, οπότε εγώ πρόλαβα να φτιάξω απόθεμα.

Και οι πέντε ημέρες εξελίχθηκαν τελικά σε εβδομάδες απόλυτου εγκλεισμού.

Ναι, η καραντίνα μετά έγινε επ’ αόριστον. Γνωρίζω ότι υπήρξαν συγκροτήματα που αντιμετώπισαν πρόβλημα, ειδικά εκείνα που είχαν πολλά κρούσματα: ήταν πολύ πιο δύσκολο να παραλάβουν τα προϊόντα που χρειάζονταν και δεδομένου ότι δεν είχαν προλάβει να προετοιμαστούν, καταλαβαίνετε πόσο οριακή ήταν η κατάσταση.

Αλλά στο δικό μας district δεν υπήρξαν τέτοια περιστατικά. Οι καθυστερήσεις ήταν στο πλαίσιο του λογικού, μερικές ώρες ή μία ημέρα. Το θέμα είναι ότι κανείς μας δεν είχε, ούτε έχει εικόνα πόσο θα συνεχιστεί όλο αυτό. Εάν όλα πάνε καλά, στις 19 του μηνός, το δικό μας συγκρότημα θα περάσει στη ζώνη ελεγχόμενης διαχείρισης, οπότε θα μπορούμε να κατέβουμε τουλάχιστον για μια βόλτα στο πάρκο της πολυκατοικίας.

Όταν λέμε συγκρότημα, για τι μεγέθη μιλάμε δηλαδή;

Στο συγκρότημα που διαμένω στην περιοχή Πούσι, εντάσσονται 69 πολυκατοικίες των 20 ορόφων· σε κάθε όροφο υπάρχουν τουλάχιστον δύο διαμερίσματα, οπότε οι γείτονες ξεπερνούν τους 4.000. Ένα κανονικό χωριό. Τέτοια districts υπάρχουν κατά δεκάδες στη Σαγκάη (σ.σ. αποτελούν τη βασική μονάδα υποδιαίρεσης, ώστε να ελεγχθεί κυβερνητικά η διασπορά της πανδημίας).

Κάθε απόγευμα βλέπουμε τις ανακοινώσεις για την περιοχή μας. Σύμφωνα με τα μέτρα αποκλιμάκωσης της κυβέρνησης, χρειάζεται ακόμη μία εβδομάδα για να περάσουμε στην χαμηλότερη κατηγορία επικινδυνότητας, για να βγαίνουμε και εκτός συγκροτήματος – και πάλι το δικαίωμα εξόδου αφορά αυστηρά την περιοχή της κατοικίας, όχι παραέξω.

Την ίδια στιγμή, τα τεστ συνεχίζονται σε καθημερινή βάση και τα αποτελέσματα δηλώνονται διαδικτυακά, μαζί με φωτογραφία και επισύναψη QR code. Εάν, λοιπόν, τύχει και εμφανιστεί ένα –μονάχα– κρούσμα στο συγκρότημα όπου διαμένεις, όπως έχω καταλάβει, επιστρέφεις στο σημείο μηδέν. Ξανά αμπαρωμένος, με το κινητό στο χέρι για να προλάβεις τα ψώνια.

Η συνεχής χρήση του κινητού

© LI HE/XINHUA/AFP

Αστερίσκος εδώ. Το Α και το Ω για να επιβιώσεις στην Κίνα εξαρτάται, παραδόξως, από μια εφαρμογή: το WeChat. Μέσω αυτής συνεννοούνται οι κάτοικοι εδώ και χρόνια, εκτελούν πληρωμές, διαβάζουν τις ανακοινώσεις και τα μέτρα της κυβέρνησης, ενώ κατά τη διάρκεια της δεύτερης καραντίνας που τα ράφια άδειασαν σε πολλά σπίτια, ήταν ο μοναδικός τρόπος για να ταΐσεις το στομάχι σου: οι πολυκατοικίες συνεννοούνται σε ομαδικά γκρουπ για να κανουν τις παραγγελίες.

Ταυτόχρονα, υπάρχουν τα social media, οι εφαρμογές από σούπερ μάρκετ και εστιατόρια, άλλες ηλεκτρονικές φόρμες για να δηλώνεις καθημερινά τα τεστ και πόσα ακόμη. Ένας πονοκέφαλος.

Πώς γίνεται ο εφοδιασμός σε αυτή την καραντίνα που διανύετε;

Ανά πολυκατοικία έχει οριστεί ένας εθελοντής, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη συγκέντρωση των παραγγελιών και την ενημέρωση όλων μας για την παράδοση. Μέσω του κινητού και των σχετικών εφαρμογών, γίνονται καθημερινά οι παραγγελίες.

Τα διαθέσιμα είδη είναι συγκεκριμένα –λόγου χάρη, δεν μπορώ να αγοράσω τσιγάρα ή αλκοόλ– και επίσης, επειδή σούπερ μάρκετ και delivery είναι υποστελεχωμένα, πρέπει οι παραγγελίες να είναι μαζικές. Έτσι, χρησιμοποιούμε το chat κάθε πρωί για να μαζέψουμε τις παραγγελίες και ο εθελοντής της καταχωρεί. Βγαίνει το ποσό που αναλογεί στον καθένα και το πληρώνουμε με κάρτα.

Το κράτος δεν παρέχει κάποιο επίδομα;

Όχι, ποτέ δεν έχουμε λάβει οικονομική βοήθεια από το κράτος. Αυτό που συνέβη στην τωρινή καραντίνα ήταν ότι δόθηκαν τρόφιμα ανά διαμέρισμα, τύπου λαχανικά, κοτόπουλο, λάδι κ.ά. Ήταν μια συγκεκριμένη σακούλα, χωρίς διαφορά ανάλογα με τους ενοίκους κάθε διαμερίσματος. Μάλιστα, για να καλύψει την ανισότητα αυτού, το κράτος μας παρότρυνε να ανταλλάξουμε τρόφιμα μέσω των γκρουπ, ανάλογα με τις ανάγκες μας.

Επομένως, το κράτος έχει εικόνα από τα chat που τρέχετε.

Απόλυτα, αφού υπάρχει έλεγχος σε όλα. Ουσιαστικά το κράτος έχει πρόσβαση σε αυτά τα groups και μάλιστα παρεμβαίνει: σε περίπτωση που υπάρξει ανάρτηση με ακραίο περιεχόμενο, ή και κάτι πολιτικό, ιδεολογικό και θρησκευτικό, κινδυνεύει ο χρήστης να αποκλειστεί.

Και αυτό είναι τρομερά καταστροφικό στην Κίνα: το WeChat είναι αναπόσπαστο εργαλείο για την καθημερινότητά μας, μέχρι και λογαριασμούς πληρώνουμε. Σιχάθηκα να είμαι πάνω από μια οθόνη.

Μάλιστα, επομένως ήσασταν από τους τυχερούς που δεν είχατε πρόβλημα με τις προμήθειες.

Οι καθυστερήσεις είναι γενικά αναπόφευκτες, αλλά διαχειρίσιμες στη δική μου περίπτωση. Για παράδειγμα, κατά την ηλεκτρονική αγορά, αναγράφεται πόσες μέρες θα αργήσουν να φτάσουν, ενώ υπάρχει πάντα και το εξής ενδεχόμενο: να αγοράσω κάτι, να εγκριθεί η παραγγελία, αλλά στο μεσοδιάστημα να εμφανιστεί κρούσμα είτε στο εργοστάσιο παραγωγής ή στο delivery, οπότε να ακυρωθεί και να μου επιστραφούν τα χρήματα.

Σε αυτές τις συνθήκες, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν μπορείς ποτέ να είσαι σίγουρος εάν θα φτάσει η παραγγελία στα χέρια σου.

«Το να βρω νερό ήταν περιπέτεια»

Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίσατε εσείς;

Το να βρω εμφιαλωμένο νερό – σε αυτό το lockdown ήταν μια πραγματική περιπέτεια. Πριν μας κλείσουν ήταν ελάχιστα μαγαζιά ανοιχτά, όλα είχαν άδεια ψυγεία και όταν ξεκίνησε η καραντίνα, έβλεπα τα μπουκάλια να μειώνονται. Είχα ξεμείνει με τρία λίτρα.

Τελικά, έστειλα στο chat της πολυκατοικίας και ευτυχώς με βοήθησαν: υπήρχε ένα mini program, όπως μου είπαν, στο οποίο μπορούσα να κάνω μεγάλη παραγγελία αλλά για να το πετύχω αυτό, έπρεπε να σηκωθώ από νωρίς και 9 ακριβώς να πατήσω το κουμπί. Ένα λεπτό να είχα αργήσει, δεν θα προλάβαινα τίποτα. Σημειωτέον, το νερό της βρύσης εδώ δεν είναι πόσιμο.

Κάπως έτσι φτάνουμε στο βίντεο που έκανε το γύρο του διαδικτύου. Τι συνέβη εκείνο το βράδυ που ούρλιαζε η Σαγκάη;

Να πω την αλήθεια, δεν έχω ξεκάθαρη εικόνα για ποιο σκοπό συνέβη αυτό. Μπορώ να μιλήσω για το δικό μας συγκρότημα: είχα διαβάσει μια ανακοίνωση, στην οποία έλεγε ότι τη συγκεκριμένη ημέρα, το βράδυ, να βγούμε στα μπαλκόνια μας και όλοι μαζί να γίνουμε μία φωνή: μπορούσαμε, έλεγε, να ανάψουμε φακούς, να βάλουμε τραγούδια και γενικά να κάνουμε φασαρία.

Το εξέλαβα σαν μία κίνηση εμψύχωσης. Ίσως, βέβαια, να μην ήταν έτσι στα συγκροτήματα που είχε εκλείψει το φαγητό.

Έχουν συμβεί ακραία περιστατικά στη δική σας περιοχή;

Σε γενικές γραμμές είμαστε ένα πειθαρχημένο συγκρότημα, του οποίου η διαχείριση ανήκει σε άτομα από τη Σιγκαπούρη. Υπάρχει υψηλό βιοτικό επίπεδο, ενώ από το κέντρο της Σαγκάης απέχουμε περίπου 45 λεπτά, οπότε δεν έχουμε εικόνα. Αυτό που μπορώ να επιβαιώσω ότι δεν έχεις περιθώριο άρνησης στο κράτος και τα κλιμάκια των υγειονομικών.

Συμβαίνει μάλιστα το εξής που έχει εξαγριώσει πολύ κόσμο: να εμφανιστεί κάποιος θετικός στον ιό και μέχρις ότου καταφθάσουν τα κλιμάκια, τα τεστ του να βγαίνουν αρνητικά. Εκείνος αντιδρά γιατί πιθανότατα δεν είναι πλέον φορέας, αλλά το κράτος επιμένει και τον οδηγεί με τη βία στα κέντρα.

© JIN LIWANG/XINHUA/AFP

Πώς είναι οι συνθήκες σε αυτές τις δομές;

Έχω δει τα βίντεο που έχουν κυκλοφορήσει από το Reuters και κατά πώς φαίνεται οι συνθήκες είναι τρισάθλιες με ελάχιστες τουαλέτες και τον κόσμο στιβαγμένο. Εγώ δεν έχω, ωστόσο, νοσήσει και εξ όσων γνωρίζω από μια φίλη που νόσησε, δεν είναι παντού έτσι. Εκεί που πήγε ήταν ανθρώπινα.

Ουσιαστικά έχουν κατασκευαστεί πάρα πολλές τέτοιες δομές σε όλη την πόλη, κυρίως στα εκθεσιακά κέντρα. Πλέον, φτιάχνονται και δομές στις δίπλα περιοχές για τους ασθενείς της Σαγκάης.

Ασύλληπτες οι ταχύτητες και τα μεγέθη.

Ναι, όλα κινούνται με απίστευτους ρυθμούς, χωρίς να υπάρχει περιθώριο να αποκλίνεις. Ενδεικτικό είναι το πόσο πολύπλοκο είναι το ενδεχόμενο του να ταξιδέψουμε αυτή τη στιγμή για να φύγουμε: Πρώτα-πρώτα, πρέπει να πάρεις άδεια από το συγκρότημα όπου μένεις για να βγεις έξω στην υπόλοιπη πόλη. Προϋπόθεση είναι να έχει βρει ταξί με αντίστοιχη άδεια, ώστε να σε μεταφέρει, και έτσι να φτάσεις στο κοντινότερο νοσοκομείο για να κάνεις PCR τεστ.

Με το που βγουν τα αποτελέσματα, πας προς αεροδρόμιο αλλά μέχρι να φτάσεις, σίγουρα σε ελέγχουν σε μπλόκο οι αστυνομικοί. Εφόσον περάσεις και από αυτά, φτάνοντας στο αεροδρόμιο, δείχνεις τον πράσινο κωδικό και το αρνητικό PCR. Εκεί σου δίνουν επί τόπου self test για να δουν ξανά εάν εμφάνισες κάτι.

Αλλά μετά μπορείς να πετάξεις, έτσι;

Εκτός εάν έχει ακυρωθεί η πτήση από κρούσμα.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

LIFE

Στη Σαγκάη, ο θάνατος του ενός γίνεται η ζωή του άλλου