O Wes Anderson μας εξήγησε τι ήθελε το ‘Νησί των Σκύλων’ στην Ιαπωνία

Όταν τα σκυλιά της Ιαπωνίας αποκλειστούν, με τη δικαιολογία πως κουβαλούν επικίνδυνες για τον άνθρωπο αρρώστιες, σε ένα νησί γεμάτο σκουπίδια, ένα μικρό αγόρι θα ταξιδέψει εκεί για να επανασυνδεθεί με το αγαπημένο του σκυλάκι. Με ένα από τα καλύτερα voice casts στην ιστορία του animation (Bryan Cranston, Greta Gerwig, Edward Norton, Bob Balaban, Bill Murray, Jeff Goldblum, Frances McDormand!) και ένα stop-motion που είναι γεμάτο λεπτομέρεια, το νέο animation φιλμ του Wes Anderson ανήκει σίγουρα ανάμεσα στις κινηματογραφικά γεγονότα της χρονιάς.

Το ‘Νησί των Σκύλων’ κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στη φετινή Berlinale, όπου και παρακολουθήσαμε την ταινία στην παγκόσμια πρεμιέρα της. Αμέσως μετά, βρεθήκαμε σε ένα αποκλειστικό event μετά την προβολή της ταινίας, όπου ο ίδιος ο Anderson μας ανέλυσε πολλά από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της δημιουργίας του φιλμ, από τη γέννηση της ιδέας μέχρι τη στενή σχέση του έργου με την Ιαπωνία και την κουλτούρα της.

Η ταινία κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Odeon.

Αποστολή στο Βερολίνο: Γιάννης Σαχανίδης

Επιμέλεια: Θοδωρής Δημητρόπουλος

ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ

Έχω ακόμα όλα τα σημειωματάρια από τα οποία δουλεύαμε. Οπότε μπορώ να δω την πρώτη σελίδα της πρώτης μας συζήτησης για αυτή την ταινία που είναι 4μισή χρόνια πίσω ή κάτι τέτοιο. Ακόμα και τα ονόματα των σκύλων είναι στην πρώτη σελίδα. Είχαμε πει, «θα είναι σκύλοι σε ένα νησί γεμάτο σκουπίδια». Αλλά ευτυχώς η αντίδραση ήταν, «καλή αρχή!». Η πρόταση αυτή είναι στην πρώτη σελίδα του σημειωματάριου όταν το ξανακοίταζα.

Αλλά πολύ συχνά μιλάμε για το γιαπωνέζικο σινεμά γενικώς, αγαπάμε το γιαπωνέζικο σινεμά και με κάποιο τρόπο την πρώτη φορά που κάτσαμε μαζί και εστιάσαμε στην ιστορία, αυτό είναι που προέκυψε. Κι όλα τα μετά ήρθαν από αυτό. Και τότε ζήτησε από τον Kun [σσ. Kunichi Nomura] να έρθει μαζί μας. Πήγα για πρώτη φορά στην Ιαπωνία το 2004 νομίζω, τότε γνώρισα τον Kun και πρακτικά ήμασταν μαζί από το πρώτο δευτερόλεπτο που πάτησα στη χώρα μέχρι που έφυγα. Είμαστε φίλοι από τότε. Ο Jason (Scwartzman) κι ο Roman (Coppola) με τον Kun είναι επίσης φίλοι εδώ και χρόνια. Η μισή ταινία κατέληξε να είναι στα Ιαπωνικά, τα οποία δεν τα μιλάει κανείς μας εκτός του Kun.

Όταν να κάνεις έρευνα για μια τέτοια ιστορία υπάρχουν τόσα πράγματα απ’ τα οποία μπορείς να εμπνευστείς. Αυτές τις μέρες παίρνουμε τις πληροφορίες μας γκουγκλάροντας αλλά δεν μπορείς να τα γκουγκλάρεις εάν δεν έχεις καν το σωστό πληκτρολόγιο (γέλια). Οπότε ζήτησα βοήθεια τη βοήθεια του Kun σε μικρό επίπεδο πολλά χρόνια μετά, αλλά τελικά κατέληξε να καθοδηγεί πολλές από τις ερμηνείες. Μετέφρασε και επαναμετέφρασε πολύ από το υλικό και βοήθησε να βρεθεί η σύνδεση της ιστορίας με την Ιαπωνία. Αρχικά δεν υπήρχε η σύνδεση.

Κάποιες φορές είχαμε διαφορετικούς ανθρώπους να μεταφράζουν και ο Kun έλεγε «αυτό είναι σωστό, αλλά δεν ακούγεται σαν την ταινία σου». Οπότε επαναμετέφραζε με διαφορετική λογοτεχνική φωνή. Αυτό συνέβαινε πολύ τακτικά.

ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΔΟΥΛΕΥΑΝ ΜΑΖΙ ΣΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Είχαμε δουλέψει μαζί και στο ‘Darjeeling Limited’. Υπό μία έννοια είχε σημασία η ίδια η διαρύθμιση στο δωμάτιο. Ο Roman κάθεται πάντα στο πάτωμα. Ο Jason κι ο Roman είναι ξαδέρφια και έχουν άνεση μεταξύ τους, οπότε έχουν και τα πόδια τους ο ένας πάνω στα πόδια του άλλου για 6 ώρες ή για όσο δουλεύουμε πάνω σε κάτι. Αλλά είμαστε πολύ χαλαροί, διασκεδάζουμε μεταξύ μας όσο δουλεύουμε πάνω στο στόρι. Και δουλεύουμε συνήθως χρονολογικά, από το ένα σημείο της ιστορίας στο επόμενο, οπότε πάντα σκεφτόμαστε για το τι θα γίνει μετά.

Δεν σκεφτόμασταν στα αλήθεια το ότι εδώ γράφαμε για σκυλιά αντί για ανθρώπους. Αλλά νομίζω πως στην πράξη γράφαμε τελείως διαφορετικό είδος διαλόγων, χωρίς να το κάνουμε συνειδητά. Ότι κάτι μπορεί να ήταν ενδιαφέρον ή αστείο επειδή το λέει μια μαριονέτα σκύλου! Αλλάζει τελείως αυτό που γράφεις νομίζω. Αλλά δεν το συζητήσαμε ποτέ.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΣΚΗΝΙΚΟΥ

Η αρχική μας ιδέα ήταν αυτό που, θα ακουστεί λίγο τρελό, αρχικά θα διαδραματιζόταν στο μέλλον. Αλλά θα βλέπαμε μια φουτουριστική πόλη αλλά την ‘60s εκδοχή αυτού του μέλλοντος. Σαν ο Kurosawa το 1962 να είναι κάνει μια ταινία που να διαδραματίζεται στο μέλλον και η αφήγηση στην αρχή της ταινίας να έλεγε πως «είμαστε στο έτος 2007, στην πόλη Megasaki». Και να περιγράφει τι συμβαίνει σε αυτό το μέλλον. Πάντα πίστευα πως αυτό θα έπρεπε να είναι η ταινία, μια ταινία που διαδραματίζεται στο 2007 αλλά φτιαγμένη το 1962.

Αλλά κανείς δεν καταλάβαινε τι λέγαμε… Ακούγεται περίπλοκο; Δεν ξέρω, ίσως να τα είχαμε καταφέρει. Αλλά επίσης δε θα ήμουν εκεί στα σινεμά να το εξηγώ. [γελάει] Οπότε πήραμε τη δειλή απόφαση να μην το κάνουμε αυτό.

ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΑΠΟ KUROSAWA

Η μεγαλύτερή μας επιρροή ήταν οι ταινίες πόλης του Kurosawa. Είναι τόσες πολλές αλλά αυτές για τις οποίες μιλήσαμε περισσότερο ήταν το ‘High and Low’, το ‘Stray Dog’, το ‘The Bad Sleep Well’, το ‘Drunken Angel’ απ’ το οποίο διαλέξαμε και μουσική. Είναι σαν μια ποιητική εκδοχή της σκοτεινής πόλης. Μια από τις σημειώσεις σε μια από τις πρώτες σελίδες του σημειωματαρίου ήταν πως «να το κρατήσουμε ποιητικό». Και θα σκεφτεί κάποιος «μα τι εννοούν;». Θέλαμε να υπάρχει κάτι απόκοσμο σε όλο αυτό, κάτι ρομαντικό και μυστήριο.

Μαζί με τον Kurosawa, και ο Miyazaki ήταν μεγάλη έμπνευση για εμάς.

ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΣΤ ΗΘΟΠΟΙΩΝ

Είχαμε μια πρώτη ομάδα με τον Bryan Cranston, τον Edward Norton, τον Bob Balaban. Αυτό ήταν ένα από τα πρώτα πράγματα που κάναμε, να ηχογραφήσουμε την ηρωική αγέλη. Ο Bryan ήταν ο καινούριος του γκρουπ, οι υπόλοιποι είχαμε δουλέψει μαζί με τον έναν τρόπο ή τον άλλον. Ήταν πολύ ωραίο να δουλεύεις μαζί του γιατί ήταν απλά χαρούμενος που ήταν εκεί.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΡΟΣΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ KUN ΣΤΟ ΚΑΣΤ

Ο καθένας έχει τη δική του μέθοδο με τις ταινίες animation. Ο τρόπος που προτιμώ εγώ είναι να έχω το σενάριο και μετά να ξεκινά το storyboarding. Μετά εγώ ηχογραφώ όλον τον διάλογο στα Αγγλικά στο iPhone μου και ο Kun έκανε τις γιαπωνέζικες φωνές στο δικό του iPhone – ή στο booth που έχει στη ραδιοφωνική εκπομπή που παρουσιάζει. Τελικά ο Kun έπαιξε τον Δήμαρχο στην ταινία γιατί πολύ απλά κανένας δεν μπορούσε να το κάνει όσο καλά το έκανε αυτός. Δεν ήταν μέρος του καστ αρχικά.

ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΟΜΙΚ ΠΙΝΕΛΙΕΣ ΣΤΙΣ ΜΑΧΕΣ ΤΩΝ ΣΚΥΛΩΝ

Υπάρχει αυτό το σχεδόν κόμικ σύννεφο όταν έχει μάχες, σαν κάτι από Chuck Jones ή Tex Avery. Τέτοια κατηγορία. Σαν το «Road Runner».Ναι, υπάρχει αυτό το σημείο όπου αναρωτιέσαι, θα γράψουμε τώρα αυτή τη μάχη σεναριακά ή μήπως να κόψουμε σε ένα σύννεφο μάχης. Είναι σαν απλοποίηση. Και είναι κάτι ιδιαίτερα ταιριαστό στο stop motion, είναι κυριολεκτικά βαμβάκι και μαλλί κομμένα σε ένα σύννεφο με μαριονέτες μπερδεμένες μεταξύ τους.

ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΑΡΙΟΝΕΤΕΣ

Είχαμε έναν σημαντικό αριθμό ανθρώπων που είχαν δουλέψει μαζί μας πριν στο «Fantastic Mr. Fox», όπως ο υπεύθυνος του ‘νοσοκομείου μαριονετών’ όπως το λέμε, δηλαδή στη συντήρησή τους. Υπάρχει μια εταιρεία στο Μάντσεστερ που μας φτιάχνει τις μαριονέτες και είχαμε έναν άνθρωπο υπεύθυνο για τη συντήρησή τους ή για να φτιάχνει άλλες μικρότερες, τέτοια πράγματα.

Σε αυτό το πρότζεκτ αποφασίσαμε να είναι όλα in-house. Είχαμε έναν τεράστιο αριθμό από μαριονέτες, διπλάσιο μέγεθος στα πάντα. Και για τις ανθρώπινες μαριονέτες αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι διαφορετικό από το «Fox», χρησιμοποιήσαμε άλλα πρόσωπα, διαφορετικά. Και τα ανταλλάζαμε ανάμεσα στις λήψεις, για να διαφοροποιούνται οι εκφράσεις. Αλλά μόνο στους ανθρώπους. Αρχικά ήταν για να είναι πιο απλή η διαδικασία του animation, αλλά σταδιακά μεγάλωνε. Τελικά είχαμε κάτι σαν 30 πρόσωπα για τον Atari. Κάποιες φορές αντικαθιστούσαμε το στόμα, κάποιες όλο το πρόσωπο.

Η ισορροπία ήταν σχεδόν τελείως ενστικτώδης. Υπήρχαν στιγμές που προσπαθούσα να μην βάζω παραπάνω πράγματα απ’ ότι έπρεπε μέσα. Ελπίζω όμως αυτό που βρήκαμε μέσα από τη διαδικασία να κάνει την εμπειρία ακόμη πιο ενδιαφέρουσα.

ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ

Το άγαλμα στο τέλος είναι αναφορά στον διάσημο σκύλο που συναντούσε το αφεντικό του στο σταθμό του τρένου κάθε μέρα κι όταν εκείνος πέθανε, ο σκύλος συνέχισε να πηγαίνει στο σταθμό κάθε μέρα για 10 χρόνια. Υπάρχει ένα υπέροχο άγαλμα σκύλου. Εμάς στο τέλος το άγαλμα είναι κλουβί, αλλά είναι βασισμένο σε αυτό. Πήραμε έμπνευση από πολλά συγκεκριμένα μέρη, από νησιά, από κτίρια. Δεν πήγαμε ποτέ εκεί αλλά με το Google Earth μπορεί να περπατήσεις σε όλα τα μέρη. Πήραμε έμπνευση κυρίως από εικόνες, πολλές αναφορές σε αληθινές τοποθεσίες και στην αρχιτεκτονική της Ιαπωνίας.

H Ιαπωνία έχει μια αληθινή μεταβλητότητα, η γη της Ιαπωνίας διαθέτει αληθινό δράμα στο πώς είναι σχηματισμένες οι πόλεις και πολλά μέρη. Ελπίζουμε να το αποδώσαμε σωστά γιατί θέλαμε να αφορά την Ιαπωνία και συνδυάσαμε πολλά. Ελπίζω ο κόσμος της Ιαπωνίας να νιώσει ότι το έχουμε απεικονίσει με μια αυθεντικότητα, ακόμα κι αν στην πραγματικότητα είναι φαντασία. Είναι φαντασία όμως που ελπίζουμε να αντλεί από την ιαπωνική κουλτούρα και, κυρίως, το ιαπωνικό σινεμά.

ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΤΟΥ ΣΚΥΛΙΣΙΟ ΗΡΩΑ ΤΟΥ ΣΙΝΕΜΑ

Θα έλεγα τη «Λαίδη και τον Αλήτη». Είναι μια ταινία που δεν έχω δει εδώ και πολύ καιρό. Ο βασικός σκύλος, ο Αλήτης υποθέτω τον λέμε, είναι αξιομνημόνευτος χαρακτήρας. Και είναι επίσης όπως ο δικός μας ήρωας, αδέσποτος σκύλος, αυτό παίζει ρόλο. Η απεικόνιση έχει κάτι από ‘Magnificent Ambersons’, το σκηνικό. Σαν προάστια του Σαιντ Λούις στα ‘50s ή τα ‘40s. Το σπίτι που ζει αυτή η οικογένεια είναι μια Αμερική που δεν βλέπεις τώρα στην πραγματικότητα. Ακόμα και το ιταλικό εστιατόριο που υπάρχει, είναι αυτή η παλιότερη εκδοχή του ιταλικού εστιατορίου που φαίνεται ως κάτι εξωτικό. Η ιδέα ενός ιταλικού φαγητού ως κάτι εντελώς ασυνήθιστο.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ

Ξέραμε ότι υπήρχε κάτι πολιτικό στην ταινία. Είναι η δική μας φαντασία για την πολιτική σ’ αυτό το μέρος που δεν υπάρχει. Αλλά επειδή δουλεύαμε πολύ καιρό για την ταινία, ο κόσμος της άρχιζε να αλλάζει και λέγαμε όλοι ότι μοιάζει σωστό για τη στιγμή, οπότε ίσως υπήρξαν μικρά σημεία στη διαδρομή όπου παίρναμε φρέσκια έμπνευση από την πραγματική ζωή.

Τα σκυλιά μας είναι άνθρωποι. Έχουν τις φωνές ανθρώπων. Σκέφτονται σαν άνθρωποι. Η κοινωνία της οποίας είναι μέρος τα στέλνει στην εξορία και τελικά υπάρχει ένα πολιτικό κίνημα εναντίον τους που απειλεί να τα σκοτώσει. Σίγουρα όμως είχαμε στο μυαλό μας και τα πραγματικά σκυλιά, ως ζώα που αποτέλεσαν μέρος της έμπνευσής μας. Για μένα είναι ζώα και άνθρωποι μαζί.

*Η ταινία ‘Το Νησί των Σκύλων’ (‘Isle of Dogs’) κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Odeon.