5 τρόποι για να αλλάξεις τη δυναμική του εγκεφάλου σου
- 20 ΣΕΠ 2024
Θα μιλήσουμε για τους οδηγούς ταξί, αλλά όχι ακριβώς. Πριν από μερικά χρόνια, νευροεπιστήμονες του University College του Λονδίνου δημοσίευσαν μια έρευνα σχετικά με το μέγεθος και τη δομή του εγκεφάλου των οδηγών ταξί του Λονδίνου. Οι διαφορές με τον μέσο άνθρωπο εντοπίστηκαν στον ιππόκαμπο, ο οποίος συνδέεται στενά με τη μνήμη.
Οι οδηγοί αυτοί φαίνεται να αναπτύσσουν κυριολεκτικά περισσότερη φαιά ουσία καθώς τα νευρωνικά τους δίκτυα είχαν γίνει τόσο πολύπλοκα όσο και η πόλη (δρόμοι, διευθύνσεις) στην οποία κινούνταν. Όπως σχολίασε ένας νευροβιολόγος του Πανεπιστημίου της Βοστόνης σχετικά με τις αναλύσεις: «Αυτό δείχνει ότι μπορείτε να προκαλέσετε βαθιές αλλαγές στον εγκέφαλο με την εκπαίδευση».
Τι είναι η νευροπλαστικότητα
Η νευροπλαστικότητα ή η ικανότητα του εγκεφάλου να αναδιοργανώνεται, σχηματίζοντας νέες νευρικές συνδέσεις κατά τη διάρκεια της ζωής μας, είναι σημαντική. Γιατί θέλουμε αυτό το είδος της αναδιάρθρωσης; Γιατί ο εγκέφαλος παραμένει «νεανικός».
Όσο περισσότερο επιδιώκεις τη νευροπλαστικότητα, τόσο πιο πιθανό είναι να θυμάσαι πράγματα, να μαθαίνεις νέες δεξιότητες και να προσαρμόζεσαι στο περιβάλλον. Σκέψου ότι νευροπλαστικότητα αποτελεί κρίσιμο μέρος της διαδικασίας αποκατάστασης για τα θύματα εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι παθόντες εκτελούν τεστ και εργασίες – από λογοθεραπεία έως απλή μαγειρική – που έχουν ως στόχο να τους βοηθήσουν να αναπτύξουν εκ νέου τη γνωστική τους λειτουργία.
Με λίγα λόγια, όσο περισσότερο προσπαθείς να αλλάξεις το μυαλό σου, τόσο πιο εύκολη ή καλύτερη θα γίνει η ζωή σου. Ξεκίνα με αυτά τα 5 βασικά βήματα.
Νέες ασχολίες
Οι μουσικοί είναι από τους πιο «νευροπλαστικούς» ανθρώπους στον πλανήτη. Όπως εξηγεί το Brain Injury Alliance of Arizona: «Το παίξιμο ενός οργάνου απαιτεί τις συντονισμένες προσπάθειες πολλών διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου, ενισχύοντας έτσι διάφορες νευρωνικές συνδέσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της αποτελεσματικότητας του σήματος».
Αναζητώντας νέες ασχολίες, όπως η μουσική ή εκμάθηση νέας γλώσσας, βοηθάς τον εγκέφαλό σου να αλλάξει. Το σημαντικό είναι να τον προκαλείς σταθερά και αυτός θα σε ανταμείψει.
Ταξίδια
Ας πούμε ότι κάνεις έναν περίπατο μετά το μεσημεριανό γεύμα. Πάντα η ίδια διαδρομή. Τι θα γινόταν όμως αν αύριο περπατούσες προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση; Πού θα σε οδηγούσε; Τι θα έβλεπες; Αυτές οι αναζητήσεις, οι νέες εικόνες, μυρωδιές ενισχύουν τον εγκέφαλο. Άρα, τα μεγάλα ταξίδια, όπως μπορείς να φανταστείς, είναι ιδανικά για τη νευροπλαστικότητα. Ακόμα και μια μεγάλη ουρά σε ένα δύσοσμο αεροδρόμιο, μπορεί να είναι θετική.
Ο θείος που κάθεται με τη νεολαία
Ένα παράξενο αντίδοτο για την κοινωνική απομόνωση, είναι οι συζητήσεις και η παρέα με νεότερους ανθρώπους. Η αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων που έχουν γεννηθεί σε διαφορετικές εποχές συνδέεται θετικά με την ευτυχία και τη μακροζωία. Κατά κάποιο τρόπο, οι διαφορετικές ηλικιακές ομάδες μιλούν διαφορετικές γλώσσες. Έχουν διαφορετικά σημεία αναφοράς, διαφορετική αργκό, διαφορετικές εκτιμήσεις.
Η προσπάθεια κατανόησης αυτών των λέξεων και αξιών είναι μια αξιόλογη πρόκληση για τον εγκέφαλο.
Αμφισβήτησε τις απόψεις σου
Το ανθρώπινο σύστημα αντίδρασης μοιάζει με ένα δάσος γνωστικών προκαταλήψεων. Ο εγκέφαλός μας εργάζεται σκληρά για να μας πείσει ότι έχουμε δίκιο, ότι οι απόψεις μας έχουν μεγαλύτερη αξία επειδή διαμορφώθηκαν από τις δικές μας εμπειρίες.
Αλλά μακροπρόθεσμα, ο εγκέφαλός μας ωφελείται όταν αποφασίζουμε ότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει κάτι με βεβαιότητα. Η γνώση είναι ατελής, προσωρινή, πάντα υπό αναθεώρηση. Κάποια στιγμή, μπορεί να αμφισβητηθεί. Αυτό το διανοητικό πλαίσιο ενθαρρύνει την ευελιξία και την ανοιχτή σκέψη.
Ο μαγικός αριθμός
Υπάρχουν πολλά μικρά πράγματα που θα μπορούσες να κάνεις για να αυξήσεις τη νευροπλαστικότητα, όπως η επίλυση σταυρόλεξων ή η εκτέλεση εργασιών με το μη «καλό» σου χέρι. Αν δεν κάνεις τίποτα από αυτά, βεβαιώσου ότι κοιμάσαι επτά έως εννέα ώρες κάθε βράδυ.
Ενώ κοιμάσαι, ο εγκέφαλος εκμεταλλεύεται την ευκαιρία να κωδικοποιήσει χρήσιμες αναμνήσεις και να ξεφορτωθεί ό,τι δεν είναι πια χρήσιμο. Χρησιμοποιεί επίσης αυτές τις επτά και πλέον ώρες για να επαναφέρει τον εαυτό του και να ετοιμαστεί για την επόμενη μέρα.
