6 κοινές συνήθειες που γερνούν πρόωρα τον εγκέφαλό μας
- 9 ΔΕΚ 2024
Νεότητα δεν είναι μόνο η έλλειψη ρυτίδων στο δέρμα και η όρεξη για ξενύχτι. Η νεότητα μπορεί να διαρκέσει εφ’ όρου ζωής εφόσον το πάρουμε απόφαση. Γιατί η σημαντικότερη έννοια της νεότητας δεν βρίσκεται στο κορμί, αλλά στο μυαλό. Σε αντίθεση με το αποτύπωμα του χρόνου πάνω στο κορμί μας, ο εγκέφαλος έχει αρκετές πιθανότητες να καταφέρει να διατηρηθεί σε υψηλό επίπεδο για πολλά χρόνια. Αρκεί φυσικά να μην ακολουθείς τακτικά κάποια από τις παρακάτω συνήθειες.
Κατανάλωση αλκοόλ σε υπερβολικό βαθμό
Το να πιεις ένα κοκτέιλ σε ένα πάρτι γενεθλίων είναι αναμφίβολα ένας διασκεδαστικός τρόπος για να κοινωνικοποιηθείς και να γιορτάσεις. Τα αλκοολούχα ποτά είναι τόσο βαθιά ριζωμένα στη δυτική κουλτούρα που πολλοί δεν το σκέφτονται και ιδιαίτερα για να απολαύσουν πολλά περισσότερα κατά τη διάρκεια μιας βραδινής εξόδου. Ωστόσο, εάν επιθυμείς να κρατήσεις υγιή και διαυγή τον εγκέφαλό σου, καλό θα ήταν να αφήσεις την καθημερινή κατάποση αλκοόλ. Το αλκοόλ είναι ένα από τα σημαντικότερα συστατικά της πρόωρης γήρανσης του εγκεφάλου.
Σύμφωνα με την Εταιρεία Αλτσχάιμερ, με την πάροδο του χρόνου, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί το θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων, συρρικνώνοντας κυριολεκτικά τον εγκεφαλικό ιστό. Με λιγότερα εγκεφαλικά κύτταρα διαθέσιμα για τη μεταφορά μηνυμάτων και την εκτέλεση εργασιών, η καθημερινή ζωή γίνεται πιο δύσκολη.
Αυτό μπορεί να συμβεί από τη συστηματική κατανάλωση αλκοόλ ή από την κατανάλωση αλκοόλ πάνω από το συνιστώμενο ημερήσιο όριο. Ωστόσο, κατανοώντας τη σημασία του μέτρου, μπορείς να πάρεις τον έλεγχο της υγείας του εγκεφάλου σου.
Η αποφυγή της κοινωνικοποίησης
Το να παραλείπεις μια βραδινή έξοδο είναι μια χαρά. Όλοι χρειάζονται περιστασιακά μια ανάπαυση ή ένα διάλειμμα ψυχικής υγείας. Αλλά μην παραλείπεις να βγαίνεις πολύ συχνά. Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η έλλειψη επαρκούς κοινωνικής αλληλεπίδρασης μπορεί να γεράσει τον εγκέφαλό μας.
Η ιδέα αυτή υποστηρίζεται από μελέτες σχετικά με τις μπλε ζώνες, δηλαδή τις κοινότητες παγκοσμίως των οποίων οι κάτοικοι ζουν συχνότερα μέχρι τα 100 χρόνια. Ένας από τους κοινούς παράγοντες μεταξύ όλων αυτών των κοινοτήτων είναι ότι η κοινωνικοποίηση αποτελεί ζωτικό μέρος της κουλτούρας τους, γεγονός που υποδηλώνει ότι τις βοηθά να ζουν περισσότερο.
Επιπλέον, μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Frontiers in Aging Neuroscience διαπίστωσε ότι η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά συνδέονται με κακή γνωστική γήρανση.
Το υπερβολικά συχνό Junk Food
Δυστυχώς, το να κόψουμε τη συνήθεια του junk food είναι δύσκολο, κυρίως επειδή είναι τόσο προσιτό και τόσο άμεσό, σε μια κοινωνία που όλα γίνονται πιο γρήγορα. Η νευροεπιστήμονας Dr. Amy Reichelt εξηγεί ότι το πρόχειρο φαγητό προκαλεί εθισμό επειδή ενεργοποιεί το σύστημα ανταμοιβής στον εγκέφαλό μας και απελευθερώνει ντοπαμίνη, κάνοντάς μας να νιώθουμε καλά. Ωστόσο, τα υπερβολικά γλυκά και λιπαρά τρόφιμα κάνουν κακό στον εγκέφαλο.
Η Amy Reichelt λέει ότι τα υψηλά επίπεδα ζάχαρης και λιπαρών μπορούν να φουντώσουν τον εγκέφαλο, καταστρέφοντας τα εγκεφαλικά κύτταρα. Μια μελέτη έδειξε ότι μόλις πέντε ημέρες κατανάλωσης ζαχαρούχων γλυκών προκάλεσαν μετρήσιμη φλεγμονή στον εγκέφαλο. Έχει επίσης αναφερθεί βλάβη στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μνήμης και αναστολή των μαθησιακών ικανοτήτων.
Το συνεχές άκυρο στη γυμναστική
Με τις πλατφόρμες streaming και τα social media που υπάρχουν σε αφθονία, γίνεται όλο και πιο εύκολο να επιλέξεις μια βραδιά μπροστά από μια οθόνη. Δυστυχώς, αυτή η συνήθεια του να πέφτεις στον καναπέ αμέσως μετά τη δουλειά δεν είναι η πιο υγιεινή επιλογή. Η γυμναστική είναι ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείς να κάνεις για να διατηρήσεις τον εγκέφαλο και το υπόλοιπο σώμα υγιή σε όλα τα στάδια της ενηλικίωσης.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Neurology Clinical Practice αποκάλυψε τις γνωστικές επιπτώσεις της σωματικής άσκησης. Η σωματική άσκηση προάγει τη μάθηση, τον προγραμματισμό, τη συγκέντρωση και τη διατήρηση ενός καθαρού, ενεργού μυαλού. Επίσης, εξουδετερώνει τις επιπτώσεις της γνωστικής γήρανσης.
Ο νευροψυχολόγος Aaron Bonner-Jackson, τονίζει επίσης τη σημασία της σωματικής άσκησης για τον εγκέφαλο. «Σε γενικές γραμμές, ακόμη και σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο για την ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ ή άλλων ανοιών, μπορεί να αποτρέψει την παρακμή σε ορισμένες περιπτώσεις για πολλά χρόνια και να βοηθήσει τους ανθρώπους να λειτουργήσουν καλύτερα».
Η ρουτίνα
Η ρουτίνα είναι έτσι κι αλλιώς μια έννοια αρνητικά φορτισμένη, αλλά τώρα μοιάζει σημαντικό το να την αποφύγουμε. Ενώ το να έχεις ένα σταθερό πρόγραμμα βοηθά πολλούς ανθρώπους με την παραγωγικότητά τους, η ρουτίνα της καθημερινότητας μπορεί να προκαλέσει πρόωρη γήρανση του εγκεφάλου.
Προσπάθησε να αφήνεις δυο μέρες της εβδομάδες κενές, για να μπορέσεις να τις γεμίσεις με πράγματα που σε ενδιαφέρουν και θα αποφασίσεις αυθόρμητα. Αυτό κρατάει το μυαλό σας ενθουσιασμένο και κινητοποιημένο. Σύμφωνα με την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, η πρόκληση του εγκεφάλου με νέες νοητικές ασκήσεις βοηθά στη διατήρηση της υγείας των εγκεφαλικών κυττάρων και διεγείρει τη σύνδεση μεταξύ τους.
Το να κοιμάσαι συνεχώς λιγότερο
Επτά ώρες την ημέρα κρατούν τη γήρανση μακριά. Η λήψη της συνιστώμενης από το γιατρό ποσότητας ύπνου ανά νύχτα κάνει θαύματα στην ψυχική και σωματική μας υγεία και, σύμφωνα με νέα έρευνα, είναι ευεργετική για τη μακροπρόθεσμη υγεία του εγκεφάλου.
Μελέτη του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης αποκάλυψε ότι η απώλεια ύπνου μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στον εγκέφαλο που τυπικά σχετίζονται με την ηλικία. Ωστόσο, μετά από μια ολόκληρη νύχτα ύπνου, οι ίδιοι συμμετέχοντες είδαν την εκτιμώμενη «ηλικία» του εγκεφάλου τους να αλλάζει ξανά, γεγονός που υποδηλώνει ότι ακόμη και μια νύχτα χαμένου ύπνου επηρεάζει τρομερά τη γήρανση του εγκεφάλου. Αυτό συμβαίνει επειδή ο ύπνος δίνει στον εγκέφαλο ένα διάλειμμα. Χρειάζεται αυτή τη διακοπή για να καθαριστεί από τις τοξίνες, να αναδιοργανωθεί, να αποθηκεύσει μνήμες και να σχηματίσει νέες συνδέσεις.
